Funderingsproblematiek en de gevolgen van geen herstel

Funderingsproblematiek is in Nederland al geruime tijd bekend, maar tot op heden is er nog geen doeltreffende aanpak gelukt. Het is een kwestie die zowel individuele eigenaren als maatschappelijke structuren aangaat. De schade aan gebouwen door onvoldoende of niet uitgevoerde funderingsherstel zorgt niet alleen voor kosten, maar ook voor gevaarlijke situaties en afbraak van leefbaarheid in woningen. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige situatie, de redenen waarom funderingsproblemen vaak niet aangepakt worden, de risico’s van wachten, en mogelijke oplossingen.

Funderingsproblematiek in Nederland

Sinds meer dan twintig jaar is de funderingsproblematiek in Nederland aan de orde. Toch is een effectieve aanpak nog niet gelukt. Veel eigenaren kiezen ervoor om hun funderingsschade niet te herstellen, wat leidt tot een groeiende groep gebouwen met schade. De schade neemt toe, en in sommige gevallen ontstaan er ook nieuwe problemen in gebieden waar tot nu toe alles nog goed leek.

De oorzaak van funderingsproblemen kan variëren. Het gaat vaak om verzakking van de fundering of onvoldoende ondersteuning van de grond. De eerste tekenen zijn vaak subtiel, zoals kleine scheuren in de muur of klemmen van ramen en deuren. Met de tijd kunnen deze klachten zich verdiepen tot serieuze schade aan vloeren, gevels en zelfs tot instabiliteit van het gehele gebouw.

Waarom funderingsproblemen vaak niet worden aangepakt

Er zijn meerdere redenen waarom funderingsproblemen niet of te laat worden aangepakt. Uit analyses is gebleken dat de volgende knelpunten een rol spelen:

1. Gebrek aan informatie

Veel eigenaren weten niet precies in welke staat hun fundering zich bevindt. De funderingsinformatie is vaak onbekend of onvoldoende beschikbaar. Dit leidt tot onzekerheid over de noodzaak tot herstel en beïnvloedt de beslissing om actie te ondernemen.

2. Geen transparantie over schade

Omdat er geen duidelijke verantwoordelijkheid ligt bij één partij voor funderingsproblemen, is er ook weinig druk om de schade te herstellen. Zowel de eigenaar als de marktpartijen en overheden hebben geen direct belang om transparantie te creëren over de staat van funderingen.

3. Juridische complexiteit

Veel eigenaren proberen de schade juridisch te verhalen, maar dit is vaak niet succesvol. Er is bijna nooit één duidelijke oorzaak die aanwijst wie verantwoordelijk is voor de schade. Hierdoor ontstaan veel frustraties en wordt het herstel opgeschort.

4. Kosten en financiële ondersteuning

Funderingsherstel is meestal een kostbare klus. De kosten van inspecties, herstelplannen en uitvoering zijn aanzienlijk. Zonder subsidies of leningen is het voor veel eigenaren financieel niet haalbaar om actie te ondernemen.

Risico’s van wachten met herstel

Wanneer funderingsproblemen niet op tijd worden aangepakt, groeien de risico’s. De schade aan de woning verslechtert, wat kan leiden tot:

• Toenemende kosten: Hoe langer men wacht, hoe groter de schade en hoe duurder de herstelmaatregelen worden.
• Gezondheids- en veiligheidsrisico’s: Verzakte vloeren of scheve gevels kunnen leiden tot ongelukken. Ook kan het gevaar van instabiliteit groeien.
• Minder leefbaarheid: Het comfort van de woning vermindert, en de functie van de ruimtes wordt beperkt.
• Verlaging van de woningwaarde: Gebouwen met funderingsproblemen zien hun marktwaarde afnemen. Dit heeft gevolgen voor hypotheken, verkoopmogelijkheden en belastingaangiften.

Tijdige herstel: aanpak en stappen

Wanneer funderingsproblemen zich voordoen, is het belangrijk om tijdig actie te ondernemen. Een systeematische aanpak helpt bij het bepalen van de schade en het uitvoeren van herstelmaatregelen.

1. Inspectie

De eerste stap is een inspectie door een gespecialiseerd funderingsherstelbedrijf. Tijdens de inspectie worden de schade en oorzaak bepaald. De inspecteur voert metingen uit en maakt een overzicht van scheuren en andere tekenen van schade. Op basis van deze inspectie wordt een rapportage opgesteld met een herstelplan en een schatting van kosten.

2. Rapportage en herstelplan

Het herstelplan bevat een duidelijke uitleg over de schade en de noodzakelijke herstelmaatregelen. De eigenaar ontvangt ook een prijsindicatie. Indien er akkoord is met het plan, wordt een sondering uitgevoerd om de definitieve offerte op te stellen.

3. Funderingsherstel

Bij funderingsherstel worden maatregelen genomen om de fundering weer stabiel te maken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door paalconstructies, verlaging van paalkoppen of andere methoden die voldoen aan de Bouwverordening. Het herstel dient uitgevoerd te worden door een geaccrediteerde aannemer, en partiële herstel is alleen toegestaan bij bepaalde voorwaarden.

4. Scheurherstel

Na het herstellen van de fundering wordt eventueel ook scheurherstel uitgevoerd. Dit zorgt ervoor dat het uiterlijk van het huis weer mooi is en er geen gevaarlijke situaties meer ontstaan.

Financiële ondersteuning en subsidies

Zoals uit de analyse blijkt, is financiële ondersteuning belangrijk om funderingsherstel in gang te zetten. Er zijn voorstellen gedaan om subsidies en leningen beschikbaar te stellen voor funderingsonderzoek, herstelplan en funderingsherstel zelf. Dit zou moeten leiden tot een snellere en bredere aanpak van funderingsproblemen in het land.

Een voorbeeld is het voorstel dat mensen tot en met 2035 in aanmerking kunnen komen voor subsidies. Dit geldt voor 90% van de kosten van het funderingsonderzoek, 70% van de kosten van het herstelplan en 30% van de kosten van het herstel, met een maximum van €40.000.

Samenwerking is belangrijk

Funderingsherstel is een complexe klus, vooral bij rijtjeshuizen of appartementencomplexen. Het is daarom verstandig om samen met buren of de VvE te bespreken hoe het herstel het beste kan worden uitgevoerd. Samenwerking bespaart kosten en zorgt voor een efficiëntere aanpak.

Daarnaast is het verstandig om een procesbegeleider in te schakelen of een architect in te huren voor advies. In sommige gevallen kan het ook beter zijn om een hoog niveau renovatie te kiezen in plaats van volledige sloop en nieuwbouw, afhankelijk van de economische verhoudingen.

Conclusie

Funderingsproblematiek is een kwestie die niet langer onder het tapijt kan worden gestoken. Het is een complexe, maar belangrijke kwestie voor de leefbaarheid, veiligheid en duurzaamheid van de woningvoorraad in Nederland. De huidige situatie laat zien dat er weinig eigenaren hun fundering herstellen, waardoor schade toeneemt en maatschappelijke problemen zich opstapelen.

Het is belangrijk om tijdig actie te ondernemen bij funderingsproblemen. Door inspectie, herstelplan en herstelmaatregelen op tijd te starten, kan schade worden voorkomen of beperkt. Daarnaast is het noodzakelijk om financiële ondersteuning en subsidies beschikbaar te stellen, zodat eigenaren niet alleen verantwoordelijk worden gehouden voor een dure klus, maar ook gesteund worden bij het oplossen van funderingsproblemen.

De tijd om actie te ondernemen is nu. Door samenwerking, transparantie en ondersteuning kan funderingsproblematiek worden aangepakt en een betere toekomst worden gecreëerd voor woningen en hun eigenaren.

Bronnen

1. RLI
2. Duurzaam Funderingsherstel
3. KCAF
4. Eigenhuis