Fundering op staal gemetseld: Uitleg, toepassing en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Fundering op staal gemetseld is een tijdloze methode die vaak gebruikt wordt in de bouwsector, vooral in regio's waar de ondergrond draagkrachtig genoeg is om een lichte belasting te dragen. De term "fundering op staal" verwijst niet naar het gebruik van staal als bouwmateriaal, maar naar het feit dat de fundering direct op een stabiele en dragende bodem rust. Deze methode is goedkoper en eenvoudiger uit te voeren vergeleken met andere funderingstypen zoals paalfundering, maar vereist wel een grondige berekening en een goed begrip van de ondergrond. In dit artikel bespreken we de principes, toepassingen, aandachtspunten en technische aspecten van een gemetselde fundering op staal.

Wat is een fundering op staal gemetseld?

Een fundering op staal gemetseld is een funderingsmethode waarbij de dragende muren of wanden, vaak met een verbreedde voet, direct op een draagkrachtige bodem rusten. Deze methode is geschikt wanneer de draagkrachtige laag niet te diep onder het maaiveld ligt. Het metselwerk van de fundering bestaat doorgaans uit blokken die in meerdere lagen zijn gemetseld en die over een grotere breedte verdeeld worden om de belasting beter te kunnen dragen.

De term "fundering op staal" is historisch ontstaan en heeft weinig te maken met het gebruik van staal als bouwmateriaal. In de oude Germaanse en Franse talen betekent "staal" of "estal" "vaste plaats" of "rusten op". In de bouwsector verwijst de term naar een stabiele grondlaag waarop het bouwwerk kan rusten. Deze grondlaag wordt vaak bepaald via een sonderingsonderzoek of grondonderzoek.

Een fundering op staal gemetseld bestaat vaak uit kalkzandsteen of klinker, afhankelijk van de belasting en de ondergrond. In vroegere tijden werd baksteen gebruikt, maar tegenwoordig zijn modernere materialen zoals beton en piepschuimelementen ook vaak toegepast. Deze materialen zorgen voor een duurzamere en efficiëntere fundering.

Technische opbouw en uitvoering

De opbouw van een fundering op staal gemetseld is in principe eenvoudig, maar vereist wel een zorgvuldige uitvoering om stabiliteit en duurzaamheid te garanderen. Het metselwerk bestaat meestal uit blokken van minstens twee lagen hoog, die aan beide zijden ¼ steen verspringen. Deze constructie zorgt ervoor dat de belasting van het bouwwerk gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld.

Grondonderzoek en sondering

Voor het aanleggen van een fundering op staal gemetseld is het essentieel om eerst een grondonderzoek uit te voeren. Dit onderzoek bepaalt of de ondergrond voldoende draagkracht heeft om de belasting van het bouwwerk te dragen. De draagkracht van de grond wordt vaak bepaald via een sondering, waarbij een sondeerpaal wordt neergelaten om de structuur van de ondergrond te analyseren.

Als blijkt dat de draagkracht voldoende is, kan de bouwput worden uitgegraven totdat de draagkrachtige laag is bereikt. Deze laag kan bijvoorbeeld zand of klei zijn. Bij zachte grondlagen, zoals veen, is een fundering op staal niet geschikt en wordt vaak paalfundering voorkeur gegeven.

Uitgraven van de bouwput

De bouwput wordt zorgvuldig uitgegraven totdat de draagkrachtige bodemlaag is bereikt. De diepte van de fundering hangt af van de belasting van het bouwwerk en de draagkracht van de ondergrond. Meestal wordt de fundering voorzien van een zand- of grondverbetering om het draagvermogen te vergroten.

Aanleggen van de funderingsplaat of strokenfundering

Afhankelijk van het ontwerp wordt ofwel een funderingsplaat of een strokenfundering aangelegd. Een funderingsplaat is een horizontale plaat die over de gehele bodem van het bouwwerk is aangelegd. Deze plaat zorgt ervoor dat de belasting gelijkmatig wordt verdeeld. Een strokenfundering bestaat uit stroken waarop de dragende muren rusten. Deze methode is vaak goedkoper en eenvoudiger uit te voeren.

Constructie opbouwen

Nadat de fundering is aangelegd, kan de opbouw van het bouwwerk beginnen. Het metselwerk van de fundering moet goed worden gecontroleerd om te zorgen dat er geen fouten zijn gemaakt bij de aanleg. Na elk vast aantal stenen wordt gecontroleerd of het werk nog goed gedaan wordt. Dit helpt om eventuele problemen vroegtijdig op te sporen.

Voordelen van fundering op staal gemetseld

Een fundering op staal gemetseld heeft een aantal voordelen die het een populaire keuze maken voor kleinere bouwprojecten. De belangrijkste voordelen zijn:

Lage kosten: Een fundering op staal is vaak goedkoper dan andere funderingstypen, zoals heipalen of schroeffunderingen. Dit komt doordat er geen extra materialen of complexe technieken nodig zijn.
Eenvoudige uitvoering: De uitvoering van een fundering op staal is eenvoudiger en sneller, wat resulteert in een kortere bouwtijd.
Flexibiliteit: Omdat de fundering direct op de ondergrond rust, is het mogelijk om het gebouw aan te passen aan de aard van de bodem. Dit biedt flexibiliteit in de ontwerpfase.
Duurzaamheid: Moderne materialen zoals beton en piepschuimelementen maken de fundering duurbaarder en efficiënter in de uitvoering.

Beperkingen van fundering op staal gemetseld

Hoewel een fundering op staal gemetseld voordelen heeft, zijn er ook beperkingen die moeten worden overwogen. De belangrijkste beperkingen zijn:

Niet geschikt voor zachte bodems: Een fundering op staal is niet geschikt voor zachte of veenachtige bodems, waarbij de zettingen te groot zouden kunnen zijn. In dergelijke gevallen is paalfundering de betere keuze.
Juiste berekening vereist: Het is essentieel om de fundering correct te berekenen en aan te leggen. Eventuele fouten in de berekening kunnen leiden tot verzakkingen of scheuren in het gebouw.
Invloed op omgevingsbouwwerken: Bij het aanleggen van een nieuwe fundering op staal kunnen de funderingen van buurgebouwen onder druk komen te staan, wat kan leiden tot bezwijken of zettingen. Dit is vooral een probleem bij belendingen.
Grondwaterstand: Het tijdelijk verlagen van de grondwaterspiegel tijdens de aanleg van de fundering kan zettingen veroorzaken. Dit is een belangrijk aandachtspunt bij de planning van het bouwproject.

Aandachtspunten bij fundering op staal gemetseld

Bij het aanleggen van een fundering op staal gemetseld zijn er een aantal aandachtspunten die moeten worden overwogen om ervoor te zorgen dat de fundering stabiel en duurzaam is. De belangrijkste aandachtspunten zijn:

Juiste berekening van de aanlegbreedte

De aanlegbreedte van de fundering is cruciaal voor de stabiliteit van het gebouw. Meestal wordt een vuistregel gehanteerd dat de aanlegbreedte 2 tot 3 keer de dikte van het opgaand muurwerk moet zijn. Deze vuistregel is echter geen wetenschappelijk verantwoorde rekenmethode en kan bij grote muurbelastingen en een relatief lage toelaatbare gronddruk tot verkeerde resultaten leiden. Het is daarom essentieel om een correcte berekening uit te voeren met behulp van een bouwkundig expert.

Grondverbetering

Soms wordt onder de fundering een zandpakket aangebracht om het draagvermogen van de ondergrond te vergroten. Dit zandpakket kan tientallen centimeters dik zijn en draagt bij aan de stabiliteit van de fundering. Het draagvlak van de fundering verbreedt zich onder 45 graden in het zandpakket, wat zorgt voor een betere verdeling van de belasting.

Waterdichting

Waterafdichting van de fundering speelt een belangrijke rol in het voorkomen van vochtproblemen in het gebouw. Veel problemen, zoals optrekkend vocht in de muren, kunnen worden voorkomen door de fundering te injecteren met een vloeistof of door een cementgebonden mortel aan te brengen. Deze maatregelen helpen om het grondwater tegen te houden en de fundering droog te houden.

Voorbereiding van de fundering

De voorbereiding van de fundering is een belangrijk aspect dat niet mag worden genegeerd. Oudere funderingen kunnen nog steeds volledig uit baksteen zijn gemetseld, maar tegenwoordig worden moderne materialen en technieken vaak gebruikt, zoals beton en piepschuimelementen. Deze materialen maken de fundering duurbaarder en efficiënter in de uitvoering.

Voorstelling van de fundering in de bouwplannen

Het is belangrijk om de fundering goed te voorstellen in de bouwplannen. Dit helpt om eventuele problemen tijdens de bouw te voorkomen. De fundering moet worden aangelegd op een voorstelling van de bouwtekeningen en de berekeningen moeten worden gedaan door een gekwalificeerd bouwkundig expert.

Toepassing in de praktijk

Een fundering op staal gemetseld wordt vaak gebruikt in de praktijk bij het bouwen van woningen, kantoorgebouwen en andere lichte constructies. Deze methode is vooral populair in regio's met harde zandlagen. In regio's met zachte grondlagen wordt vaak paalfundering voorkeur gegeven.

Historische toepassing

In de vroege jaren is een fundering op staal gemetseld vaak uitgevoerd met baksteen. Tegenwoordig worden modernere materialen zoals beton en piepschuimelementen vaak gebruikt. Deze materialen zorgen voor een duurzamere en efficiëntere fundering.

Moderne toepassing

De moderne toepassing van een fundering op staal gemetseld houdt rekening met de huidige bouwnormen en technische eisen. Moderne bouwmaterialen en technieken zorgen ervoor dat de fundering duurbaarder en efficiënter is. De fundering wordt vaak aangelegd met een strokenfundering of een gewapendbetonplaat.

Voorbeeld van een fundering op staal gemetseld

Een voorbeeld van een fundering op staal gemetseld is een woning die is gebouwd op een draagkrachtige zandlaag. De fundering bestaat uit een verbreedde voet die is gemetseld met kalkzandsteen. De fundering rust op een zandpakket dat is aangebracht onder de fundering. De fundering is afgewerkt met een cementgebonden mortel om waterafstoting te garanderen.

Aandachtspunten bij belendingen

Bij het aanleggen van een nieuwe fundering op staal gemetseld kunnen de funderingen van buurgebouwen onder druk komen te staan. Dit kan leiden tot bezwijken of zettingen. Het is daarom essentieel om de invloed van de nieuwe fundering op de omgevingsbouwwerken te bepalen. Dit kan worden gedaan met behulp van een grondonderzoek en een bouwkundige berekening.

Verandering in gronddruk

Een nieuwe fundering kan de gronddruk onder belendende percelen veranderen, wat kan leiden tot zettingen. Het is daarom essentieel om de gronddruk te bepalen en eventuele veranderingen in rekening te brengen bij de planning van het bouwproject.

Grondwaterstand

Het tijdelijk verlagen van de grondwaterspiegel tijdens de aanleg van de fundering kan zettingen veroorzaken. Het is daarom essentieel om de grondwaterstand te bepalen en eventuele veranderingen in rekening te brengen bij de planning van het bouwproject.

Stabiliteit van de fundering

Het is essentieel om de stabiliteit van de fundering te garanderen. Dit kan worden gedaan met behulp van een funderingsplaat van schuimbeton. Deze plaat zorgt ervoor dat de funderingszetting wordt gestabiliseerd en dat eventuele zettingen worden voorkomen.

Conclusie

Een fundering op staal gemetseld is een eenvoudige en kostenefficiënte methode die vaak wordt gebruikt in de bouwsector. Deze methode is geschikt wanneer de draagkrachtige laag niet te diep onder het maaiveld ligt. De term "fundering op staal" verwijst niet naar het gebruik van staal als bouwmateriaal, maar naar het feit dat de fundering direct op een stabiele en dragende bodem rust. De technische opbouw van een fundering op staal gemetseld is eenvoudig, maar vereist wel een zorgvuldige uitvoering om stabiliteit en duurzaamheid te garanderen. Het is essentieel om de fundering correct te berekenen en aan te leggen. Eventuele fouten in de berekening kunnen leiden tot verzakkingen of scheuren in het gebouw.

Bij het aanleggen van een nieuwe fundering op staal gemetseld zijn er een aantal aandachtspunten die moeten worden overwogen. De aanlegbreedte, grondverbetering, waterdichting en voorbereiding van de fundering zijn belangrijke aspecten die niet mag worden genegeerd. Het is essentieel om de invloed van de nieuwe fundering op de omgevingsbouwwerken te bepalen. Dit kan worden gedaan met behulp van een grondonderzoek en een bouwkundige berekening.

Tot slot is een fundering op staal gemetseld een populaire keuze voor kleinere bouwprojecten. De methode is goedkoper en eenvoudiger uit te voeren vergeleken met andere funderingstypen zoals paalfundering. Echter, is het essentieel om de fundering correct te berekenen en aan te leggen om ervoor te zorgen dat het gebouw stabiel en duurzaam is. Bij zachte bodems is paalfundering vaak de betere keuze.