Funderingsproblemen en herstel in Haarlem: Uitdagingen, oplossingen en toekomstige plannen

Published by Redactie on juli 23, 2025 | Category fundering

Inleiding

In Haarlem zijn funderingsproblemen een groeiend thema, met name in wijken zoals het Rozenprieel en de Leidsebuurt. Door de historische bouwmethoden, verouderde funderingsconstructies en de aard van de ondergrond, lopen woningen in deze gebieden het risico op verzakkingen. Deze problemen leiden tot schade aan gevels, scheuren in muren en technische problemen met deuren en ramen. In dit artikel geven we een overzicht van de huidige situatie, de maatregelen die worden genomen en de methoden die worden ingezet voor funderingsherstel in Haarlem.

Verzakkingen en funderingsproblemen in Haarlem

De wijk Rozenprieel, gelegen in Haarlem-Zuid, is een van de gebieden waar funderingsproblemen al jaren aan de orde zijn. In dit gebied zijn de woningen meestal grotendeels gevestigd op houten palen, die in de loop der jaren aangetast zijn door de zogenaamde palenpest. Deze bacterie tast hout aan en zorgt ervoor dat de palen verzwakken en uiteindelijk instorten. De problemen zijn niet alleen beperkt tot de houten palen, maar ook de variatie in funderingsmethoden leidt tot onregelmatige verzakkingen. Zo is er bijvoorbeeld ook de zogenaamde "op staal" fundering, waarbij de woning rust op een brede bakstenen basis, maar die minder diep ligt in de grond.

Deze verzakkingen worden vaak niet direct zichtbaar, maar zodra de schade bovengronds zichtbaar wordt, zoals brede scheuren in de muren of klemmende deuren, is er dringend herstel nodig. In het Rozenprieel is het funderingsprobleem te vergelijken met een "golfbeweging", waarbij bepaalde woningen meer verzakt zijn dan hun buren. Dit heeft tot gevolg dat de wijk aan de ene kant stabiel lijkt en aan de andere kant ernstige schade vertoont.

De wijk Leidsebuurt is een ander voorbeeld waarin funderingsproblemen al jaren aan de orde zijn. Hier is het probleem zo groot dat makelaars vaak kopers niet of onvoldoende informeren over de slechte fundering. Dit kan leiden tot schadeclaims na de koop of tot lastige renovaties voor de nieuwe eigenaar.

Aanpak en herstelmethoden

Samenwerking tussen partijen

Om funderingsproblemen aan te pakken, is een multidisciplinaire aanpak nodig. In het Rozenprieel werkt het Kennis Centrum Aanpak Funderingsherstel (KCAF) samen met partijen zoals Hoogendoorn Bouw, Bureau Broersma, Monumentenzorg en Revac Specialistische Technieken BV. Deze samenwerking is essentieel om zowel de oorzaak van de verzakking te bepalen als een passende herstelstrategie te ontwikkelen. Bijvoorbeeld op de begraafplaats St. Petrus Banden in de Archipelbuurt is een complexe funderingsproblematiek aan de orde geweest, waarbij monumenten in de buurt betrokken zijn. Hier is een zorgvuldige aanpak nodig om de historische waarde van het gebied te behouden, terwijl tegelijkertijd de fundering hersteld wordt.

Technische oplossingen

Een van de innovatieve methoden die worden ingezet is het gebruik van Sobu-palen® door Revac Specialistische Technieken BV. Deze palen zijn speciaal ontworpen voor funderingsherstel in straten waar de situatie al jaren aan de orde is. Aan de hand van een flexibele bekisting zijn deze palen ingestort en vervolgens in de grond geperst om de woningen opnieuw met een stevige fundering te voorzien. Deze methode is niet alleen effectief, maar ook minimaal invasief voor de bewoners, wat het een aantrekkelijke keuze maakt voor funderingsherstel in bebouwde wijken.

In andere gevallen wordt gekozen voor het vervangen van verrotte houten palen. Bij woningcorporatie Ymere is dit een gecontroleerd proces dat vaak wordt gecombineerd met andere renovaties, zoals het opknappen van de woning of het uitvoeren van achterstallig onderhoud. Hierdoor wordt de investering voor de bewoner of de verhuurder efficiënter gebruikt en wordt de woning niet alleen steviger, maar ook moderner.

Financiële en logistieke uitdagingen

Een van de grootste uitdagingen bij funderingsherstel is de financiering. Het herstel van een fundering is een duur proces, waarbij investeringen van gemiddeld rond de 50.000 euro nodig zijn. Dit geldt vooral voor particuliere bewoners, die dit bedrag direct uit eigen zak moeten betalen. Voor huurders die in een wooncorporatie wonen, zoals Ymere, is het herstel vaak onderdeel van een groter renovatieproject.

Omdat het funderingsherstel voor particuliere bewoners een aanzienlijke financiële belasting betekent, is er een fonds opgericht genaamd 'Duurzaam Funderingsherstel', waarbij ook de gemeente Haarlem betrokken is. Dit fonds biedt alternatieve financiering voor bewoners die hun woning willen herstellen, maar waarbij de reguliere financiering via hun bank niet mogelijk is.

Een ander probleem is de logistiek. Het funderingsherstel betreft vaak ingrijpende werkzaamheden die tijdelijk tot verhuizing leiden. In de Barendsestraat bijvoorbeeld is het nodig om de vloeren van woningen te verwijderen om nieuwe palen te plaatsen. Dit betekent dat bewoners tijdelijk hun woning verlaten en verhuisd moeten worden, wat extra kosten en organisatie oplevert.

Emotionele en sociale aspecten

Naast de technische en financiële aspecten is er ook een sterke emotionele component bij funderingsherstel. Bewoners van een wijk waar funderingsproblemen aan de orde zijn, leven vaak jaren met onzekerheid over de toekomst van hun woning. Bij een inloopspreekuur in het Rozenprieel vertelt Mark Born, adviseur van KCAF, dat hij vaak emotionele gesprekken heeft met bewoners. De investering die nodig is voor het herstel, is immaterieel in de zin dat het geen direct zichtbare verbetering oplevert zoals een nieuwe badkamer of keuken, maar het wel essentieel is voor de stabiliteit van het huis.

Het is ook belangrijk dat buren in hetzelfde woonblok verschillende keuzes maken. In sommige gevallen wil één bewoner direct beginnen met het funderingsherstel, terwijl de buurman er jaren niets van wil horen. Dit maakt het voor de projectleiders en adviseurs extra lastig om een cohesieve aanpak te garanderen.

Toekomstplannen en langere termijn

De aanpak van funderingsproblemen in Haarlem is niet eenmalig, maar vereist een langdurige inzet. In het Rozenprieel is het project geschat op meerdere jaren, aangezien het complex en uitgebreid is. Mark Born verwacht dat het nog jaren kan duren voordat het hele woonblok stabiel is en op lange termijn geen verdere verzakkingen zullen optreden. Echter, hij benadrukt dat dit proces nodig is om ervoor te zorgen dat de wijk in de toekomst duurzaam en veilig blijft.

De gemeente Haarlem en de betrokken partijen blijven werken aan plannen om ook andere wijken aan te pakken. Aan het einde van dit artikel zullen we deze toekomstplannen verder bespreken.

Samenwerking met woningcorporaties

Woningcorporaties zoals Ymere spelen een sleutelrol bij het aanpakken van funderingsproblemen. In het Rozenprieel is Ymere eigenaar van de helft van de woningen waar funderingsproblemen zijn geconstateerd. Hierdoor kan het herstel worden gepland en uitgevoerd op een strategische manier. Ymere combineert funderingsherstel vaak met andere renovaties, zoals het opknappen van de gevel of het moderniseren van de keuken. Dit maakt het herstel efficiënter en voorkomt overleg met meerdere partijen.

In de Barendsestraat bijvoorbeeld is Ymere al bezig met het verwijderen van verrotte houten palen en het inperken van nieuwe palen. Deze werkzaamheden zijn deel van een groter project waarbij woningen niet alleen steviger worden, maar ook opnieuw op de markt kunnen worden aangeboden.

Toekomstige uitdagingen en plannen

Hoewel er al veel vooruitgang is geboekt, blijft funderingsherstel een uitdaging in Haarlem. Het aantal woningen dat herstel nodig heeft, is groot, en het is niet mogelijk om alles tegelijk aan te pakken. De gemeente Haarlem en haar partners werken aan langere termijnplannen om funderingsproblemen in alle wijken aan te pakken, met name in de wijk Leidsebuurt waar het probleem al jaren aan de orde is.

Een van de doelen is om bewoners beter te informeren over de situatie van hun fundering. Het is van belang dat kopers van een woning in deze gebieden op de hoogte zijn van eventuele funderingsproblemen. Dit kan voorkomen dat schadeclaims of onverwachte kosten ontstaan na de koop.

Daarnaast is het de bedoeling om funderingsherstel zoveel mogelijk te integreren in grotere renovatieprojecten. Hierdoor kan de investering voor de bewoner efficiënter worden ingezet en wordt er minder rommel veroorzaakt.

Conclusie

Funderingsproblemen in Haarlem zijn een urgente materie, met name in wijken zoals het Rozenprieel en de Leidsebuurt. Door verouderde bouwmethoden en een instabiele ondergrond lopen woningen het risico op verzakkingen, die schade kunnen veroorzaken aan muren, gevels en deuren. Het herstel van deze funderingen is een ingrijpende en kostbare investering, maar essentieel om de duurzaamheid en veiligheid van de wijk te waarborgen.

De aanpak van funderingsherstel in Haarlem is multidisciplinair en betreft samenwerking tussen partijen zoals woningcorporaties, aannemers, adviesbureaus en de gemeente. Innovatieve methoden zoals Sobu-palen® en het vervangen van houten palen worden ingezet om de funderingen te herstellen. Hoewel het proces langzaam en kostbaar is, is het noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de woningen in de toekomst stevig blijven.

De gemeente Haarlem en haar partners blijven werken aan langere termijnplannen om funderingsproblemen in alle wijken aan te pakken. Hierbij is het belangrijk om bewoners en kopers van woningen goed te informeren over de situatie van de fundering en om funderingsherstel zoveel mogelijk te integreren in grotere renovatieprojecten.

Bronnen

zakk