Fundering waterpas krijgen: een stapsgewijze gids voor stabiliteit en duurzaamheid

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Een goed waterpas geplaatste fundering is de basis voor elk bouwproject, of het nu gaat om een klein tuinmuurtje, een tuinhuisje of een glazen schuifwand. Het waterpas maken van de fundering zorgt ervoor dat de belasting van het gebouw gelijkmatig wordt verdeeld, scheefstand en verzakkingen worden voorkomen en dat de structuur in de loop van de tijd betrouwbaar blijft. In dit artikel zullen we de belangrijkheid van een waterpas geplaatste fundering uitleggen, stap voor stap laten zien hoe je dit doet en aandacht besteden aan technische aandachtspunten, materialen en veelvoorkomende fouten.

Waarom is het waterpas maken van een fundering belangrijk?

Een fundering die niet waterpas is, kan leiden tot een reeks problemen, zoals scheefstand, verzakkingen, scheuren in muren of vloeren en onstabiele constructies. Deze onregelmatigheden ontstaan doordat de belasting van het bouwwerk niet gelijkmatig over de ondergrond wordt verdeeld. Als bepaalde delen van de fundering hoger of lager liggen, kan dit leiden tot drukverschillen die uiteindelijk de structuur aantasten.

Bijvoorbeeld, bij een glazen schuifwand is het niet alleen belangrijk dat de fundering sterk genoeg is (ongeveer 390 kg per strekkende meter), maar ook dat deze waterpas is. Als het terras volledig gestort is met beton, kan een aparte fundering vaak worden weggelaten, maar de waterpasheid van de ondergrond moet in elk geval worden gecontroleerd.

Een waterpas geplaatste fundering draagt ook bij aan de esthetiek van het bouwproject. Rechte hoeken, horizontale en verticale lijnen zijn essentieel voor een professioneel resultaat. Bovendien helpt een goed waterpas geplaatste fundering bij het voorkomen van waterophoping, die kan leiden tot roestvorming, afbraak van materialen of zelfs schimmelvorming.

Benodigde materialen en gereedschappen

Voordat je aan de slag kunt met het waterpas maken van een fundering, moet je je voorzien van de juiste materialen en gereedschappen. De essentiële items zijn:

Waterpas (of laserwaterpas voor grotere projecten)
Meetlint
Houten palen om de hoeken van het werkgebied te markeren
Spade of grondboor voor het graven van de funderingsput
Zand of grind om een stabiele ondergrond te creëren
Betonblokken, stenen of betonijzers voor het bouwen van de fundering
Trilplaat (optioneel, bij het verdichten van zand of grind)
I-profielen of beugels voor versterking van de fundering, afhankelijk van het project

Het gebruik van kwaliteitsmateriaal is van groot belang. Zorg ervoor dat het cement, zand en grind in de juiste verhouding worden gemengd. Ook is het belangrijk dat je de hoeveelheid materialen berekent volgens de specificaties van het bouwproject.

Stapsgewijze handleiding: hoe maak je een fundering waterpas?

Het waterpas maken van een fundering vereist nauwkeurigheid, aandacht voor detail en het juiste gereedschap. Hieronder volgt een stapsgewijze gids die je helpt bij het uitvoeren van het proces.

Stap 1: Voorbereiding en grondverzet

Begin met het bepalen van het werkgebied en markeer de hoeken met houten palen. Verwijder eventuele begroeiing zoals gras of onkruid met een spade. Als het graven van de funderingsput nodig is, zorg dan dat de diepte en breedte voldoen aan de specificaties van het bouwproject. Gebruik een grondboor of graafmachine voor het graven, afhankelijk van de omvang van het project.

Stap 2: Grond verdichten en voorbereiden

Als de fundering op zand of grind moet worden geplaatst, voeg dan eerst een laag grind of zand toe in de funderingsput. Gebruik een trilplaat om deze laag te verdichten. Dit zorgt voor een stabiele ondergrond en vermindert de kans op verzakkingen. De verdichte laag moet gelijkmatig zijn en overal even sterk.

Stap 3: Leg de eerste laag

Leg de eerste laag betonblokken of stenen op de verdichte ondergrond. Zorg ervoor dat deze stevig en gelijkmatig zijn geplaatst. Gebruik een waterpas om de waterpasheid te controleren. Plaats het waterpas op verschillende punten en in verschillende richtingen om ervoor te zorgen dat de fundering overal waterpas is.

Stap 4: Aanpassen van de hoogte

Als de eerste laag niet waterpas is, pas dan de hoogte van de blokken of stenen aan. Dit kan door extra grind of zand toe te voegen of weg te nemen. Zorg dat de hoogte aanpassing geleidelijk gebeurt, zodat je geen overmatige druk op de ondergrond uitoefent.

Stap 5: Herhaal het proces

Herhaal de stappen van het leggen van blokken of stenen en het controleren van de waterpasheid voor elke volgende laag. Zorg dat je regelmatig controleert met het waterpas totdat de gewenste hoogte van de fundering is bereikt. Dit is vooral belangrijk bij projecten met meerdere lagen of bij het bouwen van een funderingsbalk.

Stap 6: Controle en afwerking

Na afloop van het bouwproces is het belangrijk om de fundering nogmaals te controleren. Voer meerdere metingen uit om zeker te zijn van een vlakke basis. Als het project versterking vereist, zoals bij losse of zandige grond, voeg dan betonijzers of schroeffunderingen toe. Dit helpt bij het verhogen van de stabiliteit en het voorkomen van scheefstand of inzakkingen.

Technische aandachtspunten

Tijdens het aanleggen van een fundering zijn er meerdere technische aandachtspunten om te onthouden, die van invloed zijn op de stabiliteit en duurzaamheid van het bouwproject.

Drainage

Waterophoping rondom de fundering kan leiden tot verzadiging van de grond en uiteindelijk tot verzakkingen of scheuren. Het is daarom belangrijk om een goede drainage te realiseren. Een laag grind onder de fundering kan helpen bij het afvoeren van water en het verbeteren van de stabiliteit. Zorg ervoor dat de drainage goed werkt en dat er geen water blijft stilstaan.

Versterking

In losse of zandige grond is het verstandig om de fundering te versterken. Dit kan gerealiseerd worden met betonijzers of schroeffunderingen. Schroeffunderingen zijn vooral geschikt voor onstabiele gronden of bij hoge grondwaterstanden. Zorg ervoor dat de versterking op de juiste manier wordt geïnstalleerd en dat de belasting van het bouwproject hier goed op rust.

Materialen

Gebruik betrouwbaar materiaal zoals cement en ophoogzand in de juiste verhouding. Betonijzers of schroeffunderingen moeten voor extra stabiliteit worden toegepast. Opsluitbanden of betontegels kunnen worden gebruikt voor een eenvoudige fundering. Zorg dat de materialen correct worden gebruikt en volgens de instructies worden gemengd.

Verhouding cement-zand

Een veelvoorkomende fout bij het aanleggen van een fundering is het gebruik van de verkeerde verhouding cement-zand. Dit kan leiden tot een zwakke betonconstructie die snel breekt of slijt. Zorg ervoor dat de verhouding correct is en dat het mengsel goed wordt verwerkt. Gebruik een mengmachine of meng het op handmatige wijze, zodat het mengsel homogeen is.

Veelvoorkomende fouten en hoe te vermijden

Tijdens het aanleggen van de fundering kunnen er fouten voorkomen die later problemen opleveren. Hieronder worden enkele veelvoorkomende fouten genoemd en hoe deze te vermijden zijn.

Verkeerde verhouding cement-zand

Een verkeerde verhouding tussen cement en zand kan leiden tot een zwakke betonconstructie. Controleer altijd of de verhouding klopt met de specificaties van het bouwproject. Gebruik een mengmachine of meng handmatig, zodat het mengsel homogeen is.

Onvoldoende verdichting van zand of grind

Als de ondergrond niet goed wordt verdicht, kan dit leiden tot verzakkingen. Gebruik een trilplaat om de laag zand of grind te verdichten. Zorg ervoor dat de verdichte laag overal even sterk is en geen zwakke punten bevat.

Onjuiste hoogte van de fundering

Als de fundering te hoog of te laag is, kan dit leiden tot problemen met wateroverlast of stabiliteit. Controleer de hoogte regelmatig met een waterpas en maak eventuele aanpassingen. Zorg ervoor dat de fundering evenwijdig ligt met de maaiveld.

Mislukt waterpasproces

Een waterpasproces dat niet correct wordt uitgevoerd kan leiden tot scheefstand of inzakkingen. Zorg ervoor dat je het waterpas op verschillende punten en in verschillende richtingen controleert. Als je twijfelt, maak dan extra metingen of gebruik een laserwaterpas voor grotere projecten.

Fundering voor een glazen schuifwand

Bij het plaatsen van een glazen schuifwand is het belangrijk om te weten hoe sterk de fundering moet zijn. De ondergrond moet bestand zijn tegen circa 390 kg per strekkende meter. Als het terras volledig gestort is met beton, is een aparte fundering vaak niet nodig. Echter, de waterpasheid van de ondergrond moet in elk geval worden gecontroleerd.

Als je een funderingsbalk voor de glazen schuifwand wil plaatsen, volg dan deze stappen:

Neem wat bestrating weg op de plek waar je de funderingskokers gaat plaatsen.
Start met het leggen van de kortste deel vanaf de muur en vervolgens het voorste deel van de terrasoverkapping.
Trek een loodlijn van boven naar beneden om de verticale positie van de balk te bepalen.
Zorg er, indien mogelijk, voor dat de funderingsbalk op dezelfde hoogte komt te liggen als de bestrating.
Maak de beugel vast in de muur met behulp van de meegeleverde I-profielen. Boor hiervoor twee gaten in de muur en zet de beugel vast met schroeven en pluggen.
Controleer of het I-profiel waterpas staat in de breedterichting van de balk.
Leg dan een tegel op ongeveer één meter van de beugel. Zorg dat die tegel waterpas ligt met de beugel.
Werk zo waterpas van tegel naar tegel tot aan de andere kant van de overkapping.

Fundering voor een tuinhuisje

De ideale ondergrond voor een tuinhuis is een 15 centimeter dikke gewapende en vlakke betonplaat. Deze stijve constructie is minder gevoelig voor verzakkingen en scheuren. De kans dat deuren of ramen gaan knellen, is hierdoor onbestaande.

Bij het aanleggen van de fundering van een tuinhuisje is het belangrijk om de volgende aandachtspunten te onthouden:

De fundering moet stabiel, vlak, haaks en waterpas zijn.
Laat de bovenzijde van de fundering een paar centimeter boven het maaiveld uitkomen om wateroverlast in het tuinhuis te voorkomen.
Maak de fundering circa 1 cm kleiner dan de funderingsmaat van het tuinhuisje.
De funderingsmaat is meestal de buitenmaat van het tuinhuis minus 20 cm. Bijvoorbeeld, bij een blokhut van 4×3 meter is de funderingsmaat 3,80 meter bij 2,80 meter.

Fundering voor een laag tuinmuurtje

Bij het aanleggen van een fundering voor een laag tuinmuurtje is het belangrijk om de volgende stappen te volgen:

Grav op de juiste diepte en breedte volgens de specificaties van het bouwproject.
Plaats een laag grind of zand om een stabiele ondergrond te creëren.
Leg de eerste laag betonblokken of stenen op het grind of zand. Zorg ervoor dat ze stevig en gelijkmatig zijn geplaatst.
Gebruik een waterpas om te controleren of de eerste laag blokken of stenen waterpas is.
Als de eerste laag niet waterpas is, pas dan de hoogte van de blokken of stenen aan door extra grind of zand toe te voegen of te verwijderen.
Herhaal de stappen totdat de gewenste hoogte van de fundering is bereikt.
Controleer regelmatig met een waterpas tijdens het bouwproces om ervoor te zorgen dat de fundering waterpas blijft.

Conclusie

Het waterpas maken van een fundering is een essentiële stap in elk bouwproject. Het zorgt voor stabiliteit, voorkomt verzakkingen en draagt bij aan de duurzaamheid van een gebouw. Door de juiste stappen te volgen, het gebruik van kwaliteitsmateriaal en het uitvoeren van regelmatige controles met een waterpas, kun je een waterpas fundering creëren die de basis vormt voor een succesvol bouwproject. Zorg ervoor dat je aandacht besteedt aan technische aandachtspunten, zoals drainage en versterking, en vermijd veelvoorkomende fouten zoals een verkeerde verhouding cement-zand of onvoldoende verdichting van de ondergrond. Door deze richtlijnen te volgen, kun je met vertrouwen verder bouwen aan je project, wetende dat de fundering stevig, stabiel en waterpas is.