Funderingskeuzes en Technieken: Van Strokenfundering tot Grondwaterherstel

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Fundering is een kritiek onderdeel van elke bouw- of renovatieproject. Het bepaalt niet alleen de stabiliteit van het gebouw, maar ook de duurzaamheid, het onderhoudsvermogen en de kosten. Bij het kiezen van een geschikte fundering moet men rekening houden met de ondergrond, de belasting die het gebouw uitoefent, en de eventuele risico's die voortkomen uit geografische omstandigheden zoals in het Rivierengebied. In dit artikel bespreken we de verschillende funderingsmethoden, hun toepassingsmogelijkheden en de relevante technieken zoals grondwaterherstel.

Funderingen op de ondergrond: Strokenfundering versus palenfundering

Bij funderen op de ondergrond spreekt men vaak van strokenfundering. Dit type fundering wordt vaak gekozen bij projecten waar de ondergrond voldoende stevig is. Strokenfundering houdt in dat het fundament direct op de ondergrond wordt aangebracht. Hoewel het vaak in beton wordt gestort, is het mogelijk om deze fundering ook in prefab vorm te bestellen, wat de bouwtijd aanzienlijk verkort.

Een strokenfundering is in de meeste gevallen goedkoper dan funderen op palen. Toch is deze methode niet geschikt voor iedere ondergrond. Op klei- of veenachtige grond is een strokenfundering vaak onmogelijk, omdat deze grondtypes niet voldoende draagvermogen bieden. De keuze voor een strokenfundering of een palenfundering hangt dus af van de resultaten van de sondering en constructieberekening.

Funderen op palen: Houten, betonnen en boorpalen

Wanneer de ondergrond niet geschikt is voor directe fundering, moeten er heipalen in de grond geslagen worden. Deze palen helpen het gewicht van het gebouw naar de dieper gelegen, stevige zandlagen te leiden. De keuze voor houten of betonnen heipalen hangt af van de diepte van het heiwerk en de vochtigheid van de bodem. Houten palen zijn bijvoorbeeld gevoelig voor houtrot en worden daarom alleen gebruikt in lagen die boven de laagste waterstand liggen. In dieper lagen wordt vaak voor betonnen palen gekozen, of voor boorpalen.

Boorpalen worden niet geheid, maar geboord. Deze methode bestaat uit het boren van een gat in de grond, dat daarna wordt gevuld met beton en wapening. De wapening versterkt het beton en maakt het geschikt om hoge belastingen te dragen. Boorpalen zijn vaak de enige oplossing in gebieden waar het heien niet mogelijk is, bijvoorbeeld in historische binnensteden waar trillingen van het heien andere gebouwen kunnen beschadigen.

Funderingsproblematiek in het Rivierengebied

In het Rivierengebied zijn funderingsproblemen vaak complexer vanwege de geografische en hydrologische omstandigheden. De ondergrond bestaat uit verschillende lagen die in de loop van de tijd zijn ontstaan door veranderende rivierlopen. Hierdoor kan het voorkomen dat een woning volledig verzakt, terwijl burenwoningen stabiel blijven. Bovendien stroomt het water in dit gebied vaak snel af naar de rivieren, wat het moeilijk maakt om grondwater op te houden voor funderingsherstel.

Veel woningen in het Rivierengebied zijn gebouwd met een fundering op staal, wat de problematiek verder kwetsbaar maakt. De variabele ondergrond en de invloed van het watersysteem maken het essentieel om funderingsproblemen snel en professioneel aan te pakken.

Grondwaterherstel als oplossing

Een mogelijke oplossing voor funderingsproblemen in zachte grond is grondwaterherstel. Dit wordt echter alleen toegepast als de fundering voldoende draagvermogen heeft en een handhavingstermijn van minstens 20 jaar. Bovendien mag de fundering geen houten palen bevatten met bacteriële aantasting, want deze zijn gevoelig voor schade.

Bij grondwaterherstel wordt meestal een afscherming aangebracht rond de fundering, gemaakt van folie, klei of waterglas. Deze afscherming creëert een mini-polder om de fundering, waardoor de grondwaterstand kan stijgen en de fundering minder onder druk komt te staan. De bovenkant van de afscherming moet op een niveau van ten minste 20 cm boven het hoogste funderingshout liggen.

Het type afscherming en de afstroming van het water worden bepaald door de bodemopbouw, die uit onderzoek van de gegraven inspectieputten blijkt. Ook de peilbuizen en metingen spelen een rol bij het bepalen van de afstromingsrichting van het grondwater. In sommige gevallen kan een U-vormige afscherming voldoende zijn, terwijl andere gevallen een volledige omringing van de bouwkundige eenheid vereisen.

Funderingsonderzoek en richtlijnen

Bij verdachte funderingsproblemen is een uitgebreid funderingsonderzoek essentieel. Dit onderzoek kan worden uitgevoerd volgens de laatste F3O-richtlijnen, die ervoor zorgen dat het onderzoek op een consistente en objectieve manier wordt uitgevoerd. Het onderzoek bestaat onder andere uit het nagemeten van de lintvoegen in het metselwerk en het in kaart brengen van eventuele verzakkingen.

Bij houten funderingen worden monsters genomen om de hardheid van het hout te bepalen en eventuele schimmel- of bacteriële aantasting te detecteren. Offertes voor funderingsonderzoek worden meestal bij meerdere bedrijven ingevraagd. Bij appartementen of rijtjeshuizen is het verstandig om het onderzoek voor de hele bouweenheid te laten uitvoeren.

Funderingsherstel en beton- of stalen palen

Bij funderingsproblemen met betonpalen of stalen buispalen is het meest voorkomende probleem een tekort aan draagvermogen. In dergelijke gevallen kan een nieuwe fundering worden aangebracht onder een bestaand gebouw. Dit is bijvoorbeeld nodig wanneer de oude fundering niet voldoet aan de huidige belastingen of structurele eisen.

Een overleg met mede-eigenaren is vaak noodzakelijk, vooral wanneer er geen informatie over de fundering beschikbaar is in het archief. In dergelijke gevallen is het raadzaam om met de andere eigenaren af te spreken over kostenverdeling en eventuele wijzigingen in de funderingsconstructie.

Toepassing van funderingsmethoden in praktijk

Bij het aanleggen van een aanbouw van 5 bij 3 meter is het essentieel om te bepalen of er geheid moet worden. Als de bodem niet voldoende draagvermogen biedt, is het plaatsen van heipalen of boorpalen noodzakelijk. In sommige gevallen kan een strokenfundering voldoende zijn, maar dit hangt af van de resultaten van de sondering en constructieberekening.

Bij de aanleg van een zandcementvloer op bestaande betonnen funderingsvloer dient men te letten op de stabiliteit en eventuele vochtige ondergrond. In de meeste gevallen is dit geen probleem, maar het is verstandig om dit vooraf te laten controleren door een vakman.

Het aansluiten van krachtstroom naar een toekomstige sauna in een nieuwbouwwoning vereist ook het aanleggen van een kabel vanaf de meterkast naar de kruipruimte. Hierbij is het belangrijk om te bepalen of er al een gat is in de fundering of of dit moet worden aangebracht.

Conclusie

Fundering is een fundamenteel onderdeel van elk bouw- of renovatieproject. De keuze van de juiste fundering hangt af van de ondergrond, de belasting van het gebouw, en eventuele specifieke omstandigheden zoals in het Rivierengebied. Strokenfundering is vaak een goedkope en snelle oplossing, maar is niet geschikt voor alle bodemtypes. Bij zachte grond zijn heipalen of boorpalen vaak nodig. In sommige gevallen is grondwaterherstel een geschikte methode om de stabiliteit van de fundering te herstellen.

Het is verstandig om funderingsonderzoek uit te laten voeren volgens de laatste richtlijnen, vooral bij vermoedelijke funderingsproblemen. Bij appartementen of rijtjeshuizen is samenwerking met mede-eigenaren essentieel om kosten en verantwoordelijkheden te verdelen. De keuze van de juiste fundering en eventuele herstelmethode is cruciaal voor de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van een woning.

Bronnen

stroom