Funderingen in Revit modellen: kwaliteit, grenzen en praktische toepassing

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Het gebruik van BIM (Building Information Modeling) en Revit in de bouwsector is tegenwoordig standaard in veel projecten. Bij het modelleren van bestaande gebouwen blijkt echter dat het tekenen van funderingen in Revit modellen niet altijd eenvoudig of mogelijk is. Dit artikel bespreekt de technische en praktische aspecten van het modelleren van funderingen in Revit, met aandacht voor kwaliteitsniveaus (LOD), methoden, beperkingen en de rol van bouwtekeningen in het vergunningsproces. Op basis van concrete voorbeelden en uitgangspunten uit professionele praktijk wordt duidelijk wat mogelijk is en wat niet zinvol is bij het modelleren van funderingen in Revit.

Inleiding

Het modelleren van bestaande situaties in Revit speelt een steeds grotere rol in de bouwsector, vooral in renovatieprojecten en verbouwingen. Revit modellen worden gebruikt om bouwprocessen te optimaliseren, communicatie te verbeteren en documentatie te standaardiseren. Een van de uitdagingen bij het modelleren van bestaande situaties is echter dat sommige constructieve elementen, zoals funderingen, niet altijd duidelijk bekend zijn. Dit maakt het zowel technisch als ethisch belangrijk om de kwaliteit en de grenzen van dergelijke modellen goed te begrijpen.

De kwaliteitsniveaus (LOD – Level of Development) en het detailniveau (DN) zijn essentiële parameters bij het definiëren van Revit modellen. In dit artikel wordt nader ingegaan op de specifieke problematiek rond het modelleren van funderingen in Revit, op basis van ervaringen, praktijkvoorbeelden en professionele richtlijnen.

De rol van funderingen in bouwprojecten

Funderingen vormen de basis van elke constructie. Zij zijn verantwoordelijk voor het overbrengen van de belasting van het gebouw naar het substraat. Funderingen moeten daarom nauwkeurig worden ontworpen en uitgevoerd. In renovatieprojecten of verbouwingen is het vaak nodig om de bestaande fundering te controleren of aan te passen, bijvoorbeeld bij het toevoegen van een verdieping of het verwijderen van een draagmuur.

Voor de aannemer zijn duidelijke constructietekeningen van de fundering onmisbaar. Deze tekeningen tonen zowel de bestaande als de nieuwe situatie, zodat de aannemer weet wat er moet worden uitgevoerd. Voorbeelden van dergelijke tekeningen tonen het verschil tussen bestaande en nieuwe funderingen, zoals bij een aanbouw of een uitbouw. In deze tekeningen wordt bijvoorbeeld aangegeven of er sprake is van een strokenfundering (600x200), een betonvloer of isolatievloer. Ook worden de krachten op de fundering aangegeven in kilonewton (kN).

De uitdagingen van het modelleren van funderingen in Revit

1. Onbekende of onzichtbare funderingen

Een van de grootste beperkingen bij het modelleren van funderingen in Revit is dat deze structuren vaak niet bekend zijn of niet direct zichtbaar zijn tijdens een bouwopname. Oude tekeningen of documentatie kunnen onvoldoende of verouderde informatie bevatten. Bovendien is een destructief onderzoek vaak niet mogelijk of zinvol in bestaande situaties, zoals bij woningen of gebouwen waarin mensen wonen.

In het kader van een LOD300 model is het bijvoorbeeld niet zinvol om een fundering te tekenen wanneer de exacte details en positie niet bekend zijn. Dit zou kunnen leiden tot een misleidende voorstelling, waarbij aangenomen wordt dat de fundering exact bekend is, terwijl het in werkelijkheid een aanname is.

2. Aannames versus feiten

Als het geval is dat slechts bekend is dat er een houten vloer is, maar de positie en afmetingen van de balklaag onbekend blijven, is het niet verantwoord om deze details in het 3D model te verwerken. In dergelijke gevallen zou het model een verkeerd beeld kunnen geven van de werkelijke situatie. Het is daarom essentieel om bij het modelleren van bestaande situaties duidelijk te maken welke elementen op basis van feiten zijn getekend en welke elementen op basis van aannames.

3. Kwaliteitsniveau per onderdeel

Het kwaliteitsniveau van een Revit model van een bestaand gebouw kan niet uniform zijn voor het hele gebouw. De kwaliteit en detailniveau moeten per onderdeel worden bepaald. Bij funderingen kan dit bijvoorbeeld betekenen dat het niveau lager is dan bij andere elementen, zoals gevels of daken, waarin de kwaliteit vaak hoger kan worden gehouden. Het vastleggen van het kwaliteitsniveau per onderdeel is daarom een essentieel onderdeel van het modelleringsproces.

LOD en DN-niveaus bij het modelleren van funderingen

Het Level of Development (LOD) en het detailniveau (DN) zijn sleutelparameters bij het definiëren van het detailniveau van Revit modellen. Bij funderingen wordt vaak gewerkt met LOD200 of LOD300. Hieronder volgt een korte uitleg van deze niveaus in het kader van funderingsmodellering.

LOD200 (conceptueel)

Het model bevat conceptuele informatie over de fundering.
De locatie en vorm zijn aangegeven, maar de exacte afmetingen of constructieve details zijn niet bekend.
Het model kan worden gebruikt voor een globale oriëntatie, maar is niet geschikt voor uitvoering.

LOD300 (voorbereiding uitvoering)

Het model bevat meer gedetailleerde informatie, zoals afmetingen en locaties.
Het is geschikt voor uitvoering, maar alleen indien de informatie zeker is.
Wanneer er sprake is van onzekerheid of aannames, is het niet zinvol om een LOD300 model te maken.

De keuze voor LOD200 of LOD300 bij het modelleren van funderingen moet steeds worden gedaan in overleg met de opdrachtgever en de betrokken partijen. Het is belangrijk dat het model duidelijk is en geen misleidende informatie bevat.

Het gebruik van Revit templates

Een goed geconfigureerde Revit template is essentieel voor het efficiënt modelleren van bouwprojecten. Een template bevat vooraf ingestelde instellingen, families, views, sheets, parameters en andere elementen. Het gebruik van een template zorgt voor consistentie in documentatie en bespaart tijd bij het opzetten van nieuwe projecten.

Bij het modelleren van funderingen is het belangrijk dat de template goed afgestemd is op de specificaties van het project. Dit betreft bijvoorbeeld het gebruik van specifieke families voor funderingselementen, zoals strokenfunderingen, puntfunderingen of platenfunderingen. De template kan ook worden afgestemd op specifieke DN- of LOD-niveaus, zodat het model aan de vereisten van de opdrachtgever voldoet.

Revit modellen versus bouwtekeningen

Hoewel Revit modellen een waardevolle tool zijn in de bouwsector, moeten zij gezien worden als aanvulling op, en niet als vervanging van, traditionele bouwtekeningen. Bouwtekeningen zijn essentieel voor het verkrijgen van vergunningen en voor de aannemer bij de uitvoering van het project. Ze tonen zowel de bestaande als de nieuwe situatie en geven duidelijke instructies over wat er moet worden uitgevoerd.

Bij het modelleren van funderingen in Revit is het daarom belangrijk om de grenzen van het model te begrijpen en te weten wanneer het zinvol is om bouwtekeningen aan te leveren. In dergelijke gevallen is het verstandig om Revit modellen en bouwtekeningen te combineren om een compleet en duidelijk beeld te verkrijgen van de situatie.

Praktijkvoorbeelden van funderingsmodellering in Revit

1. Aanbouwproject

In een aanbouwproject is het vaak noodzakelijk om de bestaande fundering te onderzoeken en eventueel aan te passen. In dit geval is het mogelijk om de bestaande fundering te modelleren in Revit, mits de exacte details bekend zijn. De nieuwe fundering, zoals een strokenfundering van 600x200, kan dan worden getekend in het model. De aannemer gebruikt deze informatie om het project uit te voeren.

2. Uitbouwproject

Bij een uitbouwproject kan het noodzakelijk zijn om een nieuwe fundering te leggen, bijvoorbeeld een betonvloer met een maatvoering van 350x500. In dit geval kan het model worden gebruikt om de exacte locatie en afmetingen van de fundering aan te tonen. Het is belangrijk om hierbij te verifiëren of de informatie correct en verifieerbaar is.

3. Verbouwing van woning

Bij het verwijderen van een draagmuur of het verplaatsen van een trap is het vaak nodig om de fundering te controleren of aan te passen. In dit geval is het belangrijk dat het Revit model alleen feiten bevat en geen aannames. Als de fundering niet bekend is, is het niet verantwoord om deze in het model te verwerken.

De rol van bouwtekeningen in het vergunningsproces

Bij een vergunningsaanvraag moeten zowel de bestaande situatie als de nieuwe situatie worden ingediend. Bouwtekeningen spelen hierin een cruciale rol, omdat ze een visuele blauwdruk vormen van het project. Ze tonen niet alleen de intenties van het bouwplan, maar benadrukken ook dat het voldoet aan alle geldende bouwvoorschrachten.

Bij het modelleren van funderingen in Revit is het daarom belangrijk om te weten wanneer het zinvol is om het model te gebruiken in het vergunningsproces. In dergelijke gevallen is het verstandig om Revit modellen en bouwtekeningen te combineren om een compleet en duidelijk beeld te verkrijgen van de situatie.

Conclusie

Het modelleren van funderingen in Revit is een uitdaging, vooral bij bestaande situaties waarin de details niet bekend zijn. Het is belangrijk om te onthouden dat het modelleren van funderingen niet altijd zinvol is of mogelijk is, vooral wanneer sprake is van onzekerheid of aannames. Het gebruik van LOD en DN-niveaus is essentieel bij het definiëren van het kwaliteitsniveau van het model, en het vastleggen van het kwaliteitsniveau per onderdeel is cruciaal.

Revit modellen kunnen een waardevolle tool zijn in de bouwsector, maar moeten gezien worden als aanvulling op, en niet als vervanging van, traditionele bouwtekeningen. Het combineren van Revit modellen en bouwtekeningen zorgt voor een compleet en duidelijk beeld van het project, zowel voor de opdrachtgever als voor de aannemer.

Het gebruik van een goed geconfigureerde Revit template is essentieel voor het efficiënt modelleren van bouwprojecten. Door de template in te richten op de specificaties van het project en het kwaliteitsniveau van het model, kan men zorgen voor consistentie en kwaliteit in de documentatie.

Tegenwoordig is het modelleren van funderingen in Revit steeds vaker nodig in renovatieprojecten en verbouwingen. Het is daarom belangrijk dat professionals zich bewust zijn van de beperkingen en de ethiek die hierbij van toepassing zijn. Alleen dan kan men ervoor zorgen dat het model betrouwbaar is en geen misleidende informatie bevat.