Fundering van rijtjeswoningen op een kade: Technische eisen en regelgeving

Inleiding

Het plaatsen van rijtjeswoningen op een kade in de kern- of beschermingszone van een waterkering is een complexe en strikt gereguleerde aangelegenheid. Deze zones spelen een cruciale rol in de waterkering en de stabiliteit van de kust. Bouwen in deze zones vraagt niet alleen om een diepe kennis van bouwtechnieken en materialen, maar ook om strikte naleving van wettelijke en regelgevende kaders.

Deze artikel behandelt de technische eisen en regelgeving die van toepassing zijn bij de fundering van een hele rij huizen op een kade, met een focus op lichte constructies, seizoenbebouwing, en de beperkingen die gelden voor bebouwing in de bebouwingscontouren van kustplaatsen. De informatie is gebaseerd op de wettelijke en regelgevende voorschriften zoals aangegeven in de bronnen en is bedoeld voor een doelgroep van woningbouwers, architecten, bouwbedrijven en particuliere woningeigenaren.

De rol van de kruin en bebouwingscontouren in kustgebieden

Definitie van de kruin

De kruin van een waterkering is de zone aan weerszijden van de middenkruinlijn. Deze zone is meestal 1,5 meter breed en speelt een essentiële rol in de stabiliteit van de waterkering. Bouwen op of in de kruin is in de regel niet toegestaan, omdat dit de natuurlijke dynamiek van duinen en stranden kan ondermijnen. De exacte locatie van de kruin kan worden gecontroleerd via de leggerkaarten die beschikbaar zijn op www.rijnland.net.

Bebouwingscontouren van kustplaatsen

De bebouwingscontouren zijn de gebieden waarin bebouwing in de regel wel toegestaan is, mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Deze contouren vormen de grens van de bebouwde zones in kustgebieden. Binnen deze contouren zijn lichte constructies zoals schuren, kiosken en seizoenbebouwing toegestaan, maar onder strikte voorwaarden.

Onderlinge relatie met de waterkering

De bebouwingscontouren en de kruin hebben een duidelijke rol in de bescherming van de waterkering. Bebouwing in de kruin kan de natuurlijke afslagprocessen tijdens stormen belemmeren en het duinlandschap ondermijnen. Daarom geldt een vergunningplicht voor bouwen in deze zones, en zijn er strikte regels opgesteld om de integriteit van de waterkering te behouden.

Technische eisen voor fundering van rijtjeswoningen op een kade

Toegestane materialen en constructiemethodes

Voor funderingen van rijtjeswoningen op een kade zijn er duidelijke beperkingen qua materialen en constructiemethodes. De regels zijn vooral gericht op het gebruik van lichte constructies, die zo weinig mogelijk belasting uitoefenen op de ondergrond en zo min mogelijk invloed hebben op de dynamiek van het zand en de waterkering.

Lichte materialen

Lichte constructies mogen worden gemaakt van materialen zoals:

• Hout
• Kunststof
• Vergelijkbare lichte materialen

Deze materialen zijn minder belastend voor de ondergrond en kunnen sneller worden verwijderd of vervangen bij nodig.

Paalconstructies

Paalconstructies mogen worden gebruikt, maar onder de volgende voorwaarden:

• De palen moeten minimaal 3 meter uit elkaar staan.
• De paalkoppen mogen niet meer dan 1 meter boven het zandlichaam uitsteken.
• De inheidiepte van de palen mag maximaal 2 meter zijn.
• De onderlinge afstand tussen de palen moet minimaal 0,50 meter zijn.
• Het volume van de fundatie per paal mag niet meer zijn dan 30 liter.

Verhardingen en funderingen

Verhardingen mogen bestaan uit losse elementen zoals klinkers, kleine betonnen platen of houten vlonders. Gesloten verhardingen zoals asfalt of beton zijn in de regel niet toegestaan in de kern- en beschermingszone van de waterkering.

Beperkingen op funderingen en constructie

De funderingen en constructies mogen niet belemmeren bij het natuurlijke proces van afslag tijdens zware stormen. Dit betekent dat de constructies zo moeten zijn ontworpen dat ze in delen uiteen kunnen vallen bij afslag. Dit is een belangrijke voorwaarde om de dynamiek van het kustlandschap te behouden.

Bouwwerken mogen bovendien niet zeewaarts liggen ten opzichte van de bestaande voorgevelrooilijn van bestaande bebouwing. Dit is bedoeld om de integriteit van de bebouwingscontouren te behouden en het risico op versterkte stuifoverlast te beperken.

Specifieke regels voor seizoenbebouwing

In het kustgebied is seizoenbebouwing een veel voorkomende vorm van tijdelijke bebouwing. Voor seizoenbebouwing gelden de volgende regels:

• Paalconstructies, funderingen en terrassen mogen jaarrond blijven liggen, mits aan specifieke maatregelen wordt voldaan.
• In het stormseizoen (1 november tot 1 februari) mogen er geen objecten op de beplating of fundering staan.
• Aangestoven zand mag niet worden verwijderd van de fundering gedurende het stormseizoen.
• De constructies moeten zo zijn ontworpen dat ze tijdens afslag niet de stabiliteit van de waterkering ondermijnen.

Regels en beperkingen voor verbouw, herbouw en aanbouw

Verbouw en herbouw

Verbouw of herbouw van bestaande bouwwerken is toegestaan, mits aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

• De verbouw of herbouw moet worden aangelegd op een bestaande fundering.
• Er mogen geen nieuwe funderingen worden aangebracht die boven op de kruin liggen.

Aanbouw

Aanbouw aan bestaande bouwwerken is toegestaan, mits:

• De aanbouw maximaal 10 procent van de oppervlakte van het oorspronkelijke bouwwerk bedraagt.

Deze beperking is bedoeld om de bebouwingsdichtheid en de belasting op de waterkering zoveel mogelijk te beperken.

Meldplicht en vergunningverplichte maatregelen

Meldplicht

In sommige gevallen is een meldplicht vereist, bijvoorbeeld bij het aanbrengen van klein permanent aanwezig meubilair of lichte constructies binnen de bebouwingscontouren. Deze melding dient te worden gedaan bij de relevante gemeente of waterkeringbeheerder.

Vergunningverplichtheid

In andere gevallen is een vergunning verplicht, bijvoorbeeld bij het aanbrengen van permanente constructies of bij bebouwing buiten de bebouwingscontouren. Een vergunning is nodig om te bewijzen dat aan de wettelijke en regelgevende eisen is voldaan, en om eventuele risico’s voor de waterkering en het kustlandschap te beoordelen.

De vergunning bevat meestal specifieke eisen, zoals:

• De wijze van fundering
• De vorm en de maximale afmetingen van het bouwwerk
• De ligging van het bouwwerk ten opzichte van de duinvoet en NAP
• De manier waarop eventueel te ontgraven zand moet worden teruggebracht naar dezelfde zone

Invloed van wegen en verhardingen op de waterkering

Risico’s van verhardingen

Verhardingen in de kern- of beschermingszone van een waterkering kunnen een negatieve invloed hebben op de stabiliteit van de kering. Bijvoorbeeld:

• Verzakking van wegen kan leiden tot het verzakken van de waterkering.
• Verharde oppervlakken belemmeren de natuurlijke dynamiek van zand en stuifzand.
• De onderhoudskosten voor zowel de wegbeheerder als de waterkeringbeheerder kunnen aanzienlijk zijn.

Daarom zijn er strikte regels opgesteld voor het aanleggen van verhardingen, zowel gesloten als half verhardingen.

Toegestane verhardingen

De volgende verhardingen zijn toegestaan, mits aan de regels is voldaan:

• Gesloten verhardingen zoals asfalt of beton
• Half verhardingen zoals houtsnippers of grind
• Onverharde paden zoals zandpaden

In het kustgebied zijn verhardingen in de regel alleen toegestaan in de bebouwingscontouren en mits aan de eisen voor duurzaamheid en natuurlijke dynamiek is voldaan.

Zorgplicht en beperkingen voor tijdelijke constructies

Zorgplicht

De zorgplicht is een wettelijk kader dat bepaalt welke constructies en maatregelen tijdelijk of permanent mogen worden aangebracht in de kern- of beschermingszone. Voorbeelden van toegestane tijdelijke constructies zijn:

• Seizoenbebouwing
• Klein permanent aanwezig meubilair
• Kleine objecten die binnen 24 uur kunnen worden verwijderd
• Straatmeubilair, losse palen of hekwerken

De zorgplicht is bedoeld om de natuurlijke dynamiek van het kustgebied te behouden en de stabiliteit van de waterkering te waarborgen.

Beperkingen voor tijdelijke constructies

Tijdelijke constructies zoals zwevende constructies (bijvoorbeeld vlonders) zijn in de regel niet toegestaan. Deze constructies kunnen namelijk de stabiliteit van de waterkering negatief beïnvloeden.

Samenvatting van de regelgeving

Samenvatting van toegestane bouwwerken

De volgende bouwwerken zijn toegestaan in de bebouwingscontouren van kustplaatsen, mits aan de regels is voldaan:

• Lichte constructies zoals schuren, kiosken en seizoenbebouwing
• Paalconstructies met beperkte inheidiepte en onderlinge afstand
• Verhardingen bestaande uit losse elementen
• Verbouw, herbouw of aanbouw van bestaande bouwwerken

Samenvatting van niet-toegestane bouwwerken

De volgende bouwwerken zijn in de regel niet toegestaan in de kern- of beschermingszone:

• Bouwwerken die boven op de kruin liggen
• Gesloten verhardingen zoals asfalt of beton
• Zwevende constructies zoals vlonders
• Grotere objecten zoals grote speeltoestellen of permanente bebouwing buiten de bebouwingscontouren

Conclusie

De fundering van een hele rij huizen op een kade in de kern- of beschermingszone van een waterkering is een complexe aangelegenheid die strikte technische en regelgevende eisen omvat. De regels zijn gericht op het behoud van de stabiliteit van de waterkering en de natuurlijke dynamiek van het kustgebied. Voor de toegestane bouwwerken gelden beperkingen qua materialen, constructiemethodes en ligging, terwijl permanente of zware constructies in de regel niet toegestaan zijn.

Woningbouwers, architecten en bouwbedrijven moeten deze regels goed kennen en naleven om risico’s op verstoring van de waterkering en het kustlandschap te voorkomen. Bij twijfel is het altijd aan te raden om contact op te nemen met de relevante gemeente of waterkeringbeheerder voor duidelijke instructies en vergunningverlening.

Bronnen

1. Lokale regelgeving overheid