Hoe weet je of je woning een geheide fundering heeft en wat betekent dat voor je huis?

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Funderingsschade is tegenwoordig een van de grootste zorgen voor eigenaars van oude woningen, vooral in het noorden, westen en langs de rivieren. Het is belangrijk om in te zien dat het type fundering van je woning een grote invloed kan hebben op de stabiliteit en de levensduur van je huis. Een geheide fundering is een van de bekendere vormen van fundamenten en vooral voorkomend in regio’s met onstabiele grond. In dit artikel leggen we uit hoe je kunt bepalen of je woning een geheide fundering heeft, wat de kenmerken zijn van dit type fundering en wat de gevolgen zijn als je woning daarmee is gefundeerd.

We geven aan hoe je funderingsproblemen kunt herkennen, wat de oorzaken kunnen zijn en welke maatregelen je kunt nemen als je huis inderdaad op geheide palen staat. Aan het einde van dit artikel heb je een goed overzicht om je eigen situatie te beoordelen en te weten wat je kunt doen bij verdachte tekens van funderingsproblematiek.

Wat is een geheide fundering?

Een geheide fundering is een type fundament waarbij houten of betonnen palen in de grond zijn gedreven om het gewicht van het huis te dragen. Dit type fundering is vaak te herkennen aan een kruipruimte onder het huis, die toegankelijk is via een kruipdeur of een trap. De palen dringen diep de grond in, vaak tot onder de vriesgebieden, om de woning extra stabiliteit te geven. Dit type fundering was in het verleden vaak het meest gebruikelijke in regio’s met veengrond of losse, onstabiele bodems.

Er zijn verschillende manieren waarop geheide funderingen worden aangebracht. Naast het klassieke heien van palen met een zware machine, zijn er ook alternatieven zoals boren, schroeven of het storten van palen in beton. Deze methoden veroorzaken minder lawaai en belasting op de directe omgeving, wat vooral in bebouwde kommen van belang is.

Hoe weet je of je woning een geheide fundering heeft?

Het eerste en meest duidelijke teken dat je woning op geheide palen staat, is de aanwezigheid van een kruipruimte. Dit is een ruimte onder de woning, meestal met beperkte hoogte, die toegankelijk is via een kruipdeur of een kleine trap. In deze ruimte kun je vaak de funderingspalen of het fundament van het huis zien. Als je hier toegang hebt, kun je controleren of je woning op palen staat of op een betonnen randfundering.

Een andere manier om te bepalen hoe je woning is gefundeerd, is het bekijken van de originele bouwtekeningen. Deze zijn vaak beschikbaar bij het gemeentearchief. De bouwtekeningen tonen de structuur van het huis, waaronder de fundering. Hierin staat vermeld welk type fundering is gebruikt. Ook is het mogelijk om informatie te verkrijgen over de heistaat (de staat van de fundering bij de bouw) en de bouwvergunning, die eventueel aanduidingen bevatten over de fundering.

Voor woningen die ouder zijn dan 50 tot 60 jaar is het vaak het geval dat ze zijn gefundeerd op geheide palen, vooral in regio’s met onstabiele grond. In het zuiden en oosten van Nederland is dit minder gebruikelijk, omdat daar de grond vaak steviger is en andere funderingstypen, zoals randfunderingen of fundering op staal, vaker worden gebruikt.

Kenmerken van een geheide fundering

Een geheide fundering heeft een aantal kenmerken die het van andere funderingstypen onderscheiden. Deze kenmerken zijn belangrijk om te begrijpen, zodat je weet wat je kunt verwachten als je woning op palen is gefundeerd.

Kruipruimte: zoals reeds genoemd, is dit de meest duidelijke indicator. Als je toegang hebt tot een kruipruimte, is de kans groot dat je woning op geheide palen staat.
Toegankelijke fundering: in de kruipruimte zijn vaak de palen zichtbaar. Afhankelijk van de bouwperiode en de technologie die is gebruikt, kunnen deze palen van hout of beton zijn.
Houten palen: in oudere woningen is het vaak het geval dat de palen van hout zijn gemaakt. Deze zijn vooral gevoelig voor slijtage, vooral als het grondwaterpeil daalt en de palen uitdrogen. Dit kan leiden tot paalrot, wat funderingsproblemen kan veroorzaken.
Betonpalen: in later bouwperiodes zijn betonpalen vaker in gebruik. Deze zijn duurzamer en minder gevoelig voor slijtage, maar kunnen ook breken als de grond er onder weg is.
Geen direct contact met de bodem: een geheide fundering zorgt ervoor dat het huis niet direct op de bodem staat. Dit is een voordeel bij vochtige of onstabiele grond, maar het maakt het huis ook kwetsbaarder als de grond wegzakt of als de palen verzwakken.

Risico’s van een geheide fundering

Een geheide fundering heeft voordelen, maar het bevat ook een aantal risico’s, vooral in regio’s met veranderende grondomstandigheden. De belangrijkste risico’s zijn:

Paalrot bij houten palen: als het grondwaterpeil daalt, kunnen houten funderingspalen uitdrogen en verzwakken. Dit wordt paalrot genoemd en kan leiden tot funderingsproblemen.
Verzakkingen: als de grond onder de palen wegzakt of als de palen zelf verzwakken, kan het huis verzakken. Dit kan leiden tot scheuren in de muren, klemmende ramen en deuren en scheve vloeren.
Externe factoren: trillingen vanwege bouwwerkzaamheden, verkeer of verkeersdrempels kunnen de stabiliteit van de fundering aantasten, vooral als deze al zwak is.
Verkeerde fundering voor de bodem: als een geheide fundering is gebruikt op grond die daar niet geschikt voor is, zoals een te dunne zandlaag, is het een recept voor problemen. In dergelijke gevallen kan de fundering breken als de grond wegzakt.

Hoe herken je funderingsproblemen?

Het herkennen van funderingsproblemen is essentieel, vooral als je woning op geheide palen staat. De belangrijkste signalen die wijzen op funderingsproblemen zijn:

Scheuren in de muur: brede scheuren, groter dan typische haarscheurtjes, zijn een duidelijk teken. Deze scheuren worden breder en langer naarmate de druk op de muren toeneemt.
Verzakking en scheefstand: als het huis verzakt, ziet het er vaak scheef uit. Dit is vooral duidelijk bij woningen met houten funderingspalen of bij woningen in veengebieden.
Klemmende ramen en deuren: als de fundering verzakt, kan het huis scheef staan. Dit kan ervoor zorgen dat ramen en deuren geleidelijk beginnen te klemmen.
Aflopende of scheve vloeren: een scheve vloer kan zowel esthetische als functionele problemen opleveren, zoals ongelijkheden in vloerbedekkingen en waterafvoerproblemen in badkamers.
Hoogteverschil tussen woning en stoep: door verzakking kan er een hoogteverschil ontstaan tussen het huis en de stoep.

Als je een of meer van deze signalen ziet, is het verstandig om verder onderzoek in te stellen. Het is ook belangrijk om funderingsproblemen te melden bij het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek (kcaf.nl). Hoe meer meldingen er komen, hoe groter de kans dat de overheid er iets aan kan doen.

Oorzaken van funderingsproblemen

Funderingsproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben, afhankelijk van het type fundering en de omgeving waarin het huis is gebouwd. De belangrijkste oorzaken zijn:

Paalrot bij houten funderingspalen: als het grondwaterpeil daalt, kunnen houten palen uitdrogen en verzwakken. Dit is een van de meest voorkomende oorzaken van funderingsproblemen, vooral in oude woningen.
Constructiefouten: in de 19e eeuw zijn veel gebouwen verhoogd zonder dat voldoende aandacht is besteed aan de fundering. Ook tijdens de bouw kan iets zijn fout gegaan, zoals beschadigde palen bij het heien.
Externe factoren: trillingen vanwege bouwwerkzaamheden, verkeer of verkeersdrempels kunnen de stabiliteit van de fundering aantasten, vooral als deze al beschadigd is. Daarnaast kan een daling van de grondwaterstand ernstige gevolgen hebben, zoals paalrot bij houten funderingen. Deze daling kan veroorzaakt worden door droogte of door ingrepen van waterschappen.

Oplossingen voor funderingsproblemen

Als je woning op geheide palen staat en je vermoedt funderingsproblemen, zijn er verschillende oplossingen mogelijk, afhankelijk van de ernst van het probleem.

Grondwaterpeil verhogen: als de palen nog goed genoeg zijn en niet zijn aangetast door bacteriën, kan het afdoende zijn om het grondwaterpeil weer op een stabiel hoog niveau te brengen. Dit stopt de verzwakking van de palen. Hiervoor is de medewerking van de gemeente en/of het waterschap nodig.
Nieuwe fundering aanbrengen: als de palen te zwak zijn, is een nieuwe fundering nodig. Het huis wordt dan op een soort tafel gezet. Nieuwe heipalen vormen de poten van de tafel. Die worden in delen onder het huis aangebracht. Daarbovenop komt een tafelblad van beton. Een nieuwe fundering aanbrengen is ingrijpend, zowel technisch als financieel. Voor een kleine woning ben je algauw zo’n 40.000 euro kwijt. Dat bedrag kan oplopen tot 70.000 euro of nog meer voor een grotere woning. Soms moeten de bewoners tijdelijk hun huis uit.
Samenwerken met buren: bij rijtjeshuizen is het belangrijk om samen te werken met buren. De schade kan namelijk nooit beperkt blijven tot één woning. Een nieuwe fundering onder de ene woning kan juist meer schade veroorzaken in de andere huizen. Probeer het steeds met elkaar eens te worden over de aanpak en deel informatie en onderzoeksrappor-ten met elkaar. Als samenwerken lastig is, bijvoorbeeld omdat andere eigenaren een gezamenlijke aanpak niet zo nodig vinden, kan het helpen om een begeleidingsbureau in de arm te nemen.

Wat kun je doen als je funderingsproblemen vermoed?

Als je vermoedt dat je woning funderingsproblemen heeft, zijn er een aantal stappen die je kunt ondernemen:

Melding doen bij kcaf.nl: het is belangrijk om funderingsproblemen te melden bij het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek. Hoe meer meldingen er komen, hoe groter de kans dat de overheid er iets aan kan doen.
Onderzoek laten doen: om zeker te weten of je woning verzakt, is funderingsonderzoek nodig. Soms doet de gemeente dit, dus vraag dat eerst na. Zo niet, dan moet je zelf op zoek naar een bouwkundige of een bureau dat je hierbij helpt. Bij dit onderzoek wordt de fundering gedeeltelijk uitgegraven en worden zo nodig houtmonsters genomen.
Foto’s maken van schade: begin bij schade meteen met foto’s maken en herhaal dat regelmatig. Zo kun je ontdekken of het probleem erger wordt. Foto’s zijn ook belangrijke informatie voor de gemeente en een onderzoeksbureau.
Bouwtechnische keuring: bij het kopen van een woning is het verstandig om een bouwtechnische keuring te laten doen. Dit geeft inzicht in de staat van de woning en de mogelijke kosten die op je afkomen. Een bouwtechnische keuring is niet genoeg om funderingsschade boven water te krijgen, maar het kan wel signalen naar boven halen die duiden op funderingsproblemen.

Conclusie

Een geheide fundering is een type fundament dat vaak wordt gebruikt in regio’s met onstabiele grond. Het is belangrijk om te weten of je woning op geheide palen staat, omdat dit invloed heeft op de stabiliteit van je huis. Het herkennen van funderingsproblemen is essentieel, vooral als je woning ouder is en op houten palen staat. De belangrijkste signalen zijn brede scheuren in de muur, verzakkingen, klemmende ramen en deuren en scheve vloeren.

Als je funderingsproblemen vermoedt, zijn er verschillende oplossingen mogelijk, afhankelijk van de ernst van het probleem. Het is belangrijk om funderingsproblemen te melden bij het Kenniscentrum Aanpak Funderingsproblematiek en om verder onderzoek in te stellen. Het maken van foto’s van schade en het doen van een bouwtechnische keuring zijn ook belangrijke stappen.

Door je bewust te zijn van de kenmerken en risico’s van een geheide fundering, kun je beter bepalen of je woning veilig is en wat je kunt doen als funderingsproblemen zich voordoen.