Funderingslabel zoeken: Betekenis, kritiek en voorzichtigheid bij interpretatie

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Inleiding

In de afgelopen tijd is het funderingslabel in Nederland steeds vaker ter sprake gekomen. Het label, dat woningtaxateurs vanaf 2025 moeten gebruiken, geeft een indicatie van het risico op funderingsproblemen van een woning. Het doel is om transparantie te bieden op het gebied van funderingsrisico's en daarmee de verkoopbaarheid van woningen te vergroten. Echter, het funderingslabel is vanaf het begin van de testfase met kritiek geconfronteerd. Huiseigenaren rapporteren onjuistheden in het toegewezen label, terwijl experts benadrukken dat het label een indicatieve functie heeft en niet direct betekent dat een woning funderingsproblemen heeft. Dit artikel geeft een overzicht van het funderingslabel, de kritiek die erop is gekomen, de huidige status van de testfase, en hoe huiseigenaren en professionals ermee om kunnen gaan.

Wat is het funderingslabel?

Het funderingslabel is een systeem dat wordt gebruikt om het risico op funderingsproblemen van woningen in kaart te brengen. Het label wordt op basis van beschikbare data toegekend en dient als ondersteuning bij verkoop- en taxatieprocessen. Het label wordt in vijf categorieën ingedeeld, waarbij het risico op funderingsproblemen oploopt van categorie A naar E.

Het label wordt bepaald op basis van meerdere factoren, zoals het type fundering, de bouwjaarperiode, en de grondwaterstand. Huiseigenaren kunnen het label online opzoeken via de Funderingsviewer van het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF). Echter, zoals duidelijk uit de bronnen blijkt, is het label nog in de testfase en kan het niet gebruikt worden om definitieve uitspraken te doen over de staat van de fundering van een woning.

Kritiek op het funderingslabel

De testfase van het funderingslabel is al vroegtijdig beëindigd vanwege de grote hoeveelheid reacties die het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) heeft ontvangen. Volgens de KCAF zijn ongeveer 850.000 adressen via de Funderingsviewer opgezocht, en heeft het centrum 3300 reacties ontvangen. Van deze reacties zijn 2000 gericht op wijzigingen van het funderingstype, 300 op meldingen van herstelde funderingen, en de rest op technische of operationele zaken. Bovendien zijn er tientallen mails met urgente en emotionele toon ontvangen.

Veel huiseigenaren rapporteren dat het toegewezen label niet klopt. Zo is er bijvoorbeeld een woningeigenaar die een label D heeft gekregen, omdat het systeem aannam dat het huis op houten palen staat. In werkelijkheid is de woning echter op een stenen fundering op zandgrond gebouwd. Een andere huiseigenaar meldt dat zijn fundering een paar jaar geleden is hersteld, maar toch een hoog risicolabel ontvangt. Deze kritiek benadrukt dat het funderingslabel, zoals het nu is, nog niet accuraat genoeg is om betrouwbare informatie te geven over de fundering van een woning.

De kritiek is niet alleen gericht op de onjuistheden in de data, maar ook op de mogelijke gevolgen die het label kan hebben. Huiseigenaren vrezen dat het label hun woning minder aantrekkelijk maakt op de markt, of dat het moeilijker wordt om de woning te verhuren of te verkopen. Daarnaast kan het label ook leiden tot onnodige paniek, zoals benadrukt door geotechnicus Don Zandbergen. Hij wijst erop dat het label nog in de testfase is en dat het model nog verder moet worden verbeterd voordat het landelijk ingevoerd kan worden.

De rol van de funderingsviewer

De funderingsviewer is een van de belangrijkste tools die gebruikt worden bij het toewijzen van funderingslabels. De viewer geeft een indicatieve weergave van risicogebieden in Nederland en laat zien waar funderingsproblematiek kan voorkomen. Echter, zoals benadrukt in de bronnen, is deze kaart niet bedoeld om direct risicolabels toe te kennen aan individuele woningen. De funderingsviewer dient eerder als een hulpmiddel om bewustwording te creëren en om huiseigenaren en professionals te informeren over mogelijke risico’s op funderingsproblematiek.

De kaart wijst bijvoorbeeld aan dat huizen op houten palen boven de waterstand gevoeliger zijn voor rotting en daarom een hoger risico op verzakking lopen. Daarentegen zijn huizen gebouwd na 1980 vaak op betonpalen en hebben dus een veel lager risico. Echter, ook deze informatie is indicatief, omdat de werkelijke staat van de fundering ook afhankelijk is van andere factoren, zoals onderhoud, grondwaterstanden, en mogelijke herstelmaatregelen.

De huidige status van de funderingsdatabase

Het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) is verantwoordelijk voor de opbouw van een landelijke funderingsdatabase. Deze database is van groot belang om funderingsproblematiek te kunnen voorspellen en te beheren, zowel voor huidige als toekomstige woningen. De KCAF gebruikt de FunderMaps-database om informatie over funderingen in kaart te brengen, maar zoals uit de bronnen blijkt, is de database nog niet volledig. De data is grotendeels afhankelijk van historische registers en digitale archieven van gemeenten, en niet alle informatie kan of mag worden geïnventariseerd.

De database is gebaseerd op data van panden met een bouwjaar na circa 1970. Deze periode is een belangrijk referentiepunt, omdat vanaf die tijd de overgang is gegaan naar betonpalen, die minder gevoelig zijn voor rotting dan houten palen. Echter, ook deze data is niet volledig betrouwbaar, omdat er nog steeds gaten zijn in de historische registratie. Daarnaast zijn er gemeentelijke archieven die niet eenduidig gekoppeld kunnen worden aan individuele adressen, wat het proces van data-inventarisation nog complexer maakt.

Funderingsloketten en professionele hulp

Om huiseigenaren en professionals te ondersteunen bij de afhandeling van funderingsproblematiek, zijn er funderingsloketten opgericht. Deze loketten, die beschikbaar zijn in verschillende gemeenten, bieden informatie en advies over funderingsonderzoek, herstelmaatregelen, en andere gerelateerde kwesties. Het Funderingsloket is bedoeld voor zowel huiseigenaren als professionele partijen die betrokken zijn bij funderingswerkzaamheden.

Een huiseigenaar die twijfelt over de staat van de fundering van zijn woning, kan bijvoorbeeld contact opnemen met het Funderingsloket om te achterhalen of er aanwijzingen zijn voor funderingsproblematiek. Ook kan het loket helpen bij het opvragen van de oorspronkelijke bouwtekening van de woning, die vaak informatie bevat over het type fundering. Daarnaast zijn er ook gemeenten die via digitale archieven informatie kunnen verschaffen over grondwaterstanden en andere relevante gegevens.

De invloed van klimaateffecten op funderingen

De impact van klimaateffecten op funderingen is een belangrijk aspect dat de afgelopen jaren steeds vaker ter sprake komt. Veranderingen in de grondwaterstanden, droogtes, en extreme regenval kunnen allemaal invloed hebben op de stabiliteit van funderingen. Huizen op houten palen zijn bijvoorbeeld gevoeliger voor rotting wanneer de grondwaterstand daalt, terwijl droogte kan leiden tot slijten van grondstructuren en dus een hoger risico op verzakking.

De FunderMaps-database is ontworpen om ook deze klimaateffecten in te rekenen, maar zoals uit de bronnen blijkt, is dit nog in een vroege fase. De huidige data is nog niet voorzien van deze invloeden, wat betekent dat de schadeprognoses op lange termijn nog onzeker zijn. Het is daarom belangrijk dat huiseigenaren en professionals niet alleen rekening houden met de huidige staat van de fundering, maar ook met de toekomstige risico’s die klimaateffecten kunnen opleveren.

De rol van het NWWI en taxaties

Het funderingslabel is bedoeld om ook een rol te spelen bij de verkoop van woningen. Woningtaxateurs van het Nederlands Woning- en Woningbouw Informatieplatform (NWWI) moeten vanaf 2025 het label gebruiken bij hun taxatie. Het label dient als ondersteuning bij het bepalen van de verkoopprijs, omdat funderingsproblematiek invloed kan hebben op de waarde van een woning.

Echter, zoals benadrukt in de bronnen, is het label nog in de testfase en is het niet geschikt voor gebruik bij taxaties onder validatie van het NWWI. De huidige versie van de Indicatieve Funderingsrisicoviewer Houten palen is verouderd en wordt daarom niet gebruikt bij officiële taxaties. Pas wanneer het model is verder aangepast en verbeterd, kan het label landelijk worden ingevoerd.

Wat moet een huiseigenaar doen?

Hoewel het funderingslabel nog in de testfase is, is het belangrijk voor huiseigenaren om bewust te zijn van de mogelijkheid van funderingsproblematiek. Het label kan dienen als een eerste indicatie, maar het moet nooit gezien worden als een uitsluitsel. Huiseigenaren die twijfelen over de staat van hun fundering, kunnen het Funderingsloket raadplegen, de oorspronkelijke bouwtekening opvragen bij hun gemeente, of een professioneel funderingsonderzoek laten uitvoeren.

Het is ook belangrijk om te weten hoe de fundering van je woning is opgebouwd, omdat dit invloed kan hebben op bouwprojecten. Bijvoorbeeld: het aanleggen van een dakterras of een garage kan extra belasting op de fundering teweegbrengen en moet daarom goed worden gepland. Ook bij het aanvragen van een bouwvergunning wordt vaak gevraagd naar het type fundering, omdat dit van invloed is op de bouwtoegang en eventuele voorwaarden.

De toekomst van het funderingslabel

De toekomstige inzet van het funderingslabel hangt af van de verbeteringen die het KCAF in de testfase doorvoert. De reacties van huiseigenaren en experts geven aan dat het model nog verder moet worden aangepast om betrouwbaarder en accuraatere informatie te kunnen geven. Dit betreft niet alleen de juistheid van de data, maar ook de duidelijkheid van het label zelf. Het is essent dat het label niet alarmerend werkt, maar juist een positieve bijdrage levert aan transparantie en bewustwording.

Bovendien is het van belang dat de data in de FunderMaps-database verder wordt uitgebreid en gecontroleerd. Het is een complexe opgave, maar het is noodzakelijk om funderingsproblematiek op nationaal niveau beter te kunnen begrijpen en beheren. Pas wanneer deze databases compleet en betrouwbaar zijn, kan het funderingslabel zinvol worden ingezet in de praktijk.

Conclusie

Het funderingslabel is een initiatief dat bedoeld is om transparantie te bieden op het gebied van funderingsrisico’s in Nederland. Het label geeft een indicatie van het risico op funderingsproblemen en kan dienen als hulpmiddel bij verkoop- en taxatieprocessen. Echter, zoals duidelijk uit de bronnen blijkt, is het label nog in de testfase en kan het nog niet gebruikt worden om definitieve uitspraken te doen over de staat van de fundering van een woning.

De kritiek die het label heeft ontvangen benadrukt de noodzaak voor verder verbetering van het model, zowel qua dataaccuraatheid als qua communicatie. Huiseigenaren en professionals moeten voorzichtig omgaan met het label en het nooit als een uitsluitsel zien. Voor meer informatie of bij twijfel over de staat van de fundering van je woning, zijn er funderingsloketten en professionele hulpverleners beschikbaar die ondersteuning kunnen bieden.

Bronnen

zoeken
label