Fundering opzoeken: Handleiding voor woningeigenaren en bouwprofessionals

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Inleiding

De fundering van een woning vormt het fundament van de gehele structuur en speelt een cruciale rol in de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van het huis. Voor eigenaren, bouwprofessionals en ontwikkelaars is het belangrijk om te weten welk type fundering hun woning heeft. Dit kennis helpt bij het herkennen van eventuele funderingsproblemen, bij bouwprojecten, renovaties of uitbreidingen.

In dit artikel worden de meest voorkomende soorten funderingen in Nederland besproken, worden verschillende manieren om het type fundering van je woning te achterhalen uitgelegd, en wordt ingegaan op de stappen die genomen kunnen worden bij vermoedelijke funderingsproblemen. Daarnaast wordt de rol van moderne technologieën, zoals FunderMaps en Funderingsviewer, besproken in het context van funderingsbeheer en risicoanalyse.

Het artikel richt zich op zowel woningeigenaren die hun fundering willen onderzoeken, als op professionals die advies geven of onderzoek uitvoeren. Het doel is om een duidelijke, feitelijke en praktische gids te bieden voor het opzoeken en begrijpen van funderingsinformatie.

Het belang van de fundering in bouw- en renovatieprojecten

De keuze voor het juiste type fundering tijdens de bouw van een woning hangt af van verschillende factoren, zoals de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. Deze keuze beïnvloedt niet alleen de stabiliteit, maar ook de levensduur van de woning. Het is daarom van essentieel belang dat woningeigenaren weten welk type fundering hun huis heeft, vooral in de volgende situaties:

Verwijdering van dragende muren: Als je een dragende muur verwijderd, is het essentieel dat je weet hoe de fundering is opgebouwd. Dit helpt bij het bepalen of extra ondersteuning nodig is.
Aanbouw of uitbouw van het huis: Bij een uitbreiding is het belangrijk om te weten of de huidige fundering het extra gewicht kan dragen.
Renovatieprojecten: Een diepgaand inzicht in de fundering is nodig om eventuele schade aan te pakken en de woning veilig en duurzaam te maken.

Daarnaast is het weten van het type fundering essentieel bij het herkennen van eventuele funderingsproblemen, zoals verzakkingen, scheefstanden of scheuren in muren en vloeren. Deze tekens kunnen wijzen op een instabiele fundering die aandacht vereist.

Het achterhalen van het type fundering is dus niet alleen een technische kwestie, maar ook een juridische en veiligheidskwestie. Het kiezen van het juiste type fundering tijdens de bouw van een woning is een beslissing die voor jaren of zelfs decennia effect heeft op het gebruiksgemak, de veiligheid en de waarde van het huis.

Hoe achterhaal je het type fundering van je woning?

Er zijn verschillende manieren om het type fundering van je woning te achterhalen. De meest betrouwbare methoden zijn:

1. Bouwtekening van de woning

De meest betrouwbare methode is het opvragen van de oorspronkelijke bouwtekening van de woning bij de gemeente. Deze tekening geeft duidelijk aan welk type fundering gebruikt is bij de bouw van het huis. Het is belangrijk om dit document te vragen, vooral bij woningen die ouder zijn dan 50 jaar.

Bij de afdeling Bouw- en Woningtoezicht van je gemeente kun je de bouwtekening opvragen. Daarnaast kun je informatie krijgen over grondwaterstanden, wat met name van belang is als je huis een houten paalfundering heeft. Deze informatie helpt bij het inschatten van eventuele risico’s op funderingsproblemen.

2. Postcodecheck

Een andere methode is het uitvoeren van een postcodecheck. Veel gemeenten bieden deze mogelijkheid aan, waarbij je op basis van je postcode informatie krijgt over het type fundering in jouw regio. Dit kan een snelle en efficiënte manier zijn om een eerste indruk te krijgen van de fundering van je woning.

Een voorbeeld hiervan is het gebruik van FunderMaps, een tool die op basis van postcode- en pandgegevens risicogebieden in kaart brengt. Met FunderMaps kun je onder andere zien of jouw woning in een gebied staat met een verhoogd risico op funderingsproblemen. Dit is vooral nuttig voor woningen met houten paalfunderingen, die gevoeliger zijn voor bodemdaling en klimaatverandering.

3. Grondrapport

Een grondrapport is een uitgebreid onderzoek dat uitvoerig informatie geeft over de ondergrond van je woning. Dit rapport kan worden opgevraagd bij de gemeente of bij een professioneel grondonderzoeksbureau. Een grondrapport kan informatie geven over de bodemstructuur, grondwaterstanden en eventuele risico’s op verzakkingen of scheefstanden. Dit is vooral nuttig bij woningen die in risicogebieden staan of bij woningen waar al vormtekeningen van funderingsproblemen zijn.

4. Visualisatie en digitale tools

Modernere methoden om het type fundering van je woning te achterhalen, zijn de gebruik van digitale tools en visualisatie. FunderMaps en Funderingsviewer zijn voorbeelden van tools die toegang geven tot uitgebreide datasets over funderingsinformatie op pandniveau. Deze tools kunnen worden gebruikt door woningeigenaren, gemeenten en bouwprofessionals om risicogebieden te identificeren en eventuele maatregelen te nemen.

FunderMaps biedt bijvoorbeeld inzicht in:

Welk type fundering een pand heeft
Of er archief- of onderzoeksstukken beschikbaar zijn
Waar funderingsrisicogebieden zich bevinden
Welke panden een kwetsbare fundering hebben
Wat de herstelkosten per pand zijn
Hoe klimaateffecten de funderingskwaliteit beïnvloeden

Deze informatie is vooral waardevol voor gemeenten en woningeigenaren die op landelijk of regionaal niveau willen inzicht krijgen in de funderingsrisico’s in hun omgeving.

Typen funderingen in Nederland

Er zijn verschillende typen funderingen die in Nederland gebruikt worden, afhankelijk van de bouwperiode, de ondergrond en de structuur van het huis. De meest voorkomende funderingen zijn:

1. Houten paalfundering

Een houten paalfundering is vaak te vinden in oude huizen, met name in steden zoals Rotterdam en Amsterdam. Deze paalfunderingen zijn gevoelig voor bodemdaling en klimaatverandering. Houten paalfunderingen zijn meestal gebruikt in gebieden met een slechte ondergrond, zoals veen- of zandgronden. Omdat hout gevoelig is voor vocht en schimmel, zijn deze funderingen aanbeland bij problemen als grondwaterstandveranderingen of droogstand.

2. Betonfundering

Betonfunderingen worden vooral gebruikt in moderne woningen. Ze zijn duurzaam, betrouwbaar en minder gevoelig voor grondwaterstandveranderingen. Betonfunderingen zijn geschikt voor diverse ondergronden en bieden een hogere draagkracht dan houten funderingen. Ze zijn minder kwetsbaar voor funderingsproblemen en vereisen daardoor minder onderhoud.

3. Lintfundering

Een lintfundering is een continue fundering onder een muur of een gehele bouwconstructie. Deze fundering is geschikt voor woningen op stabiele grond en wordt vaak gebruikt in combinatie met betonfunderingen. Lintfunderingen zijn minder gevoelig voor verzakkingen en bieden een goede ondersteuning voor dragende muren en vloeren.

4. Stuttenfundering

Een stuttenfundering bestaat uit losse stutten of palen die onder de vloer worden geplaatst. Deze fundering wordt meestal gebruikt in gebieden met een slechte ondergrond, zoals veengebieden. Stuttenfunderingen zijn minder stabiel dan andere funderingstypen en vereisen regelmatig onderhoud om schade te voorkomen.

Herkennen van funderingsproblemen

Het herkennen van funderingsproblemen is belangrijk om eventuele schade aan te pakken vooraleer het te ver gaat. Er zijn verschillende signalen die kunnen wijzen op funderingsproblemen. Deze signalen kunnen variëren afhankelijk van het type fundering en de omstandigheden waarin de woning staat.

1. Verzakking en scheefstand

Een van de meest opvallende signalen is verzakking of scheefstand van het huis. Dit komt vooral voor bij huizen met houten funderingspalen of bij huizen met een ondiepe fundering in veengebieden. In de buurt hebben vaak gelijksoortige woningen ook funderingsproblemen. Verzakkingen kunnen leiden tot scheefstanden en kunnen de stabiliteit van het huis ernstig in de wacht zetten.

2. Scheuren in de buitengevel

Bij funderingsproblemen zijn de scheuren in de buitengevel vaak breder dan de typische haarscheurtjes. De druk op de constructie en de muren wordt steeds groter en hierdoor worden de scheuren steeds breder en langer. Dit is een duidelijk teken dat de fundering mogelijk niet stabiel meer is.

3. Bredere scheuren in binnenmuren en vloeren

Doordat de fundering (gedeeltelijk) verzakt, krijgt de woning en daarmee de muren onvoldoende steun. Op den duur ontstaan er daardoor scheuren in binnenmuren en vloeren. Deze scheuren worden steeds groter en kunnen wijzen op een instabiele fundering.

Uitvoering van funderingsonderzoek

Als er vermoedens zijn op funderingsproblemen, is het verstandig om een uitgebreid funderingsonderzoek uit te voeren. Dit onderzoek moet worden uitgevoerd door een erkende professional en volgens de laatste F3O-richtlijnen voor funderingsonderzoek. Deze richtlijnen zorgen ervoor dat het onderzoek op een consistente en objectieve manier wordt uitgevoerd.

Bij het onderzoek worden de lintvoeg in het metselwerk en enkele vloervelden nagemeten met een waterpas om eventuele verzakkingen sinds de oorspronkelijke bouw in beeld te krijgen. Vervolgens worden op een aantal plaatsen de fundering blootgelegd, ingemeten en in kaart gebracht. Bij houten funderingen worden monsters genomen om de hardheid van het houd te bepalen en om te achterhalen of er schimmel of bacteriële aantasting in het hout zit.

Het uitvoeren van een funderingsonderzoek is een ingrijpende en kostbare maatregel, maar het kan cruciaal zijn voor de veiligheid en het onderhoud van de woning. Het is verstandig om bij verschillende bedrijven die funderingsonderzoek doen offertes op te vragen. Woon je in een rijtjeswoning of een appartementencomplex, vraag dan offertes op voor de hele bouweenheid. Samen met de andere eigenaren (en eventueel een expert) maak je een keuze uit de ontvangen offertes. Spreek van tevoren met de andere eigenaren af hoe de kosten worden verdeeld. Dat kan bijvoorbeeld op basis van de grootte van de huizen of volgens de regels van de Vereniging van Eigenaren (VvE).

Moderne technologieën in funderingsbeheer

In de afgelopen jaren zijn er verschillende moderne technologieën ontwikkeld die funderingsbeheer en risicoanalyse sterk verbeteren. Deze tools zijn bedoeld voor woningeigenaren, gemeenten en onderzoeksbureaus om funderingsinformatie eenvoudiger en efficiënter te beheren.

1. FunderMaps

FunderMaps is een tool die funderingsinformatie op pandniveau beschikbaar stelt. Deze tool maakt gebruik van QuickScan-methodieken om snel en efficiënt onderzoek uit te voeren. FunderMaps biedt onder andere inzicht in:

Het type fundering van een pand
Archief- of onderzoeksstukken
Funderingsrisicogebieden
Panden met een kwetsbare fundering
Herstelkosten per pand
De invloed van klimaateffecten op de funderingskwaliteit

Deze informatie is vooral nuttig voor gemeenten en woningeigenaren die op landelijk of regionaal niveau willen inzicht krijgen in de funderingsrisico’s in hun omgeving. FunderMaps gebruikt zowel landelijke als lokale data om gedetailleerde inzichten te geven.

2. Funderingsviewer

Funderingsviewer is een tool die indicatieve aandachtsgebieden voor funderingsproblemen in kaart brengt. Op basis van de FunderMaps-database is geschat dat circa een half miljoen woningen in Nederland funderingsproblemen hebben of kunnen krijgen. Deze schatting is gemaakt zonder rekening te houden met klimaateffecten. De tool geeft woningeigenaren en gemeenten een visuele weergave van risicogebieden en helpt bij het plannen van preventieve maatregelen.

3. FunderScan-app

De FunderScan-app is een applicatie die volgens de QuickScan-methodiek op locatie de uitvoerder helpt om snel, efficiënt en betrouwbaar onderzoek uit te voeren. Deze app is ontworpen voor onderzoeksbureaus en bouwprofessionals om funderingsinformatie in het veld te verzamelen en te analyseren.

4. Webservice

FunderMaps biedt ook een webservice die informatie op pandniveau via verschillende soorten API’s ontbloot. Deze webservice is bedoeld voor corporaties en onderzoeksbureaus die funderingsinformatie willen integreren in hun eigen systemen en tools.

5. Analysefunctionaliteiten in FunderMaps

De analysefunctionaliteiten in FunderMaps zijn gericht op het identificeren van risico’s en het bepalen van herstelmaatregelen. Voorbeelden zijn:

Droogstand: Risico op paalrot door lage grondwaterstand
Ontwateringsdiepte: Risico op optrekkend vocht en verminderd draagvermogen
Negatieve kleef: Risico op schade door ophoging van de buitenruimte
Palenpest: Regio-gebaseerde analyse van bacteriële aantasting
Pandzakking & scheefstand: Analyse met InSAR-satellietgegevens
Risicokaarten: Weergave van funderingsrisico’s in vijf categorieën
Herstelkosten: Gedetailleerde kostenramingen op pandniveau
QuickScan resultaten: Individuele metingen en het beoordelingsresultaat op pandniveau

Deze functionaliteiten maken het voor woningeigenaren en bouwprofessionals eenvoudiger om funderingsrisico’s te identificeren en te beheren.

Conclusie

De fundering van een woning speelt een cruciale rol in de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van het huis. Het kiezen van het juiste type fundering tijdens de bouw van een woning hangt af van verschillende factoren, zoals de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. Het weten van het type fundering is essentieel bij renovaties, uitbreidingen of bij het herkennen van eventuele funderingsproblemen.

Er zijn verschillende manieren om het type fundering van je woning te achterhalen, zoals het opvragen van de oorspronkelijke bouwtekening, het uitvoeren van een postcodecheck of het laten maken van een grondrapport. Deze methoden helpen bij het inschatten van eventuele risico’s en het veilig uitvoeren van bouwprojecten.

Bij vermoedelijke funderingsproblemen is het verstandig om een uitgebreid funderingsonderzoek uit te voeren. Dit onderzoek moet worden uitgevoerd door een erkende professional en volgens de laatste F3O-richtlijnen voor funderingsonderzoek. Het uitvoeren van een funderingsonderzoek is een ingrijpende en kostbare maatregel, maar het kan cruciaal zijn voor de veiligheid en het onderhoud van de woning.

Modernere technologieën zoals FunderMaps en Funderingsviewer bieden woningeigenaren en bouwprofessionals nieuwe mogelijkheden om funderingsinformatie te beheren en risicogebieden te identificeren. Deze tools helpen bij het plannen van preventieve maatregelen en het beheren van funderingsrisico’s op landelijk en regionaal niveau.

Het opzoeken van funderingsinformatie is een essentieel onderdeel van bouwprojecten, renovaties en risicoanalyse. Het kiezen van de juiste methoden en tools is van groot belang om de veiligheid, duurzaamheid en waarde van een woning te waarborgen.

Bronnen

opzoeken