Fundering op metselwerk: Belangrijke aandachtspunten en uitdagingen voor woningeigenaren en bouwprofessionals

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

In Nederland is fundering op metselwerk al jaren een veelvoorkomende bouwtechniek, met name in oude woningen. Deze methode, waarbij metselwerk wordt gebruikt om de belasting van het gebouw over een grotere breedte te spreiden, was in het verleden standaard. Tegenwoordig wordt deze techniek echter minder vaak toegepast, vooral vanwege de toenemende risico's die gerelateerd zijn aan klimaatverandering, bodemdaling en veranderende grondwaterstanden.

De fundering is het fundament van elk gebouw en speelt een kritieke rol bij de stabiliteit en levensduur van een woning. Een onvoldoende of slecht onderhouden funderingssysteem kan leiden tot schade zoals scheuren in muren, vochtproblemen, verzakkingen en in het ergste geval tot volledige instorting. In dit artikel bespreken we de principes van fundering op metselwerk, de voordelen en nadelen, de huidige uitdagingen, en wat woningeigenaren en bouwprofessionals hierbij aan moeten pakken.

Wat is fundering op metselwerk?

Fundering op metselwerk houdt in dat een gebouw op een brede strook metselwerk is opgezet. Deze strook zorgt ervoor dat de belasting van het gebouw gelijkmatig over een groter oppervlak wordt verdeeld. Het metselwerk bestaat meestal uit klinker- of kalkzandstenen, die in meerdere lagen zijn opgebouwd. Een typische kenmerk van deze methode is dat de metselstenen aan beide zijden iets verschoven zijn (zo’n ¼ steen), zodat de fundering extra stevig is en minder gevoelig is voor schuifspanningen.

Historisch gezien is deze methode een veelgebruikte optie, vooral in gebouwen die in de 20e eeuw zijn opgeleverd. Hoewel de methode in de loop van de jaren minder vaak wordt toegepast, blijft het relevant voor oudere woningen. Voor woningeigenaren is het belangrijk om te begrijzen hoe deze fundering werkt, wat de risico’s zijn, en hoe eventuele problemen kunnen worden hersteld.

Traditionele methode

Fundering op metselwerk is een bewezen methode die al jaren in Nederland wordt gebruikt, met name in historische gebouwen. Omdat deze methode al decennia in gebruik is, zijn er veel ervaringen en kennis over hoe het systeem werkt en wat de eventuele problemen kunnen zijn.

Een voordeel van deze methode is de mogelijkheid tot herstel. Oudere funderingen op metselwerk kunnen vaak worden hersteld of versterkt. Bijvoorbeeld door het aanleggen van een extra laag metselwerk of het gebruik van moderne technieken om de stabiliteit te verbeteren.

Bij visuele inspectie is een fundering op metselwerk vaak (deels) zichtbaar, wat betekent dat eventuele problemen makkelijker te herkennen zijn. Door visuele inspecties en metingen met een waterpas kunnen woningeigenaren of professionals al snel signalen van verzakkingen of schuifspanningen opsporen. Daarnaast is het onderhoud of herstel van fundering op metselwerk vaak niet nodig om de hele ondergrond te veranderen of uit te graven. Dit maakt de methode minder invasief vergeleken met andere funderingssystemen.

Nadelen van fundering op metselwerk

Hoewel fundering op metselwerk voordelen heeft, is het ook gevoelig voor bepaalde risico’s. De methode is direct afhankelijk van de stabiliteit van de ondergrond. In veen- of klei-gebieden kan bodemdaling leiden tot scheuren in muren of verzakkingen. Door veranderingen in de grondwaterstand of door klimaatverandering kunnen de grondomstandigheden veranderen, wat de fundering in gevaar kan brengen.

Daarnaast kan het metselwerk in de loop der jaren slijten of beschadigd raken. Bij oude woningen is het dus belangrijk om regelmatig te controleren of de fundering nog stevig is en of er tekenen zijn van schade. Bijvoorbeeld scheuren in de muren, kelders die vochtig zijn of ongelijke vloeren kunnen wijzen op problemen met de fundering.

Hoe wordt een fundering op metselwerk uitgevoerd?

Het leggen van een stevige fundering is van essentieel belang bij het bouwen van metselwerk. Het proces van funderingswerk en metselwerk vereist expertise en ervaring. Het is daarom belangrijk om voldoende aandacht te besteden aan het leggen van de fundering voordat je begint met het metselen van de muren.

Stap 1: Grondwerk

Voordat het leggen van de fundering kan beginnen, moet eerst het grondwerk worden verricht. Dit houdt in dat de grond moet worden egaliseerd en eventueel uitgegraven tot de juiste diepte voor de fundering. Zorg ervoor dat de ondergrond stevig en goed verdicht is voordat je verder gaat met de volgende stappen.

Het grondwerk moet zorgvuldig worden uitgevoerd, met het gebruik van geschikte machines om de grond uit te graven en op te poetsen. Het is belangrijk dat de fundering op een stabiele basis ligt, zodat het gebouw niet instort of verzakt in de loop van de tijd.

Stap 2: Bekisting plaatsen

Nadat het grondwerk is verricht, is het tijd om de bekisting te plaatsen. De bekisting zorgt ervoor dat de fundering een rechte vorm krijgt en dat het beton op zijn plaats blijft tijdens het uitharden. Zorg ervoor dat de bekisting stevig staat en dat de vorm overeenkomt met de afmetingen van de fundering die je wilt leggen.

Tips voor het plaatsen van de bekisting: - Gebruik duurzaam materiaal zoals hout of metaal - Controleer regelmatig of de bekisting waterpas staat - Zorg voor voldoende ondersteuning zodat de bekisting niet gaat verschuiven tijdens het storten van het beton

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de bekisting goed vastzit, zodat het beton tijdens het storten niet verloopt of verandert van vorm. Een goed uitgevoerde bekisting zorgt ervoor dat de fundering strak en gelijkmatig wordt.

Stap 3: Beton storten

Nadat de bekisting is geplaatst, kan het beton worden gestort. Het beton moet homogeen zijn en zonder luchtbellen. Het is belangrijk om het beton gelijkmatig te verdelen, zodat het de hele fundering vult en geen lege plekken achterlaat.

Na het storten van het beton moet het tijdens het uitharden worden gecontroleerd. Het beton moet voldoende sterk worden en de juiste dichtheid bereiken, zodat het als stevige basis kan dienen voor het metselwerk.

Fundering metselen: Techniek en voordelen

Fundering metselen is een essentieel onderdeel van het bouwproces. Het vereist expertise en ervaring om een hoogwaardige fundering te creëren. Verschillende soorten constructies hebben specifieke eisen en technieken voor fundering metselen. Het inhuren van een fundering specialist biedt voordelen zoals kostenbesparing en naleving van de bouwnormen.

Waarom is een goede fundering belangrijk?

Een solide fundering is essentieel voor elk bouwproject. Het vormt de basis waarop de rest van de constructie wordt gebouwd. Funderingswerk en metselwerk zijn cruciale componenten van het bouwproces en vereisen expertise en precisie. Het is daarom belangrijk om een betrouwbaar bouwbedrijf met funderingsspecialisten in te schakelen voor dit kritieke onderdeel.

Een goede fundering biedt meerdere voordelen. Ten eerste zorgt het voor stabiliteit en structurele integriteit van het gebouw. Een stevige fundering kan verzakkingen, scheuren en andere problemen voorkomen die kunnen ontstaan door de belasting van het gebouw en externe factoren zoals bodembewegingen.

Het gebruik van stenen in funderingen

In sommige gevallen is het niet mogelijk om beton te gebruiken voor de fundering, bijvoorbeeld vanwege logistieke of financiële beperkingen. In dergelijke gevallen kan een stenen fundering een goede alternatieve oplossing zijn. Een stenen fundering biedt stabiliteit en draagkracht, vergelijkbaar met beton, maar met de flexibiliteit om in situaties te worden gebruikt waar beton niet mogelijk is.

Het metselen van een fundering met stenen vereist eveneens expertise. De stenen moeten goed in mortel worden geplaatst, zodat de fundering stevig en duurzaam wordt. De kosten voor het laten metselen van een fundering liggen tussen de € 65,- tot € 75,- per m², afhankelijk van factoren zoals de toegankelijkheid van het bouwterrein en de grootte van het project.

Huidige uitdagingen voor fundering op metselwerk

Tegenwoordig worden funderingen op metselwerk minder vaak gebruikt, vooral in nieuwe bouwprojecten. De toename van bodemdaling in bepaalde regio’s en de veranderende grondwaterstanden maken deze methode minder geschikt. Bovendien zijn er nieuwe technieken en materialen beschikbaar die efficiënter en duurzaam zijn.

Klimaatverandering en bodemdaling

Een van de grootste uitdagingen die funderingen op metselwerk tegenwoordig moeten overwinnen, is de klimaatverandering. Veranderende temperatuurpatronen en verhoogde neerslag kunnen leiden tot bodemdaling, vochtproblemen en scheuren in de fundering. In veen- en klei-gebieden kan dit vooral problematisch zijn, omdat de ondergrond gevoeliger is voor veranderingen.

Bouwprofessionals en woningeigenaren moeten dus extra aandacht besteden aan het onderhoud van funderingen op metselwerk. Regelmatige inspecties en eventuele versterkingen kunnen helpen om schade te voorkomen.

Veranderende bouwnormen

Naast klimaatverandering zijn er ook veranderende bouwnormen en regelgeving die invloed hebben op de toepassing van funderingen op metselwerk. Nieuwe bouwtechnieken, zoals funderingen op palen of plaatfunderingen, worden steeds vaker gebruikt, omdat deze methoden beter aansluiten bij de huidige eisen en uitdagingen.

Bouwprofessionals moeten zich daarom op de hoogte houden van de nieuwste ontwikkelingen en technieken in de bouwsector. Dit betekent dat funderingen op metselwerk in de toekomst mogelijk minder vaak worden gebruikt, tenzij er verbeteringen worden doorgevoerd.

Aandachtspunten voor woningeigenaren

Voor woningeigenaren die in een huis wonen met een fundering op metselwerk, zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten. Het is belangrijk om regelmatig te controleren of de fundering nog stevig is en of er tekenen zijn van schade.

Visuele inspectie

Een van de belangrijkste aandachtspunten is het uitvoeren van visuele inspecties. Omdat funderingen op metselwerk vaak deels zichtbaar zijn, kunnen woningeigenaren gemakkelijk signalen van schade opsporen. Scheuren in de muren, ongelijke vloeren of vochtige kelders kunnen wijzen op problemen met de fundering.

Een waterpas is een handig hulpmiddel om te controleren of de vloeren en muren nog gelijk zijn. Als er aandachtspunten worden gevonden, is het verstandig om een bouwprofessional in te schakelen voor een grondig onderzoek.

Onderhoud en herstel

Bij het onderhoud van een fundering op metselwerk is het vaak niet nodig om de hele ondergrond te veranderen of uit te graven. Dit maakt de methode minder invasief vergeleken met andere funderingssystemen. Echter, bij ernstige schade kan het nodig zijn om de fundering te herstellen of te versterken.

Mogelijke herstelmaatregelen kunnen zijn: - Het aanleggen van een extra laag metselwerk - Het gebruik van moderne technieken om de stabiliteit te verbeteren - Het opsporen en oplossen van ondergrondse problemen zoals vocht of verzakkingen

Het is verstandig om regelmatig aandacht te besteden aan het onderhoud van de fundering, zodat eventuele problemen vroegtijdig worden herkend en opgelost.

Aandachtspunten voor bouwprofessionals

Voor bouwprofessionals die werken aan funderingen op metselwerk, zijn er ook een aantal belangrijke aandachtspunten. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de fundering stevig, duurzaam en volgens de huidige bouwnormen is uitgevoerd.

Expertise en ervaring

Het leggen van een fundering op metselwerk vereist expertise en ervaring. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat het metselwerk correct wordt uitgevoerd, zodat de fundering stevig en betrouwbaar is. Bouwprofessionals moeten ervoor zorgen dat de metselstenen goed worden geplaatst en dat de mortel voldoende sterk is.

Naleving van bouwnormen

Het is ook belangrijk om ervoor te zorgen dat de fundering volgens de huidige bouwnormen is uitgevoerd. Dit betekent dat er aandacht moet worden besteed aan de juiste diepte, breedte en sterkte van de fundering. Bouwprofessionals moeten ervoor zorgen dat de fundering voldoet aan de eisen van de bouwverordening.

Duurzaamheid en klimaatverandering

Tegenwoordig is duurzaamheid een belangrijk thema in de bouwsector. Bouwprofessionals moeten er daarom voor zorgen dat de fundering op metselwerk duurzaam en klimaatbestendig is. Dit betekent dat er aandacht moet worden besteed aan de keuze van materialen, het ontwerp van de fundering en de invloed op de omgeving.

Conclusie

Fundering op metselwerk is een bewezen methode die al jaren in Nederland wordt gebruikt, met name in historische gebouwen. Ondanks de voordelen van deze methode, zoals de mogelijkheid tot herstel en visuele inspectie, zijn er ook uitdagingen die woningeigenaren en bouwprofessionals moeten overwinnen. De veranderende grondomstandigheden, klimaatverandering en veranderende bouwnormen maken het nodig om extra aandacht te besteden aan het onderhoud en de versterking van funderingen op metselwerk.

Voor woningeigenaren is het belangrijk om regelmatig te controleren of de fundering nog stevig is en of er tekenen zijn van schade. Voor bouwprofessionals is het essentieel om ervoor te zorgen dat de fundering volgens de huidige bouwnormen is uitgevoerd en dat er aandacht wordt besteed aan duurzaamheid en klimaatverandering. Door samen te werken met ervaren bouwbedrijven en funderingspecialisten, kunnen woningen met funderingen op metselwerk nog jarenlang stabiel en veilig blijven.

Bronnen

metselwerk