Funderingsproblemen in de Bloemenbuurt, Heemstede: Onderzoek, Oplossingen en Bewonersinitiatieven

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Inleiding

In de Bloemenbuurt van Heemstede zijn de afgelopen jaren funderingsproblemen aan het licht gekomen. Veel huizen in dit wijkdeel zijn op houten palen gefundeerd, die in sommige gevallen droog zijn geraakt en daardoor hun stabiliteit verloren. Dit heeft geleid tot scheuren in muren en andere tekentjes van verzakking. In reactie op deze situatie is er in de Bloemenbuurt een initiatief genomen om de funderingen in kaart te brengen en eventuele problemen te onderzoeken. Actieve bewoners hebben een draagvlak gecreëerd, waardoor een groot deel van de eigenaren hun fundering heeft laten onderzoeken. Momenteel is er een procesbegeleiding in werking die eigenaren ondersteunt bij het organiseren van onderzoek en eventuele ondersteuning. In dit artikel wordt ingegaan op de geschiedenis van het initiatief, de technische en praktische benadering van het funderingsonderzoek, en de rol van de gemeente en bewoners in het oplossen van funderingsproblemen.

Historisch Achtergrond en Probleemherkenning

De Bloemenbuurt in Heemstede is een wijk waar funderingsproblemen zich al enige tijd manifesteren. In het verleden werden veel woningen op houten palen gefundeerd, een techniek die vroeger veel gebruikt werd in nederzettingen met zachte grond. Houten paalfunderingen kunnen echter problemen opleveren als de palen droog raken, bijvoorbeeld door veranderende grondwaterstanden. Dit leidt tot afbraak van de palen en daarmee tot verzakking van het gebouw.

Het initiatief in de Bloemenbuurt dateert uit tien jaar geleden, toen bewoners zich begonnen bezorgd te maken over de stabiliteit van hun woningen. Actieve bewoners namen het initiatief om de situatie in kaart te brengen en een draagvlak te creëren voor funderingsonderzoek. Het resultaat was dat een groot aantal eigenaren hun fundering liet onderzoeken. Droogstaande palen bleken een van de belangrijkste oorzaken van funderingsproblemen in de wijk.

Funderingsonderzoek en Procesbegeleiding

Aanpak en Organisatie

Sinds 2018 is een eigen pomp in het gebied actief om het grondwater op peil te houden. Dit is een maatregel die bedoeld is om verdere verslechtering van de houten palen te voorkomen. Het grondwaterpeil speelt een cruciale rol bij de stabiliteit van houten paalfunderingen, aangezien droogstaande palen snel afbreken. Door het grondwater op peil te houden wordt de levensduur van de palen verlengd.

Bij het organiseren van onderzoek en eventuele funderingsherstel zijn Steenvlinder en Funderingskracht betrokken. Deze partijen zijn door de gemeente gevraagd om per blok de eigenaren actief te ondersteunen in het organiseren van onderzoek. Steenvlinder en Funderingskracht helpen bewoners bij het plannen van funderingsonderzoek en bij eventuele herstelmaatregelen. Informatieavonden zijn georganiseerd om bewoners op de hoogte te brengen van de mogelijkheden en de aanpak.

Subsidie en Kosten

De kosten van het funderingsonderzoek hangen af van de grootte van het onderzoeksblok en het aantal eigenaren dat meedoet. De gemeente Heemstede biedt een subsidie voor funderingsonderzoek. Deze subsidie bedraagt maximaal 1500 euro per eigenaar per jaar en is gericht op particuliere eigenaren en kleine verhuurders. Hoe meer eigenaren in een blok meedoen, hoe lager de kosten per persoon uitvallen.

De subsidie is onderdeel van een bredere regeling van de gemeente om funderingsproblemen te adresseren. De gemeente wil zo veel mogelijk woningen ondersteunen om eventuele schade en gevaar voor bewoners te beperken. De subsidie is berekend op basis van de onderzoekskosten, zodat eigenaren een duidelijk overzicht hebben van de te betalen bedragen.

Herhaalonderzoek en Selectie van Blokken

Niet alle blokken zijn gelijkelijk gevoelig voor funderingsproblemen. Sommige blokken zijn geselecteerd voor herhaalonderzoek omdat ze al langer dan vijf jaar geleden een onderzoek hebben laten doen. Andere blokken zijn geselecteerd omdat er tekenen van verzakking zichtbaar zijn op satellietkaarten van het Funderingsloket. Deze kaarten helpen bij het identificeren van gebieden waar verdere onderzoek nodig kan zijn.

Het is ook mogelijk voor bewoners om als blok zichzelf aan te melden bij het Funderingsloket. Als een blok zich aanmeldt, wordt het ingedeeld bij één van de twee procesbegeleiders in de wijk. Dit zorgt voor een georganiseerde aanpak en betere coördinatie tussen de betrokken partijen.

Technische Benadering van Funderingsherstel

Herstelmaatregelen

Wanneer funderingsproblemen zijn geïdentificeerd, worden herstelmaatregelen overwogen. In het voorbeeld van Lathum is sprake van een woning waar de zij- en achtergevel scheuren vertoonden. In dat geval zijn 23 DFH-palen met een lengte van ongeveer 5 meter gebruikt om de muren onder te steunen. Deze palen zijn zo aangebracht dat verdere verzakking wordt voorkomen.

In drie gevallen was het noodzakelijk om een stalen balk te plaatsen van binnen naar buiten onder de muur door. Dit was nodig om de krachten van de ondersteuning beter te verdelen. Deze oplossing vereiste creativiteit en vakmanschap van de uitvoerders, aangezien het niet altijd mogelijk is om palen aan te brengen zonder het gebouw te beschadigen of te verstoren.

Grondwaterpeilbeheer

Een van de belangrijkste maatregelen om funderingsproblemen te voorkomen is het beheer van het grondwaterpeil. In de Bloemenbuurt is hiervoor een eigen pomp in werking gesteld. De pomp zorgt ervoor dat het grondwater op een constant peil blijft, waardoor droogstaande palen voorkomen worden. Dit is een proactieve aanpak, die gericht is op het verlengen van de levensduur van houten paalfunderingen.

De hoogte van het grondwaterpeil hangt wel gedeeltelijk af van de natuur en mogelijke klimaatveranderingen. De pomp werkt samen met drainage- en infiltratieleidingen om de pieken en dalen in het waterpeil af te vlakken. Hierdoor wordt de druk op de fundering gelijkmatig verdeeld en wordt verdere schade beperkt.

Bewonersinitiatieven en Samenwerking

Actieve Rol van Bewoners

Het initiatief in de Bloemenbuurt is een voorbeeld van bewonersinbreng in het oplossen van funderingsproblemen. Actieve bewoners hebben een draagvlak gecreëerd, zodat eigenaren gemotiveerd werden om hun fundering te laten onderzoeken. Dit heeft geleid tot een bredere kennis van de situatie in de wijk en heeft ervoor gezorgd dat de gemeente en procesbegeleiders goed ingelicht zijn over de problemen.

Het bewonersinitiatief “Grondwater Op Peil” is verder gaan dan alleen het organiseren van onderzoek. Het initiatief heeft contacten gelegd met de Groenclub Kleiwegkwartier en andere betrokken partijen. Deze samenwerking zorgt voor betere informatieuitwisseling en betere coördinatie tussen de verschillende groepen.

Informatie en Communicatie

Een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle aanpak is goede communicatie. De gemeente en procesbegeleiders zorgen ervoor dat eigenaren goed geïnformeerd zijn over de mogelijkheden en de stappen die genomen kunnen worden. Eigenaren ontvangen een brief met een uitnodiging voor een informatieve avond, waarin de aanpak van funderingsonderzoek wordt toegelicht.

Daarnaast is er een kaart beschikbaar op de website van Mijn Fundering, waarop te zien is welke panden in aanmerking komen voor procesbegeleiding. Bewoners die geïnteresseerd zijn in funderingsonderzoek, maar niet in het geselecteerde blok wonen, kunnen contact opnemen met het team van Mijn Fundering.

Toekomstige Aanpak en Uitbreiding

Uitbreiding naar Aangrenzende Wijken

De aanpak in de Bloemenbuurt is niet beperkt tot die ene wijk. In het voorjaar van 2023 is het initiatief uitgebreid naar andere wijken, zoals Edelstenen & Gravenbuurt-Oost en Hillegersberg-Noord & Molenlaankwartier. In deze wijkdelen starten procesbegeleiding en funderingsonderzoek ook, met de verwachting dat eigenaren op gelijkaardige wijze ondersteund zullen worden.

Onderzoek en Verkenning

Als het funderingstype onzeker is, kan dit worden onderzocht. Bewoners kunnen contact opnemen met de procesbegeleiders om te bepalen of hun fundering anders is dan de standaard houten paalfundering. Op basis van het onderzoek kan dan bepaald worden welke maatregelen genomen kunnen worden.

Samenwerking met Onderzoeksbureaus

De bewoners en procesbegeleiders samen kiezen welk onderzoeksbureau het funderingsonderzoek uitvoert. De procesbegeleider helpt bij het organiseren van offerteaanvragen, waarbij het gekozen bureau moet werken volgens de kwaliteitsrichtlijn “Funderingen onder gebouwen”. Dit zorgt voor een kwalitatief hoogwaardige aanpak en betrouwbare resultaten.

Conclusie

De situatie in de Bloemenbuurt van Heemstede laat zien dat funderingsproblemen niet alleen technische uitdagingen opleveren, maar ook een bredere aanpak vereisen. Door het initiatief van bewoners is het mogelijk geworden om funderingsproblemen in kaart te brengen en te adresseren. De aanwezige pomp en het beheer van het grondwaterpeil zijn proactieve maatregelen die gericht zijn op het voorkomen van verdere schade. De rol van de gemeente en procesbegeleiders is essentieel in de organisatie van onderzoek en herstelmaatregelen.

Bij funderingsproblemen is het belangrijk dat eigenaren niet alleen betrokken zijn bij de aanpak, maar ook goed geïnformeerd worden over de opties en kosten. De subsidie van de gemeente helpt bij het beperken van de financiële druk en zorgt voor toegankelijkheid van onderzoek en herstelmaatregelen. Voor toekomstige wijkdelen is het duidelijk dat een vergelijkbare aanpak kan worden ingezet om funderingsproblemen te voorkomen of te herstellen.