De fundering en bouwhistorie van Oud-Mathenesse: een Rotterdamse wijk met rijke geschiedenis

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Oud-Mathenesse is een van de oudste wijkken in de wijk Delfshaven, gelegen aan de westrand van Rotterdam. De wijk, die in de jaren dertig van de twintigste eeuw is ontstaan, heeft een unieke bouwhistorie en een solide fundering die belangrijk is voor de huidige leefbaarheid en waarde van de woningen. Deze artikel biedt een gedetailleerde beschrijving van de fundering en bouwmethoden die gebruikt zijn bij de ontwikkeling van Oud-Mathenesse, met aandacht voor de bouwhistorie, de bouwmaterialen en de huidige toestand van de woningen. Daarnaast wordt ingegaan op de rol van de wijk in de stadsuitbreiding van Rotterdam en de invloed hiervan op de bouwpraktijk.

Bouwhistorie van Oud-Mathenesse

Oud-Mathenesse werd in de jaren dertig van de twintigste eeuw gebouwd in de weilanden tussen Rotterdam en Schiedam. De wijk werd ontworpen als een arbeiderswijk, met goedkope woningen die vooral gericht waren op jonge starters. De eerste bouwperiode, bekend als de Landenbuurt, begon in 1936 en liep tot 1951. Tijdens deze periode werden woningen gebouwd rondom de Rijksseruminrichting (RSI), een overheidsinstelling die serums en vaccins produceerde. Deze eerste woningen waren modern voor die tijd, maar luxe was niet vanzelfsprekend. In veel woningen ontbrak een douche, en baden deden de bewoners met een teiltje op het aanrecht.

De tweede bouwperiode, bekend als de Schepenbuurt, volgde later. De huizen in deze buurten zijn meestal portiekflats, die bekend staan om hun goedkope prijs en functionele inrichting. De wijk is door de goedkope woningen populair onder starters. De wijk is verdeeld in twee buurten: de Schepenbuurt en de Landenbuurt, gescheiden door de Franselaan. De Franselaan is ook een doorgaande winkelstraat die centraal staat in de wijk.

De wijk is ontwikkeld op een gebied dat vroeger polders waren. De polders Oud-Mathenesse en Nieuw-Mathenesse lagen vroeger op de plek die nu bekend staat als Rotterdam-West. Deze polders werden gescheiden door de Schiedamse Zeedijk, die tegenwoordig bekend staat als de Mathennesserdijk. De naam Mathenesse is afgeleid van de woorden "made" (weide) en "nes" (aangeslibd land). De ambachtsheerlijkheid Mathenesse dateert uit de elfde eeuw en is een oude historische regio tussen Schiedam en Rotterdam.

Fundering en bouwmethoden in Oud-Mathenesse

De fundering van Oud-Mathenesse is van essentieel belang voor de stabiliteit van de woningen en het infrastructuur van de wijk. Aangezien de wijk gebouwd is op voormalige polders, was het ontwerpen van een robuuste fundering van grote betekenis. De bodem in deze gebieden is doorgaans zacht en moeilijk houdbaar, wat betekent dat een goed uitgevoerde fundering essentieel was om het instortingsrisico te beperken.

In de jaren dertig werd gebruikgemaakt van traditionele bouwmethoden die geschikt waren voor de zachte grond. De fundering van de woningen bestond meestal uit betonnen funderingsdragen en palen die in de bodem werden geplant. Deze palen gingen diep in de grond, tot op de droge laag, om zo de woningen stabiel te maken. Dit was een gangbare methode in die tijd, vooral in gebieden met zachte bodem.

Daarnaast was het ontwerp van de woningen gericht op functionaliteit en duurzaamheid. De portiekflats die in Oud-Mathenesse zijn gebouwd, zijn gemaakt van beton en metselwerk, met een goed geïsoleerde dakenconstructie. De gevels zijn vaak beschilderd in lichte kleuren, zoals wit, blauw of rood, wat ook een karakteristiek kenmerk is van de bouwstijl in die tijd.

De fundering van de infrastructuur, zoals wegen en riolering, was eveneens goed uitgewerkt. De wegen in Oud-Mathenesse zijn van beton of asfalt, en de riolering is goed verbonden met het groter stadsnetwerk. De wijk heeft een goed ontwikkelde infrastructuur die belangrijk is voor de leefbaarheid en waarde van de woningen.

Bouwmaterialen en constructie van de woningen

De woningen in Oud-Mathenesse zijn voornamelijk gemaakt van beton en metselwerk. Deze materialen werden in de jaren dertig en veertig vaak gebruikt voor de bouw van sociale woningen en arbeiderswoningen. Beton was een goedkope en beschikbare material, terwijl metselwerk een sterke en duurzame optie was.

De constructie van de woningen volgde een functionele en eenvoudige aanpak. De woningen zijn vaak van vier verdiepingen hoog en hebben een centrale trap die naar de bovenverdiepingen leidt. De interieurbouw was eenvoudig, met veel betonconstructies en weinig luxe elementen. De vloeren zijn van beton of gietplaten, en de muren zijn gemaakt van betonblokken of metselstenen.

In de jaren tachtig werd er opnieuw nieuwbouw uitgevoerd in Oud-Mathenesse. Tijdens deze periode bleef het stratenplan intact, maar werden er nieuwe woningen gebouwd. Deze woningen werden ook gemaakt van beton en metselwerk, maar hadden een iets modernere inrichting. De fundering van deze nieuwe woningen was vergelijkbaar met die van de oude woningen, met palen en betonnen funderingsdragen.

Huidige toestand van de fundering en woningen

De huidige toestand van de fundering en woningen in Oud-Mathenesse is voor 2024 beschreven als goed. De infrastructuur is goed uitgewerkt en de wegen zijn in goede staat. De woningen zijn regelmatig onderhouden en hebben in veel gevallen een modernisering ondergaan, met het aanbrengen van isolatie en nieuwe gevels.

De fundering van de woningen is in de loop der jaren getest op stabiliteit en heeft in de meeste gevallen geen significante problemen opgeleverd. In sommige gevallen is er sprake van zetting of lichte scheurvorming, maar deze zijn meestal niet ernstig en kunnen met normale sloop- en saneringsmaatregelen worden opgelost.

De wijk heeft in de afgelopen jaren ook een aantal renovatieprojecten meegemaakt. Deze projecten zijn vaak gericht op het verbeteren van de isolatie, het herstellen van lekken in de daken en het moderniseren van de gevels. Deze renovaties hebben bijgedragen aan de leefbaarheid van de wijk en de waarde van de woningen.

Bouwpraktijk en invloeden van stadsuitbreiding

De bouwpraktijk in Oud-Mathenesse was sterk beïnvloed door de stadsuitbreiding van Rotterdam. In de jaren twintig begon Rotterdam met het aankopen van stukken land om de stad uit te breiden. Een groot deel van de polders Oud- en Nieuw-Mathenesse werd opgekocht van de gemeente Schiedam. Deze stadsuitbreiding had een grote impact op de bouwpraktijk in de wijk.

De bouw van Oud-Mathenesse vond plaats in de context van een snelgroeiende stad. De behoefte aan woningen was groot, en het was belangrijk om deze woningen snel en goedkope te bouwen. Dit leidde tot de bouw van portiekflats en andere functionele woningen die goedkope waren en snel bouwbaar.

De bouwpraktijk in Oud-Mathenesse was ook beïnvloed door de beschikbaarheid van bouwmaterialen. In die tijd was beton een populaire keuze vanwege de beschikbaarheid en de lage kosten. De metselwerken waren vaak gemaakt van lokaal verkrijgbare materialen, zoals kalksteen en zandsteen.

De bouw van Oud-Mathenesse was ook beïnvloed door de industriële groei in de regio. Veel bewoners woonden in Oud-Mathenesse om dichter bij hun werk in de scheepswerven in Schiedam te zijn. Dit betekende dat de wijk een sterke verbinding had met de industriële economie van de regio.

Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikkeling

Oud-Mathenesse is een wijk met een sterke gemeenschapszin en een goed ontwikkelde leefbaarheid. De bewoners van de wijk zijn actief in de wijk en zetten zich in voor de verbetering van de leefomstandigheden. De wijk heeft een aantal instellingen zoals het Vreelustcomplex, een sportieve en groene verbindingsstrook met het naburige Spangen, en kinderboerderij De Bokkesprong.

De wijk is ook bekend om haar jaarcultuuractiviteiten, zoals de lentemarkt op en rond het Pinasplein en de Halloweenoptocht. Deze activiteiten spelen een belangrijke rol in het creëren van een gemeenschapszin en in het verbeteren van de leefbaarheid.

De maatschappelijke ontwikkeling van Oud-Mathenesse is ook van invloed geweest op de bouw en fundering van de woningen. In de jaren dertig en veertig woonden vooral onderwijzers, ambachtslieden en werknemers van de scheepswerven in de wijk. Deze bewoners hadden een bepaalde maatschappelijke status en hadden dus ook bepaalde eisen aan de woningen en de infrastructuur.

In de huidige tijd is Oud-Mathenesse een multiculturele wijk met een mix van oude bewoners en nieuwe inwoners, waaronder ook veel mensen uit andere landen. Deze demografische verandering heeft geleid tot een aantal maatschappelijke uitdagingen, zoals de toegankelijkheid van woningen en de kwaliteit van de huurwoningen. De gemeente Rotterdam heeft hierop gereageerd door een inspecteur Verhuur aan te stellen om te zorgen voor eerlijke huurprijs en goede huurvoorwaarden.

Toekomstige ontwikkelingen en uitdagingen

De toekomstige ontwikkelingen in Oud-Mathenesse zijn sterk beïnvloed door de huidige demografische en maatschappelijke trends. De wijk staat voor een aantal uitdagingen, zoals het verouderen van de woningen, de toegankelijkheid van woningen en de kwaliteit van de infrastructuur. De gemeente Rotterdam en de wijkinstellingen werken samen om deze uitdagingen aan te pakken.

Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de modernisering van de woningen en de verbetering van de isolatie. Deze modernisering is belangrijk om de energie-efficiëntie van de woningen te verhogen en de leefbaarheid te verbeteren. De gemeente Rotterdam heeft een aantal subsidies en programma’s in het leven geroepen om deze modernisering te faciliteren.

Daarnaast is er aandacht voor de toegankelijkheid van woningen. De hoge huurprijzen en de groei van het aantal huisjesmelkers zijn een probleem in de wijk. De gemeente Rotterdam heeft daarom een inspecteur Verhuur aangesteld om te zorgen voor eerlijke huurprijs en goede huurvoorwaarden. Deze inspecteur werkt nauw samen met de wijkconciërge en andere instellingen om te zorgen voor een leefbare wijk.

De infrastructuur van de wijk is ook een prioriteit. De gemeente Rotterdam investeert in de verbetering van de wegen, de verlichting en de riolering. Deze investeringen zijn belangrijk voor de leefbaarheid en de waarde van de woningen.

Conclusie

Oud-Mathenesse is een Rotterdamse wijk met een rijke bouwhistorie en een solide fundering. De wijk is ontwikkeld in de jaren dertig van de twintigste eeuw en is ontworpen als een arbeiderswijk met goedkope woningen. De fundering van de woningen en infrastructuur is goed uitgewerkt, met gebruik van traditionele bouwmethoden zoals palen en betonnen funderingsdragen. De woningen zijn gemaakt van beton en metselwerk en zijn functioneel en duurzaam.

De huidige toestand van de fundering en woningen is goed, en de wijk is regelmatig onderhouden. De leefbaarheid van de wijk is hoog, en de bewoners zijn actief in de wijk en zetten zich in voor de verbetering van de leefomstandigheden. De toekomstige ontwikkelingen in Oud-Mathenesse zijn sterk beïnvloed door de huidige demografische en maatschappelijke trends. De gemeente Rotterdam en de wijkinstellingen werken samen om de uitdagingen aan te pakken en de leefbaarheid van de wijk te verbeteren.