De juiste breedte van een fundering onder een huis: richtlijnen, factoren en toepassingen

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Een stabiele en duurzame fundering is de basis voor elk bouwwerk, inclusief woningen. De breedte van een fundering onder een huis is een kritisch element dat bepaalt hoe goed het gewicht van het gebouw wordt gedragen en hoe resistent het is tegen problemen zoals verzakking, scheuren of vocht. In dit artikel wordt ingegaan op de factoren die bepalen hoe breed een fundering moet zijn, richtlijnen vanuit de bouwsector, en praktische toepassingen in verschillende situaties. Op basis van de gegevens uit betrouwbare bronnen worden aanbevelingen gedaan om een veilige, duurzame en juridisch correcte fundering te realiseren.

Wat bepaalt de breedte van een fundering onder een huis?

De breedte van een fundering wordt beïnvloed door meerdere factoren die samenwerken om de stabiliteit en het gedrag van het bouwwerk in de tijd te bepalen. Deze factoren zijn technische, praktische en contextafhankelijke. Hieronder worden deze factoren verder toegelicht.

1. Type grond

De stabiliteit van de ondergrond is een van de belangrijkste bepalende factoren voor de breedte van een fundering. In zachte of zwakke grondsoorten, zoals klei of veen, is een bredere fundering vaak nodig om de druk van het gebouw goed te verdelen. Deze grondsoorten kunnen minder belasting aan en hebben een groter risico op verzakking. In hardere grondsoorten, zoals leem of zand, kan een kleinere breedte voldoende zijn, mits de fundering diep genoeg is gelegd. De fundering moet onder de vorstgrens liggen, wat meestal een diepte van minstens 60 cm betekent.

2. Hoogte van de constructie

De hoogte van het bouwwerk heeft een directe invloed op de benodigde breedte van de fundering. Hoe hoger de muur of constructie, hoe meer druk er op de fundering wordt uitgeoefend. Bijvoorbeeld, een tuinmuur van 80 cm hoog vereist een bredere fundering dan een muurtje van 30 cm. De breedte moet voldoende zijn om de belasting van de muur te kunnen dragen. Voor zware constructies zoals metselwerken of volledig geplafonbeerde aanbouwen is dit nog belangrijker.

3. Belasting

De belasting die de fundering moet dragen is afhankelijk van het gewicht van het bouwwerk en eventuele extra ladingen zoals aarde, planten of vullingen. Bijvoorbeeld, een zwaar gebouw of een muur met vullingen vereist een bredere fundering. In zulke gevallen kan een breedte van meer dan 60 cm nodig zijn. Voor lichte constructies zoals houten schuren of tuinhuisjes kan een breedte van 40 cm voldoende zijn, mits de grond voldoende stevig is.

4. Bouwmaterialen

Het type bouwmaterialen dat wordt gebruikt heeft ook invloed op de breedte van de fundering. Beton is een veelgebruikt materiaal voor funderingen vanwege zijn sterke drukverdeling en duurzaamheid. Bij het gebruik van beton is een breedte van minimaal 40 cm aan te raden voor lichte constructies. Voor zwaardere constructies, zoals metselwerk of betonnen muren, is een bredere fundering noodzakelijk. Voorbeelden van aanbevolen breedtes voor metselwerken zijn:

Halfsteens muur: 320 mm
Steens muur: 540 mm
Anderhalfsteens muur: 760 mm
Spouwmuur: 650 mm

Deze breedtes zijn gericht op het dragen van de belasting van de muur en het voorkomen van ongelijke zettingen.

Richtlijnen voor funderingsbreedte in specifieke situaties

Afhankelijk van het type constructie en de context waarin de fundering wordt gelegd, zijn er verschillende richtlijnen voor de breedte. Deze richtlijnen zijn afgeleid van technische handboeken, bouwvoorschriften en ervaringen uit de praktijk.

1. Voor een enkele muur

Voor een enkele muur, zoals een tuinmuurtje of een houten afbakening, is een fundering van 25 cm breed vaak voldoende. Deze breedte is geschikt voor lichte constructies, mits de belasting gelijkmatig over de grond wordt verdeeld. De fundering moet wel onder de vorstgrens liggen (minstens 60 cm diep) om verzakking door vorst te voorkomen.

2. Voor een spouwmuur

Bij een spouwmuur, waarin twee wanden parallel lopen met een afstand ertussen, is een bredere fundering nodig. Hier geldt een minimumbreedte van 40 cm. Deze breedte zorgt ervoor dat de fundering voldoende stevig is om de lading van beide wanden te dragen. Een spouwmuur vereist dus een bredere fundering in vergelijking tot een enkele muur.

3. Voor lichte constructies zoals tuinmuren

In het geval van het bouwen van een tuinmuur is een breedte van 80 cm vaak aanbevolen. Deze breedte is nodig om ervoor te zorgen dat de fundering voldoende ondersteuning biedt, zelfs bij hogere muren of in zwaardere grondsoorten. De diepte van de fundering moet ook in overweging worden genomen, meestal moet de fundering onder de vorstgrens liggen (minstens 60 cm diep).

4. Voor metselwerken met verschillende muurdiktes

Wanneer het gaat om fundering op staal van metselwerk, zijn de breedtes van de fundering afhankelijk van de muurdikte. Voorbeelden van aanbevolen breedtes zijn:

Halfsteens muur: 320 mm
Steens muur: 540 mm
Anderhalfsteens muur: 760 mm
Spouwmuur: 650 mm

Deze breedtes zijn gericht op het dragen van de belasting van de muur en het voorkomen van ongelijke zettingen. Bij het uitbreiden van een bestaande fundering, zoals bij een nieuwe garage die wordt gebouwd op een oude fundering, is het belangrijk om rekening te houden met de aansluiting op de bestaande constructie. In dergelijke gevallen kan het nodig zijn om gaten te boren in de bestaande fundering en betonijzer aan te brengen om de nieuwe fundering stevig te verankeren. De extra fundering wordt dan breder (bijvoorbeeld 25 cm) en dieper (bijvoorbeeld 40 cm).

Praktische toepassingen en voorbeelden

In de praktijk worden funderingsbreedtes vaak afgestemd op het type aanbouw, de belasting en de grondcondities. Hier zijn enkele voorbeelden van typische situaties en de daarbij aangeraden funderingsbreedte.

1. Voor een aanbouw van 3×4 meter

Bij een aanbouw van bijvoorbeeld 3×4 meter is een funderingsbalk van 50 cm breed en 30 cm hoog vaak voldoende, mits de bodem voldoende stevig is. Deze maat is geschikt voor lichte constructies zoals schuren of tuinhuisjes. De fundering dient wel onder de vorstgrens te liggen (minstens 60 cm diep) om verzakking door vorst te voorkomen.

2. Voor een aanbouw aan het huis

Bij het uitbreiden van een woning, zoals een garage of een extra woonruimte, is het belangrijk om een stevige fundering te leggen. Een fundering met vorstrand is een kostenefficiënte oplossing voor kleinere aanbouwen. Deze constructie bestaat uit een funderingsplaat met een vorstrand, wat ervoor zorgt dat de fundering goed verankerd is in de grond. Voor een schuurtje of klein aanbouw is een breedte van 40 cm en een diepte van 60 cm onder maaiveld vaak voldoende. De uitvoering van deze fundering is eenvoudig en geschikt voor zowel amateurs als professionals, mits het bouwplan en de bouwvoorschrachten goed zijn nageleefd.

3. Voor een tuinhuis of serre

Voor een tuinhuis of serre is een fundering van 40 cm breed en 60 cm diep meestal voldoende. In sommige gevallen kan zelfs een fundering worden weggelaten, mits het bouwwerk licht genoeg is en het risico op verzakking wordt uitgesloten. Voor zwaardere constructies, zoals een serre met vullingen of een jacuzzi, is een bredere en diepere fundering aan te raden. Voorbeelden uit de praktijk tonen dat voor een serre van 6×3 meter een fundering van 18 m² en voor een jacuzzi van 3×3 meter een fundering van 9 m² vaak voldoet.

4. Bij problemen met verzakking of inklinking

In situaties waarin het terrein last heeft van verzakking of inklinking is het verstandig om een onderheide fundering te kiezen. Deze fundering ligt dieper onder maaiveld en biedt extra stabiliteit. Voor dergelijke situaties is een breedte van 50 cm of meer aan te raden, afhankelijk van de belasting en de grondcondities. Het is verstandig om in dergelijke gevallen advies in te winnen bij een bouwkundige of constructeur.

De rol van de fundering in een aanbouw

De fundering vormt de basis van elk bouwwerk en zorgt ervoor dat de belasting van het gebouw gelijkmatig over de grond wordt verdeeld. Deze gelijkmatige belastingverdeling is essentieel om eventuele verzakkingen, scheuren of vochtproblemen te voorkomen. De fundering moet daarom voldoende diep liggen en de juiste breedte en hoogte hebben om de stabiliteit van het bouwwerk te waarborgen. In het kader van een aanbouw kan de fundering worden uitgevoerd in vorm van een funderingsbalk, een funderingsplaat of een fundering met vorstrand, afhankelijk van de omstandigheden en het type aanbouw.

Voorkeuren bij het kiezen van een funderingstype

Funderingsbalk: Geschikt voor lichte constructies zoals houten aanbouwen of schuren. De breedte kan variëren van 25 cm tot 50 cm, afhankelijk van de belasting.
Funderingsplaat: Vaak gebruikt voor zware constructies of bij problemen met de grond. De breedte is hier groter en kan variëren vanaf 50 cm.
Fundering met vorstrand: Kostenefficiënte oplossing voor kleinere aanbouwen. De breedte is meestal 40 cm en de diepte 60 cm.

De keuze van het funderingstype hangt af van het bouwplan, de grondcondities en de belasting. Het is verstandig om advies in te winnen bij een erkend vakman of bouwkundige om de juiste keuze te maken.

De invloed van bouwmaterialen op de funderingsbreedte

Bouwmaterialen spelen een belangrijke rol bij het bepalen van de benodigde funderingsbreedte. De keuze van het materiaal bepaalt de belasting die op de fundering wordt uitgeoefend en daarmee ook de benodigde stevigheid. Hieronder worden enkele veelgebruikte bouwmaterialen besproken en hun invloed op de funderingsbreedte.

1. Beton

Beton is een veelgebruikt materiaal voor funderingen vanwege zijn sterke drukverdeling en duurzaamheid. Voor lichte constructies is een breedte van minimaal 40 cm aan te raden. Voor zware constructies, zoals metselwerken of betonnen muren, is een bredere fundering noodzakelijk. Bijvoorbeeld, een fundering van 60 cm breed is geschikt voor een metselmuur van 320 mm dik. Voor zwaardere muren zijn breedtes van 70 cm of meer aan te raden.

2. Hout

Houten constructies vereisen in principe een minder diepe en brede fundering in vergelijking met zware constructies zoals betonnen garages of uitgebouwde woonruimtes. Voor een houten aanbouw kan in sommige gevallen zelfs een fundering worden weggelaten, mits het bouwwerk licht genoeg is en het risico op verzakking wordt uitgesloten. Voor een houten muur is een fundering van 25 cm breed voldoende. De fundering moet wel onder de vorstgrens liggen (minstens 60 cm diep) om verzakking door vorst te voorkomen.

3. Metselwerk

Metselwerken vereisen in de regel bredere funderingen dan houten of betonnen constructies. De breedte van de fundering is afhankelijk van de muurdikte. Voorbeelden van aanbevolen breedtes zijn:

Halfsteens muur: 320 mm
Steens muur: 540 mm
Anderhalfsteens muur: 760 mm
Spouwmuur: 650 mm

De juiste diepte van de fundering

Naast de breedte is ook de diepte van de fundering belangrijk voor de stabiliteit van het bouwwerk. De fundering moet onder de vorstgrens liggen, wat meestal een diepte van minstens 60 cm betekent. Afhankelijk van de nodige dikte voor de fundering, die bij de vorige stap is berekend, moet je wellicht nog dieper gaan. Vraag daarom advies aan een bouwkundige om de dikte van de betonnen fundering te bepalen. Dat scheelt ellende achteraf.

Bij het leggen van een fundering is het belangrijk om de sleuf netjes te graven, zodat de fundering strak ligt en geen lekkages of scheuren ontstaan. Sla paaltjes in de grond waar de hoeken van de betonnen fundering komen. Vervolgens span je een metselkoord van het ene naar het andere paaltje. De randen van de funderingssleuf lopen straks precies langs dit touw af. Zorg er hierbij voor dat de sleuf netjes langs het metselkoord loopt. Als je de juiste diepte hebt bereikt maak je het zandbed waterpas en besprenkel je deze met water. Hierdoor wordt de ondergrond steviger.

De betekenis van een correcte fundering

Een correcte fundering is van groot belang voor de stabiliteit, duurzaamheid en conformiteit met bouwvoorschrachten. De fundering zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw gelijkmatig over de grond wordt verdeeld en voorkomt zo verzakking, scheuren of vochtproblemen. Een fundering die niet voldoet aan de benodigde breedte en diepte kan leiden tot ernstige problemen, zoals scheefstand of instorting. Het is daarom verstandig om bij het leggen van een fundering rekening te houden met alle relevante factoren en richtlijnen en eventueel advies in te winnen bij een erkend vakman of bouwkundige.

Conclusie

De breedte van een fundering onder een huis is een kritisch element dat bepaalt de stabiliteit en duurzaamheid van het bouwwerk. De breedte wordt beïnvloed door factoren zoals het type grond, de hoogte van de constructie, de belasting en de bouwmaterialen. Voor lichte constructies zoals houten aanbouwen of schuren is een breedte van 25 cm tot 40 cm vaak voldoende. Voor zware constructies zoals metselwerken of betonnen muren is een bredere fundering noodzakelijk, met breedtes variërend van 50 cm tot 70 cm of meer. Het is verstandig om bij het leggen van een fundering rekening te houden met alle relevante factoren en richtlijnen en eventueel advies in te winnen bij een erkend vakman of bouwkundige. Een correcte fundering is van groot belang voor de stabiliteit, duurzaamheid en conformiteit met bouwvoorschrachten.

Bronnen

huis