De aanpak van funderingsproblemen in Rotterdam: beleid, hulp en samenwerking

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

In de stad Rotterdam staan ongeveer 120.000 woningen op houten paalfunderingen, en van deze woningen hebben naar schatting 20.000 eigenaren momenteel of binnen de komende jaren te maken met funderingsproblemen. Houten paalfunderingen zijn een klassieke bouwtechniek die in het verleden vaak werd gebruikt, maar die nu vaak aantastingen vertoont door verrotting, bodemdaling of veranderingen in de grondwaterstand. Dit leidt tot funderingsproblemen die gevaarlijk kunnen zijn en die vaak kostbare herstelmaatregelen vereisen.

In reactie op deze situatie heeft de gemeente Rotterdam een actieve en duurzame aanpak ontwikkeld. Deze omvat zowel informatieve, financiële als juridische instrumenten om huiseigenaren te ondersteunen bij het herstellen van hun fundering. Bovendien is er een sterke focus op samenwerking met bewoners, woningcorporaties, banken, verzekeraars en waterschappen om oplossingen te vinden die niet alleen technisch haalbaar, maar ook financieel en sociaal duurzaam zijn. In dit artikel bespreken we de aanpak van funderingsproblemen in Rotterdam, de beschikbare maatregelen en het beleid van de gemeente, op basis van de meest actuele informatie.

Informatie en ondersteuning voor huiseigenaren

Een essentieel onderdeel van de aanpak van funderingsproblemen is het informeren en onderwijzen van huiseigenaren. De gemeente Rotterdam stelt verschillende hulpmiddelen en diensten ter beschikking om bewoners op de hoogte te houden en te begeleiden bij de beslissingen die zij moeten nemen.

Het Funderingsloket

Het Funderingsloket van de gemeente Rotterdam is een centraal aanspreekpunt voor huiseigenaren met funderingsproblemen. Hier kunnen bewoners terecht voor advies, informatie en ondersteuning bij het aanpakken van funderingsherstel. Het loket helpt bij het begrijpen van de situatie, het verkrijgen van financiële hulp en het opstellen van herstelplannen.

De funderingskaart

Een belangrijk instrument is de zogenaamde funderingskaart, die beschikbaar is via de officiële website van de gemeente. Deze kaart geeft een overzicht van welke woningen in Rotterdam op houten paalfunderingen staan en waar funderingsproblemen zich voordoen. Het is een waardevol hulpmiddel voor huiseigenaren die funderingsproblemen vermoeden of die een woning willen kopen of verkopen.

Funderingsonderzoek en subsidie

De gemeente Rotterdam subsidieert onderzoek naar de kwaliteit van houten paalfunderingen. Huiseigenaren kunnen in aanvraag een subsidie ontvangen van tot 75% van de kosten, met een maximum van € 1.500 per eigenaar. De subsidie is bedoeld om het onderzoek aan te moedigen en de kosten te verlagen, vooral voor woningen die op houten palen staan. De kosten van het onderzoek variëren afhankelijk van de omvang van het onderzoeksblok en het aantal deelnemende huiseigenaren.

Bijvoorbeeld, in het gebied Crooswijk-Noord is een funderingsonderzoek uitgevoerd, waarbij meerdere woningen op houten paalfunderingen onderzocht werden. De gemeente heeft deze actie gesteund en de resultaten van het onderzoek gebruikt om verdere maatregelen te ontwikkelen.

Financiële ondersteuning en leningen

Het herstellen van funderingen is vaak een kostbare aangelegenheid. Daarom biedt de gemeente Rotterdam verschillende vormen van financiële ondersteuning aan huiseigenaren die funderingsproblemen ondervinden.

Leningen via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel

Een van de belangrijkste maatregelen is het Fonds Duurzaam Funderingsherstel, een leningprogramma dat bewoners ondersteunt bij het aanpakken van funderingsherstel. Deze lening is bedoeld voor huiseigenaren die zelf financiële middelen niet voldoende hebben om herstelmaatregelen te starten.

In 2026 is er bovendien een extra budget van 20 miljoen euro gereserveerd voor dit fonds. Het geld is bedoeld om het aantal huiseigenaren te vergroten die in staat zijn om funderingsherstel te financieren.

Ondersteuning bij bloksgewijs herstel

Bij bloksgewijs funderingsherstel, waarbij meerdere woningen in één gebied herstelonderzoek of herstelmaatregelen doorlopen, biedt de gemeente Rotterdam subsidies aan. Dit beleid is bedoeld om grootschalige herstelprojecten mogelijk te maken, die vaak efficiënter en goedkoper zijn dan individuele herstelmaatregelen.

Een voorwaarde is dat de meerderheid van de huiseigenaren in het woningblok akkoord gaat met het herstelproject. Als 50% of meer van de eigenaren instemt, kan de gemeente aanschrijvingsbeleid toepassen om weigerende eigenaren verplicht te maken tot onderzoek of herstel.

Aanschrijvingsbeleid en verplicht onderzoek

Wanneer funderingsproblemen zich snel ontwikkelen of wanneer een woningblok in een kritieke situatie verkeert, kan de gemeente Rotterdam aanschrijvingsbeleid toepassen. Dit houdt in dat huiseigenaren verplicht worden tot het doen van onderzoek of herstelmaatregelen.

Dit beleid is geregeld in de Beleidsregel Funderingsherstel, die geldt sinds 10 juli 2015 en gebaseerd is op artikelen 13 en 15 van de Woningwet. Volgens deze regel kan de gemeente huiseigenaren verplichten tot het nemen van voorzieningen, zoals onderzoek of herstel, als dit nodig is om de veiligheid van woningen te waarborgen.

De aanschrijving wordt vooral toegepast in situaties waarin de fundering van een woning blootstaat aan zware schade of waarin het risico op bodemdaling of instorting groot is. Een voorbeeld hiervan is het geval waarin een minderheid van de huiseigenaren in een woningblok weigert mee te werken aan een funderingsherstelproject. In dergelijke gevallen kan de gemeente aanschrijvingsbeleid gebruiken om verplichte actie te nemen.

Samenwerking en leeraanpak

De aanpak van funderingsproblemen is niet alleen een zaak van huiseigenaren of gemeenten, maar vereist een breed opgestelde samenwerking. De gemeente Rotterdam werkt daarom nauw samen met woningcorporaties, banken, verzekeraars, waterschappen en andere betrokken partijen.

Leeraanpak in wijken zoals Bloemhof

Een voorbeeld van deze samenwerking is de leeraanpak in wijken zoals Bloemhof. Hierin werken de betrokken partijen samen aan het ontwikkelen van duurzame en financieel haalbare oplossingen voor huiseigenaren met funderingsproblemen. Deze leeraanpak wordt gezien als een modelproject dat later elders in het land kan worden gevolgd.

In de leeraanpak wordt gekeken naar financiële producten, zoals leningen of hypotheekmodellen, die specifiek gericht zijn op funderingsherstel. Daarnaast worden scenario’s ontwikkeld voor huizen waarin funderingsherstel niet mogelijk of te duur is. Deze scenario’s geven huiseigenaren inzicht in alternatieve oplossingen, zoals het verduurzamen van het huis of het afstappen van gas.

De leeraanpak wordt uitgevoerd in samenwerking met de Werkgroep Klimaatadaptatie en is gericht op het oplossen van complexe problemen die vaak samenkomen in bepaalde wijken. Denk hierbij aan bodemdaling bij huizen zonder heipalen, verduurzaming van woningen en het oplossen van problemen met loden leidingen.

De Bestuurlijke Top

Op 25 november 2024 organiseerde de gemeente Rotterdam samen met het Rijk de Bestuurlijke Top, een bijeenkomst waarin wethouder Chantal Zeegers in gesprek ging met banken, hypotheken, gemeentes en woningcorporaties. Het doel van deze top was om samen oplossingen te zoeken voor huizen met meerdere problemen die huiseigenaren niet zelf kunnen oplossen.

In deze context is ook de leeraanpak voor wijken zoals Bloemhof ontstaan, waarin de partijen samen aan een financieel product werken dat gericht is op funderingsherstel en duurzame verbeteringen van woningen.

Nationale aanpak en financiering

De aanpak van funderingsproblemen in Rotterdam is niet alleen een lokale uitdaging, maar ook onderdeel van een bredere nationale aanpak. De regering heeft erkend dat funderingsproblemen in Nederland wijdverspreid zijn en dat hierbij ook actie moet worden ondernomen op nationaal niveau.

De rol van het Rijk

Het Rijk heeft in 2025 tot en met 2028 56 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de nationale aanpak van funderingsproblemen. Deze financiering is bedoeld om kennis op te doen over funderingsschade, betrouwbare informatie te genereren en ondersteuning te bieden aan zowel huiseigenaren als gemeenten.

Een van de doelen van deze aanpak is om de juiste randvoorwaarden te schaffen, zodat de aanpak stap voor stap uitgebreid kan worden. Dit betekent dat het Rijk samenwerkt met gemeenten en regio’s om ervaring op te doen met praktijkgerichte oplossingen.

Nationale en lokale samenwerking

De gemeente Rotterdam is één van de zes geselecteerde regio’s waar de nationale aanpak in de praktijk wordt getest. Deze regio’s zijn gekozen omdat zij een combinatie van praktijk, beleid en bewonersinitiatief vertonen die nuttig zijn voor het ontwikkelen van een nationale aanpak.

In Rotterdam wordt bijvoorbeeld gekeken naar hoe huiseigenaren zonder heipalen ondersteund kunnen worden bij het zoeken naar oplossingen voor bodemdaling. Hierbij speelt ook de verduurzaming van woningen een rol, omdat het verminderen van energieverbruik en het afstappen van gas belangrijk is voor het behoud van woningen.

Juridische en beleidskaders

De aanpak van funderingsproblemen in Rotterdam is niet alleen praktisch, maar ook juridisch onderbouwd. De gemeente gebruikt wetten en beleidsregels om het herstelproces te faciliteren en te verplichten waar nodig.

Beleidsregel Funderingsherstel

De Beleidsregel Funderingsherstel is sinds 10 juli 2015 in werking en is gebaseerd op artikelen 13 en 15 van de Woningwet. Deze regel geeft de gemeente Rotterdam de mogelijkheid om huiseigenaren te verplichten tot onderzoek of herstelmaatregelen als het gaat om kwesties van veiligheid.

Een voorbeeld hiervan is wanneer de fundering van een woning instabiel is en de risico’s voor bewoners groot zijn. In dergelijke gevallen kan de gemeente aanschrijvingsbeleid gebruiken om eigenaren te verplichten tot actie.

Juridische handreiking

Om dit beleid effectief uit te voeren, heeft de gemeente Rotterdam samen met het KCAF (Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek) een juridische handreiking ontwikkeld. Deze handreiking helpt gemeenten bij het omgaan met juridische kwesties rond funderingsherstel en de toepassing van aanschrijvingsbeleid.

Samenvatting: de aanpak van funderingsproblemen in Rotterdam

De aanpak van funderingsproblemen in Rotterdam is een complexe, multidisciplinaire opdracht die technische, financiële en juridische aspecten omvat. De gemeente Rotterdam stelt verschillende hulpmiddelen ter beschikking voor huiseigenaren, zoals:

De funderingskaart en het Funderingsloket voor informatie en ondersteuning.
Subsidies en leningen voor funderingsonderzoek en herstel.
Aanschrijvingsbeleid bij dringende funderingsproblemen.
Samenwerking met woningcorporaties, banken, verzekeraars en waterschappen.
Leeraanpakken in wijken zoals Bloemhof voor duurzame en financieel haalbare oplossingen.
Ondersteuning via het Fonds Duurzaam Funderingsherstel.
Nationale financiering via de nationale aanpak van funderingen.

Deze aanpak is ontworpen om huiseigenaren ondersteuning te bieden bij het aanpakken van funderingsproblemen, maar ook om de veiligheid en duurzaamheid van woningen in Rotterdam te waarborgen. Het is een samenwerking tussen gemeente, bewoners en partners die gericht is op het oplossen van complexe problemen die vaak samenkomen in bepaalde wijken.