Fundering en nat weer: Voorkomen van vochtproblemen en stabiliteit in de bouw

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Het bouwen of renoveren van een huis is een complex proces dat gevoelig is voor allerlei externe factoren. Eén van de meest kritieke aspecten is de fundering. Het weer, en met name nat weer, speelt een essentiële rol in de stabiliteit van de fundering en kan directe gevolgen hebben voor de levensduur en veiligheid van een gebouw. Dit artikel geeft een overzicht van de invloed van nat weer op funderingen, mogelijke problemen, en maatregelen om die te voorkomen of op te lossen.

Het belang van de fundering in bouw en renovatie

De fundering vormt de basis van elk gebouw en heeft als doel om de belasting van het gebouw te dragen en deze naar de ondergrond over te brengen. In de praktijk zijn funderingen meestal gemaakt van beton of houten palen, afhankelijk van de bodemstructuur en de belasting die moet worden gedragen. In Nederland zijn oude gebouwen vaak op houten palen gebouwd, terwijl nieuwbouw meestal gebruikmaakt van ondiepe funderingen op stevige grond.

Wanneer nat weer aanwezig is, zoals regen of hoge grondwaterstanden, kan dit de stabiliteit van de fundering ondermijnen. Regenwater kan in de grond terechtkomen en deze verzadigen, wat de druk op de fundering verandert. Op lange termijn kan dit leiden tot verzakking, scheuren in muren, of zelfs tot funderingsproblemen die leiden tot ernstige schade aan het gebouw.

Invloed van nat weer op funderingstructuren

1. Verzakking en grondwater

Een van de meest voorkomende problemen bij nat weer is verzakking van de grond. Dit kan voorkomen bij funderingen op houten palen of bij ondiepe funderingen. In het geval van houten palen is het belangrijk dat deze onder het grondwaterpeil blijven. Bij droogte kan het grondwaterpeil namelijk dalen, waardoor de palen droog komen te staan en gaan rotten. Dit is vooral een probleem in regio’s met hoge grondwaterstanden.

Bij regenval daarentegen kan de grond te veel water opnemen. Dit kan leiden tot een verlies van draagkracht en zorgt ervoor dat de fundering instabiel wordt. Ondiepe funderingen zijn hierdoor vooral kwetsbaar, aangezien ze niet diep genoeg zitten om de stabiliteit te behouden bij veranderende grondcondities.

2. Opstijgend en doorslaand vocht

Nabij natte grond kan opstijgend of doorslaand vocht voorkomen in de muren van een kelder of bij een zijgevel. Dit is vaak het geval wanneer de grond naast een woning nat is, zoals bij een gracht of een natte bodemstructuur. Het vocht stijgt via capillariteit in de muren op of dringt via naden en poriën in de constructie. Dit leidt tot vochtproblemen in de kelder of bij de zijgevel, die zowel de gezondheid als de levensduur van het gebouw negatief beïnvloeden.

In een geval dat uit de bronnen blijkt, is een zijgevel van een kelder nat geworden. Het probleem is waarschijnlijk ontstaan door een afwijking in de fundering, waarbij de fundering breder is dan de muur. Hierdoor kan regenwater dat vanaf de gevel afloopt vastzitten op deze rand en in de muur gedwongen worden. Dit is een veelvoorkomende oorzaak van vochtproblemen bij oude huizen.

3. Aanleg en afwerking van funderingen

Om vochtproblemen te voorkomen is het noodzakelijk om bij nieuwbouw een waterdichte fundering aan te leggen. Dit kan gerealiseerd worden door het aanbrengen van een waterkeringsmembraan of een bitumineuze afdichting. Deze afdichting vormt een barrière tegen vocht en zorgt ervoor dat het water niet in de ondergrondse constructie kan trekken.

Nadat het huis is gebouwd, kan het afdichten van de fundering nog steeds worden uitgevoerd. Dit kan bestaan uit het aanbrengen van een waterafstotende laag, een drainagesysteem of vochtwerend pleisterwerk. Een drainagesysteem zorgt ervoor dat het water dat zich rond de fundering verzamelt, wordt afgevoerd. Dit systeem kan uitgerust zijn met een pomp en sensoren die het waterpeil continu monitoren.

Voorkomen van funderingsproblemen

1. Kies de juiste fundering

Het kiezen van de juiste fundering is essentieel om problemen te voorkomen. Bij ondiepe funderingen moet de bodem stevig zijn, zoals zand. Bij zwakke bodems, zoals veen of klei, zijn diepe funderingen of houten palen nodig. Het is belangrijk om voor de bouw een grondonderzoek te laten uitvoeren, zodat er een passende fundering wordt gekozen die aansluit bij de bodemstructuur.

2. Waterdicht afdichten van de fundering

Bij nieuwbouw wordt het afdichten van de fundering vaak meegenomen in het bouwplan. Bitumineuze waterdichting is een veelgebruikte methode die duurzaam is en goed werkt. Bij renovatie of herstelling kan het afdichten van de fundering nog steeds worden uitgevoerd. Dit kan door een specialist worden gedaan en bestaat vaak uit het aanbrengen van een waterafstotende laag of het installeren van een drainagesysteem.

3. Drainagesystemen installeren

Een drainagesysteem zorgt ervoor dat water rondom de fundering wordt afgevoerd. Dit voorkomt verzadiging van de grond en helpt bij het beheersen van grondwaterpeilen. In combinatie met een waterdichte bepleistering kan dit een effectieve barrière vormen tegen vochtproblemen. Deze systemen zijn meestal uitgerust met een pomp en sensoren die automatisch het waterpeil controleren en afvoeren wanneer nodig.

4. Overweeg een ventilatieplan

In oude woningen kan het vochtprobleem ook ontstaan door een gebrek aan ventilatie. In het verleden was ventilatie vaak gebeurd via kieren en spleten in het gebouw, maar bij renovatie wordt dit vaak weggelaten. Het is belangrijk om een goed ventilatieplan op te stellen, zodat er voldoende luchtcirculatie is en vocht niet kan opstijgen of opstapelen in de muren.

Conclusie

De fundering van een gebouw speelt een kritieke rol in de stabiliteit en levensduur van een woning. Nat weer, regenval, en hoge grondwaterstanden kunnen de fundering onder druk zetten en leiden tot problemen zoals verzakking, opstijgend vocht, of vochtproblemen in de kelder. Om dit te voorkomen is het belangrijk om tijdens de bouw van een woning een goed afdichte fundering aan te leggen en bij renovatie eventuele vochtproblemen aan te pakken. Door een combinatie van waterdicht afdichten, drainagesystemen en een goed grondonderzoek kan de fundering veilig en duurzaam blijven, ook bij ongunstig weer.

Het begrijpen van de interactie tussen nat weer en funderingen is essentieel voor bouwers, aannemers en eigenaren. Proactieve planning en het toepassen van bewezen bouwtechnieken zorgen ervoor dat funderingsproblemen voorkomen of efficiënt opgelost worden. Door het juiste kennisgebaseerde aanpakken van funderingsstructuren kan het risico op schade worden verminderd, wat leidt tot een betere prestatie en langer gebruik van de woning.

Bronnen

weer
nat