Hoe diep moet een fundering liggen: Factoren, richtlijnen en praktische toepassing

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Een stevige fundering is de basis van elk bouwwerk. Zonder een goed uitgevoerde fundering lopen woningen, aanbouwen, garages en andere constructies het risico op verzakkingen, scheuren en andere structurele schade. De diepte waarop een fundering moet worden aangelegd, is daarmee niet alleen een technische aangelegenheid, maar ook een cruciale keuze die bepaalt of een bouwproject langdurig en veilig kan functioneren.

In dit artikel bespreken we de factoren die van invloed zijn op de benodigde diepte van een fundering, de richtlijnen die gelden in Nederland, en welke praktische toepassingen er zijn voor verschillende soorten bouwwerken. Bovendien geven we aan welke methoden beschikbaar zijn om de optimale funderingsdiepte te bepalen, afhankelijk van de ondergrond, klimaat en belasting.

Wat is de rol van een fundering?

Een fundering dient als de ondersteuning van een bouwwerk. Het verwerkt het gewicht van het gebouw naar de grond en verdeelt dit zo dat de constructie stabiel blijft. De fundering moet zowel mechanische belastingen als klimatologische invloeden zoals vorst en grondwater kunnen weerstaan. De diepte waarop de fundering ligt, speelt hierbij een sleutelrol.

In de meeste gevallen moet de fundering diep genoeg liggen om de vrijschade te voorkomen. Dit betekent dat de fundering onder het vriesniveau moet komen. Daarnaast moet de fundering op vaste, dragende grond worden aangelegd om verzakkingen en verschuivingen te voorkomen.

Richtlijnen voor de minimale diepte van een fundering

Voor de fundering gelden bepaalde algemene richtlijnen, afhankelijk van het type bouwwerk en de locatie. De Nederlandse bouwvoorschriften vragen in de meeste gevallen dat de fundering minimaal 80 cm diep wordt aangelegd. Dit geldt om ervoor te zorgen dat de fundering niet beïnvloed wordt door vorst.

Een fundering die op deze diepte ligt, is voorzien van een zandlaag van maximaal drie meter onder het grondoppervlak. Deze zandlaag fungeert als een dragende grondlaag, waarop de fundering rust. In sommige gevallen, bijvoorbeeld in zachte bodems, kan de benodigde diepte aanzienlijk hoger liggen.

Factoren die de funderingsdiepte bepalen

De diepte waarop een fundering moet worden aangelegd, wordt beïnvloed door meerdere factoren. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste:

1. Bodemgesteldheid

De stabiliteit van de bodem is een van de meest bepalende factoren. In Nederland komen verschillende bodemtypen voor, zoals zand, klei, leem en veen. Elke bodem heeft een ander draagvermogen en gedraagt zich anders bij veranderingen in klimaat of belasting.

Zandgrond is meestal stabieler en heeft vaak een minder diepe fundering nodig.
Klei of leem is minder sterk en vereist een diepere fundering.
Veen is meestal niet geschikt als dragende laag en vereist in de meeste gevallen extra maatregelen of een fundering op palen.

2. Grondwaterstand

De hoogte van het grondwater op de bouwplaats heeft een directe invloed op de benodigde diepte van de fundering. Ligt het grondwater dicht bij de oppervlakte, dan kan dit leiden tot problemen zoals vochtige vloeren, schimmelvorming en een verminderd draagvermogen van de grond. In dergelijke gevallen is een diepere fundering vaak noodzakelijk.

3. Belasting van het bouwwerk

De belasting die een fundering moet dragen, beïnvloedt de benodigde diepte. Voor lichtere constructies zoals woningen is een fundering van 60 tot 80 cm vaak voldoende. Voor zwaardere constructies, zoals industriële halen of meerdere verdiepingen, is een diepere fundering nodig om het gewicht van het bouwwerk te ondersteunen.

4. Klimatologische omstandigheden

In regio’s waar het koud is en het vriest, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de fundering onder het vriesniveau ligt. In Nederland varieert het vriesniveau per jaar, maar in de meeste gevallen ligt het tussen de 60 en 80 cm onder het grondoppervlak. Hierdoor moet de fundering minimaal 80 cm diep zijn om vorstschade te voorkomen.

Funderingsopties en toepassingen

Afhankelijk van de ondergrond en de vereisten voor het bouwwerk, zijn er verschillende funderingsopties beschikbaar. Hieronder geven we een overzicht van de meest gebruikte typen funderingen en hun toepassingen.

1. Fundering op staal

Een fundering op staal is meestal een ondiep aangelegde fundering. Deze wordt vaak gebruikt wanneer de dragende grondlaag dicht bij de oppervlakte ligt. Traditioneel worden sleuven gegraven tot ongeveer 80 cm onder het maaiveld, wat voor de meeste bouwwerken voldoende is. Deze methode is goedkoper en sneller uit te voeren dan een diepe fundering.

2. Fundering op palen

Wanneer de dragende grondlaag diep ligt, wordt vaak gekozen voor een fundering op palen. Hierbij worden heipalen in de grond geslagen tot de dragende laag bereikt wordt. Deze methode is vooral geschikt voor gebieden met zachte bodems of waar het grondwater hoog ligt.

3. Fundering op putten of grondverbetering

In sommige gevallen wordt gekozen voor een tussenvorm, zoals een fundering op putten of via grondverbetering. Deze methoden worden gebruikt wanneer de bodem niet sterk genoeg is om een traditionele fundering te dragen, maar het toch niet nodig is om heipalen te gebruiken.

Voorbeelden van funderingsdiepte per bouwwerk

Het is niet alleen belangrijk om de algemene richtlijnen te kennen, maar ook om te weten hoe diepe fundering nodig is per type bouwwerk. Hieronder geven we enkele voorbeelden:

1. Aanbouw of uitbouw

Voor een aanbouw of uitbouw is een fundering van minimaal 80 cm diep aan te raden. De breedte van de fundering hangt af van de muurbreedte. Voor een enkele muur is een fundering van 25 cm breed voldoende, terwijl een spouwmuur een fundering van 40 cm breed vereist.

2. Garage

De fundering van een garage moet minimaal 110 cm diep zijn aan de zijzijden om vorstschade te voorkomen. De binnenzijde mag iets minder diep zijn, namelijk 80-90 cm. Dit zorgt ervoor dat de garage stabiel staat en niet onderhevig is aan verzakkingen.

3. Tuinhuis

Voor een tuinhuis is een fundering van 30-35 cm diep voldoende. De fundering moet tien cm verder uitsteken dan het toekomstige vloeroppervlak. In sommige gevallen kan de diepte hoger liggen, afhankelijk van de bodem en het gewicht van het tuinhuis.

Praktisch stappenplan voor het bepalen van de funderingsdiepte

Het bepalen van de juiste funderingsdiepte is een proces dat meerdere stappen omvat. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste stappen:

Grondonderzoek uitvoeren: Voordat er begonnen kan worden met de bouw, is het belangrijk om een grondonderzoek te laten uitvoeren. Dit geeft inzicht in de bodemgesteldheid, grondwaterstand en eventuele problemen.
Vriesdiepte bepalen: De vriesdiepte bepalen is cruciaal om vorstschade te voorkomen. In Nederland is deze meestal tussen de 60 en 80 cm.
Dragende laag lokaliseren: Het vinden van de dragende grondlaag is essentieel. In sommige gevallen is dit dicht bij de oppervlakte, in andere gevallen ligt het diep onder de grond.
Type fundering kiezen: Afhankelijk van de ondergrond en de vereisten, wordt een fundering op staal, op palen of via een tussenvorm gekozen.
Breedte en hoogte bepalen: De breedte en hoogte van de funderingsbalk hangt af van de belasting die het bouwwerk moet dragen.
Bekisting aanleggen: Bij het gieten van beton is bekisting nodig om het vloeibare beton op zijn plek te houden. Houten bekisting is geschikt voor kleine projecten, terwijl betonplex of EPS-delen vaak worden gebruikt voor grotere constructies.
Wapening toepassen: Het gebruik van betonstaal zorgt ervoor dat de fundering sterk genoeg is om het gewicht van het bouwwerk te dragen.

Conclusie

De diepte waarop een fundering moet worden aangelegd, is een essentieel aspect van elk bouwproject. Het hangt af van meerdere factoren, waaronder de bodemgesteldheid, grondwaterstand, belasting en klimatologische omstandigheden. In Nederland gelden richtlijnen die aangeven dat een fundering in de meeste gevallen minimaal 80 cm diep moet zijn, zodat het onder het vriesniveau ligt.

Het is belangrijk om deze richtlijnen te volgen en waar nodig extra maatregelen te nemen, zoals een fundering op palen of extra isolatie. Door een grondonderzoek te laten uitvoeren en de juiste funderingsoptie te kiezen, zorgt men ervoor dat het bouwwerk stabiel, duurzaam en veilig is.

Bronnen

diep
liggen