Funderingsherstel: Aanpak, Financiering en Samenwerking voor Huiseigenaren

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

De fundering van een woning is de basis van haar stabiliteit en veiligheid. Wanneer funderingsproblemen zich voordoen, kunnen deze leiden tot schade, verminderde waarde en zelfs gevaar voor de bewoners. In Nederland is funderingsproblematiek een groeiend onderwerp van belang, met name gezien de impact van klimaatverandering en het grondwaterbeheer. Voor huiseigenaren is het van essentieel belang om funderingsproblemen op tijd te herkennen en een duidelijke aanpak te volgen, met de nodige hulp van experts, gemeenten en andere betrokken partijen.

In deze artikel wordt ingegaan op de aanpak van funderingsherstel, aandacht wordt besteed aan financiële mogelijkheden, juridische aspecten, samenwerking tussen eigenaren en de rol van overheden. De focus ligt op het opbouwen van een strategische, duurzame en eerlijke aanpak, met behulp van beschikbare kennis en ondersteuning.

Wat zijn funderingsproblemen en hoe herken je ze?

Funderingsproblemen ontstaan meestal door veranderingen in de grond, zoals bodemdaling, grondwaterveranderingen of onvoldoende diepe funderingen. Deze problemen kunnen geleidelijk ontstaan en moeilijk te herkennen zijn op het eerste gezicht. Echter, er zijn een aantal duidelijke signalen die aandacht verdienen:

Scheuren in muren, vloeren of plafonds: Kleine scheuren kunnen snel groeien en wijzen op verzwakte funderingen.
Klemmende ramen en deuren: Wanneer de woning in zijn geheel of delen ervan zijn verzakt, kunnen ramen en deuren niet goed sluiten.
Verzakkingen van vloeren of muren: Deze zijn vaak een directe indicatie van problemen onder de oppervlakte.
Verandering in de structuur van de woning: Bijvoorbeeld een duidelijk zichtbaar verschil in hoogte tussen kamers of verdiepingen.

Het is belangrijk om deze tekens niet te negeren, omdat funderingsproblemen bij tijdig herkennen en oplossen vaak minder schadelijk zijn en goedkoper te herstellen. Zodra er twijfel is over de stabiliteit van de fundering, dient een professioneel funderingsonderzoek uitgevoerd te worden.

Stappenplan voor funderingsherstel

Bij het ontdekken van funderingsproblemen is het noodzakelijk om een gestructureerde aanpak te volgen. Dit wordt vaak ondersteund door een procesbegeleidingsbureau of direct door de gemeente, afhankelijk van de omstandigheden. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste stappen die vaak worden doorlopen.

Stap 1: Informatie verzamelen

Het eerste wat moet worden gedaan, is het inzamelen van informatie over de fundering van de woning. Vaak is er al informatie in de gemeentelijke archieven beschikbaar. Mocht er geen informatie zijn, dan is het raadzaam om contact op te nemen met mede-eigenaren van de bouweenheid. Door informatie uit te wisselen en alles te documenteren, kan een duidelijker beeld worden gevormd van de situatie.

Stap 2: Overleg met mede-eigenaren

Bij woningen die eigendom zijn van meerdere partijen, is samenwerking essentieel. Het is aan te raden om regelmatig overleg te houden met de mede-eigenaren, waarbij de voortgang en eventuele beslissingen worden vastgelegd. De mede-eigenaren moeten op de hoogte worden gehouden van de gevonden problemen en de geplande stappen. In sommige gevallen is het noodzakelijk om de mede-eigenaren te overtuigen om mee te werken, omdat funderingsherstel vaak jaren kan duren en veel kosten met zich meebrengt.

Mocht het overleg niet tot een oplossing leiden, dan kan de gemeente een aanschrijvingsprocedure starten. Dit is vooral relevant wanneer sprake is van weigeraars die geen actie ondernemen of te lang wachten. Dit kan leiden tot vertraging en extra schade, waarbij ook de kosten stijgen. In dat geval kunnen andere eigenaren juridische stappen ondernemen, bijvoorbeeld door naar de rechter te stappen.

Stap 3: Financiële voorbereiding

Financiële voorbereiding is een belangrijk onderdeel van funderingsherstel. Het is raadzaam om eerst te kijken of de eigen gemeente subsidies of andere financiële ondersteuning biedt. Ook kan een bank helpen met financiële voorzieningen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van de overwaarde van de woning.

In sommige gevallen is het mogelijk dat een gemeente zelfs het funderingsonderzoek voor haar rekening neemt. Mocht dit niet het geval zijn, dan kan een van de eigenaren een rekening openen waarop alle betrokkenen hun bijdrage kunnen storten. De mede-eigenaren moeten schriftelijk toestemming geven voor het onderzoek, waarna het onderzoeksbureau opdracht kan worden gegeven.

Stap 4: Uitvoering van het onderzoek

Het funderingsonderzoek wordt meestal uitgevoerd door een erkend onderzoeksbureau. Tijdens het onderzoek worden zettingen en verzakkingen gemeten, en wordt de fundering onderzocht. In het geval van houten funderingen kunnen houtmonsters worden genomen volgens de geldende richtlijnen.

De resultaten van het onderzoek worden vervolgens verwerkt in een rapport, dat zorgvuldig moet worden bewaard. Dit rapport is cruciaal voor de verdere beslissingen en acties. Het kan ook dienen als documentatie bij verzekeringen of bij juridische stappen.

Aanpak en samenwerking: Een gezamenlijke opgave

Het oplossen van funderingsproblemen is niet alleen een taak voor huiseigenaren, maar een gezamenlijke opgave waarbij overheden, financiële instellingen, bouwbedrijven en andere partijen een rol spelen. De VNG (Voorlichting en Nascholing Gemeenten) benadrukt dat het huidige systeem onwetendheid over funderingen in stand houdt. Daarom pleit de VNG voor een aanpak die zowel de eigenaren als de omgeving ondersteunt.

Doorbreken van onwetendheid

Een belangrijk doel is om onwetendheid door te breken. Dit betekent dat funderingsaspecten een rol moeten spelen bij transacties en financiering van gebouwen. Er moet eenduidige registratie komen van funderingsonderzoeken en herstelprojecten. Bovendien moeten de gevolgen van funderingen voor het grondwaterbeheer en vergunningverlening structureel worden meegenomen in beslissingen.

Ondersteuning van eigenaren

Eigenaren die funderingsproblemen hebben, moeten ondersteuning krijgen. Deze ondersteuning kan bestaan uit financiële hulp, juridische raad en technische begeleiding. Gemeenten moeten in staat zijn om inwoners te ondersteunen die funderingsproblemen hebben, maar dit niet zelfstandig kunnen oplossen.

Regie van het rijk

De VNG stelt in haar position paper dat het rijk een centrale rol moet spelen in de nationale aanpak. Het rijk moet samenwerken met decentrale overheden, de bouwsector, de financiële sector en de eigenaren om een duurzame en eerlijke oplossing te creëren.

Nationale aanpak en recente ontwikkelingen

De aandacht voor funderingsproblematiek is de afgelopen jaren toegenomen. Vereniging Eigen Huis, samen met woningcorporaties, verzekeraars, banken en kennisinstellingen, pleit voor een sterke nationale aanpak. Deze aanpak moet ervoor zorgen dat kopers voldoende informatie krijgen en bestaande eigenaren echt worden geholpen bij funderingsproblemen.

Mijlpalen in de nationale aanpak

2021: Vereniging Eigen Huis presenteert het manifest 'Deltaplan funderingsschade' aan politiek Den Haag, waarin aandrong wordt gedaan op een rol voor het Rijk.
Oktober 2023: De Tweede Kamer stemt een motie aan om de kosten van funderingsherstel eerlijker te verdelen.
Februari 2024: De Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur presenteert het advies 'Goed Gefundeerd' aan de Tweede Kamer.
November 2024: De Funderingscoalitie organiseert een werkbezoek in Rotterdam om funderingsherstel te demonstreren.

Deze ontwikkelingen tonen aan dat er beweging is in de richting van een nationale aanpak. Het is nu belangrijk dat deze aanpak wordt uitgevoerd en dat huiseigenaren, gemeenten en overheden samenwerken om funderingsproblemen aan te pakken op een duurzame manier.

Financiering en vangnetregeling

Een belangrijk aspect van funderingsherstel is de financiering. Het is aan te raden om eerst te kijken naar mogelijke subsidies of andere financieringsmogelijkheden die de gemeente biedt. Ook kan een bank een rol spelen bij het financieren van herstelprojecten. In sommige gevallen kan het herstel van de fundering worden voorzien via een vangnetregeling, waarbij de overheid een rol speelt in het verdelen van kosten.

Vangnetregeling

De vangnetregeling is een financiële ondersteuning die huiseigenaren kan bieden bij funderingsherstel. In deze regeling wordt het risico op funderingsproblemen gedeeld tussen de overheid en de huiseigenaren. Het doel is om de huiseigenaar niet alleen te laten dragen van de kosten, terwijl hij of zij geen invloed heeft op de oorzaak van funderingsproblemen, zoals klimaatverandering of grondwaterbeheer.

Mogelijk is het dat een vangnetregeling wordt opgenomen in een nationaal plan. Het is belangrijk dat huiseigenaren informeer zijn over de beschikbare opties en samenwerken met de gemeente en financiële instellingen om de financiering te regelen.

Juridische aspecten en weigeraars

Bij funderingsherstel kan het voorkomen dat sommige eigenaren weigeren mee te werken. In dat geval is het mogelijk om juridische stappen te ondernemen. Wanneer de termijn voor funderingshandhaving kort is (minder dan 10 jaar), kunnen de overige eigenaren naar de rechter stappen, als de weigeraars niets doen of te lang wachten. Dit kan leiden tot vertragingen en extra schade, waarbij de kosten stijgen.

Het is aan te raden om weigeraars op te sporen en overtuigend te maken dat het belangrijk is om mee te werken. Dit kan door hen regelmatig op de hoogte te houden van de voortgang en hen te betrekken bij het hele proces. Vaak raken mensen in de loop van de tijd overtuigd dat het noodzakelijk is om aan te haken.

Samenwerking en ondersteuning

De samenwerking tussen eigenaren, gemeenten en overheden is essentieel bij funderingsherstel. Het is aan te raden om een procesbegeleidingsbureau in te schakelen, vooral bij woningen met meerdere eigenaren. Dit bureau kan helpen bij het maken van plannen, het verdelen van kosten en het uitvoeren van herstelprojecten.

Coördinatiepunt eigenaren

Bij woningen die eigendom zijn van meerdere partijen, kan het verstandig zijn om een coördinatiepunt in te richten. Dit coördinatiepunt kan dienen als een centraal contactpunt voor alle betrokken partijen en kan helpen bij het beheren van communicatie, financiën en juridische kwesties.

Rol van gemeenten

Gemeenten kunnen een belangrijke rol spelen bij funderingsherstel. Ze kunnen subsidies bieden, onderzoek uitvoeren of ondersteuning verlenen aan eigenaren die funderingsproblemen hebben. In sommige gevallen is het mogelijk dat een gemeente het funderingsonderzoek voor haar rekening neemt.

Conclusie

Funderingsproblemen zijn een reëel en groeiend probleem in Nederland, met name gezien de impact van klimaatverandering en grondwaterbeheer. Het is van groot belang dat huiseigenaren funderingsproblemen op tijd herkennen en een duidelijke aanpak volgen. Dit omvat informatie verzamelen, overleg met mede-eigenaren, financiële voorbereiding, uitvoering van onderzoek en juridische stappen indien nodig.

De aanpak van funderingsherstel is niet alleen een taak voor huiseigenaren, maar een gezamenlijke opgave die betrokkenheid van gemeenten, overheden en andere partijen vereist. Er is een behoefte aan een nationale aanpak die ervoor zorgt dat kopers voldoende informatie krijgen en bestaande eigenaren ondersteuning krijgen bij funderingsproblemen. Het verdelen van kosten en risico’s op een eerlijke manier is essentieel voor een duurzame oplossing.

Huiseigenaren die funderingsproblemen hebben, moeten niet alleen worden gelaten dragen van de kosten. Het is aan te raden om contact op te nemen met de gemeente, een procesbegeleidingsbureau en andere betrokken partijen om ondersteuning te krijgen bij funderingsherstel. Door samenwerking, kennis en ondersteuning te combineren, kan funderingsproblematiek op een effectieve en duurzame manier worden aangepakt.

Bronnen

recht