Funderingen van huizen in Nederland: Soorten, problemen en hoe je het type fundering achterhaalt

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

De fundering van een woning is het fundament van de structuur en speelt een cruciale rol in de stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid van het huis. In Nederland zijn er verschillende soorten funderingen in gebruik, waarvan sommige meer gevoelig zijn voor funderingsproblemen dan anderen. Klimaatverandering en veranderende bodemcondities verergen funderingsproblemen, waardoor het voor woningeigenaren steeds belangrijker is om de fundering van hun huis goed te begrijpen en te kennen. Dit artikel legt uit wat funderingsproblemen zijn, welke soorten funderingen er in Nederland voorkomen, hoe je het type fundering van je woning kunt achterhalen, en welke maatregelen je kunt nemen om eventuele schade te voorkomen of te herstellen.

Wat zijn funderingsproblemen?

Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren en hebben vaak een duidelijke oorzaak. Ze ontstaan doordat de fundering van een woning niet meer optimaal functioneert of beschadigd raakt. Dit kan leiden tot scheuren in muren, verzakte vloeren, klemmende deuren en andere problemen die het comfort en de veiligheid van het huis negatief beïnvloeden.

Het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) schat dat ongeveer 500.000 huizen in Nederland funderingsproblemen hebben of kunnen krijgen. Of een woning problemen ondervindt, hangt af van het type fundering en de bodem waarop de fundering is gelegd. Twee soorten funderingen zijn vooral gevoelig voor schade: de fundering op houten palen en de ondiepe fundering.

Houten paalfundering

Veel oudere huizen in Nederland staan op houten palen, vooral in steden zoals Rotterdam en Amsterdam. Deze fundering is geschikt voor zachte grond en werd vooral gebruikt tot de jaren 1970. Houten palen moeten onder het grondwater staan om te voorkomen dat ze rotten. Als het grondwaterpeil door droogte of klimaatverandering daalt, kunnen de palen droog komen te staan en gaan rotten. Dit leidt uiteindelijk tot funderingsproblemen en eventueel aan zichtbare schade in het huis.

Ondiepe fundering

Een ondiepe fundering wordt meestal gebruikt op stevige grond, zoals zand. Op zachte grond, zoals veen of klei, zijn diepe funderingen vaak nodig. In de jaren na de Tweede Wereldoorlog is vaak ondiep gefundeerd, terwijl een diepere fundering juist zou zijn geweest. Hierdoor kunnen huizen op ondiepe fundering nu gaan verzakken, vooral in regio's met veengebieden.

Klimaatverandering en funderingsproblemen

Klimaatverandering heeft een grote impact op de fundering van huizen. De toename van extreme weersomstandigheden, zoals langdurige droogtes en hevige regenval, kan de stabiliteit van een fundering aantasten. Droogte zorgt ervoor dat de grond krimpt, wat houten palen kan doen droog komen en rotten. Bij huizen op ondiepe fundering kan het gevolg zijn dat de grond niet goed steunt en het huis zich in zekere mate verzakt.

De combinatie van klimaatverandering en oude funderingsmethoden maakt het belangrijk dat woningeigenaren zich bewust zijn van de risico's en maatregelen nemen om hun huis te beschermen. In de komende jaren is de kans op funderingsproblemen in Nederland waarschijnlijk nog verder groter dan in het verleden.

Hoe achterhaal je het type fundering van je woning?

Het weten van het type fundering van je woning is van groot belang bij renovaties, uitbreidingen of bij het herkennen van funderingsproblemen. In Nederland zijn er verschillende manieren om te achterhalen welk type fundering je huis heeft.

1. Oorspronkelijke bouwtekening

De meest betrouwbare methode is het opvragen van de oorspronkelijke bouwtekening van de woning bij de gemeente. Deze tekening geeft duidelijk aan welk type fundering gebruikt is bij de bouw van het huis. Het is vooral belangrijk om dit document te vragen bij woningen die ouder zijn dan 50 jaar, omdat oude bouwmethoden vaak minder gedetailleerd zijn opgenomen in archieven.

Bij de afdeling Bouw- en Woningtoezicht van de gemeente kun je ook informatie krijgen over grondwaterstanden, wat vooral van belang is als je huis een houten paalfundering heeft.

2. Postcodecheck

Sommige gemeenten bieden een postcodecheck aan, waarbij informatie wordt gegeven over het type ondergrond in jouw regio. Deze check geeft aan welke soort funderingen gebruikelijk zijn in jouw buurt, zonder dat grondmetingen zijn nodig. Dit is een handige methode om een eerste indruk te krijgen van het type fundering van jouw huis.

3. Grondrapport

Als de bouwtekening niet beschikbaar is, is het mogelijk om een grondrapport te laten maken. Dit rapport bevat informatie over de ondergrond en het type fundering. Het kan nuttig zijn om funderingsproblemen te diagnosticeren of te voorkomen. Een grondrapport wordt vaak uitgevoerd door een funderingsexpert of een geotechnisch bureau.

4. Inspectie of advies door een expert

Een funderingsexpert kan een inspectie uitvoeren om te bepalen welk type fundering je huis heeft. Dit is vooral nuttig als er sprake is van verdachte tekens, zoals scheuren in de muren of verzakking van de vloeren. Een expert kan ook advies geven over eventuele maatregelen die nodig zijn om schade te voorkomen of te herstellen.

Signalen voor funderingsproblemen

Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren. Het herkennen van deze signalen is essentieel om schade te voorkomen of op tijd te herstellen. Enkele duidelijke signalen zijn:

Verzakking en scheefstand: Dit is een van de meest opvallende signalen en komt vooral voor bij huizen met houten funderingspalen of huizen met een ondiepe fundering in veengebieden.
Scheuren in muren: Vooral diagonale of brede scheuren kunnen wijzen op funderingsproblemen.
Verzakte vloeren: Als vloeren zichtbaar zakken of ongelijk worden, kan dit wijzen op een problematisch funderingsprobleem.
Klemmende deuren en ramen: Veranderingen in de vorm of positie van de structuur van een huis kunnen ervoor zorgen dat deuren en ramen klem raken.
Nieuwe kieren in muurtjes of plafonds: Deze kieren kunnen wijzen op beweging in de structuur van het huis, wat vaak het gevolg is van een slechte of beschadigde fundering.

Als je deze signalen opmerkt, is het verstandig om professionele hulp in te richten. Een funderingsexpert kan een inspectie uitvoeren en advies geven over mogelijke maatregelen om schade te beheersen of te voorkomen.

Het belang van funderingen bij bouw- en renovatieprojecten

Bij renovaties, uitbreidingen of bouwprojecten is het weten van de fundering essentieel voor de veiligheid en het succes van het project. Huiseigenaren kunnen bij hun gemeente informatie opvragen of een postcodecheck uitvoeren om het type fundering van hun woning te achterhalen. Als funderingsproblemen worden geconstateerd, is het verstandig om professionele hulp in te richten om de schade te beheersen en de woning veilig en duurzaam te maken.

Enkele situaties waarin kennis over de fundering van het huis essentieel is:

Verwijdering van dragende muren: Als je een dragende muur verwijderd, is het essentieel dat je weet hoe de fundering is opgebouwd. Dit helpt bij het bepalen of extra ondersteuning nodig is.
Aanbouw of uitbouw van het huis: Bij een uitbreiding is het belangrijk om te weten of de huidige fundering het extra gewicht kan dragen.
Aanleg van een dakterras of dakopbouw: Deze projecten zorgen voor extra gewicht en moeten daarom goed worden ondersteund door de fundering.
Aanleg van een garage, schuur of berging: Ook bij deze projecten is het belangrijk te weten welk type fundering je huis heeft.
Aanvraag van een bouwvergunning: Bij het indienen van een aanvraag voor een bouwvergunning wordt vaak gevraagd welk type fundering het huis heeft. Deze informatie helpt bij het bepalen van de bouwtoegang en eventuele voorwaarden.

Kennis over de fundering is dus niet alleen belangrijk voor het herkennen van eventuele schade, maar ook om bouwprojecten veilig en juridisch correct te kunnen uitvoeren.

Soorten funderingen in Nederland

In Nederland zijn verschillende soorten funderingen in gebruik. De keuze hangt af van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. De meest voorkomende funderingen zijn:

Fundering op staal en paalfundering: Deze twee soorten zijn de meest gebruikte funderingen. Ze zijn geschikt voor verschillende ondergrondtypes en bouwperiodes.
Houten paalfundering: Deze fundering is vaak te vinden in oude huizen, met name in steden zoals Rotterdam en Amsterdam. Deze paalfunderingen zijn gevoelig voor bodemdaling en klimaatverandering.

De keuze van het type fundering tijdens de bouw van een woning hangt af van verschillende factoren, zoals de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. Deze keuze beïnvloedt de stabiliteit en de levensduur van de woning. Het is daarom belangrijk dat woningeigenaren weten welk type fundering hun huis heeft.

Conclusie

De fundering van een huis speelt een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van de woning. Het kiezen van het juiste type fundering hangt af van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. Het weten van het type fundering is essentieel bij renovaties, uitbreidingen of bij het herkennen van eventuele funderingsproblemen.

Het achterhalen van het type fundering is belangrijk om eventuele risico’s in te schatten en bouwprojecten veilig en juridisch correct te kunnen uitvoeren. Er zijn verschillende manieren om het type fundering van je woning te achterhalen, zoals het opvragen van de oorspronkelijke bouwtekening, het uitvoeren van een postcodecheck of het laten maken van een grondrapport.

Klimaatverandering en veranderende bodemcondities maken het steeds belangrijker om de fundering van je huis goed te begrijpen en te kennen. Door kennis te hebben van het type fundering en eventuele risico’s, kun je betere beslissingen nemen bij renovaties, uitbreidingen en onderhoud van je woning.

Bronnen

huis