Fundering op staal met terplaatsen gestorte betonplaat: Toepassing, voordelen en bouwtechniek

Published by Redactie on juli 22, 2025 | Category fundering

Een fundering op staal met een terplaatsen gestorte betonplaat is een veelvoorkomende constructie in de bouwsector, vooral bij minder zware projecten zoals aanbouwen, schuren of kassen. Deze vorm van fundering is relatief eenvoudig uit te voeren en bovendien goedkoper in vergelijking met diepere funderingsmethoden zoals paalfunderingen. In dit artikel bespreken we de technische en praktische aspecten van een plaatfundering op staal, inclusief toepassingsgebieden, bouwtechnieken, belangrijke aandachtspunten en de rol van een constructieberekening.

Wat is een fundering op staal?

Een fundering op staal is een vorm van fundering waarbij het bouwwerk direct op een draagkrachtige grondlaag rust, zonder gebruik van diepe funderingselementen zoals palen. Deze methode is geschikt wanneer de grondlaag vlak onder het maaiveld voldoende sterk is om het gewicht van het gebouw te dragen. De term "op staal" verwijst niet naar het gebruik van staal als bouwmateriaal, maar naar de Oudgermaanse afkomst van het woord, wat betekent "te rusten op" of "te staan op".

Een van de voordelen van een fundering op staal is de eenvoud in uitvoering. Bovendien is het vaak goedkoper dan diepere funderingsmethoden. In Nederland wordt deze methode vooral toegepast in het oostelijke deel van het land, waar de grond vaak bestaat uit zand, wat een goede draagkracht biedt.

Plaatfundering: Definitie en toepassing

Een plaatfundering valt onder de categorie funderingen op staal. Het is een constructie waarbij een horizontale gewapende betonplaat onder het hele gebouw wordt gelegd. Deze plaat fungeert vaak ook als de begane grondvloer. De plaatfundering verdeelt de belasting van het bouwwerk gelijkmatig over een groot oppervlak, wat het geschikt maakt voor lichtere constructies.

Toepassing

Een plaatfundering wordt vaak gebruikt voor minder zware projecten, zoals het bouwen van een schuur of een kassaanbouw. Het is echter ook mogelijk om deze fundering toe te passen bij aanbouwen aan bestaande woningen, mits de grondvastheid voldoet aan de eisen. In dergelijke gevallen is het belangrijk om een constructieberekening uit te voeren, omdat de fundering gevoelig is voor verzakkingen.

Voordelen

Eenvoudige uitvoering: De plaatfundering is relatief makkelijk uit te voeren en vereist weinig tijd.
Gelijkmatige belastingverdeling: Door de horizontale uitstraling van de plaat, wordt de belasting van het bouwwerk gelijkmatig verdeeld.
Goedkoop: Omdat de fundering direct op de grond rust zonder gebruik van palen, is de kostenprijs lager dan bij paalfunderingen.

Nadelen

Gevoelig voor verzakkingen: De fundering kan verzakken als de grond ongelijkmatig wordt belast of als de grond niet voldoende is versterkt.
Vorstand vereist: Ondiepe plaatfunderingen (niet dieper dan 80 cm onder maaiveld) moeten voorzien worden van een vorstrand, een funderingsstrook die dieper ligt dan 80 cm om opvriezen van de grond te voorkomen.

Bouwtechniek van een plaatfundering

De bouwtechniek van een plaatfundering omvat verschillende stappen die cruciaal zijn voor de stabiliteit en duurzaamheid van de fundering.

1. Grondverzorging

Voor het aanbrengen van de betonplaat moet de grond worden voorbereid. De bovenste laag wordt uitgegraven en vervolgens wordt een zandbed gemaakt. Het zandfunctieert als fundering voor de betonplaat en zorgt voor een gelijkmatige drukverdeling. Het zand moet goed worden verdicht om verzakkingen te voorkomen.

2. Aanleg van isolatie

Isolatie is een belangrijk onderdeel van een plaatfundering. Het zorgt voor thermische isolatie en voorkomt opvriezen in de winter. Typisch wordt een laag isolatiemateriaal, zoals polystyreenplaten, op het zandbed aangebracht.

3. Wapening

De betonplaat moet worden gewapend om de trekkracht van het beton te versterken. Dit gebeurt doordat er wapening, zoals gewapende stalen roosters of staafwering, wordt ingebouwd in de betonplaat. De wapening zorgt ervoor dat de plaat niet breekt onder druk of bij eventuele bewegingen in de grond.

4. Gieten van de betonplaat

De laatste fase is het gieten van de betonplaat. Dit gebeurt ter plekke, wat de term "terplaatsen gestorte betonplaat" verklaart. Het beton wordt op het voorbereide zandbed en isolatielaag gegoten en gelijkmatig verdeeld. De dikte van de plaat hangt af van de belasting van het bouwwerk en de grondvastheid.

Aandachtspunten bij het aanleggen van een plaatfundering

De plaatfundering is relatief eenvoudig in uitvoering, maar vereist wel zorgvuldigheid bij het ontwerp en de uitvoering.

1. Constructieberekening

Een constructieberekening is verplicht om de veiligheid van de fundering te garanderen. Deze berekening bepaalt de benodigde dikte van de betonplaat, de wapening en de vereiste grondversterking. De constructieberekening is ook vereist bij de aanvraag van een omgevingsvergunning.

2. Grondversterking

Als de grond niet voldoende draagkracht biedt, kan grondverbetering nodig zijn. Methoden hiervoor zijn:

Verwijderen van de bovenste lagen en vervangen met zand.
Diepteverdichting: Het trillen van de grond op grotere diepte om de draagkracht te verhogen.
Aanbrengen van een zandkoffer: Een diepe kokervormige structuur gevuld met zand om een stabiele ondergrond te creëren.

3. Gelijke belastingverdeling

Om verzakkingen te voorkomen, moet de plaatfundering gelijkmatig worden belast. Dit betekent dat het gewicht van het bouwwerk gelijk over de gehele plaat moet worden verdeeld. Ongelijkmatige belasting kan leiden tot vervorming of scheuren in de plaat.

4. Vorstrand

Als de plaatfundering ondiep wordt aangebracht (niet dieper dan 80 cm onder maaiveld), moet deze voorzien worden van een vorstrand. De vorstrand is een funderingsstrook die dieper ligt dan 80 cm en voorkomt dat de grond opvriezt in de winter. In Nederland is dit vaak niet nodig, omdat de grond normaal gesproken niet verder bevriezt dan 80 cm.

Toepassing van een plaatfundering in de praktijk

In de praktijk wordt een plaatfundering vaak gebruikt in combinatie met bestaande funderingen. Bijvoorbeeld bij het aanbouwen van een schuur of kassaanbouw aan een bestaande woning. In dergelijke gevallen is het belangrijk om een duidelijke constructietekening te hebben die aangeeft waar de bestaande fundering eindigt en waar de nieuwe fundering begint.

Een constructeur gebruikt deze tekening om de constructieberekening uit te voeren. Deze berekening bepaalt de benodigde dikte van de betonplaat, de wapening en de grondversterking. Het is verder belangrijk om rekening te houden met eventuele belastingschommelingen in de grond, die kunnen leiden tot verzakkingen of scheuren.

Samenvatting

Een plaatfundering op staal met een terplaatsen gestorte betonplaat is een veelvoorkomende en relatief eenvoudige funderingsmethode, vooral bij lichtere projecten. De fundering verdeelt de belasting van het bouwwerk gelijkmatig over een groot oppervlak, wat het geschikt maakt voor schuren, kassen en aanbouwen. De voordelen van deze fundering zijn de eenvoudige uitvoering en de lage kosten in vergelijking met paalfunderingen.

Toch zijn er belangrijke aandachtspunten bij de uitvoering, zoals de noodzaak van een constructieberekening, grondversterking, en gelijke belastingverdeling. Bovendien moet een plaatfundering dieper dan 80 cm onder maaiveld worden aangebracht, of voorzien worden van een vorstrand om opvriezen van de grond te voorkomen.

Voor het aanleggen van een plaatfundering is het verstandig om te overleggen met een vakspecialist, die zowel de constructieberekening kan uitvoeren als eventuele risico’s kan opsporen. Met de juiste voorbereiding en uitvoering is een plaatfundering een betrouwbare en kostenefficiënte keuze voor vele bouwprojecten.