Kiezen voor de juiste fundering: Een handleiding voor woningeigenaren en bouwprofessionals

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Een stevige fundering is de basis van elk succesvol bouwproject. Zowel voor het bouwen van een nieuwe woning, het aanbouwen van een tuinkamer, als bij herstel- of renovatiemaatregelen, is het kiezen van de juiste fundering van groot belang. De fundering zorgt voor stabiliteit, voorkomt schade aan de constructie, en beïnvloedt het juridische kader van het project. In deze gids geven we een overzicht van de meest gebruikte funderingstypen in Nederland, de voordelen en nadelen van verschillende aanpakken, en geven we richtlijnen om de juiste keuze te maken op basis van grondtype, gewicht van de constructie en bouwregelgeving.

Inleiding

In Nederland zijn verschillende funderingstypen in gebruik, waarbij de keuze sterk afhankelijk is van factoren zoals de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het gebouw. Voor woningeigenaren is het belangrijk om te weten welk type fundering hun woning heeft, omdat dit invloed heeft op eventuele renovatiemogelijkheden, aanvragen voor bouwvergunningen en het bepalen van eventuele risico’s op schade. Bovendien is het kiezen van de juiste fundering bij nieuwe projecten, zoals een aanbouw of een tuinkamer, essentieel voor de levensduur en veiligheid van de constructie.

In dit artikel bespreken we de meest voorkomende funderingstypen, de toepassing in verschillende situaties, en de technische eisen die van toepassing zijn bij het kiezen van een fundering. We richten ons op zowel woningeigenaren die willen weten hoe hun woning is gefundeerd, als bouwprofessionals die een fundering moeten ontwerpen of aanpassen. De informatie is gebaseerd op technische beschrijvingen en praktische richtlijnen die worden genoemd in de verstrekte bronnen.

Soorten funderingen

In Nederland worden verschillende soorten funderingen gebruikt, afhankelijk van de omstandigheden op de bouwlocatie. Hieronder geven we een overzicht van de meest gebruikte funderingstypen, hun toepassing en kenmerken.

1. Caissonfundering

Een caissonfundering wordt vaak gebruikt in gebieden met een zeer zwakke ondergrond. Het betreft een diepe fundering waarbij palen diep in de grond worden gedreven tot een stabiele laag. Deze fundering is technisch complex en wordt meestal gebruikt bij grote of zware bouwwerken. Het is een geschikte oplossing wanneer de draagkracht van de bovenliggende grondlagen onvoldoende is om het gewicht van het gebouw te dragen. Deze methode vereist echter professionele uitvoering en is daarom meestal gereserveerd voor commerciële of industriële projecten.

2. Pijlerfundering

Bij een pijlerfundering worden verticale stutten of pijlers gebruikt om het gewicht van het huis op een bepaalde manier te verdelen. Deze fundering is vaak te zien bij oude woningen of industriële gebouwen. Het voordeel van deze methode is dat het mogelijk is om het gewicht van het gebouw op specifieke punten te concentreren, wat geschikt is voor gebouwen met lichte constructies of complexe bouwvormen. Deze fundering vereist echter een goed ontwerp en een stabiele ondergrond om de belasting correct te kunnen dragen.

3. Algemene funderingsplaat

Een algemene funderingsplaat bestaat uit een platte betonnen plaat die onder het huis ligt en het gewicht van het gebouw gelijkmatig verdeelt over de ondergrond. Deze fundering is meestal gebruikt in gebieden met een stevige ondergrond. Het is een eenvoudige en kostenefficiënte methode, vooral geschikt voor lichte projecten zoals schuren of tuinhuisjes. De funderingsplaat moet voldoen aan de draagkracht van de ondergrond en moet voldoende diep liggen om eventuele verzakkingen te voorkomen.

4. Puttenfundering

Bij een puttenfundering worden individuele funderingsputten gemaakt waarin de funderingsconstructie wordt geplaatst. Deze methode is vaak te gebruiken in gebieden met een ongelijke ondergrond. Het betreft een flexibele oplossing waarbij de fundering onder elk punt van het gebouw kan worden aangepast aan de lokale grondcondities. De putten worden meestal met beton gevuld en kunnen worden gebruikt in combinatie met andere funderingstypen, zoals palen of pijlers.

5. Fundering op staal en paalfundering

Funderingen op staal en paalfunderingen zijn de meest gebruikte funderingen in Nederland. Ze zijn geschikt voor verschillende ondergrondtypes en bouwperiodes. Funderingen op staal worden gebruikt wanneer de draagkracht van de grond voldoende is en de belasting relatief licht is. Ze zijn ideaal voor lichte constructies zoals woningen, aanbouwen, schuren en tuinhuisjes. Paalfunderingen worden vaak gebruikt wanneer de grond niet voldoende draagkracht heeft en het gewicht van het gebouw moet worden gedragen door een diepere, stabielere laag.

6. Poerenfundering

Een poerenfundering bestaat uit grote betonnen blokken (poeren) die puntlasten overbrengen naar de ondergrond. Deze fundering wordt gebruikt in combinatie met betonnen balken die de belasting van de muren naar de poeren overdragen. Het is een geschikte oplossing voor gebouwen met lichte constructies en een goed gedragen ondergrond. De poeren moeten voldoende diep liggen en zijn meestal gereserveerd voor constructies met een beperkt aantal belaste punten.

7. Vorstrandfundering

Een vorstrandfundering is een funderingsplaat met een vorstrand. De vortrand voorkomt dat de grond onder de fundering bevriest. Deze fundering wordt toegepast in gebieden waar de bodem gevoelig is voor bevriezing. Het is een specifieke techniek die vooral in het noorden van het land wordt gebruikt, waar de winters koud en de grond vaak vanwege de kou verandert. De vorstrand zorgt voor een extra lagenconstructie die de grond isolert en stabiliteit biedt.

8. Plaatfundering

Een plaatfundering, ook wel "zwevende fundering" genoemd, bestaat uit een grote betonnen plaat die de volledige oppervlakte van het gebouw beslaat. Deze fundering is geschikt voor lichte projecten zoals schuren of tuinhuisjes. Het voordeel van deze methode is dat het mogelijk is om het hele gewicht van de constructie over een gelijkoppervlak te verdelen, wat gunstig is voor ongelijke grondcondities. De plaat moet voldoende diep liggen om verzakkingen te voorkomen en moet voldoen aan de draagkracht van de ondergrond.

Keuze van fundering: Factoren en overwegingen

Bij het kiezen van de juiste fundering zijn er meerdere factoren die een rol spelen. Deze factoren bepalen niet alleen de constructieve oplossing, maar ook de kosten, de uitvoeringstijd en de toegankelijkheid van de bouwlocatie. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste overwegingen bij het kiezen van een fundering.

1. Ondergrondtype

De ondergrond is een van de belangrijkste bepalende factoren bij het kiezen van een fundering. De draagkracht van de grond bepaalt hoeveel gewicht de fundering kan dragen en hoe diep deze moet liggen. In gebieden met een zwakke ondergrond, zoals zand of veen, zijn diepe funderingen zoals caissonfunderingen of paalfunderingen vaak nodig. In gebieden met een stevige ondergrond, zoals klei of gesteente, kunnen lichte funderingen zoals plaatfunderingen of poerenfunderingen voldoen.

2. Gewicht van de constructie

Het gewicht van het gebouw of de constructie bepaalt het type en het aantal funderingspalen, -poeren of -platen dat nodig is. Bij zware constructies, zoals woningen met meerdere verdiepingen of industriële gebouwen, zijn diepe funderingen vaak vereist. Bij lichte constructies, zoals tuinhuisjes of schuren, kunnen lichte funderingen zoals staal- of plaatfunderingen voldoen.

3. Bouwvoorschriften

Bij het bouwen van een nieuwe constructie of het uitbreiden van een bestaande woning is het belangrijk om rekening te houden met de bouwvoorschriften. In Nederland zijn er regels die bepalen welke funderingstypen geschikt zijn voor welke soorten constructies. Deze regels zijn opgenomen in het Bouwbesluit en moeten worden nageleefd om te voldoen aan de juridische eisen. Voorbeelden van bouwvoorschriften zijn de minimale diepte van de fundering, de afstand tot de grondwaterstand en de vereisten voor de draagkracht van de ondergrond.

4. Toegankelijkheid van de bouwlocatie

De toegankelijkheid van de bouwlocatie kan een bepalende factor zijn bij het kiezen van een fundering. In sommige gevallen is het niet mogelijk om zware machines of materialen op de bouwlocatie te gebruiken, bijvoorbeeld in bebouwde kom of in een moeilijk toegankelijk gebied. In dergelijke gevallen zijn funderingstypen met een lichtere uitvoering, zoals schroeffunderingen of handmatige paalfunderingen, vaak de beste oplossing.

5. Kosten en uitvoeringstijd

De kosten en uitvoeringstijd van een fundering zijn ook belangrijke overwegingen bij het kiezen van een fundering. Sommige funderingstypen vereisen meer tijd en meer materiaal dan andere, wat de totale kosten kan beïnvloeden. Bijvoorbeeld, een betonnen funderingsplaat vereist een langere droogtijd dan een schroeffundering, wat de bouwtijd kan verlengen. Daarnaast kunnen bepaalde funderingstypen duurder zijn dan andere, afhankelijk van de benodigde materialen en de complexiteit van de uitvoering.

Fundering bij aanbouwprojecten

Bij aanbouwprojecten, zoals het aanleggen van een garage, schuur of berging, is het belangrijk om te weten welk type fundering het bestaande huis heeft. Dit is niet alleen belangrijk voor de stabiliteit van het nieuwe gebouw, maar ook voor de cohesie tussen het bestaande en het nieuwe deel van het complex. In veel gevallen is het noodzakelijk om de fundering van het aanbouwproject aan te sluiten op de bestaande fundering van het huis, of om een aparte fundering te ontwerpen die voldoet aan de bouwvoorschriften.

Bij het aanleggen van een dakterras of dakopbouw is het ook belangrijk om rekening te houden met het extra gewicht. Dit gewicht moet goed worden ondersteund door de fundering, wat kan leiden tot de noodzaak van een versterkte fundering of het aanpassen van de bestaande fundering.

Fundering bij het aanvragen van een bouwvergunning

Bij het indienen van een aanvraag voor een bouwvergunning wordt vaak gevraagd welk type fundering het huis heeft. Deze informatie helpt bij het bepalen van de bouwtoegang en eventuele voorwaarden. Het is daarom belangrijk om te weten welk type fundering jouw woning heeft. Deze informatie kan worden opgevraagd bij de afdeling Bouw- en Woningtoezicht van je gemeente. Daarnaast kun je informatie krijgen over grondwaterstanden, wat met name van belang is als je huis een houten paalfundering heeft.

Fundering voor een tuinkamer

Het kiezen van een fundering voor een tuinkamer vereist zorgvuldige planning en voorbereiding. Een stabiele en goed doordachte fundering is essentieel voor een lange levensduur en stabiliteit van het tuinhuis. Hieronder geven we een overzicht van de meest gebruikte funderingstypen voor tuinkamers en hun kenmerken.

1. Betonnen basis voor tuinkamer

Een betonnen basis is een eenvoudige en betrouwbare oplossing voor tuinkamers. Deze fundering bestaat meestal uit een betonnen sokkel of een betonnen plaat die onder het tuinhuis ligt. Het voordeel van deze methode is dat het een sterke ondersteuning biedt en het tuinhuis beschermt tegen vocht en schade. De nadeel is dat het een langere droogtijd vereist en dat het niet geschikt is voor ongelijke grondcondities.

2. Tegelplaten als fundering voor de tuinkamer

Tegelplaten kunnen worden gebruikt als fundering voor een tuinkamer in combinatie met een onderliggende laag van zand of grind. Deze methode is geschikt voor lichte constructies en biedt een relatief lage kostenoplossing. Het voordeel is dat het eenvoudig uit te voeren is en dat het minimaal invloed heeft op de omgeving. Het nadeel is dat het minder stevig is dan een betonnen basis en dat het minder geschikt is voor zware constructies.

3. Roosterstichting

Een roosterstichting bestaat uit een netwerk van stutten of staven die het gewicht van het tuinhuis verdelen over de ondergrond. Deze methode is geschikt voor lichte constructies en biedt een snelle en eenvoudige oplossing. Het voordeel is dat het minimaal invloed heeft op de omgeving en dat het eenvoudig aan te passen is aan ongelijke grondcondities. Het nadeel is dat het minder stevig is dan een betonnen basis.

4. Schroefinjectiepaal

Een schroefinjectiepaal is een moderne funderingstekniek die wordt gebruikt voor lichte constructies zoals tuinhuisjes. Deze methode bestaat uit schroefvormige palen die in de grond worden gedraaid en vervolgens worden geïnjecteerd met mortel of beton. Het voordeel van deze methode is dat het snel en eenvoudig is uit te voeren en dat het minimaal invloed heeft op de omgeving. Het nadeel is dat het niet geschikt is voor zware constructies en dat het een professionele uitvoering vereist.

Voordelen van een fundering voor een tuinkamer

Een goed ontworpen en uitgevoerde fundering voor een tuinkamer biedt meerdere voordelen:

Stabiliteit: Een fundering zorgt ervoor dat het tuinhuis stevig op de grond staat en geen schade oploopt door verzakking of vocht.
Levensduur: Een fundering verlengt de levensduur van het tuinhuis en vermindert het risico op slijtage of schade.
Juridische eisen: Een fundering helpt bij het voldoen aan de bouwvoorschriften en vermindert het risico op juridische problemen bij het indienen van een bouwvergunning.
Vermindering van vocht: Een fundering beschermt het tuinhuis tegen vocht en voorkomt de opbouw van schimmel of rot.
Minimale onderhoud: Een fundering vermindert het noodzakelijke onderhoud en verlaagt de kosten voor reparaties.

Problemen met funderingen

Bij het ontwerpen en uitvoeren van een fundering zijn er meerdere risico’s en problemen die kunnen optreden. Deze problemen kunnen leiden tot schade aan de constructie of het verlies van stabiliteit. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste problemen die bij funderingen kunnen optreden.

1. Verkeerd ontworpen funderingen

Fouten in het ontwerp kunnen leiden tot verzakkingen of scheuren. Het is belangrijk om een goed ontwerp te maken op basis van grondonderzoek en bouwvoorschriften. Bij het ontwerpen van een fundering moet rekening worden gehouden met de draagkracht van de ondergrond, het gewicht van de constructie en de toegankelijkheid van de bouwlocatie.

2. Inferieure technieken

Gebruik van ongeschikte of verouderde methoden kan de stabiliteit van de fundering ondermijnen. Het is belangrijk om moderne en betrouwbare technieken te gebruiken die voldoen aan de bouwvoorschriften. Inferieure technieken kunnen leiden tot schade aan de constructie of het verlies van stabiliteit.

3. Verkeerde funderingstechniek

Toepassing van een funderingstechniek die niet geschikt is voor de specifieke situatie kan leiden tot problemen. Het is belangrijk om een fundering te kiezen die voldoet aan de omstandigheden op de bouwlocatie. Een fundering die niet geschikt is voor de ondergrond of het gewicht van de constructie kan leiden tot schade of het verlies van stabiliteit.

4. Verzakking of instorting

Door graafwerkzaamheden naast een fundering kunnen bestaande funderingen verzwakken. Het is belangrijk om rekening te houden met de stabiliteit van bestaande funderingen bij het uitvoeren van nieuwe werkzaamheden. Verzakking of instorting kan leiden tot schade aan de constructie of het verlies van stabiliteit.

Conclusie

Een goed ontworpen en correct uitgevoerde fundering is essentieel voor de stabiliteit en duurzaamheid van elke constructie. Door rekening te houden met de aard van de ondergrond en de belasting van het gebouw, en door de juiste funderingstechniek toe te passen, kunnen structurele problemen worden voorkomen. Zorgvuldig grondonderzoek en een deskundig funderingsontwerp zijn cruciaal om ervoor te zorgen dat een gebouw stevig en veilig staat. Of je nu een woning wil uitbreiden, een tuinkamer wil bouwen of een bestaande fundering wil onderzoeken, het kiezen van de juiste fundering is een belangrijke beslissing die invloed heeft op de levensduur en veiligheid van de constructie.

Bronnen

gebruikekijke