Fundering op staal: een duidelijke uitleg over technieken en toepassingen in de bouw

In de bouwsector wordt de term "fundering op staal" vaak gebruikt, maar de betekenis ervan is niet altijd duidelijk. Veel mensen veronderstellen dat het iets te maken heeft met het gebruik van stalen ondergrond, maar dit is verre van waar. Een fundering op staal verwijst naar een fundering die gelegd wordt op een stabiele zandlaag, zonder het gebruik van funderingspaaltechnieken. Deze methode is al eeuwenlang in gebruik en heeft zich bewezen als een betrouwbare basis voor constructies. In dit artikel zullen we ingaan op wat een fundering op staal precies inhoudt, welke technieken er zijn, hun voordelen en nadelen, en hoe deze constructie wordt toegepast in de huidige bouwpraktijk. We beoordelen ook de rol van bedrijven zoals Havebo in het leveren van materialen en systemen die vaak samen met fundering op staal worden gebruikt.

Wat is een fundering op staal?

De oorsprong van de term "fundering op staal" ligt in de oude Hollandsche taal, waarin het gewoon betekent "op de beschikbare grond". Deze beschikbare grond verwijst naar een harde en stabiele zandlaag die geschikt is voor het leggen van een fundering zonder verdere versterking. Hieruit volgt dat er geen sprake is van een fundering op stalen ondergrond, maar gewoon een fundering die op een natuurlijke, stevige zandlaag wordt geplaatst. Deze techniek wordt tegenwoordig ook vaak aangeduid als een fundering op zand.

Een fundering op staal is een wettelijke vereiste om de stabiliteit van een gebouw te waarborgen. De keuze voor deze methode hangt af van de ondergrond en de belasting die het gebouw zal uitoefenen. In ideale omstandigheden is een fundering op staal de kostenefficiëntste en meest praktische optie. Echter, wanneer de ondergrond niet stabiel genoeg is, zoals bij zachte of zandige grond, kan men overwegen om te kiezen voor een fundering op palen.

Soorten fundering op staal

Er zijn verschillende technieken om een fundering op staal uit te voeren, elk met hun eigen voor- en nadelen. De drie meest gebruikte varianten zijn:

1. Plaatfundering

Een plaatfundering bestaat uit een wapen betonvloer die op het zand wordt geplaatst. Het grote voordeel van deze methode is dat het relatief eenvoudig en snel uit te voeren is. De constructie verspreidt de belasting over de hele grondoppervlakte, wat gunstig is in gevallen waarin het gebouw homogeen belast wordt.

Een nadeel is echter dat de plaatfundering gevoelig is voor doorzakkingen. Om dit te voorkomen, is het van het utmost belang dat de belasting van het gebouw gelijkmatig is verdeeld over de fundering. Onderscheidingen in belasting kunnen leiden tot ongelijke vervormingen, wat schade aan het gebouw kan veroorzaken.

2. Strookfundering

De strookfundering bestaat uit lange, strookvormige funderingselementen die meestal onder muren of gevels worden geplaatst. Deze techniek is efficiënt in termen van materiaalgebruik, omdat men hiermee kan besparen op het gebruik van beton.

Het grootste nadeel van deze methode is dat ze niet geschikt is om onder de hele constructie te gebruiken. Hierdoor is er een grotere kans op ongelijke belastingverdeling, wat op termijn tot scheuren of vervormingen kan leiden. Daarom is deze techniek meestal beperkt tot lichtere constructies of bijzondere situaties waarin het niet mogelijk is om een plaatfundering toe te passen.

3. Poerfundering

Een poerfundering bestaat uit zware betonconstructies die onder kolommen of zware liggers worden geplaatst. Deze methode is ideaal voor zware belastingen, zoals bij het bouwen van industriële gebouwen of meerdere verdiepingen.

De voordelen van een poerfundering zijn duidelijk: het kan grote gewichten opvangen en het is relatief makkelijk om te implementeren in bepaalde constructies. Het nadeel is echter dat poerfunderingen gevoelig zijn voor vervorming. Ondervang in de ondergrond of ongelijke belasting kan leiden tot schade aan de poer en daarmee ook aan het gebouw zelf.

Fundering op palen: een alternatief

In situaties waarin de ondergrond niet stabiel genoeg is, bijvoorbeeld door zachte klei of zandige grond, wordt een fundering op palen vaak gekozen. Hierbij worden stalen of betonpalen in de grond gedreven tot een stabielere laag, waarop vervolgens de fundering van het gebouw wordt geplaatst.

Dit is een duidelijk alternatief voor een fundering op staal. Het voordeel van deze methode is dat het stabiel is, zelfs op ongunstige grond. Het nadeel is dat het aanzienlijk duurder is en technisch complexer uit te voeren. Daarom is een fundering op palen vaak de laatste keuze, en pas wanneer de andere methoden niet haalbaar zijn.

Fundering op staal in de praktijk

In de huidige bouwpraktijk wordt een fundering op staal vaak gekoppeld aan de gebruik van systeemvloeren. Deze systemen worden vaak gebruikt in nieuwbouw en renovatieprojecten en vereisen een stabiele basis. Bedrijven zoals Havebo leveren materialen en systemen die vaak worden gebruikt in combinatie met deze funderingstechnieken.

Havebo en de bouwsector

Havebo is een gevestigd bedrijf in de bouwsector met ruim veertig jaar ervaring in het leveren van betonnen systeemvloeren, renovatievloeren en bijbehorende engineering- en montageactiviteiten. Het bedrijf is inmiddels onderdeel van De Hoop Terneuzen B.V., wat een uitbreiding betekent van de betonwarenactiviteiten. Havebo is vooral actief in de woningbouw en utiliteitsbouw, waar systemen zoals de PS-elementen en combinatievloeren vaak worden gebruikt.

Een voorbeeld van een Havebo-product dat vaak gebruikt wordt bij fundering op staal is het PS-element RC5,0 met een lengte van 600 mm. Dit element is een isolatieelement dat gebruikt wordt in combinatie met liggers in systeemvloeren. Het heeft een Lambda-waarde die aangeeft hoe goed het thermisch geïsoleerd is, en is ontworpen om thermische isolatie te bieden in de vloerconstructie. Deze elementen zijn uniek in Nederland door de drie verschillende isolatie-waarden die in één element zijn verwerkt.

Systeemvloeren en fundering

Systeemvloeren zoals die van Havebo zijn vaak geïntegreerd in constructies waarbij een fundering op staal wordt gebruikt. Deze vloeren zijn vervaardigd uit beton en worden ondersteund door liggers of andere constructieve elementen. Ze zijn ideaal voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten en bieden een snelle en betrouwbare oplossing voor vloeren in woningen en utiliteitsgebouwen.

Een voorbeeld van een systeemvloer die vaak gebruikt wordt is de SL-combinatievloer of PS-combinatievloer. Deze vloeren zijn ontworpen om gemakkelijk te monteren en snel in gebruik te nemen. Ze kunnen worden afgewerkt met verschillende materialen, afhankelijk van de eindgebruikscenario's.

Technische aspecten van fundering op staal

Bij het kiezen van een fundering op staal zijn er een aantal technische aspecten die cruciaal zijn voor de stabiliteit van het gebouw. Deze omvatten de ondergrond, de belastingverdeling, en de kwaliteit van de funderingsconstructie zelf.

1. Ondergrondanalyse

Voordat een fundering op staal kan worden uitgevoerd, moet er een gedetailleerde analyse van de ondergrond plaatsvinden. Dit betreft de sterkte van de grond, de eventuele voorkomst van zandlagen of klei, en de mogelijkheid van verzakkingen. In de praktijk wordt vaak een grondtest uitgevoerd, waarbij monsters worden genomen en getest op hun druksterkte en stijfheid.

2. Belastingverdeling

De manier waarop de belasting van het gebouw op de fundering wordt verdeeld, is van groot belang. Bij een plaatfundering is dit het eenvoudigst, omdat de belasting over het gehele oppervlak wordt verspreid. Bij strookfundering en poerfundering is het belangrijk dat de belasting goed is verdeeld over de funderingselementen. Anders kan het tot ongelijke doorzakkingen of vervormingen komen.

3. Constructie van de fundering

De constructie van de fundering moet voldoen aan de wettelijke eisen en aan de eisen die worden gesteld door de architect en bouwvoorbereider. De kwaliteit van het beton, de wapening en de afwerking zijn allemaal cruciale factoren. Bijvoorbeeld, een plaatfundering moet voldoende wapening hebben om te voorkomen dat het beton breekt onder druk of spanning.

Kostenaanpassingen bij fundering op staal

De kosten van een fundering op staal kunnen sterk variëren, afhankelijk van de gekozen methode, de grootte van het project en de kwaliteit van de materialen. De drie hoofdmethoden (plaatfundering, strookfundering en poerfundering) hebben elk hun eigen kostenaanpassingen.

1. Plaatfundering

De plaatfundering is de kostenefficiëntste methode van de drie. Omdat het een eenvoudige constructie is, zijn de kosten voor materiaal en arbeid relatief laag. De kosten hangen af van de grootte van het project en de kwaliteit van het beton en de wapening.

2. Strookfundering

De strookfundering is iets duurder dan de plaatfundering, omdat het meer aandacht vereist bij de belastingverdeling. Het materiaalgebruik is iets hoger, maar de constructie is technisch iets complexer, wat leidt tot hogere arbeidskosten.

3. Poerfundering

De poerfundering is de duurste methode van de drie. Omdat het meestal wordt gebruikt voor zware belastingen, is het materiaalgebruik en de complexiteit van de constructie aanzienlijk hoger. Daarnaast is de arbeidsintensiteit groter, wat ook de kosten opdrijft.

De rol van Havebo in funderingsprojecten

Havebo speelt een belangrijke rol in de bouwsector, niet alleen in de levering van systeemvloeren, maar ook in het ondersteunen van funderingsprojecten. Het bedrijf is een toeleverancier van betonwaren, bouwgrondstoffen en andere materialen die vaak worden gebruikt in combinatie met fundering op staal.

Een van de unieke producten van Havebo is het PS-element RC5,0, dat gebruikt wordt in combinatie met liggers in systeemvloeren. Dit element is ontworpen om thermische isolatie te bieden en is speciaal gemaakt voor de SL- en PS-combinatievloeren van Havebo. Het is een zogenaamd "broodje", omdat het tussen twee liggers wordt geplaatst en daarmee een vloerconstructie vormt.

Daarnaast levert Havebo ook betonbalken in verschillende maten, zoals de betonbalk type 25 of type 29. Deze worden vaak gebruikt in combinatie met systeemvloeren en zijn essentieel in de bouw van vloeren die op een fundering op staal rusten.

Funderingsprojecten en de toekomst

De bouwsector staat voor grote veranderingen, met name in de context van duurzaamheid en energieefficiëntie. Ook funderingsprojecten zijn hierin betrokken, aangezien een stevige fundering niet alleen de stabiliteit van een gebouw bepaalt, maar ook de energieprestatie van het gehele gebouw.

In de toekomst is het waarschijnlijk dat er meer aandacht komt voor funderingsmethoden die niet alleen sterk en betrouwbaar zijn, maar ook milieuvriendelijk. De huidige tendens is om materialen te gebruiken die lage CO2-uitstoot hebben en hergebruikbaar zijn. Onderzoek en ontwikkeling in de bouwsector wijzen op de mogelijkheid van biologische of composietmaterialen voor funderingstechnieken.

Conclusie

Een fundering op staal is een essentieel onderdeel van elke bouwproject, omdat het de basis vormt voor de stabiliteit van het gebouw. Het is een bewezen en betrouwbare methode die al eeuwenlang wordt gebruikt. De drie meest gebruikte varianten — plaatfundering, strookfundering en poerfundering — hebben elk hun eigen voordelen en nadelen, afhankelijk van de situatie.

De keuze van de juiste funderingmethode is cruciaal voor de duurzaamheid en veiligheid van een gebouw. Het is daarom belangrijk dat deze keuze wordt gemaakt in overleg met experts en bouwvoorbereiders. Ondersteuning van bedrijven zoals Havebo is vaak essentieel in het proces, omdat zij niet alleen de benodigde materialen leveren, maar ook expertise bieden in de uitvoering van funderingsprojecten.

In de toekomst zal de bouwsector zich waarschijnlijk richten op innovatieve funderingstechnieken die duurzaam en energie-efficiënt zijn. Het is daarom belangrijk dat zowel professionals als particulieren zich op de hoogte houden van de laatste ontwikkelingen in de bouwsector, zodat ze de beste keuzes kunnen maken bij het ontwikkelen van hun projecten.

Bronnen

1. Fundering op staal: een krachtig zandbed voor een stevige constructie
2. Havebo groep
3. Havebo PS-element RC5,0
4. Systeemvloeren bij PontMeyer
5. Online Bouwmaterialen assortiment