Fundering Schoorsteen: Uitleg over Soorten, Installatie en Belangrijke Overwegingen

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Een correct uitgevoerde fundering is essentieel voor elke schoorsteen om stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid te waarborgen. Zowel bij nieuwbouw als bij renovatieprojecten wordt aandacht besteed aan de keuze van het juiste funderingssysteem. In dit artikel worden de verschillende soorten funderingen besproken, inclusief schroeffunderingen en poerfunderingen. Daarnaast wordt ingegaan op de installatieprocessen, belangrijke overwegingen bij het ontwerp en de noodzaak van een grondonderzoek. De tekst richt zich zowel tot bouwprofessionals als tot particuliere huiseigenaren die een schoorsteen willen plaatsen of verwijderen.

Inleiding

Schoorstenen zijn niet alleen een esthetisch element van een woning, maar ook een functioneel onderdeel die ervoor zorgt dat rook en verbrandingsgassen veilig worden afgevoerd. De fundering van een schoorsteen speelt een cruciale rol in het voorkomen van instabiliteit, vochtlekken en andere bouwkundige problemen. De keuze van het juiste funderingssysteem hangt af van factoren zoals de gewichtsbelasting, de aard van de grond, klimatologische omstandigheden en de functie van de schoorsteen. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de meest gebruikte funderingsmethoden, samen met praktische tips voor de installatie en eventuele risico’s bij een funderingsfout.

Soorten funderingen voor schoorstenen

Schroeffundering

Een schroeffundering is een innovatief en duurzaam systeem dat vooral geschikt is voor lichte constructies en projecten in stedelijke gebieden. In plaats van te graven of heien, worden schroefpalen met een draaiende beweging in de grond gebracht. Dit proces is snel, trillingsvrij en milieuvriendelijk. De schroeffundering is ideaal voor het plaatsen van schoorstenen op veranda’s, tuinhuisjes, zonnepanelen en tijdelijke bouwprojecten.

Voordelen van schroeffundering

Snelheid en eenvoud: De montage is sneller dan traditionele funderingsmethoden.
Trillingsvrij: Er is geen sprake van trillingen die de omgeving kunnen beïnvloeden.
Duurzaam: Het systeem maakt gebruik van duurzame materialen en vermindert de grondverontreiniging.
Flexibiliteit: Schroeffunderingen zijn geschikt voor meerdere toepassingen, waaronder schoorstenen.

Voorbereiding en installatie

Grondonderzoek: Voordat de schroefpalen worden geplaatst, is een grondonderzoek noodzakelijk om de draagkracht en de juiste diepte te bepalen.
Piketpaaltjes en KLIC-melding: De exacte locaties van de schroefpalen worden gemarkeerd met piketpaaltjes. Een KLIC-melding is verplicht om eventuele kabels of leidingen te detecteren.
Plaatsing: De schroefpalen worden met een machine of met de hand in de grond gedraaid.
Controle: Na de installatie worden de palen gecontroleerd op diepte, draagkracht en stabiliteit.

Veelgemaakte fouten

Geen grondonderzoek: Zonder grondonderzoek is het risico op instabiliteit hoog.
Vergeten van KLIC-melding: Dit kan leidingen of kabels beschadigen.
Verkeerde maatvoering: Te ondiepe of te smalle funderingen kunnen later verzakken.
Verplaatste piketpaaltjes: Dit leidt tot verkeerde positieering van de palen.

Poerfundering

Een poerfundering is een eenvoudig maar functioneel systeem dat vaak wordt gebruikt voor lichte bouwwerken zoals veranda’s, carports en schuren. Poeren zijn betonnen blokken die onder kolommen of palen worden geplaatst. Deze fundering is geschikt voor schoorstenen die niet te zwaar zijn en waarbij een diepe fundering niet nodig is.

Voordelen van poerfundering

Eenvoudige installatie: De poeren kunnen gestort of als prefab elementen worden gebruikt.
Kosten-effectief: Deze fundering is meestal goedkoper dan andere systemen.
Voor lichte constructies: Ideaal voor veranda’s, pergola’s en lichte schoorstenen.

Installatieprocessen

Bouwtekening: Voordat de poeren worden geplaatst, is het belangrijk om bouwtekeningen te raadplegen.
Graven van gaten: Gaten worden gegraven op de locaties waar de poeren komen.
Grindlaag: Een laag grind onder de poeren zorgt voor gelijkmatige drukverdeling.
Waterpas stellen: De poeren moeten waterpas staan om de kolommen recht te houden.
Wapening: Voor extra draagkracht kunnen de poeren worden verstevigd met wapening.

Nadelen en risico’s

Bewegingsgevoeligheid: Poeren zijn kwetsbaar voor grondverschuivingen en kunnen verschuiven.
Vochtproblemen: Er is weinig bescherming tegen vocht en kou, wat kan leiden tot opkomend vocht in de aanbouw.
Grondwater: Een hoog grondwaterpeil kan problemen veroorzaken.

Belangrijke overwegingen bij het ontwerpen van een fundering

Bij het ontwerpen van een fundering voor een schoorsteen zijn er verschillende factoren die in overweging moeten worden genomen. Deze factoren zorgen ervoor dat de fundering duurzaam, veilig en functioneel is.

1. Gewicht en type schoorsteen

Het gewicht van de schoorsteen bepaalt het type fundering dat nodig is. Dubbelwandige stalen schoorstenen, zoals de ADAM DW systeemschoorsteen, zijn lichter dan bakstenen schoorstenen, waardoor ze een minder krachtige fundering vereisen. Echter, bij zware schoorstenen of schoorstenen met extra uitrusting, zoals een snede, is een robuustere fundering noodzakelijk.

2. Geologische en bodemgesteldheid

De aard van de grond beïnvloedt de keuze van de fundering. In zachte of losse bodems is een diepere fundering of een schroeffundering vaak beter geschikt. In stevige grond kan een poerfundering voldoende zijn. Een grondonderzoek is hier essentieel om de draagkracht van de bodem te bepalen.

3. Klimatologische factoren

Klimatologische omstandigheden zoals windbelastingen, seismische activiteit en vorst kunnen de fundering beïnvloeden. De fundering moet voldoende diep zijn om de invloed van vorst te voorkomen. Ook moet de fundering bestand zijn tegen windbelastingen, vooral bij hoge schoorstenen.

4. Waterafvoer en drainage

Waterafvoer en drainage zijn belangrijk om vochtlekken en instabiliteit te voorkomen. Een goed ontworpen drainage systeem zorgt ervoor dat water niet zich ophoopt rondom de fundering. Bij poerfunderingen is het bijzonder belangrijk om de grond goed te drenseren om vochtproblemen te voorkomen.

5. Materialen

De keuze van materialen heeft invloed op de sterkte en duurzaamheid van de fundering. Beton is een veelgebruikt materiaal voor funderingen vanwege zijn duurzaamheid. Schroefpalen zijn meestal gemaakt van stalen materialen die bestand zijn tegen korrosie.

6. De snede

Een snede is een speciaal apparaat dat wordt gebruikt om de trek te verbeteren en het terugstromen van rook te voorkomen. Het is vooral belangrijk bij schoorstenen met meerdere kanalen. Bij het ontwerpen van een snede moet rekening worden gehouden met de locatie, de maat en de materiaalkeuze. Een goed ontworpen snede zorgt ervoor dat de lucht- en gasstroom gelijkmatig wordt verdeeld, waardoor de efficiëntie van het systeem toeneemt.

Installatie van schoorstenen op fundering

De installatie van een schoorsteen op fundering vereist zorgvuldig planning en uitvoering. De ADAM DW systeemschoorsteen is bijvoorbeeld een modulaire constructie die snel en eenvoudig kan worden opgebouwd. Dit type schoorsteen is ideaal voor huizen zonder interne schoorsteen in het ontwerp.

Voordelen van externe schoorstenen

Modulaire montage: De schoorsteen kan eenvoudig opgebouwd worden volgens de instructies.
Eenvoudige demontage: In geval van herinstallatie kan de schoorsteen eenvoudig worden verwijderd.
Universel gebruik: De schoorsteen kan op elke gewenste plek worden geplaatst, inclusief externe plekken op de muur of op de fundering.
Lichte materialen: De schoorsteen kan zonder spanning op dak- of muurconstructies worden geplaatst.

Installatieproces

Selectie van de juiste fundering: Kies op basis van de bodemgesteldheid en het gewicht van de schoorsteen tussen schroeffundering of poerfundering.
Plaatsing van de fundering: Voer de voorbereidingen uit, inclusief grondonderzoek, KLIC-melding en piketpaaltjes.
Montage van de schoorsteen: Gebruik de modulaire componenten om de schoorsteen te monteren. Volg de instructies nauwkeurig.
Bevestiging aan de muur: Gebruik een speciale klem om de schoorsteen aan de buitenmuur te bevestigen.
Controle en testen: Controleer de stabiliteit en de aansluiting van de schoorsteen. Test de trek om ervoor te zorgen dat de schoorsteen correct werkt.

Veilige verwijdering van een schoorsteen

Het verwijderen van een schoorsteen vereist voorzichtigheid en expertise. Het is belangrijk om te bepalen of een schoorsteen dragend is, want het verwijderen van een dragende schoorsteen kan leiden tot instabiliteit en instortingsgevaar.

Hoe te bepalen of een schoorsteen dragend is

Bouwtekeningen raadplegen: Controleer de originele bouwtekeningen of raadpleeg de gemeente om te zien of de schoorsteen dragend is.
Inspectie door een expert: Raadpleeg een gecertificeerde constructeur of schoorsteenmonteur voor een officiële beoordeling.
Controle in de kruipruimte of kelder: Een dragende schoorsteen laat zich vaak herkennen aan de aanwezigheid van een fundering onder de schoorsteen.

Risico’s bij onbedoeld verwijderen

Instorting van vloeren en muren: Het verwijderen van een dragende schoorsteen kan leiden tot scheuren en verzakkingen.
Instabiliteit: De structuur van de woning kan instabiel raken.
Gezondheidsrisico’s: Rook en verbrandingsgassen kunnen ongecontroleerd in de woning terechtkomen.

Do’s en don’ts bij schoorsteenverwijdering

Do’s:
- Controleer altijd in de kruipruimte of kelder.
- Raadpleeg originele bouw- of verbouwtekeningen.
- Schakel bij twijfel een constructeur in.
- Documenteer de inspectie (foto’s en aantekeningen).
Don’ts:
- Verwijder nooit een schoorsteen zonder inspectie.
- Gokken op 'voelt wel los'.
- Zelf sloopwerk uitvoeren zonder stutten.
- Vertrouwen op mondelinge aannames.

Benodigde vergunningen

In sommige gevallen is een vergunning nodig bij het verwijderen van een schoorsteen. Dit is bijvoorbeeld het geval als de schoorsteen gemetseld is en doorloopt tot aan de fundering. In dat geval dient er een constructieberekening te worden gemaakt en moeten stutten worden geplaatst. Een omgevingsvergunning kan nodig zijn, afhankelijk van de gemeente. De site van Omgevingsloket kan helpen bij het bepalen van of een vergunning nodig is.

Conclusie

De fundering van een schoorsteen speelt een cruciale rol in de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van de constructie. De keuze van het juiste funderingssysteem hangt af van factoren zoals het gewicht van de schoorsteen, de aard van de grond, klimatologische omstandigheden en de functie van de schoorsteen. Schroeffunderingen en poerfunderingen zijn twee veelgebruikte systemen die respectievelijk geschikt zijn voor stedelijke projecten en lichte bouwwerken. De installatie van een schoorsteen vereist zorgvuldige voorbereiding, inclusief grondonderzoek, KLIC-melding en montage volgens instructies. Bij het verwijderen van een schoorsteen is het belangrijk om te bepalen of deze dragend is, want het verwijderen van een dragende schoorsteen kan leiden tot instabiliteit en instortingsgevaar. Door aandacht te besteden aan de fundering en de installatie, wordt de veiligheid en duurzaamheid van de schoorsteen gegarandeerd.

Bronnen

schoorsteen