Het funderingslabel: wat is het, waarom het belangrijk is en hoe voer je een onderzoek uit?

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

De fundering van een woning is de basis waarop het hele gebouw rust. Een onstabiele of slecht onderhouden fundering kan leiden tot schade, verzakkingen en andere structurele problemen. Sinds juli 2021 is het funderingslabel verplicht voor alle woningen in Nederland die worden getaxeerd. Dit label geeft een indicatie van de staat van de fundering en het risico op verzakking, en is ontworpen om kopers, eigenaren en professionele partijen beter te informeren over mogelijke funderingsproblematiek. Het is echter ook een bron van zorg, aangezien het in de praktijk heeft geleid tot veel kritische reacties van huiseigenaren.

In dit artikel geven we een overzicht van wat het funderingslabel inhoudt, waarom het belangrijk is, hoe het bepaald wordt en wat je kunt doen als je twijfelt over de staat van de fundering van je woning of die van een potentiële aankoop. We leggen bovendien uit hoe je een funderingsrapport kunt opvragen en welke scenario’s dit noodzakelijk maken.

Wat is het funderingslabel?

Het funderingslabel is een keurmerk dat de staat van de fundering van een woning beschrijft. Het werd geïntroduceerd door het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF), een initiatief dat in 2021 de verantwoordelijkheid heeft overgenomen om funderingsproblematiek in kaart te brengen en transparantie te brengen in de markt.

Het label is bedoeld om te functioneren als een eerste indicator voor mogelijke risico’s op verzakking. Het is opgenomen in de woningtaxatie en geeft kopers en eigenaren een overzicht van de ondergrondse situatie van een woning. Het label wordt bepaald aan de hand van openbaar beschikbare data, waaronder informatie over de bodem, grondwaterstand en het type fundering.

Er zijn vijf mogelijke labels: A, B, C, D en E. Labels A en B duiden op een laag of geen risico op verzakking. Labels C en D wijzen op een beperkt tot hoog risico, en label E wordt toegekend wanneer er sprake is van onvoldoende informatie of onzekerheid over het type fundering.

Labels en hun betekenis

A-label: De fundering is in goede staat en er is geen risico op verzakking.
B-label: De fundering is in redelijke staat, en er is mogelijk een klein risico op verzakking.
C-label: De fundering is mogelijk in slechte staat of ligt in een ongunstige bodemstructuur. Risico op verzakking is beperkt.
D-label: De fundering is in slechte staat of ligt in een ongunstige bodemstructuur. Risico op verzakking is hoog.
E-label: Onvoldoende informatie beschikbaar om een betrouwbaar oordeel te vormen.

Het funderingslabel is geen vervanging voor een gedetailleerd funderingsonderzoek, maar moet wel als waarschuwing of indicatie worden beschouwd.

Waarom is het funderingslabel belangrijk?

Het funderingslabel is van groot belang voor verschillende partijen:

1. Voor kopers van woningen

Bij de aankoop van een woning is het funderingslabel een waardevolle tool om mogelijke risico’s in te schatten. Oudere woningen, vooral die gebouwd voor 1970, lopen vaak een groter risico op verzakking, vooral wanneer de fundering van hout is. Houten palen kunnen rotten, vooral in combinatie met een laag grondwaterpeil, wat kan leiden tot instabiliteit van de fundering.

Het funderingslabel helpt bij het identificeren van dergelijke risico’s, wat kan leiden tot prijsonderhandelingen of verplichte onderzoeken voorafgaand aan een koopovereenkomst.

2. Voor eigenaren van woningen

Het funderingslabel geeft eigenaren inzicht in de staat van hun fundering. Als een woning een D- of E-label heeft, is het verstandig om een funderingsrapport aan te vragen om te bepalen of herstelmaatregelen nodig zijn. Ook bij verkoop is het funderingslabel van belang, aangezien een negatief label de verkoopprijs en het koopinteresse kan beïnvloeden.

3. Voor bouw- en renovatieprojecten

Bij verbouwingen, zoals het toevoegen van een verdieping of uitbouw, is het funderingslabel een essentieel instrument. Het geeft inzicht in of de bestaande fundering de extra belasting aankan. Bij twijfel is een gedetailleerd funderingsonderzoek verplicht om de veiligheid en duurzaamheid van het bouwproject te waarborgen.

Hoe wordt het funderingslabel bepaald?

Het funderingslabel wordt bepaald aan de hand van meerdere factoren:

Type fundering: Hout, stenen of beton.
Bodemsoort: Veengebieden, klei, zand of leem.
Grondwaterstand: Laag of hoog grondwaterpeil kan het rotproces van houten palen versnellen.
Oudere woningen: Woningen die voor 1970 zijn gebouwd lopen vaak een groter risico.
Historische data: Informatie uit archieven of vorige onderzoeken.

De informatie wordt samengevoegd in een model, dat een label toekent. Het model is echter nog in de testfase, en er zijn al veel kritische reacties gekomen van huiseigenaren die merken dat het label niet klopt met de werkelijkheid. Bijvoorbeeld: huizen die op stenen fundering staan krijgen soms een D-label op basis van verkeerd toegewezen houten palen.

Het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek heeft de testfase vervroegd beëindigd om de feedback in te rekenen en het model te verbeteren. De organisatie heeft ongeveer 3300 reacties ontvangen, waaronder 2000 verzoeken tot wijziging van het funderingstype.

Waarom zijn er kritieken over het funderingslabel?

De introductie van het funderingslabel is niet zonder problemen verlopen. Veel huiseigenaren hebben gemeld dat het label niet accuraat is. Omdat het label is gebaseerd op openbare data en historische informatie, kan het onjuist zijn, vooral in gevallen waarbij de fundering is aangepast of hersteld.

Een huiseigenaar schrijft bijvoorbeeld: “Mijn woning heeft label D gekregen omdat de palen waar de woning op gebouwd zou zijn, kunnen rotten. Dat is niet waar! De woning is gebouwd met een stenen fundering op zandgrond.” Een andere huiseigenaar meldt dat de hele stad een D-label heeft gekregen, terwijl dit volgens hen onjuist is.

Er zijn ook klachten over het feit dat herstelde funderingen niet worden herkend, waardoor een woning met een goede fundering toch een hoog risicolabel krijgt. Het KCAF erkent dat het model nog in de testfase zit en verder wordt aangepast op basis van de feedback.

Wanneer is het nodig om een funderingsrapport op te vragen?

Er zijn verschillende situaties waarin het noodzakelijk is om een funderingsrapport op te vragen:

1. Bij aankoop van een woning

Bij de aankoop van een woning is het verstandig om een funderingsrapport op te vragen, vooral bij oudere woningen of wanneer het funderingslabel een D- of E-label is. Dit rapport geeft een gedetailleerde indruk van de staat van de fundering en kan invloed hebben op de koopovereenkomst.

Een funderingsrapport kan bijvoorbeeld duidelijk maken of er sprake is van rotte palen of andere problemen. Het is ook een voorwaarde om eventuele schadeclaims of onderhandelingen te kunnen onderbouwen.

2. Bij verbouwingen of uitbreidingen

Bij verbouwingen, zoals het aanbouwen van een uitbreiding of het bouwen van een verdieping, is een funderingsrapport essentieel. Het geeft inzicht in of de bestaande fundering de extra belasting aankan. Bij twijfel is een gedetailleerd funderingsonderzoek verplicht om de veiligheid en duurzaamheid van het bouwproject te waarborgen.

3. Bij signalen van funderingsproblemen

Als je signalen opmerkt van funderingsproblemen, zoals scheuren in muren, verzakkingen of klemmende deuren, is het belangrijk om direct een funderingsonderzoek te laten uitvoeren. Dit voorkomt verdere schade en geeft duidelijkheid over de situatie.

4. Bij verkoop van een woning

Als je van plan bent om je woning te verkoopen, is het verstandig om een funderingsrapport op te vragen, vooral als het funderingslabel een D- of E-label is. Dit geeft de koper zekerheid en voorkomt eventuele geschillen of klachten na de overdracht.

Hoe voer je een funderingsonderzoek uit?

Een funderingsonderzoek wordt uitgevoerd door een gespecialiseerd bedrijf. Het proces omvat de volgende stappen:

Verzamelen van basisinformatie: Adres, bouwjaar en eventuele historische data over de fundering.
Onderzoek: Het bedrijf voert een inspectie uit van de fundering, waaronder boringen, sondering en metingen van de grondwaterstand.
Rapportage: Een gedetailleerd rapport wordt opgesteld met conclusies over de staat van de fundering, mogelijke risico’s en aanbevelingen voor herstel of onderhoud.
Aanbevelingen: Aanbevelingen kunnen gaan over herstelmaatregelen, onderhoud of versterking van de fundering.

Een funderingsrapport is essentieel voor de veiligheid van de woning en voor een correcte constructieberekening bij bouwprojecten. Het is bovendien een waardevolle tool bij verkoop of verbouwing.

Conclusie

Het funderingslabel is een waardevolle tool die inzicht geeft in de staat van de fundering van een woning. Het helpt kopers, eigenaren en professionals bij het bepalen van mogelijke risico’s op verzakking en het nemen van beslissingen rondom aankoop, verbouwing of onderhoud. Het label is echter geen vervanging voor een gedetailleerd funderingsonderzoek, en er zijn reeds kritieken geweest over de accuraatheid en betrouwbaarheid van het model.

Het is belangrijk om te begrijpen dat het funderingslabel slechts een indicatie is. Bij twijfel of bij signalen van funderingsproblemen is het noodzakelijk om een funderingsrapport op te vragen. Dit rapport geeft een gedetailleerde indruk van de staat van de fundering en kan leiden tot herstelmaatregelen, onderhoud of versterking van de fundering.

Het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek blijft het model verbeteren op basis van feedback en data. Voor kopers en eigenaren is het verstandig om kritisch te blijven en niet alleen af te gaan op het label, maar ook op gedetailleerde onderzoeken wanneer nodig.