Fundering met ringbalken: Uitvoering, toepassing en voorkeuren in de praktijk

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Een betrouwbare fundering is de basis van elke duurzame constructie, of het nu gaat om een woning, een bijgebouw of een terras. Een veelvoorkomende methode in de bouw is de fundering met ringbalken, waarbij houten of betonnen ringbalken worden gebruikt om een stevige onderbouw te bieden. De keuze voor de juiste fundering houdt rekening met de ondergrond, het gewenste ontwerp, de belastingen en eventuele isolatiebehoeften. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende toepassingen van funderingen met ringbalken, de technische uitvoering en de voordelen en nadelen van deze methode, met steun op de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen.

Wat is een fundering met ringbalken?

Een fundering met ringbalken bestaat uit een ringvormige houten of betonnen constructie die op palen of betonpoeren is bevestigd. Deze ringbalk fungeert als onderbouw voor de bovenliggende constructie, zoals een vloer, veranda of bijgebouw. De ringbalk kan gecombineerd worden met een betonvloer of met een houten vloer. In sommige gevallen dient de ringbalk ook als bekisting voor een betonvloer, waarbij de betonlaag wordt geplaatst op de ringbalk en hierin wordt gestort.

De ringbalken worden doorgaans gemaakt van hardhout, zoals Azobé, een duurzame houtsoort met een lange levensduur. Ook zijn er constructies mogelijk waarbij de ringbalken van beton zijn. Het gebruik van ringbalken is vooral populair bij het bouwen van vrijstaande overkappingen, veranda’s en houten bijgebouwen, zoals garages of bergingen.

Toepassing in de praktijk

1. Houten fundering met ringbalk

Een veelgebruikte vorm van fundering is de houten fundering met ringbalk. Deze methode is vooral geschikt voor lichte constructies zoals veranda’s, overkappingen of kleine bijgebouwen. De ringbalk bestaat meestal uit Azobé, een hardhoutsoort die bekend staat om zijn duurzaamheid en weerstand tegen vocht en insecten. De palen zijn eveneens van Azobé, en worden in de grond geheid.

De ringbalk wordt bevestigd aan deze palen en fungeert als onderbouw voor de bovenliggende vloerconstructie. Er is de mogelijkheid om de ringbalk te combineren met een betonvloer of een houten vloer. Bij een betonvloer wordt de ringbalk gebruikt als bekisting, waarin het beton wordt gestort. Deze vloer kan eventueel voorzien worden van isolatie en worden gevlinderd voor een glad eindresultaat.

Bij een houten vloer wordt een balklaag gelegd op de ringbalk. Ook hier kan isolatie worden aangebracht, en wordt de vloer afge werkt met vuren vellingdelen. Deze methode is geschikt voor constructies waarbij het gewicht beperkt is, en waarbij een houten basis gewenst is, bijvoorbeeld bij een blokhut of een houten berging.

2. Betonnen fundering met ringbalk

In zwaardere constructies, zoals vrijstaande overkappingen of bijgebouwen met een kelder, wordt vaak gekozen voor een betonnen fundering met ringbalk. Deze fundering bestaat uit betonpoeren en antracietkleurige betonbanden, waarop de ringbalken zijn geplaatst. De ringbalken zijn in dit geval vaak van hout, maar kunnen ook van beton zijn.

De ringbalk fungeert als onderbouw voor de veranda of overkapping en is een essentieel onderdeel van de constructie. De palen en ringbalken zijn hier in dit voorbeeld afmetingen van 15x15 cm, wat een stevige basis geeft. De fundering wordt afgerond met een betonpoer van 15x15x60 cm en een antracietkleurige betonband van 8x20x100 cm.

In dit geval is er ook sprake van een overstek aan de voorzijde en zijkanten van 20 cm, wat extra bescherming biedt tegen weersinvloeden. De veranda of overkapping wordt uitgevoerd met sponningsplanken en EPDM-dakbedekking voor een strakke afwerking. Ook de dakbalken zijn van beton, wat de stabiliteit verder versterkt.

3. Fundering met ringbalk voor woningverbouwing

Een ringbalk kan ook gebruikt worden bij woningverbouwingen, bijvoorbeeld bij het isoleren van muren van buitenaf. In zo’n geval kan een nieuwe ringbalk rondom het huis worden gemaakt, meestal van beton, met een breedte van ongeveer 30 cm. Deze ringbalk kan eventueel op palen of stalen buizen rusten, afhankelijk van de ondergrond en de gewenste stevigheid.

Bij een woning met een kelder kan de ringbalk geplaatst worden op de bestaande fundering, waarna de muren kunnen worden geïsoleerd. Hierbij moet wel rekening gehouden worden met het risico op vocht. Het boren in de oude fundering kan leiden tot vochtproblemen, zoals opmerkt door een buurman in een forumdiscussie. Het is daarom belangrijk om een professionele adviseur of bouwexpert te raadplegen voorafgaand aan de uitvoering.

Uitvoering van ringbalken

De uitvoering van een fundering met ringbalken vereist nauwkeurig meten en afzagen van de balken. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste stappen bij het plaatsen van ringbalken:

Controle op hoogte en breedte: Voordat er begonnen kan worden met het plaatsen van de ringbalken, moet gecontroleerd worden of alle palen of betonpoeren even hoog zijn. Dit kan met een waterpas of een laserapparaat. Bij nodig wordt de hoogte aangepast.
Zagen van de ringbalk: De ringbalken worden in de juiste lengte gezaagd met een cirkelzaag. Het is belangrijk om nauwkeurig te meten en te zagen, zodat de balken later goed passen en de constructie stevig is.
Hoekverbinding: Bij het verbinden van de ringbalken in de hoeken wordt vaak gebruikgemaakt van een halfhoutverbinding. Dit betekent dat 15 cm van de balk wordt afgetekend, gevolgd door een inkeping van 6 cm. Deze verbinding wordt met een cirkelzaag uitgevoerd.
Inkepen en schoonmaken: Na het zagen worden de inkepen met een hamer en beitel schoongemaakt. Dit zorgt ervoor dat de verbinding strak zit en de balken goed op elkaar passen.
Voorboren en bevestigen: Gaten worden geboord voor de tellerkopschroeven, meestal met een 8 mm spiraalboor. De balken worden daarna bevestigd met houtschroeven of met een wapeningskorf, afhankelijk van de gewenste stabiliteit.
Controle en afwerking: Na de bevestiging wordt de constructie gecontroleerd op horizontale en verticale uitlijning. Eventueel wordt een betonvloer of houten vloer aangebracht op de ringbalken.

Voordelen en nadelen van een fundering met ringbalken

Voordelen

Duurzaamheid: Ringbalken van hardhout zoals Azobé zijn erg duurzaam en kunnen jaren meegaan zonder vervanging.
Flexibiliteit: De ringbalk kan zowel met een betonvloer als met een houten vloer worden gebruikt, afhankelijk van de toepassing.
Eenvoudige uitvoering: Een fundering met ringbalken is relatief eenvoudig uit te voeren, vooral bij lichte constructies zoals veranda’s of overkappingen.
Visuele afwerking: Bij houten ringbalken kan gekozen worden voor een gladde of gevlinderde afwerking, wat het eindresultaat verfraait.
Isolatie mogelijkheden: De vloerconstructie kan eventueel voorzien worden van isolatie, wat extra thermische en akoestische isolatie biedt.

Nadelen

Vochtgevoeligheid: Houten ringbalken zijn gevoelig voor vocht. Het is daarom belangrijk om de fundering goed te afwerken en eventueel te isoleren.
Kosten: Een fundering met ringbalken kan relatief kostbaar zijn, vooral bij het gebruik van duurzame houtsoorten zoals Azobé.
Technische vaardigheden: De uitvoering vereist technische vaardigheden, zoals nauwkeurig meten, zagen en bevestigen. Bij complexe projecten is het aan te raden om een professional in te schakelen.

Samenvatting

Een fundering met ringbalken is een veelgebruikte methode in de bouw en renovatie, vooral bij de aanleg van veranda’s, overkappingen, bijgebouwen en soms bij woningverbouwingen. De ringbalk dient als stevige onderbouw voor de bovenliggende constructie en kan gecombineerd worden met een betonvloer of een houten vloer. De uitvoering vereist nauwkeurig meten, zagen en bevestigen, en is afhankelijk van de toepassing en de gewenste stabiliteit.

De keuze voor een fundering met ringbalken hangt af van de ondergrond, het gewenste ontwerp en de belastingen. Het gebruik van hardhout zoals Azobé biedt duurzaamheid en is geschikt voor lichte constructies. Bij zwaardere constructies kan gekozen worden voor een betonnen fundering met ringbalk. Het is belangrijk om rekening te houden met vochtproblemen en eventuele isolatiebehoeften. Bij woningverbouwingen is het verstandig om een professionele adviseur te raadplegen om eventuele risico’s te vermijden.

Bronnen

ringbalk