Hoe diep moet de fundering zijn voor een gebouw? Factoren, richtlijnen en praktijktoepassing

Bij het realiseren van een nieuw bouwwerk of het uitvoeren van een aanbouw, is de fundering de onmisbare basis van de constructie. De fundering zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw gelijkmatig wordt verdeeld over de grond, wat cruciaal is om stabiliteit en duurzaamheid te waarborgen. De diepte van de fundering bepaalt mede de kwaliteit van het eindresultaat, maar hangt af van verschillende factoren zoals bodemgesteldheid, belasting, klimaatinvloeden en bouwvoorschriften. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de bepalende elementen bij het bepalen van de funderingsdiepte, evenals praktische richtlijnen en aanbevelingen voor de uitvoering.

De rol van de fundering in de constructie

De fundering vormt de ondergrond van elk bouwwerk en draagt het volledige gewicht van de structuur. Het doel van de fundering is om de belasting van het gebouw gelijkmatig over de grond te verdelen, zodat verzakkingen, scheuren en andere structurele problemen worden voorkomen. Daarnaast zorgt een goed uitgevoerde fundering voor stabiliteit en bescherming tegen externe invloeden zoals grondwater, vorst en bodemverzakking.

Bij de aanbouw van een huis, garage of vlonder, hangt de benodigde diepte van de fundering af van het type bouwmaterialen, de gewichtsbelasting en de aard van de ondergrond. Een fundering die te weinig diep of onvoldoende verankerd is, kan leiden tot scheuren in muren, vochtproblemen of zelfs tot volledige instorting in extreme gevallen. Daarom is het van groot belang om de funderingsdiepte zorgvuldig te bepalen en eventueel advies in te winnen bij een bouwkundig deskundige of gemeente.

Factoren die de funderingsdiepte bepalen

De keuze voor de juiste funderingsdiepte hangt af van meerdere variabelen. Deze worden hieronder uitgebreid toegelicht, waarbij elk aspect een specifieke rol speelt in het bepalen van de optimale diepte.

1. Bodemgesteldheid

De aard van de grond op de bouwplaats is een van de meest bepalende factoren bij het bepalen van de funderingsdiepte. Zachte, minder stabiele grond zoals slijm of veen heeft over het algemeen een diepere fundering nodig om verzakking en verschuiving te voorkomen. In vergelijking thermeek kan een harde, stevige bodem zoals zand of leem mogelijk met een minder diepe fundering volstaan.

De bodemgesteldheid kan worden bepaald door een grondonderzoek of een bodemtest. Dit is vooral belangrijk bij zware constructies, waarbij een incorrecte inschatting van de grondsterkte leidt tot structurele problemen.

2. Gewichtsbelasting

Het gewicht dat de fundering moet dragen beïnvloedt direct de vereiste funderingsdiepte. Bij lichtere constructies, zoals een houten aanbouw of een woning, is een minder diepe fundering vaak voldoende. Voor zware constructies, zoals een betonnen garage of een uitgebouwde woonruimte, is een diepere fundering nodig om de belasting te kunnen dragen.

• Een houten aanbouw kan in sommige gevallen zelfs zonder fundering worden geplaatst, mits het bouwwerk licht genoeg is en het risico op verzakking wordt uitgesloten.
• Voor zware constructies, zoals een garage of een uitbouw van beton, wordt vaak een funderingsdiepte van minstens 60 cm aanbevolen om de stabiliteit te waarborgen.

3. Grondwaterstand

De hoogte van het grondwater op de bouwplaats kan de benodigde diepte van de fundering beïnvloeden. Ligt het grondwater dicht bij de oppervlakte, dan kan dit problemen veroorzaken. In dergelijke gevallen kan een diepere fundering noodzakelijk zijn om wateropstijging en eventuele schade te voorkomen.

In een voorbeeld uit de bronnen wordt een funderingsdiepte van 80 cm onder maaiveld genoemd, waarbij het grondwater al dichtbij ligt. In dergelijke gevallen kan het noodzakelijk zijn om de fundering dieper te leggen of extra maatregelen te nemen, zoals het aanleggen van een waterafleiding of het aanbrengen van een waterdichte laag.

4. Klimatologische omstandigheden en vorstgrens

In regio’s met strenge winters, waar de grond kan bevriezen, moet rekening worden gehouden met de vorstgrens. Bij bevriezen kan de grond opzwellen en eventueel de fundering beschadigen. In dergelijke gevallen is het noodzakelijk om de fundering dieper te leggen dan de vorstgrens.

• Voor een aanbouw in een regio met een vorstgrens van bijvoorbeeld 60 cm is het aan te raden om de fundering ten minste 70 cm of dieper te graven om schade te voorkomen.
• Voor klei moet je nog eens 10 cm dieper graven. Deze 10 cm gebruik je om aan te vullen met fijn zand om een stevige, vlakke ondergrond te krijgen.

Een voorbeeld van een specifieke toepassing is de vorstrand fundering. Dit is een fundering waarbij de basis én de vorstrand in één keer worden gestort, zonder heipalen eronder. De vorstranden spelen hier een belangrijke rol in het voorkomen van bevriezing van de onderliggende grond. Daarnaast zorgt de vorstrand er ook voor dat het gebouw stevig op zijn plek blijft staan en niet verzakt.

5. Bouwvoorschriften en normen

Elke regio heeft specifieke bouwvoorschriften en normen die moeten worden nageleefd. Deze bepalen vaak de minimale funderingsdiepte en andere technische eisen. Het is daarom altijd aan te bevelen om deze regels te raadplegen of advies in te winnen bij een bouwkundig deskundige of gemeente.

• De funderingsdiepte kan ook bepalend zijn voor de bouwvergunning. Zonder de juiste fundering kan het project niet worden goedgekeurd.
• Het is belangrijk om rekening te houden met mogelijke toekomstige veranderingen, zoals het verhogen van het bouwwerk of het aanleggen van een parkeerplaats.

Praktische richtlijnen voor de funderingsdiepte

Naast de bepalende factoren is het ook belangrijk om praktische richtlijnen en maatregelen in acht te nemen bij de uitvoering van een fundering. Deze richtlijnen zijn afhankelijk van de omstandigheden van het bouwproject en de specifieke situatie op de bouwplaats.

Minimale diepte

In de praktijk wordt vaak een funderingsdiepte van minstens 60 cm onder maaiveld aangeraden voor een aanbouw. Deze diepte is voldoende om de stabiliteit te waarborgen in vele situaties, mits de bodemgesteldheid gunstig is.

• In een voorbeeld uit de bronnen wordt een funderingsdiepte van 80 cm onder maaiveld genoemd, waarbij het grondwater al dichtbij ligt. In dergelijke gevallen kan het noodzakelijk zijn om de fundering dieper te leggen of extra maatregelen te nemen.

Breedte en hoogte van de fundering

De breedte en hoogte van de funderingsbalk zijn eveneens belangrijk. Bij een aanbouw van bijvoorbeeld 3×4 meter is een funderingsbalk van 50 cm breed en 30 cm hoog vaak voldoende, mits de bodem voldoende stevig is.

• Voor een enkele muur is een fundering van 25 cm breed voldoende.
• Voor een spouwmuur is een breedte van 40 cm aan te raden.

Bij het uitvoeren van een betonvloer, zoals bij een garage of veranda, is het belangrijk om de fundering goed te bereiden. Dit betreft onder andere het aanbrengen van wapening en het storten van het beton. Het storten van een betonvloer is een vakmanschap die snel en vakkundig moet worden uitgevoerd om de duurzaamheid van de constructie te waarborgen.

Toepassing van een fundering met vorstrand

Een fundering met vorstrand wordt vaak toegepast bij kleinere bouwprojecten, zoals het aanleggen van een veranda of het realiseren van een garage. Deze funderingsmethode bestaat uit het tegelijkertijd storten van de basis en de vorstrand, zonder heipalen eronder. De vorstranden spelen hier een belangrijke rol in het voorkomen van bevriezing van de onderliggende grond en het verhinderen van schuiven van het gebouw.

• Een vorstrand heeft geen constructieve waarde! Het biedt enkel en alleen bescherming tegen vorst. Deze bescherming is belangrijk, omdat een klein gebouw op een bevroren ondergrond kan gaan schuiven. Het gebouw kan op die manier op ongefundeerde stukken grond terechtkomen.
• Het diepste punt van de vorstrand moet op minimaal 70 cm diepte zitten. De vorstgrens ligt namelijk op ongeveer 60 tot 70 cm diepte vanaf het grondoppervlak.

Advies en overwegingen

Bij het bepalen van de funderingsdiepte zijn er meerdere overwegingen die moeten worden meegenomen. Deze omvatten zowel technische aspecten als praktische toepassingen. Het is aan te raden om bij complexere projecten of bij twijfel hulp in te huren van een bouwkundig deskundige. Dit voorkomt onnodige kosten en schade in de toekomst.

• Een goede fundering is de basis van een stabiele en duurzame aanbouw en vermindert het risico op later schade of herstelkosten.
• Het is belangrijk om deze keuze goed te onderbouwen en eventueel professioneel advies in te winnen.

Bij het kiezen voor een gewapende funderingsplaat met vorstrand, ontstaat er een betere stijfheid van de fundering. Dit is vooral van belang bij zware constructies of bij projecten in regio’s met een hoge vorstgrens.

Conclusie

De funderingsdiepte voor een gebouw hangt af van meerdere factoren, zoals bodemgesteldheid, gewicht van de constructie, klimaatinvloeden en bouwvoorschriften. In de praktijk is een funderingsdiepte van minstens 60 cm onder maaiveld meestal aan te raden, maar dit kan variëren afhankelijk van de situatie. Het is belangrijk om deze keuze goed te onderbouwen en eventueel professioneel advies in te winnen. Een goede fundering is de basis van een stabiele en duurzame aanbouw en vermindert het risico op later schade of herstelkosten. Door rekening te houden met de relevante factoren en richtlijnen, is het mogelijk om een robuuste en duurzame fundering te realiseren die aan de eisen van het bouwproject voldoet.

Bronnen

1. Demargaretha.nl – Hoe diep moet de fundering voor een aanbouw zijn?
2. Hb-betonwerken.nl – Hoe diep moet een fundering worden?
3. Vanesterikbetonwerken.nl – Hoe diep moet een fundering zijn
4. Sleiderink.nl – Fundering met vorstrand