Fundering van parkeerterreinen op veengrond: Uitdagingen, oplossingen en toepassingen

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Het bouwen van parkeerterreinen op veengrond brengt unieke uitdagingen met zich mee. Veengrond is een instabiele grondsoort met een hoog watergehalte, lage draagkracht en gevoeligheid voor inklinking. Deze kenmerken maken het noodzakelijk om bij het ontwerp en de uitvoering van een parkeerterrein extra aandacht te besteden aan de fundering en grondbehandeling. Dit artikel biedt een overzicht van de eigenschappen van veengrond, de risico’s bij onjuiste fundering, beschikbare funderingstechnieken en praktische voorbeelden van toepassingen in Nederland.

Eigenschappen van veengrond

Veengrond is een zachte, natte grondsoort die ontstaat uit het afbraakproces van organisch materiaal in waterrijke omgevingen. Deze grondsoort is karakteristiek voor natte gebieden in Nederland, zoals het Groene Hart, de Haarlemmermeer en delen van Friesland. Veengrond is gevoelig voor inklinking, wat betekent dat de grond afneemt in volume door drooglegging, drainage of belasting. Hierdoor kan het tot verzakkingen komen, wat negatieve gevolgen kan hebben voor het stabielen houden van constructies zoals parkeerterreinen.

De lage draagkracht van veengrond maakt het noodzakelijk om zorgvuldig te kiezen voor de juiste funderingstechniek. Bij zand- of kleigrond is het vaak voldoende om een normale funderingsconstructie toe te passen, maar bij veengrond is een diepere fundering of het gebruik van speciale grondbehandelingen vaak onmisbaar. Een grondonderzoek is daarom een essentieel onderdeel van het planningsproces, zodat eventuele risico’s op inklinking of verzakkingen kunnen worden geïdentificeerd en tegengegaan.

Risico’s van onjuiste fundering op veengrond

Wanneer een parkeerterrein op veengrond wordt geplaatst zonder rekening te houden met de instabiele aard van de ondergrond, kunnen er ernstige gevolgen optreden. Het meest voorkomende probleem is inklinking, waarbij de grond afneemt in volume. Dit kan leiden tot verzakkingen van het parkeerterrein, scheuren in het oppervlak en een verhoogd risico op instabiliteit. Dit heeft weer directe gevolgen voor de veiligheid en het gebruiksgemak van het terrein.

Daarnaast kan het afvoeren van water uit veengrond (door drainage of drooglegging) het risico op inklinking verder vergroten. Wanneer het grondwaterpeil daalt, kan de veengrond samenklappen, wat extra belasting op de fundering plaatst. Dit effect kan worden verergerd door de aanwezigheid van zware voertuigen op het parkeerterrein, die extra druk uitoefenen op de ondergrond.

Beschikbare funderingstechnieken voor parkeerterreinen op veengrond

Bij het ontwerpen van een parkeerterrein op veengrond zijn er meerdere funderingstechnieken beschikbaar, afhankelijk van de draagkracht van de ondergrond, de gewenste levensduur van het parkeerterrein en de belasting die op het terrein wordt uitgeoefend.

1. Schroeffundering

Een schroeffundering is een moderne, duurzame oplossing die vaak wordt toegepast bij lichtgewicht constructies zoals parkeerterreinen. Deze fundering bestaat uit metalen palen die met behulp van een speciale machine in de ondergrond worden gedraaid. De voordelen van schroeffunderingen zijn:

Geschikt voor iedere grondsoort, waaronder veengrond
Geen geluids- of trillingsoverlast tijdens de installatie
Snel en eenvoudig te monteren
Geen droogtijd nodig
Goedkoper dan traditionele funderingen zoals beton of heipalen

Schroeffunderingen zijn vooral geschikt voor projecten waarbij tijd en toegankelijkheid bepalende factoren zijn. Ze zijn makkelijk te installeren in kleine of moeilijk toegankelijke gebieden, zoals achtertuinen of bebouwde zones, en veroorzaken weinig schade aan de omgeving. Daarnaast is de belastingcapaciteit van een schroeffundering afhankelijk van de dikte van de veenlaag, het type schroeffundering en de torsiekrachten van de machine. Een professioneel advies is daarom aan te raden om de juiste fundering voor een specifiek project te kiezen.

2. Heipalen

Bij zwaardere belastingen of langdurige toepassingen kan het gebruik van heipalen een betere oplossing zijn. Heipalen zijn lage funderingen die door de veenlaag heen worden getrokken en op een steviger grondlaag, zoals zand of klei, rusten. Dit voorkomt verzakkingen en zorgt voor een stabiele basis voor het parkeerterrein.

Hoewel heipalen een robuuste en betrouwbare oplossing bieden, zijn ze meestal duurder dan schroeffunderingen. De installatie vereist zware machines en kan langere tijd in beslag nemen, wat in sommige gevallen minder geschikt is voor snel uit te voeren projecten. Bovendien kan de installatie van heipalen leiden tot meer omgevingsinvloeden, zoals trillingen en geluidsoverlast, die niet wenselijk zijn in bebouwde of gevoelige gebieden.

3. Funderingsplaat

Voor lichtere constructies, zoals parkeerterreinen met een geringe belasting, kan het gebruik van een funderingsplaat een geschikte oplossing zijn. Een funderingsplaat is een brede, vaste plaat die over het gehele terrein wordt aangebracht en de belasting gelijkmatig over een groter oppervlak verdeelt. Deze methode voorkomt verzakkingen en zorgt voor een stabiele basis, zolang de ondergrond voldoende draagkracht heeft.

Een funderingsplaat is echter minder geschikt voor parkeerterreinen op zeer instabiele ondergrond, zoals zeer diepe veenlagen. In dergelijke gevallen is een diepere fundering, zoals schroeffunderingen of heipalen, beter aangewezen.

4. Biologische grondbehandelingen

In sommige gevallen kan het gebruik van biologische grondbehandelingen een extra dimensie toevoegen aan het ontwerp van een parkeerterrein. Bijvoorbeeld bij het ontwerpen van een groene parkeerplaats kan gebruik worden gemaakt van een biologisch zuiverend filterdoek in de fundering. Dit doek vangt verontreinigingen zoals olie af uit het straat- en hemelwater. Daarnaast zorgen toegevoegde microben voor een natuurlijke afbraak van koolwaterstoffen, wat bijdraagt aan een duurzamere oplossing.

Een praktijkvoorbeeld hiervan is de realisatie van een groene parkeerplaats in Woerdense Verlaat door aannemingsbedrijf Jos Scholman. In dit project werd een speciaal olieverwerkend filterdoek aangebracht in de fundering van het parkeerterrein. Hierdoor is het parkeerterrein niet alleen functioneel, maar ook milieuvriendelijk en duurzaam.

Praktische toepassingen in Nederland

In Nederland zijn er verschillende voorbeelden van het toepassen van geschikte funderingstechnieken op veengrond, waarbij de specifieke kenmerken van de ondergrond zijn meegenomen in de keuze van de funderingsoplossing.

1. Haarlemmermeer

In gebieden zoals Hoofddorp en omstreken is het gebruikelijk om gebouwen en infrastructuur te funderen op heipalen. Deze techniek is nodig vanwege de instabiele veengrond, die gevoelig is voor inklinking. Bij het ontwerp van parkeerterreinen in dit gebied wordt vaak ook gebruik gemaakt van heipalen om een stabiele basis te creëren.

2. Het Groene Hart

Steden zoals Gouda en Alblasserwaard hebben regelmatig te maken met funderingsproblemen door de verzakkende veengrond. In deze gebieden is het belangrijk om een zorgvuldig ontworpen fundering te kiezen die rekening houdt met de lage draagkracht en de risico’s op inklinking. In sommige gevallen worden schroeffunderingen ingezet om lichtgewicht constructies op een duurzame en kostenefficiënte manier te ondersteunen.

3. Groene parkeerplaats in Woerdense Verlaat

Het project van Jos Scholman voor de vereniging Natuurmonumenten is een goed voorbeeld van een duurzame funderingsoplossing voor een parkeerterrein op veengrond. In dit project werd de veengrond ontgraven en vervangen door Bims (vulkanisch puimsteen met een lage volumieke dichtheid). Hierop werd een filterdoek aangebracht die verontreinigingen uit het water filtert. Het resultaat is een parkeerterrein dat niet alleen functioneel is, maar ook milieuvriendelijk en duurzaam.

Aanbevelingen voor fundering van parkeerterreinen op veengrond

Bij de planning van een parkeerterrein op veengrond zijn er een aantal aanbevelingen en richtlijnen die kunnen worden gevolgd om risico’s te verminderen en een stabiele fundering te garanderen.

1. Grondonderzoek uitvoeren

Een grondonderzoek is een essentieel onderdeel van het planningsproces. Dit onderzoek helpt om de stabiliteit van de ondergrond in kaart te brengen en eventuele risico’s op inklinking of verzakkingen te identificeren. Op basis van de resultaten van het grondonderzoek kan een geschikte funderingstechniek worden gekozen die past bij de specifieke kenmerken van de ondergrond.

2. Kiezen voor de juiste funderingstechniek

De keuze voor de juiste funderingstechniek hangt af van de draagkracht van de ondergrond, de gewenste levensduur van het parkeerterrein en de belasting die op het terrein wordt uitgeoefend. Schroeffunderingen zijn vaak een goede oplossing voor lichtgewicht constructies, terwijl heipalen geschikt zijn voor zwaardere belastingen. Voor duurzamere en milieuvriendelijke oplossingen kan een funderingsplaat of biologische grondbehandeling worden overwogen.

3. Zorgen voor adequate drainage

Aangezien veengrond een hoog watergehalte heeft, is het belangrijk om adequate drainage aan te brengen. Dit voorkomt het opstapelen van water in de ondergrond en vermindert het risico op inklinking. Een goed gepland afwateringssysteem zorgt voor een stabiele ondergrond en helpt bij het voorkomen van verzakkingen.

4. Kiezen voor lichte materialen

Om de druk op de fundering tot een minimum te beperken, is het aan te raden om lichte materialen te gebruiken bij de constructie van het parkeerterrein. Dit kan bijvoorbeeld het gebruik van zachte of lichte dakbedekkingen omvatten, zoals PVC of andere lichte materialen. Het vermijden van zware materialen zoals betonpannen of groendaken kan het risico op verzakkingen verminderen en de levensduur van het parkeerterrein verlengen.

Conclusie

Het funderen van parkeerterreinen op veengrond vereist een zorgvuldige aanpak om risico’s op inklinking en verzakkingen te verminderen. Veengrond is een instabiele grondsoort met een lage draagkracht, waardoor het noodzakelijk is om een geschikte funderingstechniek te kiezen die rekening houdt met de specifieke kenmerken van de ondergrond. Schroeffunderingen, heipalen, funderingsplaten en biologische grondbehandelingen zijn allemaal mogelijke oplossingen, afhankelijk van de omstandigheden van het project.

Het uitvoeren van een grondonderzoek is essentieel om de stabiliteit van de ondergrond in kaart te brengen en eventuele risico’s te identificeren. Daarnaast is het belangrijk om adequate drainage aan te brengen en lichte materialen te kiezen om de druk op de fundering tot een minimum te beperken.

In praktijkvoorbeelden zoals de groene parkeerplaats in Woerdense Verlaat is te zien hoe duurzame en milieuvriendelijke oplossingen kunnen worden ingezet om een stabiele en functionele parkeerplaats te realiseren. Door rekening te houden met de aard van de ondergrond en de juiste funderingstechniek te kiezen, kan een parkeerterrein op veengrond worden ontworpen dat zowel veilig als duurzaam is.