Hoe maak je een fundering voor een spouwmuur? Technische richtlijnen, stappenplan en praktische tips

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Bij het bouwen of renoveren van een woning is het leggen van een betrouwbare fundering een essentiële stap. Dit geldt met name voor complexere constructies zoals een spouwmuur, die extra stabiliteit en ondersteuning vereisen. In deze uitgebreide gids wordt besproken hoe je een fundering voor een spouwmuur maakt, met aandacht voor technische richtlijnen, stappenplan, benodigdheden en aanbevolen praktijken. Alle informatie is gebaseerd op betrouwbare en praktische bronnen uit het bouwbedrijf.

Inleiding: De rol van een fundering bij een spouwmuur

Een spouwmuur bestaat uit twee wanden die parallel lopen met een luchtruimte (spouw) ertussen. Deze constructie brengt een aantal voordelen met zich mee, zoals verbeterde thermische isolatie en vochtwerendheid. Aangezien een spouwmuur echter dubbele wanden bevat, is een bredere fundering vereist in vergelijking tot een enkele muur. De fundering moet zowel de binnen- als buitenmuur ondersteunen en voorzien in voldoende stabiliteit om eventuele ongelijke zettingen te voorkomen.

De breedte van de fundering is daarom cruciaal. Voor een spouwmuur wordt meestal een breedte van 40 cm of 650 mm aanbevolen, afhankelijk van de muurdikte en het type bouwmateriaal. Daarnaast zijn er andere factoren die een rol spelen, zoals de soort grond, de diepte van de fundering (die minimaal onder de vorstgrens moet liggen), en de aanwezigheid van vochtproblemen.

De technische richtlijnen voor een fundering van een spouwmuur

1. Aanbevolen breedte van de fundering

Volgens de meest gangbare richtlijnen uit de bouwsector is de breedte van de fundering afhankelijk van de constructie en het type metselwerk. Voor een spouwmuur is een breedte van 40 cm of 650 mm aanbevolen. Deze breedte zorgt ervoor dat de fundering voldoende stevig is om de belasting van beide wanden te dragen.

Bronnen zoals Demargaretha.nl en Wienerberger.nl geven duidelijke richtlijnen over de afmetingen van funderingen bij verschillende muurtypes. Bijvoorbeeld:

Halfsteens muur: 320 mm funderingsbreedte
Steens muur: 540 mm funderingsbreedte
Anderhalfsteens muur: 760 mm funderingsbreedte
Spouwmuur: 650 mm funderingsbreedte

Deze cijfers zijn gebaseerd op ervaring en technische berekeningen van bouwkundigen en worden vaak gebruikt in praktijkprojecten. Het is belangrijk om bij het ontwerp van de fundering rekening te houden met de druk die de muur op de grond uitoefent en de eventuele belastingen van het gebouw.

2. Aanbevolen diepte van de fundering

De diepte van de fundering is even belangrijk als de breedte. De fundering moet minimaal 60 cm diep liggen, zodat deze onder de vorstgrens is. Dit voorkomt dat de grond in de winter bevriest en daardoor de fundering beschadigt.

In sommige gevallen, zoals bij zwaardere constructies of bij zachte grond, is een diepere fundering nodig. Het is daarom altijd aan te raden om advies in te winnen bij een bouwkundige om de juiste diepte en dikte van de fundering te bepalen.

3. Invloed van het type grond

Het type grond speelt een grote rol bij het bepalen van de funderingsafmetingen. In zachte grond, zoals zand of klei, is vaak een bredere of diepere fundering nodig dan in stevige grond. In zachte grond moet de fundering namelijk meer oppervlakte aanraken om voldoende steun te geven aan het gebouw.

In het artikel van Meereco.nl wordt beschreven hoe de fundering moet liggen op stevige grond, eventueel met een zandkoffer of een betere ondergrond die is verbeterd met verdichting of injectie. In het geval van fundering op staal (niet letterlijk staal, maar op stevige grondslag), is de fundering breder dan de muur zelf, zodat het gebouw op een stabiele basis rust.

Stappenplan voor het maken van een fundering voor een spouwmuur

Het leggen van een fundering vereist zorgvuldig voorbereiding en uitvoering. Hieronder wordt een stappenplan beschreven, gebaseerd op meerdere betrouwbare bronnen uit het bouwbedrijf.

1. Voorbereiding en afmetingen bepalen

Voor het graven van de funderingsplek is het van belang om eerst de juiste afmetingen vast te stellen. Dit gebeurt op basis van bouwtekeningen en berekeningen. Als er geen bouwtekeningen beschikbaar zijn, is het aan te raden om advies in te winnen bij een bouwkundige of ervaren klusser.

Bij een spouwmuur is een funderingsbreedte van 40 cm of 650 mm aanbevolen. De diepte moet minimaal 60 cm zijn. Deze aandachtspunten zijn belangrijk om de fundering voldoende sterk en stabiel te maken.

2. Graven van de sleuf

De eerste fysieke stap is het graven van de sleuf. Dit kan handmatig of met een kleine graafmachine gedaan worden. Het is belangrijk om de sleuf netjes en gelijk te graven, zodat de fundering later symmetrisch en stabiel is.

Bij het graven wordt vaak gebruikgemaakt van een metselkoord en paaltjes, die als leiding dienen voor de randen van de sleuf. Na het graven wordt het zandbed in de bodem waterpas gemaakt en eventueel met water besprenkeld, zodat de ondergrond steviger wordt.

3. Bekisting maken

Nadat de sleuf is gegraven, wordt er bekisting geplaatst. De bekisting zorgt ervoor dat het beton de juiste vorm krijgt en niet uiteenvalt. Het is belangrijk dat de bekisting stevig en waterpas is, zodat het beton gelijk kan stollen.

4. Beton storten

Het volgende stappenplan is het storten van het beton. Het beton moet homogeen en zonder luchtlekken worden gestort, zodat de fundering stevig en betrouwbaar wordt. Het is aan te raden om het beton op te storten in één keer, zodat er geen naden ontstaan die later kunnen leiden tot vochtproblemen of scheurtjes.

5. Afwerken en drooglassen

Nadat het beton is gestort, moet de fundering gedurende enkele dagen gedroogd worden. Tijdens deze periode moet het beton niet onder spanning gezet worden. Het is aan te raden om de fundering met een plastic folie te bedekken om condensatie te voorkomen en de stollingsproces te bevorderen.

Aanbevolen praktijken bij het maken van een fundering voor een spouwmuur

1. Het gebruik van noppenfolie

Om vochtproblemen te voorkomen, is het aan te raden om noppenfolie te gebruiken. Deze folie wordt op maat gemaakt en geplaatst tussen de fundering en de muren. De noppen zorgen ervoor dat er altijd een kleine luchtruimte is, waardoor condensatie en vochtindringing worden tegengegaan.

In de praktijk wordt dit vaak toegepast in gebouwen met een kruipruimte of een spouwmuur. De noppenfolie helpt bij het creëren van een droogere muur en voorkomt het langdurig bevochtigen van isolatiemateriaal. Bronnen zoals Meereco.nl geven praktische voorbeelden van hoe de folie geplaatst kan worden.

2. Het voorkomen van koudebruggen

Een koudebrug kan leiden tot condensatie en vochtproblemen aan de binnenzijde van de muren. Het is daarom belangrijk om dit te voorkomen door het gebruik van een bredere spouw of een koudebrugonderbreking.

Bronnen zoals Wienerberger.nl benadrukken het belang van correcte detaillering bij de aansluiting van het metselwerk op de fundering. Goede detaillering voorkomt vochtindringing en ongewenste vochtige plekken in het gebouw.

3. Ventilatie en spouwisolatie

Een spouwmuur kan nog beter worden geïsoleerd door spouwmuurisolatie toe te passen. Hierbij wordt de luchtruimte tussen de binnen- en buitenspouw gevuld met isolatiemateriaal. Dit leidt tot een betere warmteisolatie en een aangenamer binnenklimaat.

Bronnen zoals Isolatiewaarde.eu bespreken de opbouw van een spouwmuur en het gebruik van spouwmuurisolatie. Het is aan te raden om de spouw te isoleren als men op energiekosten wil besparen of een duurzamere woning wil bouwen.

4. Ventilatievoorzieningen

Hoewel de spouwmuur op zich al een zekere ventilatie bevat, is het aan te raden om extra ventilatievoorzieningen toe te passen. Dit voorkomt vochtproblemen en zorgt voor een gezonde luchtcirculatie in het gebouw.

Bronnen zoals Wienerberger.nl adviseren om dilatatievoegen en ventilerende luchtspouwen toe te passen om eventuele vochtproblemen te voorkomen. Deze maatregelen zijn van groot belang, vooral in natte of vochtige omgevingen.

Problemen en voorkomen

Tijdens of na het leggen van een fundering kunnen verschillende problemen ontstaan. Enkele veelvoorkomende problemen zijn:

Onvoldoende ondersteuning: Als de fundering niet breed of diep genoeg is, kan het gebouw instorten of lekken. Het is daarom essentieel om de juiste afmetingen te bepalen en eventueel advies in te winnen bij een bouwkundige.
Voorvallend vocht: Als de fundering niet goed is afgedicht of als er geen noppenfolie is gebruikt, kan vocht in de muur treden. Dit leidt tot condensatie en schimmelvorming. Het is aan te raden om de fundering af te dichten en eventueel spouwmuurisolatie toe te passen.
Koudebruggen: Koudebruggen kunnen leiden tot ongewenste condensatie en vochtproblemen. Het is belangrijk om dit te voorkomen door correcte detaillering en het gebruik van een koudebrugonderbreking.
Vorstschade: Als de fundering niet onder de vorstgrens ligt, kan de grond in de winter bevriezen en de fundering beschadigen. Het is daarom aan te raden om de fundering minimaal 60 cm diep te graven.

Samenvatting: De belangrijkste aandachtspunten

Het maken van een fundering voor een spouwmuur vereist zorgvuldige voorbereiding, technische kennis en aandacht voor detail. De belangrijkste aandachtspunten zijn:

Breedte van de fundering: Voor een spouwmuur wordt meestal een breedte van 40 cm of 650 mm aanbevolen.
Diepte van de fundering: De fundering moet minimaal 60 cm diep liggen, zodat deze onder de vorstgrens is.
Type grond: De funderingsafmetingen moeten aangepast worden aan het type grond. In zachte grond is vaak een bredere of diepere fundering nodig.
Noppenfolie: Het gebruik van noppenfolie helpt bij het voorkomen van vochtproblemen en condensatie.
Koudebruggen: Het is belangrijk om koudebruggen te voorkomen door correcte detaillering en het gebruik van een koudebrugonderbreking.
Ventilatie: Ventilatievoorzieningen zoals dilatatievoegen en ventilerende luchtspouwen helpen bij het voorkomen van vochtproblemen.

Conclusie

Het leggen van een fundering voor een spouwmuur is een essentiële stap in het bouw- of renovatieproces. Het vereist zorgvuldige voorbereiding, technische kennis en aandacht voor detail. Door de juiste afmetingen te bepalen, de fundering op de juiste diepte te leggen, en de juiste materialen te gebruiken, kan men ervoor zorgen dat het gebouw stabiel, droog en duurzaam is.

Bij twijfel of onzekerheid is het altijd aan te raden om advies in te winnen bij een bouwkundige of ervaren klusser. Dit voorkomt problemen in de toekomst en zorgt voor een veilige en betrouwbare fundering.

Bronnen

spouwmuur