Fundering metselen met kalkzandsteen: Toepassing, voordeel en uitvoering

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Een betrouwbare en duurzame fundering is essentieel voor de stabiliteit en levensduur van een gebouw. In Nederland is het metselen van funderingen met kalkzandsteen een gevestigde techniek, vooral in gebieden met zanderige en draagkrachtige grond. Kalkzandsteen wordt vaak gebruikt in combinatie met een gestorte betonplaat of funderingsstrook, en is een geschikt materiaal voor opgaand funderingswerk tot onderkant begane grondvloer. In dit artikel wordt ingegaan op de toepassing, voordelen, uitvoering en aandachtspunten bij het metselen van funderingen met kalkzandsteen.

Toepassing van kalkzandsteen in funderingen

In de context van funderingen is kalkzandsteen een populaire keuze voor opgaand funderingswerk, vooral in combinatie met een onderliggende betonplaat. Het metselen of lijmen van kalkzandsteenblokken boven op de funderingsstrook of -plaat vormt een brug tot onderkant begane grondvloer. Deze methode wordt ook wel "fundering op staal" genoemd en is een traditionele aanpak die in vele delen van Nederland nog steeds wordt toegepast.

Kalkzandsteen wordt vaak gebruikt bij het opmetselen van funderingen, omdat het een goed vochtbestendig en draagkrachtig materiaal is. Dit is van belang in omgevingen waar de grond relatief droog is en waar de grondwaterstand ver genoeg ligt. In zulke gevallen is het niet nodig om met gewapend beton te werken, wat kost- en tijdspaarzaam kan zijn.

Een voorbeeld hiervan is te vinden in delen van Nederland waar de grond voldoende zanderig en draagkrachtig is. Hier kan men in plaats van op lange heipalen funderen, kiezen voor een fundering die opgebouwd wordt met kalkzandsteenblokken. Deze methode is efficiënter en vereist minder materiaal, aangezien kalkzandsteen goed te stapelen is en sneller te verwerken valt dan gewapend beton.

Uitvoering van funderingen met kalkzandsteen

Bij de uitvoering van funderingen met kalkzandsteen zijn er verschillende technieken mogelijk. Traditioneel wordt de funderingsmuur gemetseld in baksteen of klinkers, maar tegenwoordig is het opgaand funderingswerk vaak uitgevoerd in niet-gebakken stenen, zoals kalkzandsteen of grindbetonblokken.

Een veelgebruikte aanpak is om de funderingsplaat of strook eerst te afwerken, waarna de kalkzandsteenblokken in een laag worden geplaatst. Dit kan zowel handmatig als met een elementensysteem gebeuren. Bij het elementensysteem worden kalkzandstenen in groepen geplaatst, wat tijd bespaart en een snellere uitvoering mogelijk maakt. De blokken worden hierbij meestal verlijmd of vermorteld, afhankelijk van de gewenste snelheid en stabiliteit.

Een belangrijk voordeel van het gebruik van kalkzandsteen is dat het relatief makkelijk te werken is. Het heeft een hoge druksterkte en is geschikt voor zowel schoonwerk als vuilwerk. Daarnaast is het materiaal goed te stapelen en past het zich goed aan aan verschillende bouwmethoden aan. Voor een snelle en efficiënte uitvoering kan men bijvoorbeeld kiezen voor lijmblokken in plaats van metselstenen. Deze kunnen sneller worden geplaatst en vereisen minder droogtijd.

Een specifieke toepassing is het gebruik van kalkzandsteen in funderingen die onder het maaiveld liggen. In dit geval is het belangrijk dat de blokken voldoende gronddekking hebben. De leverancier van kalkzandsteen adviseert bij toepassing onder het buitenspouwblad een gronddekking van 150 tot 250 mm. Dit is nodig om de blokken te beschermen tegen vocht en eventuele vorstschade.

Voordelen van kalkzandsteen in funderingen

Er zijn verschillende voordelen aan het gebruik van kalkzandsteen in funderingen. Ten eerste is het een duurzaam en betrouwbaar materiaal dat goed tegen vocht bestand is. Dit maakt het geschikt voor gebruik in funderingen, waar vocht en grondwater een belangrijke rol spelen. Ten tweede is het relatief licht in gewicht vergeleken met gewapend beton, wat het transport en de opslag makkelijker maakt. Bovendien is het materiaal goed te stapelen en eenvoudig te verwerken, wat tijd en geld bespaart.

Een ander voordeel is de flexibiliteit in uitvoering. Kalkzandsteen kan zowel gemetseld als verlijmd worden, afhankelijk van de situatie en de beschikbare tijd. Dit maakt het geschikt voor zowel kleine als grote projecten. Daarnaast is het materiaal goed te combineren met andere bouwmateriaal, zoals baksteen of klinker, wat het mogelijk maakt om een aansluitend en esthetisch resultaat te verkrijgen.

Een voorbeeld van een efficiënte uitvoering is het gebruik van lijmblokken. Deze kunnen sneller worden geplaatst dan metselstenen en vereisen minder droogtijd. Dit is vooral van belang bij projecten die onder tijdsdruk lopen of waar het weer een rol speelt. De eerste laag van de fundering wordt meestal voorzien van een kim, waarna de rest van de laag verlijmd kan worden. Dit leidt tot een snellere uitvoering en minder risico op vocht- of krimpgerelateerde problemen.

Aandachtspunten bij het gebruik van kalkzandsteen in funderingen

Hoewel kalkzandsteen een geschikt materiaal is voor funderingen, zijn er ook een aantal aandachtspunten die in overweging genomen moeten worden. Ten eerste is het belangrijk dat de grond geschikt is voor het gebruik van kalkzandsteen. In zandige en draagkrachtige grond is het materiaal goed toepasbaar, maar in zachte of waterige grond is het mogelijk dat een andere funderingsmethode nodig is.

Ten tweede is het noodzakelijk om voldoende gronddekking te waarborgen. Kalkzandsteenblokken die onder het maaiveld liggen, moeten voldoende bedekt zijn met grond om schade door vocht of vorst te voorkomen. De leverancier adviseert een gronddekking van 150 tot 250 mm. Dit is vooral belangrijk in regio's met een lage grondwaterstand of een hoge kans op vorstperioden.

Een ander aandachtspunt is de keuze tussen metselen en lijmen. Hoewel lijmblokken sneller te verwerken zijn, zijn ze iets duurder dan metselstenen. Daarnaast is het belangrijk om te controleren of het gebruik van lijmblokken toegestaan is in het specifieke project. In sommige gevallen is het beter om metselstenen te gebruiken, vooral bij projecten waar een extra hoge stabiliteit of duurzaamheid vereist is.

Een interessante vraag die in de bronnen aan de orde komt, is of kalkzandsteenlijm en lijmblokken ook onder de grond gebruikt kunnen worden. Hoewel er geen directe uitspraak over is in de bronnen, is het verstandig om te controleren of het gebruik van lijm onder de grond voldoet aan de vochtbestendigheidseisen. In sommige gevallen is het beter om cementmortel te gebruiken, omdat deze beter bestand is tegen vocht dan kalkzandsteenlijm.

Conclusie

Fundering metselen met kalkzandsteen is een betrouwbare en efficiënte methode die in vele delen van Nederland wordt toegepast. Het materiaal is goed geschikt voor opgaand funderingswerk en combineert duurzaamheid, vochtbestendigheid en draagkracht. Het gebruik van kalkzandsteen is vooral geschikt in zandige en draagkrachtige grond, waar het niet nodig is om met gewapend beton te werken.

Bij de uitvoering is het belangrijk om voldoende gronddekking te waarborgen en de juiste keuze te maken tussen metselen en lijmen. Kalkzandsteenlijmblokken zijn sneller te verwerken, maar vereisen een grotere aandacht voor vochtbestendigheid. Het is verstandig om de keuze voor het materiaal en de uitvoeringsmethode te bespreken met een constructeur of bouwprofessional, zodat de juiste beslissing kan worden genomen op basis van de specifieke omstandigheden van het project.