Energieneutrale en circulaire bouw: Het opmerkelijke voorbeeld van ROC Friese Poort in Leeuwarden

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

In de huidige bouwsector wordt steeds meer aandacht besteed aan duurzaamheid, energie-efficiëntie en circulaire principes. Het ROC Friese Poort in Leeuwarden is een pionier in deze ontwikkeling. Het schoolgebouw voor Uniformberoepen is niet alleen energieneutraal, maar ook het eerste circulaire onderwijsgebouw van Nederland. Deze opmerkelijke realisatie biedt een inspirerend voorbeeld voor zowel het onderwijs- als bouwvak.

In deze artikel zullen we ingaan op de technische en conceptuele aspecten van het gebouw, de duurzame materialen die zijn gebruikt, de energieopwekking en -gebruik, en de toekomstgerichte visie van ROC Friese Poort. We laten zien hoe dit project een model kan zijn voor toekomstige bouwprojecten in het onderwijs, en misschien zelfs in de bredere woningbouwsector.

Het concept van circulaire bouw

Circulaire bouw is een aanpak waarbij bouwmaterialen en -constructies zo zijn ontworpen dat ze na gebruik kunnen worden hergebruikt of hergevormd. Het doel is om afval zoveel mogelijk te voorkomen en het milieu zo min mogelijk te belasten. Dit wordt bereikt door het gebruik van herbruikbare materialen, modulaire constructies en energieneutrale systemen.

ROC Friese Poort heeft deze visie volledig verwerkt in het ontwerp van het nieuwe schoolgebouw. Zo zijn oude ballaststenen, gerecyclede petflessen en vloerhout uit schepen gebruikt. Bovendien is een deel van het skelet van het gebouw demontabel, wat betekent dat het na een bepaalde levensduur eenvoudig kan worden gesloopt en hergebruikt. Dit maakt het project niet alleen pionier in de circulaire bouw, maar ook een voorbeeld van verantwoord bouwbeleid in het onderwijs.

Energieneutraliteit: Een duurzame toekomst

Het gebouw is ook 100% energieneutraal. Dit betekent dat het energieverbruik volledig wordt gecompenseerd door opwekking van duurzame energie. In dit geval wordt gebruik gemaakt van zonnepanelen, die het elektriciteitsverbruik van het gebouw volledig dekken. Het gebouw is volledig elektrisch, zonder gebruik van fossiele brandstoffen, wat een belangrijke stap is in de richting van CO2-neutrale bouw.

De energieneutraliteit wordt niet alleen bereikt door de opwekking van duurzame energie, maar ook door het efficiënt gebruik ervan. Het gebouw is goed geïsoleerd en is ontworpen met zowel passieve als actieve energiebesparingstechnieken. Dit zorgt ervoor dat de energiebehoefte minimaal is en de opwekking voldoende is om het gebouw volledig te voeden.

Een beroepsgerichte omgeving

Het gebouw voor Uniformberoepen is niet alleen duurzaam en circulair, maar ook functioneel en gericht op de praktijk. Het huisvest ruim 800 studenten en biedt een breed spectrum aan onderwijs- en trainingsfaciliteiten. De opleidingen zijn bedoeld voor beroepen in de handhaving, zoals de politie, Defensie en beveiliging. Daarom is het gebouw uitgerust met praktijkruimtes zoals simulatiekamers, dojo’s, fitnesszalen en oefenterreinen.

De faciliteiten zijn zo ontworpen dat ze het onderwijs maximaal ondersteunen. Zo zijn er bijvoorbeeld simulatiekamers zoals meldkamers en verhoorkamers, waarin studenten zich kunnen voorbereiden op de dagelijkse praktijk van hun toekomstige beroep. Ook zijn er sportfaciliteiten zoals fitnesszalen en sportzalen die essentieel zijn voor de fysieke voorbereiding van studenten in uniformberoepen.

Duurzame visie en maatschappelijke verantwoordelijkheid

De keuze voor een circulair en energieneutraal gebouw is niet alleen technisch interessant, maar ook een duidelijke uitdrukking van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ROC Friese Poort. Hoofd Facilitair Beleid Jaap van Bruggen benadrukt dat het ROC zich wil zien als een voorbeeld in het onderwijs en dat het bouwproces een belangrijke rol speelt in het opleiden van toekomstige professionals.

Volgens Van Bruggen is het doel om ook de studenten te inspireren met een duurzame visie. “Wanneer je kwaliteit geeft, dan krijg je ook een stukje respect terug,” zegt hij. Het gebouw moet niet alleen nu goed functioneren, maar ook in de toekomst. Daarom is er veel aandacht besteed aan de kwaliteit van materialen, energie-efficiëntie en de mogelijkheid tot hergebruik.

Circulaire bouwmaterialen in praktijk

Een van de opvallendste aspecten van het ROC Friese Poort-gebouw is het gebruik van circulaire bouwmaterialen. Zo zijn oude ballaststenen hergebruikt, wat niet alleen milieuvriendelijk is, maar ook een historisch en visueel element toevoegt aan het gebouw. Gerecyclede petflessen zijn verwerkt in isolatiematerialen, wat een duurzame alternatieve oplossing biedt voor conventionele isolatiemiddelen.

Daarnaast is vloerhout uit schepen gebruikt. Deze materialen zijn niet alleen duurzaam, maar ook uniek en karakteristiek. Het gebruik van dergelijke materialen maakt het gebouw niet alleen circulair, maar ook een visueel indrukwekkend complex.

De rol van de architect en projectpartners

Het ontwerp van het gebouw is uitgevoerd door Wind Architecten Adviseurs. Het architectonische concept is geïnspireerd op militaire faciliteiten, met een sterke, stoere uitstraling die aansluit bij de doelgroep van de opleidingen. De architecten hebben zich sterk gericht op functionaliteit, duurzaamheid en circulair bouwen.

Daarnaast hebben verschillende projectpartners bijgedragen aan de realisatie van het gebouw. Bouwbedrijf Bouwgroep Friso Pranger heeft de constructie uitgevoerd, terwijl Technion Adviseur voor de installaties is verantwoordelijk. DGMR Adviseur voor duurzaamheid heeft ervoor gezorgd dat het gebouw voldoet aan hoge duurzaamheidsnormen. Deze samenwerking tussen verschillende partijen is essentieel geweest voor de realisatie van het project.

Een model voor toekomstige bouwprojecten

Het ROC Friese Poort-gebouw is niet alleen een succesvolle realisatie, maar ook een inspiratiebron voor toekomstige bouwprojecten. Het toont aan dat het mogelijk is om duurzame, functionele en esthetisch aantrekkelijke gebouwen te realiseren zonder in te boeten aan kwaliteit of comfort.

Het gebruik van circulaire materialen en energieneutrale systemen is niet alleen technisch haalbaar, maar ook economisch verantwoord. De initiele investering in duurzame en circulaire oplossingen wordt op de lange termijn gecompenseerd door lage energiekosten en een langere levensduur van het gebouw. Dit maakt het project ook interessant voor andere opdrachtgevers in de publieke en particuliere sector.

De toekomstgerichte visie van ROC Friese Poort

ROC Friese Poort heeft een duidelijke visie op toekomstgericht bouwen. Het instelling wil zich niet alleen richten op het opleiden van studenten voor uniformberoepen, maar ook op het tonen van verantwoord bouwbeleid. Het nieuwe schoolgebouw is daar een levendig voorbeeld van.

De instelling wil met dit project ook aantonen dat het mogelijk is om onderwijslocaties te ontwikkelen die niet alleen duurzaam zijn, maar ook functioneel en toekomstbestendig. De visie is om steeds verder te gaan in het ontwikkelen van duurzame en circulaire bouwprojecten, en ROC Friese Poort ziet zichzelf als een pionier in deze ontwikkeling.

Conclusie

Het ROC Friese Poort-gebouw voor Uniformberoepen is een voorbeeld van hoe circulaire bouw en energieneutraliteit in de praktijk kunnen worden toegepast. Het project combineert duurzaamheid, functioneelheid en esthetiek in een unieke realisatie die zowel technisch als visueel indrukwekkend is. Het gebruik van herbruikbare materialen, energie-efficiënte systemen en een sterke architectonische visie maakt het gebouw tot een inspiratiebron voor toekomstige bouwprojecten in het onderwijs en de bredere bouwsector.

Het ROC Friese Poort toont aan dat het mogelijk is om duurzame en verantwoord bouwbeleid te combineren met kwalitatief hoogwaardig onderwijs. Het project is een levendig voorbeeld van hoe de bouwsector kan meewerken aan de maatschappelijke en ecologische uitdagingen van de toekomst.