Fundering op staal in Dordrecht: Uitdagingen, technieken en praktijkvoorbeelden

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Inleiding

In de regio Dordrecht speelt de fundering een cruciale rol bij het bouwen of verbouwen van woningen, bedrijfspanden en aanbouwen. Omdat het grondgebied van Dordrecht voornamelijk uit veen- en kleigrond bestaat, zijn traditionele funderingsmethodes zoals een fundering op staal soms ongeschikt of niet toereikend. In de jaren tachtig en negentig werden veel woningen in Dordrecht gebouwd op houten of staalfunderingen, die in de loop der jaren problemen hebben opgelost, zoals paalrot en onvoldoende draagkracht. De gemeente Dordrecht en lokale aannemers hebben daarmee diverse projecten ondernomen om funderingsproblemen aan te pakken en alternatieven zoals paalfunderingen en boorpalen in te zetten.

In dit artikel behandelen we de specifieke situatie rondom funderingen op staal in Dordrecht, de uitdagingen die hiermee gepaard gaan, en de technieken die worden ingezet om een betrouwbaar fundament te realiseren. We laten zien welke factoren van invloed zijn op de keuze voor een funderingsmethode en wat de praktijk in Dordrecht en de omgeving inhoudt voor woningeigenaren en aannemers. Op basis van informatie uit betrouwbare bronnen, zoals de gemeentelijke websites en ervaren aannemers, geven we een overzicht van het huidige beleid en de beschikbare ondersteuning.

Funderingen op staal in Dordrecht: Wat is het?

Een fundering op staal, ook wel een ondiepe fundering genoemd, is een traditionele methode waarbij het gewicht van het gebouw direct op een laagliggende, stevige grondlaag wordt overgedragen. Dit type fundering wordt meestal gebruikt in gebieden waar de draagkracht van de bovenste grondlagen voldoet. In Dordrecht is dat echter vaak niet het geval, gezien de dominante aanwezigheid van veen- en kleigrond. Deze grondtypes zijn niet sterk genoeg om zware bouwwerken op te dragen zonder extra stabilisatie.

In de jaren voor 1970 werden in Dordrecht veel woningen op houten palen of op staal geplaatst. Houten palen bleken in de loop van de jaren 90 echter kwetsbaar voor paalrot, wat leidde tot instabiliteit van woningen en het nodig maken van herstelwerk. De gemeente heeft sinds de jaren 2000 samen met woningeigenaren en aannemers maatregelen genomen om slechte funderingen te herstellen, zoals het vervangen van houten palen door beton- of combinatiepalen.

Deze geschiedenis is weerspiegeld in het boekje Nieuwe palen onder Dordrecht, dat door de gemeente beschikbaar is als PDF. In dit document wordt beschreven hoe het funderingsherstel in Dordrecht in 15 jaar is uitgevoerd. Daarnaast heeft de gemeente een digitale kaart gemaakt waarin herstelde panden zijn aangegeven, die bewoners kunnen raadplegen om inzicht te krijgen in de situatie van hun eigen woning.

Uitdagingen bij fundering op staal in Dordrecht

Het gebruik van een fundering op staal in Dordrecht blijft beperkt vanwege de ongunstige grondstructuren. In veen- en kleigrond is de draagkracht beperkt, en zonder diepere fundering is het risico op instabiliteit en verloop van het gebouw groot. Dit betekent dat woningen die op staal zijn gebouwd vaak gevoelig zijn voor problemen als:

Verzakking van de grond onder het fundament, waardoor het gebouw ongelijk belast raakt.
Paalrot of houtverval, in het geval van oude houten palen.
Geen voldoende ondergrondige stabiliteit, waardoor het gebouw in beweging komt of breekt.

Daarnaast kunnen funderingen op staal problematisch zijn in combinatie met aanbouw of uitbreidingen. Bijvoorbeeld bij het plaatsen van een tuinhuis of schuur moet ervoor gezorgd worden dat de bestaande fundering het extra gewicht kan dragen. Als de fundering hier niet op is berekend, kan dat leiden tot extra kosten en schade.

Alternatieven voor fundering op staal

Om de zwakheden van een fundering op staal te omzeilen, worden in Dordrecht sinds de jaren 70 en 80 andere funderingsmethoden toegepast. De meest gebruikte alternatieven zijn:

1. Paalfundering

Een paalfundering is een diepe fundering waarbij lage draagkrachtige grondlagen worden omzeild door palen die diep in de grond worden geheid of geboord. Deze palen dragen het gewicht van het gebouw over naar een draagkrachtigere, diepere laag. In Dordrecht is paalfundering sinds de jaren 80 de standaard geworden, met name bij nieuwbouwprojecten en herstelwerk aan bestaande funderingen.

Deze methode wordt vaak toegepast in de wijken waar in het verleden houten palen werden gebruikt, zoals Oud-Krispijn, Nieuw-Krispijn en Reeland. Er zijn diverse soorten paalfunderingen:

Heipalen: Palen die in de grond worden geschroefd of geslagen tot in de vaste grond.
Boorpalen: Palen die worden geboord in de grond en vervolgens met beton en wapening worden opgevuld. Deze methode wordt gebruikt in gevoelige gebieden waar trillingen bij heien schade kunnen veroorzaken.

De keuze tussen heipalen en boorpalen hangt af van de situatie op de bouwlocatie, inclusief de grondstructuur, de aanwezige omgeving en de benodigde draagkracht.

2. Caissonfundering

Een caissonfundering is een diepe fundering die bestaat uit een massieve betonconstructie die in de grond wordt geplaatst. Deze methode wordt zelden gebruikt in Dordrecht, maar is technisch mogelijk in specifieke gevallen.

3. Algemene vloerplaat

Een algemene vloerplaat is een soort fundering waarbij het volledige gewicht van het gebouw over een brede, massieve betonplaat wordt verdeeld. Deze methode is meestal geschikt voor relatief lichte constructies en is minder gebruikelijk in Dordrecht vanwege de grillige grondstructuur.

Praktijkvoorbeelden en projecten in Dordrecht

In Dordrecht zijn er diverse praktijkvoorbeelden van funderingswerkzaamheden die illustreren hoe het proces zich in de realiteit ontwikkelt. Een bekend project is het funderingsherstel in de wijken Oud-Krispijn en Reeland, waar de gemeente tussen 2000 en 2015 800 woningen heeft aangepakt. Deze actie was ondersteund door subsidie en is een voorbeeld van hoe gemeenten en woningeigenaren samen kunnen werken aan het verbeteren van de funderingskwaliteit.

Een ander voorbeeld is de aanleg van een fundering voor een tuinhuis of schuur. In dit geval is het essentieel om te bepalen of de bestaande fundering het extra gewicht kan dragen. Als dat niet het geval is, moet er een aparte fundering worden aangelegd, zoals een gewapende betonplaat. Dit is vaak nodig in de buurt van bestaande woningen, zoals op de Reeweg, waar het grondoppervlak vaak niet sterk genoeg is.

Een offerte voor een fundering van een tuinhuis (620x320x15 cm) is bijvoorbeeld een typische klus die aannemers zoals Casius in Dordrecht uitvoeren. De kosten van zo’n fundering kunnen variëren afhankelijk van de grootte, de materialen en de complexiteit van het project. Aannemers bieden hierbij vaak meerdere offertes aan, zodat woningeigenaren de beste optie kunnen kiezen.

Technische aandachtspunten bij funderingswerk

Wanneer een fundering op staal wordt overwogen of hersteld, zijn er een aantal technische aandachtspunten die moeten worden meegenomen:

1. Grondonderzoek en funderingsanalyse

Voor elk funderingsproject is het essentieel om een gedetailleerd grondonderzoek te laten uitvoeren. Dit onderzoek geeft inzicht in de structuur van de ondergrond, inclusief de locatie van draagkrachtige lagen en eventuele problemen zoals veengrond of wateraanwezigheid. Een funderingsanalyse helpt bij het bepalen van de meest geschikte funderingsmethode.

2. Trillingsarm heiwerk

In bepaalde stadsdelen, waar de aanwezigheid van oude en gevoelige gebouwen is, wordt trillingsarm heiwerk toegepast. Dit betekent dat palen in de grond worden geschroefd of geboord met minimale trillingen om schade aan de omgeving te voorkomen.

3. Wapening en betonkwaliteit

Zowel bij boorpalen als bij gewapende betonplaten is het belangrijk om gebruik te maken van hoogwaardige betonkwaliteiten en voldoende wapening. Dit zorgt voor de nodige stabiliteit en draagkracht, vooral in zachte grondlagen.

4. Afwatering en dichtmaak

Een goed gepland afwateringssysteem is essentieel bij elke fundering, zeker in zachte grond. Verder moet de fundering goed worden gedicht om te voorkomen dat water onder de constructie terechtkomt, wat kan leiden tot verzakking of schade.

Financiële aspecten en financieringsmogelijkheden

Het uitvoeren van funderingswerk, vooral bij herstel of heraanleg, kan behoorlijk kostbaar zijn. De kosten hangen af van diverse factoren, zoals de grootte van het project, de gekozen funderingsmethode en de complexiteit van de bouwlocatie. In Dordrecht zijn er geen subsidieopties van de gemeente voor funderingsonderzoek of funderingsherstel. Echter, woningeigenaren kunnen terecht bij hun eigen bank of bij het Fonds Duurzaam Funderingsherstel, dat leningen biedt op maat.

Voor Rijksmonumenten zijn er aparte regelingen en financiële ondersteuning beschikbaar. In het geval van weigeraars in funderingsprojecten (bijvoorbeeld bij funderingshandhaving in een wijk), kan de gemeente een aanschrijvingsprocedure starten om de zaak voortgang te geven.

Conclusie

Fundering op staal in Dordrecht is sinds de jaren 80 en 90 minder gebruikelijk geworden vanwege de ongunstige grondstructuur. In plaats daarvan worden paalfunderingen en boorpalen vaak toegepast om een betrouwbaar fundament te creëren. Oudere woningen die op houten of staalgebaseerde funderingen zijn gebouwd, hebben soms herstelwerk nodig, wat in samenwerking met aannemers en de gemeente Dordrecht is uitgevoerd.

Voor woningeigenaren die overwegen een fundering aan te leggen of te herstellen, is het belangrijk om grondonderzoek te laten uitvoeren en een ervaren funderingsdeskundige in te schakelen. Daarnaast zijn er financiële opties beschikbaar via de eigen bank of het Fonds Duurzaam Funderingsherstel.

Bij het kiezen van een funderingsmethode moet rekening worden gehouden met de grondstructuur, de benodigde draagkracht en de omgeving. In sommige gevallen is een trillingsarme funderingsoplossing nodig, zoals boorpalen, om schade aan nabijgelegen gebouwen te voorkomen.

Door een goed gepland en uitgevoerd funderingsproject te kiezen, kan de levensduur van een gebouw worden verlengd en de veiligheid van woningen en panden in Dordrecht gegarandeerd worden.

Bronnen

staal
reeweg