Grondkabels onder en door de fundering: Aanbevolen methoden, technische overwegingen en praktische toepassingen

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Het leggen van grondkabels onder of door de fundering van een woning is een essentieel onderdeel van zowel nieuwbouw als renovaties. Deze kabels vormen de verbinding voor elektriciteit, internet, en soms ook voor warmtepompen of andere energievoorzieningen. Het is van belang om deze kabels op de juiste manier aan te leggen, zowel uit oogpunt van veiligheid als van toekomstige onderhouds- en inspectiemogelijkheden.

In dit artikel worden de aanbevolen methoden voor het leggen van kabels onder of door de fundering besproken, evenals de technische aspecten die daarbij een rol spelen. Verder wordt ingegaan op praktische toepassingen en de regelgeving die van toepassing is. Dit artikel richt zich op zowel eigenaars die hun woning verbouwen als professionals in de bouwsector.

Kabels leggen onder of door de fundering

Wanneer elektriciteits- of datakabels van buiten naar binnen moeten lopen, is het vaak nodig om deze kabels onder of door de fundering van een woning aan te leggen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de aansluiting van elektriciteit in een nieuwbouwproject, bij de aanleg van een warmtepomp of bij het aanbrengen van internetverbinding vanuit een berging of tuin.

Er zijn twee hoofdmethoden voor het leggen van kabels in dergelijke situaties:

1. Graven onder de fundering

Bij deze methode wordt een gat gegraven op een diepte van minimaal 50 cm onder de fundering. De kabels worden vervolgens gelegd in een mantelbuis, die zorgt voor bescherming tegen schade door bijvoorbeeld wortels of voetballen. Deze methode is vaak de voorkeur omdat het minder risico oplevert op schade aan de fundering en toegankelijker is, vooral bij woningen met een kruipruimte.

2. Boren door de fundering

Soms is het handiger om een gat te boren door de fundering, bijvoorbeeld wanneer de kruipruimte lastig toegankelijk is of volledig onbereikbaar is door isolatie of andere belemmeringen. In dergelijke gevallen wordt vaak een PVC-buis gebruikt om de kabels te beschermen. Deze methode vereist echter wel het boren van een gat in de fundering, wat extra technische vaardigheden en apparatuur vereist.

Beide methoden hebben hun voor- en nadelen, afhankelijk van de specifieke situatie op de bouwplaats. In de praktijk wordt vaak een combinatie van beide methoden gebruikt, afhankelijk van de toegankelijkheid van de kruipruimte en de aanwezige obstakels.

Diepte en afstand

Een belangrijk aspect bij het leggen van kabels onder de fundering is de diepte waarop de kabels worden gelegd. De minimale diepte moet minstens 50 cm zijn onder de fundering om schade te voorkomen. In sommige gevallen is zelfs een diepte van 60 cm aanbevolen, zoals vermeld in de lokale regelgeving.

Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met de totale lengte van het traject. In een praktijkvoorbeeld is een traject van ongeveer 15 meter verwerkt, waarvan 10 meter in de mantelbuis in de kruipruimte en ondergronds. Het is daarom essentieel om te zorgen voor voldoende ruimte voor eventuele toekomstige uitbreidingen en onderhoud.

Toegang tot de kruipruimte

In veel gevallen is de kruipruimte onder een woning lastig toegankelijk, vooral bij woningen met een dikke isolatielaag of een geplafonnde vloer. In zo’n situatie is het soms handiger om een gat naast het huis te graven en via een boren door de fundering een mantelbuis te leggen. Dit voorkomt het nodig hebben om een gat in de vloer van de kruipruimte te maken, wat extra werk oplevert.

Een praktische aanpak kan zijn om een gat in de meterkastvloer te boren en vervolgens de buis onder de fundering door te steken. Dit is minder invasief en vereist minder werk aan de kruipruimte. Het boren van een gat in de fundering is echter een complexe taak die vaak het werk van een professionele boorder of installateur vereist.

Bescherming tegen vocht

Vocht is een van de grootste risico’s bij het leggen van kabels in de grond. Daarom is het belangrijk om kabels te beschermen met een mantelbuis. In de praktijk wordt vaak een PVC-buis gebruikt met een kleine binnendiameter, die precies past bij de kabels. Dit beperkt het risico op vochtinfiltratie.

In sommige gevallen wordt zelfs een 16 mm PVC-buis gebruikt met een binnendiameter van 13,5 mm, wat precies past bij de kabeldikte van 13,5 mm. Deze nauwe fit helpt bij het voorkomen van vochtproblemen in de kruipruimte. Het gebruik van een mantelbuis is daarom niet alleen een kwestie van bescherming tegen mechanische schade, maar ook tegen vocht en andere omgevingsfactoren.

Technische overwegingen bij kabellegging

Bij het leggen van kabels onder of door de fundering zijn er verschillende technische aspecten die in overweging moeten worden genomen. Deze aspecten variëren afhankelijk van het type kabel, de mantelbuis, de toegang tot de kruipruimte, en de toekomstige onderhoudsbehoeften.

1. Kabeltype en mantelbuis

In de praktijk worden meestal YMCK-kabels gebruikt, die geschikt zijn voor interne en externe aansluitingen. Afhankelijk van het aantal kabels en hun dikte, wordt een mantelbuis van geschikte maat gekozen. In een voorbeeld uit de bronnen wordt een mantelbuis van 75 mm gebruikt voor een totale kabeldikte van ongeveer 60 mm. De buis moet voldoende ruimte bieden voor eventuele toekomstige uitbreidingen en moet makkelijk te onderhouden zijn.

Het leggen van de mantelbuis in de kruipruimte is een uitdaging als de toegang beperkt is door een isolatielaag of andere belemmeringen. In dergelijke gevallen is het vaak lastig om een stugge buis op te rollen en door de kruipruimte te trekken. Het kan dan nodig zijn om de buis in segmenten te leggen of via een andere toegangspunt.

2. Diepte en afstand

De diepte waarop kabels worden gelegd is van groot belang voor de veiligheid en duurzaamheid van de aansluiting. De minimale diepte moet minstens 50 cm zijn onder de fundering. In sommige gevallen is een diepte van 60 cm aan te raden. Bovendien is het belangrijk om rekening te houden met de totale lengte van het traject.

In de buurt van parkeerkelders moeten kabels en leidingen minimaal 2,50 meter op afstand worden gelegd. Dit is een veiligheidsmaatregel om schade aan de kabels te voorkomen in het geval van ingrepen of onderhoud aan de parkeerkelder.

Praktijkvoorbeelden en toepassingen

Voorbeeld 1: Aansluiting voor een warmtepomp

Een veelvoorkomend geval is het leggen van kabels voor een warmtepomp. Deze kabels moeten vaak van buitenaf, bijvoorbeeld vanuit een berging of tuin, naar binnen worden geloodst. In dergelijke gevallen is het vaak noodzakelijk om een gat onder of door de fundering te graven of te boren.

In een praktijkvoorbeeld is een mantelbuis van 50 mm gebruikt, die van buitenaf tot bij de meterkast is gelopen. Deze methode is efficiënt en zorgt voor een veilige aansluiting. Het gebruik van een mantelbuis is hier essentieel, omdat het zorgt voor bescherming tegen mechanische schade en vocht.

Het is ook belangrijk om te overwegen of de hoofdschakelaar 4-polig is, zodat de aannemer van ENEXIS direct kan aansluiten. In sommige gevallen is het nodig om de hoofdschakelaar te verzwarten naar bijvoorbeeld 3x25, wat impliceert dat er een nieuwe mantelbuis moet worden aangelegd.

Voorbeeld 2: Verzwaring van elektriciteitsaansluiting

Bij een verzwaring van de elektriciteitsaansluiting is het vaak nodig om een nieuwe mantelbuis aan te leggen. Dit geldt vooral bij verzwaringen naar 3x25, waarbij het wordt aangenomen dat de bestaande aansluiting al aanwezig is en alleen het kabelstuk moet worden vervangen. Echter, in de praktijk blijkt vaak dat er ook een nieuwe mantelbuis moet worden aangelegd om de aansluiting volledig te versterken.

Als je een nieuwe aansluiting aanvraagt, bijvoorbeeld voor een huurprijs van 819,17 euro, dan is het meestal mogelijk om een mantelbuis aan te leggen. Bij een standaard verzwaring wordt dit echter vaak niet meegerekend, wat extra kosten en werk kan opleveren.

Regelgeving en normen

De regelgeving die van toepassing is op het leggen van kabels onder of door de fundering is belangrijk om te kennen en te volgen. Deze regelgeving is bedoeld om veiligheid te waarborgen en schade aan kabels of de fundering te voorkomen.

1. Diepte en afstand

De minimale diepte van kabels en leidingen moet 60 cm zijn, gemeten van bovenkant maaiveld tot onderkant kabel of leiding. Dit geldt ook bij kruisingen met wegen en bij voorkeur bij het leggen van kabels onder parkeerstroken of sierbestrating.

Bij het leggen van kabels in de buurt van parkeerkelders moet er minstens 2,50 meter afstand worden gehouden. Dit is een veiligheidsmaatregel om schade te voorkomen in het geval van onderhoud of ingrepen.

2. Gesloten verharding

Bij het leggen van kabels onder gesloten verharding is het uitgangspunt dat werkzaamheden aan kabels en leidingen moeten worden uitgevoerd met sleufloze technieken. Dit betekent dat het graven van een gat niet altijd nodig is, maar dat er alternatieve methoden kunnen worden toegepast.

Bij het gebruik van een mantelbuis moet deze minimaal 0,50 m buiten de fundering van de gesloten verharding uitsteken. De ruimten tussen de mantelbuis en kabel of leiding moeten aan de uiteinden volledig worden afgedicht conform de daarvoor geldende normen.

3. Bijzondere verharding

Als uitgangspunt geldt dat leidingen niet worden gelegd onder bijzondere verharding. Dit zijn bijvoorbeeld verhardingen die zwaarder zijn of speciale functies hebben. In gevallen waarin het onvermijdelijk is, dient de aanleg plaats te vinden in overleg met de betreffende college of autoriteit.

4. Lijnafwatering

Als uitgangspunt geldt dat leidingen niet worden gelegd binnen 1,00 m afstand van lijnafwatering. Dit is om schade aan de kabels of leidingen te voorkomen in het geval van onderhoud of ingrepen aan het afvoersysteem.

Conclusie

Het leggen van grondkabels onder of door de fundering is een complexe en technisch uitdagende taak die aandacht verdient bij zowel nieuwbouw als renovaties. Het kiezen voor de juiste methode — graven onder de fundering of boren door — hangt af van de specifieke situatie, inclusief de toegankelijkheid van de kruipruimte, de dikte van de isolatielaag en de toekomstige onderhoudsbehoeften.

Het is van groot belang om kabels te beschermen tegen vocht en schade, wat het gebruik van een mantelbuis verplicht maakt. Ook moeten de technische aspecten zoals kabeltype, mantelbuismaat, diepte en afstand worden in overweging genomen om een veilige en duurzame aansluiting te garanderen.

Bij het leggen van kabels moeten de lokale regelgeving en normen strikt worden gevolgd, inclusief de minimale diepte, de afstand tot parkeerkelders, en de aanleg onder gesloten of bijzondere verharding. Deze maatregelen zijn bedoeld om schade te voorkomen en veiligheid te waarborgen.

Zowel eigenaars als professionals in de bouwsector zouden er goed aan doen om deze richtlijnen en aanbevolen praktijken in overweging te nemen bij projecten die kabellegging onder of door de fundering omvatten.

Bronnen

grondkabel