Funderingen metselen met betonklinkers: mogelijkheden, technieken en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Bij bouwprojecten zoals het aanleggen van een schuur, verhoogd terras of een keldermuur kan het gebruik van betonklinkers een interessante optie zijn, zowel uit kosten- als duurzaamheidsoogpunt. Deze stenen, die meestal worden gebruikt in straten, wegen of als onderbouw voor wegen, kunnen bijvoorbeeld worden hergebruikt om de fundering tot het maaiveld op te metselen. In dit artikel wordt ingegaan op de mogelijkheden van het metselen van funderingen met betonklinkers, de voordelen, de technieken en aandachtspunten die bij dit type metselwerk relevant zijn.

Inleiding

Het metselen van funderingen is een essentiële bouwactiviteit die de stabiliteit en duurzaamheid van een gebouw of constructie bepaalt. Traditioneel worden funderingen gemaakt van beton of metselstenen, maar het gebruik van herbruikte betonklinkers biedt een alternatieve en duurzamere methode, mits de stenen goed worden voorbereid en met de juiste technieken worden aangebracht. Uit meerdere bronnen blijkt dat betonklinkers in bepaalde situaties geschikt zijn voor metselwerk, zowel voor vuilwerk onder het maaiveld als voor schoonwerk boven het maaiveld. In dit artikel worden de praktische aspecten van het gebruik van betonklinkers in funderingsmetselwerk besproken.

Voordelen van het metselen met betonklinkers

Het gebruik van betonklinkers in funderingsmetselwerk biedt een aantal voordelen. Allereerst is het een duurzame keuze, aangezien het hergebruik van afvalmateriaal voorkomt dat het moet worden weggevoerd of verwerkt. Hierdoor wordt het milieu positief beïnvloed, zoals aangegeven in een van de bronnen. Daarnaast kan het gebruik van betonklinkers kosten besparen, omdat het materiaal meestal beschikbaar is bij de eigenaar of op de bouwplaats zelf. Dit is vooral het geval bij woningen die zijn gebouwd op staal, waarbij betonklinkers al zijn ingezet in de vloerovergangen of als onderbouw voor wegen.

Een derde voordeel is de praktische toepassing van betonklinkers in de constructie. Het is namelijk bekend dat deze stenen in staat zijn om zware belastingen te dragen, zoals het gewicht van een vrachtwagen met zand. Dit suggereert dat ze ook geschikt zijn voor het metselen van dragende muren of funderingen, mits er voldoende stabiliteit in de opbouw zit.

Technieken voor het metselen van funderingen met betonklinkers

Bij het metselen van funderingen met betonklinkers zijn een aantal technische aandachtspunten van belang. Eerst moet de fundering zelf zorgvuldig worden gelegd. De fundering moet minstens 80 centimeter diep zijn, gemeten vanaf het maaiveld, en voldoen aan de voorgeschreven eisen voor draagkracht. Dit geldt ook wanneer de fundering wordt uitgevoerd in beton. In het metselwerk dat op deze fundering komt, kunnen de betonklinkers op dubbelslag worden aangebracht tot het maaiveld, zoals beschreven in een van de bronnen.

Bij het metselen met betonklinkers is het belangrijk dat de stenen goed schoongemaakt zijn en eventuele vuil- of oliesporen zijn verwijderd. Dit vermindert het risico op losse verankering en zorgt voor betere hechting tussen mortel en steen. Een van de gebruikers in de bronnen stelt de vraag of het mogelijk is om metselwerken te voeren met lijm in plaats van mortel. Hierbij is het noodzakelijk om te onthouden dat lijm een andere eigenschap heeft dan mortel, namelijk een lagere druksterkte en minder elastische eigenschappen. Dit maakt lijm niet altijd geschikt voor dragende constructies, maar het kan wel als aanvulling gebruikt worden in combinatie met mortel.

Als het metselwerk boven het maaiveld verder moet worden uitgevoerd, bijvoorbeeld met rode baksteen, moet het overgangsgebied tussen betonklinkers en bakstenen goed worden voorzien van mortel en eventueel een verankering. Hierbij kan aandacht worden besteed aan het opstellen van profielen en het gebruiken van houten stokken met touwtjes om het metselwerk in lijn te houden.

Materialen en mengverhoudingen

Voor het metselen met betonklinkers is het nodig om de juiste metselspecie of mortel te gebruiken. In de meeste gevallen wordt Portlandcement of kalkmetselspecie gebruikt. In de contextdocumenten is geen eenduidige aanbeveling te vinden over de exacte mengverhouding, maar het is algemeen aan te raden om een mortel te gebruiken die een goede hechting biedt en voldoende druksterkte heeft om de belastingen aan te kunnen. Een standaardmengsel kan bijvoorbeeld bestaan uit een verhouding van 1 deel cement op 4 delen zand, afhankelijk van de gewenste sterkte.

Bij het gebruik van lijm moet er gelet worden op de eventuele combinatie met mortel, zoals aangegeven in één van de contextdocumenten. Het is mogelijk om de onderkant van de betonklinkers met lijm aan te brengen, maar de zijkanten en de overgangen moeten met mortel worden opgevuld om een stevige verbinding te garanderen. Dit is vooral belangrijk in constructies waarin de stenen onder het maaiveld worden gebruikt, zoals in de fundering.

Aandachtspunten en beperkingen

Hoewel het metselen van funderingen met betonklinkers mogelijk is, zijn er een aantal beperkingen en aandachtspunten. Ten eerste is het belangrijk om de kwaliteit van de betonklinkers te controleren. Niet elke betonklinker is gelijk qua sterkte en samenstelling, en het is dus aan te raden om voor het metselen te selecteren op stenen die stevig zijn, zonder barsten of aantastingen. In één van de contextdocumenten is te lezen dat niet elke betonklinker hetzelfde is, maar dat ze toch in staat zijn om zware belastingen aan te kunnen.

Ten tweede is het belangrijk om rekening te houden met de vochtbestendigheid. Betonklinkers zijn doorgaans bestand tegen water en vuil, maar in natte omgevingen is het noodzakelijk om een voegmateriaal te gebruiken dat waterdicht of waterbestendig is. In funderingen die onder het maaiveld liggen, is dit een essentieel aspect, omdat vocht de stabiliteit van de constructie kan ondermijnen.

Ten derde is het verstandig om een professionele beoordeling te laten uitvoeren, vooral bij dragende constructies. In de contextdocumenten is te lezen dat een ervaren metselaar of bouwprofessional aangeraden wordt bij het metselen van funderingen, omdat dit een cruciale bouwactiviteit is. De kosten voor professioneel metselwerk liggen volgens één bron tussen € 65 en € 75 per vierkante meter, afhankelijk van de grootte van het project en de toegankelijkheid van het materiaal.

Toepassing in diverse bouwprojecten

Het gebruik van betonklinkers in funderingsmetselwerk kan in diverse situaties worden toegepast. Bijvoorbeeld bij het bouwen van een schuur, een keldermuur of een verhoogd terras. In een van de contextdocumenten is beschreven dat een verhoogd terras met pilaartjes uit betonklinkers kan worden gebouwd, waarbij de stenen in de grond en boven het maaiveld worden gebruikt. Dit type constructie vereist een stabiele fundering en een zorgvuldig uitgevoerde opbouw, waarbij het verband tussen de stenen goed wordt nagezet.

Bij het bouwen van een schuur met een verlaagde vloer is het ook mogelijk om betonklinkers te gebruiken in de fundering. In één van de contextdocumenten is te lezen dat deze stenen zijn ingezet in de overgangsconstructie van de vloerplaten van een woning en dat ze het gewicht van het gebouw succesvol kunnen dragen. Dit onderstreept de draagkracht van betonklinkers en hun geschiktheid voor gebruik in funderingsmetselwerk.

Samenvatting

Het metselen van funderingen met betonklinkers is een mogelijke en duurzame optie, mits het materiaal goed wordt voorbereid en met de juiste technieken wordt aangebracht. De voordelen van het gebruik van betonklinkers zijn duidelijk: het bespaart kosten, voorkomt het verwerken van afval en draagt bij aan een duurzamere bouwpraktijk. Technisch gezien is het mogelijk om betonklinkers te gebruiken in zowel vuilwerk onder het maaiveld als in schoonwerk boven het maaiveld. Echter, het is belangrijk om rekening te houden met de kwaliteit van de stenen, de juiste mengverhouding van mortel of lijm, en eventuele aandachtspunten met betrekking tot vochtbestendigheid en draagkracht.

In diverse bouwprojecten, zoals het aanleggen van een schuur of verhoogd terras, kan het gebruik van betonklinkers een betrouwbare en efficiënte methode zijn. Het is echter raadzaam om bij dragende constructies professionele advies in te winnen of het werk uit te voeren door een ervaren metselaar. Op deze manier wordt de stabiliteit van de constructie gegarandeerd en wordt het risico op schade of verzakkingen verkleind.