Fundering op zandlaag: Voordelen, Uitvoering en Belang van Grondonderzoek

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Bij de bouw van een woning of de uitvoering van een verbouwing is het kiezen van de juiste fundering essentieel voor de duurzaamheid en de veiligheid van het gebouw. In regio’s met zandgrond kan een fundering op zand worden aangebracht, wat in vele gevallen kostenefficiënt en snel uit te voeren is. Echter, om de juiste keuze te maken, is het belangrijk om de kenmerken van de ondergrond goed te begrijpen en eventueel aanvullende maatregelen zoals grondverbetering of sonderingsonderzoek te overwegen.

In deze gids geven we een gedetailleerde uitleg over fundering op zandlaag. We leggen uit waarom fundering op zand nodig is, welke vormen van fundering beschikbaar zijn (zoals fundering op staal of paalfundering), wat de voordelen en nadelen zijn, en hoe een grondonderzoek kan helpen bij het bepalen van de meest geschikte methode. Bovendien bekijken we het belang van voorbelasting en de rol van constructeurs bij het ontwerpen van een fundering.

Waarom fundering op zand nodig is

De keuze voor fundering op zand wordt bepaald door de eigenschappen van zandgrond in vergelijking met andere grondsoorten zoals klei of veen. Zand is een sterkere grond dan klei, omdat het weinig water vasthoudt en daardoor minder samendrukbaar is. Klei daarentegen heeft een hoge wateropname, wat ervoor zorgt dat het onder invloed van druk kan samenkrimpen. Dit kan leiden tot zogenaamde verzakking, waarbij het gebouw langzaam naar beneden zakt.

Als een fundering op kleigrond wordt geplaatst, kan dit in de loop van de tijd leiden tot aanzienlijke zakkingen, vooral bij langdurige droogte of wanneer de ondergrond niet voldoende wordt ondersteund. Daarom is het aanbevolen om de fundering op een zandlaag te plaatsen, waarbij de zandlaag dieper kan liggen, afhankelijk van de situatie.

Soorten fundering op zandgrond

Er zijn twee hoofdvormen van fundering op zandgrond, afhankelijk van de diepte van de zandlaag. Beide methoden hebben hun eigen voordelen en nadelen, en de keuze hangt af van het type gebouw en de omstandigheden van de ondergrond.

1. Fundering op staal

Fundering op staal wordt ook wel genoemd als strokenfundering. Deze methode wordt toegepast wanneer de zandlaag niet te diep ligt. Het betreft het aanbrengen van een laag gewapend beton op de ondergrond, waarop de dragende muren van het gebouw komen. Deze methode is meestal kostenefficiënt en snel uit te voeren, omdat er geen palen hoeven te worden geslagen of ingebracht.

Een fundering op staal is geschikt wanneer de zandlaag zich op een diepte van minder dan 3 meter bevindt. In dat geval kan het fundament direct op de zandlaag worden geplaatst. Voor deze methode is het belangrijk dat de ondergrond sterk genoeg is om het gewicht van het gebouw te dragen.

In sommige gevallen kan de dragende zandlaag iets te diep of niet sterk genoeg zijn. In dat geval kan grondverbetering worden toegepast, waarbij de bovenste laag grond wordt verwijderd en vervangen door gestabiliseerd zand. Deze methode maakt het mogelijk om toch een fundering op staal te realiseren, terwijl het het grondoppervlak versterkt.

De kosten van grondverbetering zijn gemiddeld €65,- per kubieke meter. Dit is een relatief lage kostenoptie in vergelijking met paalfundering, en het kan het totale budget van het project behoorlijk beïnvloeden.

2. Paalfundering

Wanneer de zandlaag zich op een diepte van meer dan 3 meter bevindt, is een fundering op staal niet geschikt. In dat geval wordt een paalfundering toegepast. Bij deze methode worden palen diep in de ondergrond gebracht tot ze in de dragende zandlaag terechtkomen. De palen dragen het gewicht van het gebouw en zorgen voor een stabiele fundering.

Paalfundering is een betrouwbaarere methode bij diepere zandlagen of bij ongelijkmatige grondstructuren. Het is echter kostbaar en duurt langer uit te voeren dan fundering op staal. Daarom is het belangrijk om een grondonderzoek uit te voeren om te bepalen of paalfundering nodig is.

Grondonderzoek: Essentieel voor de juiste keuze

Een grondonderzoek is een essentieel onderdeel van elke fundering, inclusief een fundering op zandgrond. Hiermee wordt bepaald of de dragende zandlaag geschikt is voor een fundering en op welke diepte deze ligt. Een grondonderzoek kan bestaan uit een sonderingsonderzoek, waarbij een sonderingmachine wordt gebruikt om de structuur en de sterkte van de ondergrond te bepalen.

De kosten van een sonderingsonderzoek liggen tussen €400,- en €1.200,-, afhankelijk van de grootte van het project en de complexiteit van de ondergrond. Een goed uitgevoerd onderzoek helpt om later kosten te besparen, bijvoorbeeld door het voorkomen van onnodige grondverbetering of het kiezen van een duurdere funderingsmethode.

Een grondonderzoek is niet alleen een verplichte maatregel, maar ook een kostenefficiënte investering. Het voorkomt risico’s zoals onvoldoende ondersteuning van de fundering, wat in de toekomst kan leiden tot aanzienlijke schade en herstelkosten.

Voorbelasting van de grond: Een vorm van voorbereiding

Bij zandgrond kan het voorkomen dat de grond onder invloed van druk iets zakt. Dit fenomeen is vergelijkbaar met een zandkasteel dat alleen kan worden gebouwd uit nat zand. Wanneer zand water vasthoudt, wordt het samendrukbaar. Onder druk kan het zand dus iets samenklapken, wat in de loop van de tijd kan leiden tot verzakking van het gebouw.

Om dit te voorkomen, kan gebruik worden gemaakt van voorbelasting. Dit is een methode waarbij extra gewicht op de grond wordt uitgeoefend voordat de fundering wordt aangebracht. Hierdoor wordt een deel van de eventuele zakking al vooraf uitgevoerd, waardoor het gebouw later stabiel staat.

Voorbelasting is vaak te zien bij de aanleg van wegen of bij grote bouwprojecten. De grond wordt eerst belast met zandhopen of zware materialen, zodat de grond zich aanpast en de fundering later steviger is.

Rol van de constructeur bij funderingsontwerp

Een constructeur speelt een belangrijke rol bij het ontwerpen van een fundering op zandgrond. De constructeur berekent welk type fundering het meest geschikt is voor de situatie, zoals een plaatfundering of een strokenfundering. Daarnaast bepaalt hij de afmetingen van de fundering en de benodigde wapening.

Het is belangrijk dat de constructeur een uitgebreid grondonderzoek heeft bijgevoegd in het ontwerpproces. Op basis van de resultaten van dit onderzoek kan hij bepalen of een fundering op staal of paalfundering het meest geschikt is.

Bij paalfundering moet ook rekening worden gehouden met de juiste keuze van palen. De palen worden gekozen op basis van de inbrengtechniek, die van invloed is op de draagkracht en het vervormingsgedrag van de palen. Er zijn drie categorieën palen, afhankelijk van de mate van grondverdringing of grondverwijdering:

A. Inbrengmethode met grondverdringing
B. Inbrengmethode met geen of geringe grondverdringing
C. Inbrengmethode met grondverwijdering

De keuze van de juiste paal is essentieel voor de stabiliteit van het gebouw. Een verkeerd ontworpen fundering kan in de toekomst leiden tot verzakking of andere structurele problemen.

Voordelen en nadelen van fundering op zandgrond

Fundering op zandgrond heeft zowel voordelen als nadelen. Het is belangrijk om deze te begrijpen om de juiste keuze te maken.

Voordelen

Kostenefficiëntie: Fundering op staal is over het algemeen goedkoper dan paalfundering, vooral in regio’s waar de dragende zandlaag dichtbij ligt.
Snelle uitvoering: Omdat er geen palen hoeven te worden geslagen, kan een fundering op staal sneller worden gerealiseerd.
Duurzaamheid: De methode gebruikt minder materialen en energie, wat positief is voor het milieu.
Verminderde kans op zakking: Zandgrond is minder samendrukbaar dan kleigrond, wat het risico op verzakking vermindert.

Nadelen

Lage sterkte bij diepe zandlagen: Wanneer de zandlaag te diep ligt, is een fundering op staal niet geschikt en is paalfundering nodig.
Risico op inklinken bij mengsels van zand en klei: Als de ondergrond een mengsel is van zand en klei, kan de kans op inklinken groter zijn, vooral bij langdurige droogte.
Afhankelijkheid van grondonderzoek: Zonder een grondonderzoek is het risico op verkeerde keuze van funderingsmethode groter.
Bijzondere voorzichtigheid nodig bij nat zand: Nat zand kan tijdelijk sterk zijn, maar kan onder druk snel samendrukken, wat leidt tot onstabiele ondergrond.

Conclusie

Fundering op zandgrond is een essentieel onderdeel van de bouw van een woning of verbouwing. Het is een kostenefficiënte en snelle methode, maar het vereist een goed begrip van de ondergrond en een grondig grondonderzoek. De keuze tussen fundering op staal en paalfundering hangt af van de diepte van de zandlaag en de stabiliteit van de ondergrond.

Het is belangrijk om de juiste funderingsmethode te kiezen, omdat een verkeerde keuze in de toekomst kan leiden tot structurele problemen zoals verzakking of instorting. Een grondonderzoek helpt om risico’s te voorkomen en de meest geschikte methode te bepalen.

Bij fundering op zandgrond is het ook mogelijk om maatregelen zoals grondverbetering of voorbelasting toe te passen. Deze maatregelen versterken de ondergrond en zorgen voor een stabiel fundament. Een constructeur speelt een essentiële rol bij het ontwerpen van de fundering en het bepalen van de juiste afmetingen en wapening.

In het kader van bouwprojecten en verbouwingen is het dus verstandig om aandacht te besteden aan de ondergrond en de juiste funderingsmethode te kiezen. Dit zorgt niet alleen voor een stabiel en duurzaam gebouw, maar ook voor een kostenbesparing op de lange termijn.