Fundering op zand maken met piepschuim: Uitvoering, voordelen en toepassing

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Het bouwen op zachte grond, zoals veen- of kleigrond, stelt hoge eisen aan de fundering. Traditionele funderingsmethodes kunnen hierbij niet altijd voldoen, zowel qua duurzaamheid als qua kosten. Daarom zijn innovatieve oplossingen zoals het gebruik van piepschuim (EPS) steeds meer in aantocht. Dit artikel behandelt de uitvoering van een fundering op zand gecombineerd met piepschuim, inclusief de voordelen, technische aspecten en mogelijke toepassingen in het bouwproces. De informatie is gebaseerd op praktijkvoorbeelden, adviezen van experts en beschrijvingen van uitvoeringsmethoden uit betrouwbare bronnen.

Inleiding

In vele delen van Nederland, met name in de zuidelijke regio’s, zijn gebieden aanbeland die bekend staan voor hun zachte bodem. In dergelijke gebieden is bodemdaling een bekend probleem. Veengebieden krimpen bij droogte en kunnen leiden tot herhaalde verzakkingen van wegen, straten en bouwwerken. Daarom is het belangrijk om oplossingen te ontwikkelen die duurzaam en kosten-effectief zijn. Een van de oplossingen die steeds vaker in overweging komen, is het gebruik van piepschuim (EPS) als onderdeel van de fundering.

Het combineren van piepschuim met zand als ondergrond biedt mogelijkheden om zowel lichte als zwaardere constructies op zachte grond te bouwen. In dit artikel zullen we de uitvoering, de voordelen en de toepassingen van zo’n fundering bespreken, met een nadruk op de praktische toepassing in de eigen woningbouw of in kleinere bouwprojecten zoals bijkeukens, schuren of tuinhuisjes.

Fundering op zand: Een klassieke aanpak

Traditioneel wordt een fundering op zand gemaakt door een geul te graven en deze vervolgens te vullen met zand of klei. Vervolgens wordt een vorstrandfundering gestort, die vaak is versterkt met betonijzer of wapening. Dit type fundering is stabiel en geschikt voor zowel zware als lichte constructies. Echter, op zachte grond kan het probleem zijn dat zand in de loop van de tijd neerzakt, wat leidt tot instabiliteit van de fundering.

In het kader van bouwen op zachte grond wordt daarom vaak gekeken naar alternatieve materialen. Een van de meest voorkomende alternatieven is piepschuim (EPS), dat gebruikt wordt als isolatiemateriaal of als ondergrond voor funderingen.

Uitvoering van een fundering op zand met piepschuim

De uitvoering van een fundering op zand met piepschuim kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van het type constructie en de belasting die op de fundering uitgeoefend wordt. Twee veelvoorkomende methodes zijn:

1. EPS als bekisting voor een vorstrandfundering

In deze methode wordt EPS gebruikt als bekisting rondom de funderingsgeul. Dit dient als ondersteuning bij het storten van een vorstrandfundering. De EPS bekisting vermindert het gebruik van hout en voorkomt koudebruggen.

U-vormige bekistingen: Dit zijn standaard vormen die rondom de funderingsgeul worden geplaatst. Ze kunnen worden aangevuld met EPS 200 of 300, afhankelijk van de belasting.
Advies: EPS 200 of 300 is aanbevolen voor zware belastingen. EPS 100 is minder geschikt voor zware funderingen, zoals bijvoorbeeld bij het neerzetten van een zwaar tuinhuis met isolatie.

Deze methode is vooral geschikt voor lichte bouwconstructies zoals tuinhuisjes of schuren. De uitvoeringsstappen zijn als volgt:

Afgraven van de grond tot ongeveer 10 cm diep.
Leggen van EPS 100-platen van 20 cm dik.
Laag van 10 cm zand erop.
Beleggen met tegels of klinkers.

2. EPS-Platen onder bestrating of zandvloer

In deze methode wordt EPS gebruikt als ondergrond voor een zandvloer of bestrating. Deze methode is licht en eenvoudig uit te voeren, en ze is een goedkope optie. Het biedt echter minder stabiliteit dan een fundering met een hardhouten ring of paalfundering.

De uitvoeringsstappen zijn:

Afgraven van de grond tot ongeveer 10 cm diep.
Leggen van EPS 100-platen van 20 cm dik.
Laag van 10 cm zand erop.
Beleggen met tegels of klinkers.

Voordelen van het gebruik van piepschuim in funderingen

Het gebruik van piepschuim in funderingen biedt een aantal voordelen ten opzichte van traditionele materialen zoals zand of hout. De voornaamste voordelen zijn:

1. Lichtgewicht en makkelijk te hanteren

Piepschuim is een lichtgewicht materiaal dat gemakkelijk in stukken is te knippen of te zagen. Dit maakt het ideaal voor zelfbouwers of klusser die geen professionele bouwachtergrond hebben. Het vermindert ook de logistieklast bij het vervoeren van materialen naar het bouwterrein.

2. Duurzaam en milieuvriendelijk

Omdat piepschuim vaak gemaakt is van gerecycled materiaal, is het een duurzame keuze. Daarnaast is het een langdurige oplossing die niet onderhevig is aan biologische afbraak of verrotting.

3. Duurzame isolatie

Piepschuim heeft goede isolatieveigenschappen. Wanneer het gebruikt wordt onder een zandvloer of als ondergrond voor een betonvloer, helpt het om warmte binnen te houden en voorkomt het dat de warmte weglekt naar beneden. Dit maakt het een efficiënte oplossing voor het isoleren van vloeren, met name bij vloerverwarming.

4. Veelzijdig in toepassing

Piepschuim is geschikt voor zowel lichte als zware funderingen. Het kan gebruikt worden als bekisting voor een vorstrandfundering, als ondergrond voor een zandvloer, of als ondersteuning bij het storten van een betonvloer.

Toepassing in de praktijk

Het gebruik van piepschuim in funderingen wordt steeds meer toegepast in zowel openbare werken als in particuliere bouwprojecten. In de gemeente Woerden bijvoorbeeld is het onderdeel van een breed strategisch plan om met bodemdaling om te gaan. Hierbij zijn verschillende oplossingen in overweging genomen, waaronder het ophogen van de bodem met piepschuim.

1. Ophogen van de bodem met piepschuim

Traditioneel wordt zand gebruikt om openbare ruimte op slappe grond op te hogen. Echter, in snel zakkende gebieden kan het herhaaldelijk nodig zijn om de bodem opnieuw te verhogen, wat kosteneffectief is. Daarom worden alternatieve materialen zoals piepschuim overwogen.

Een variant hiervan is het gebruik van Argexkorrels of EPS-korrels. Deze zijn lichter en bieden een langdurige oplossing. In Alphen aan den Rijn wordt experimenteel gewerkt met schuimglas, een duurzame en zachte variant van piepschuim.

2. Drijvend bouwen

In sommige gevallen wordt ook gekozen voor drijvend bouwen, waarbij de constructie zodanig wordt ontworpen dat deze meebeweegt met de bodemdaling. Dit kan gecombineerd worden met het gebruik van piepschuim in de fundering, om zowel stabiliteit als duurzaamheid te verzekeren.

3. Tuinhuis- of schuurfundering

Voor kleinere constructies zoals tuinhuisjes of schuren is het gebruik van piepschuim in de fundering een eenvoudige en goedkope oplossing. In een praktijkvoorbeeld uit bron [5] wordt beschreven hoe EPS-100 platen gebruikt worden onder een zandvloer of bestrating. De uitvoering is eenvoudig en eignet zich goed voor klusser die geen professionele bouwachtergrond hebben.

Praktijkvoorbeeld: Fundering van een bijkeuken

In een praktijkvoorbeeld uit bron [3] wil een particulier bouwer een bijkeuken en een uitbreiding van een schuur realiseren. De fundering is een belangrijk onderdeel van het project, aangezien er ook leidingen moeten worden aangelegd (riool, water, stroom, verwarming).

De bouwer overweegt een strokenfundering met vorstrand en wil deze zelf uitvoeren. Hij overweegt eerst EPS-funderingsbekisting te gebruiken, maar de kosten schrikken hem af. Daarom wil hij het zelf uitvoeren met onderlaimentplaten.

De uitvoeringsmethode die hij beschrijft, is als volgt:

Afgraven van de grond.
Aanleggen van de riool- en leidingen.
Storten van de fundering.
Opvullen met zand en trillen.
Storten van de vloer op zand.

Deze methode lijkt een logische en praktische aanpak. Het combineren van een strokenfundering met zand en EPS-platen kan een stabiele en duurzame basis vormen voor de bijkeuken.

Een belangrijk punt is echter dat de fundering aan de zijden goed moet sluiten op bestaande constructies, zoals het huis of de schuur. Dit kan vereisen dat een deel van de oude fundering wordt weggewerkt om een vaste verbinding te kunnen maken. Dit is in principe aan te raden, maar vereist wel wat handigheid.

Aandachtspunten bij het gebruik van piepschuim in funderingen

Hoewel het gebruik van piepschuim in funderingen veel voordelen biedt, zijn er ook een paar aandachtspunten die bij de uitvoering worden genoemd in de bronnen:

1. Belastingvermogen

Het is belangrijk om te kiezen voor de juiste type EPS, afhankelijk van de belasting die op de fundering uitgeoefend wordt. EPS 100 is bijvoorbeeld geschikt voor lichte constructies, maar minder geschikt voor zware funderingen.

2. Verharding en verdichting

Wanneer EPS wordt gebruikt als ondergrond voor zand of betonvloeren, is het belangrijk dat het zand goed wordt verdicht. Dit zorgt voor extra stabiliteit en voorkomt neerzetting in de loop van de tijd.

3. Vochtbescherming

Het is aan te raden om een vochtbeschermende folie aan te brengen onder en boven de EPS-platen. Dit voorkomt dat vocht in het piepschuim trekt en mogelijk de structuur beïnvloedt.

4. Vloerverwarming

Wanneer er sprake is van vloerverwarming, is het aan te raden om twee lagen isolatie aan te brengen. Dit zorgt voor een efficiënter warmteverdeling en voorkomt dat de warmte weglekt naar beneden.

Conclusie

Het gebruik van piepschuim in funderingen op zand biedt een duurzame, lichte en flexibele oplossing voor bouwen op zachte grond. Zowel in openbare werken als in particuliere projecten is het steeds vaker een aantrekkelijke keuze. De methode is geschikt voor zowel zware als lichte constructies en kan eenvoudig uitgevoerd worden door klusser met een beetje handigheid.

De voornaamste voordelen van het gebruik van piepschuim zijn het lichte gewicht, de duurzaamheid, de goede isolatie-eigenschappen en de flexibiliteit in toepassing. Tegelijkertijd zijn er een paar aandachtspunten, zoals het kiezen van de juiste type EPS en het zorgen voor voldoende verdichting van het zand.

Voor wie overweegt om een fundering op zand met piepschuim te maken, is het verstandig om de uitvoeringsmethode goed te plannen en eventueel advies in te winnen van een ervaren bouwprofessional. In veel gevallen is het echter een haalbare en aantrekkelijke oplossing voor zowel particulier als professioneel gebruik.