Hoe funderingen doorgaan: methoden, uitdagingen en oplossingen

Bij bouw- en renovatieprojecten is het vaak noodzakelijk om door bestaande funderingen te boren, bijvoorbeeld om leidingen of kabels aan te leggen, een nieuwe constructie aan te sluiten op een oude fundering of om hekwerk en schuttingen te monteren. Deze handeling vereist zorgvuldige planning en het kiezen van de juiste techniek, aangezien funderingen de ondersteuning vormen van een gebouw en daardoor een cruciale rol spelen in de stabiliteit.

In dit artikel bespreken we de belangrijkste methoden voor het boren door funderingen, de mogelijke uitdagingen die hierbij voorkomen, en mogelijke oplossingen. We baseren ons uitsluitend op de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen.

Wat is een fundering en waarom is het boren erdoor nodig?

Een fundering is de onderste lichtgewicht constructie van een gebouw die zorgt voor een stabiele basis in de grond. Funderingen worden vaak uitgevoerd als strookfunderingen, die lopen onder de muren van een gebouw, of als puntfunderingen, bijvoorbeeld onder kolommen. In sommige gevallen zijn funderingen van beton, terwijl andere uit halfsteen of andere materialen bestaan.

Het boren door funderingen is nodig in verschillende situaties:

• Aansluiting van nieuwe constructies aan bestaande funderingen – bijvoorbeeld bij het bouwen van een uitbreiding of een nieuwe garage op een bestaande fundering.
• Leggen van kabels en leidingen – elektriciteits-, telecom- of gasleidingen moeten vaak onder of door de fundering worden gelegd.
• Plaatsing van hekwerk of schuttingen – bij het plaatsen van hekken of schuttingen kan grondboren een efficiënte methode zijn om de paalstevigheid te waarborgen zonder de fundering aan te tasten.

Methoden voor het boren door funderingen

Het boren door funderingen kan op verschillende manieren gebeuren, afhankelijk van de doelstelling van het project en de type fundering.

1. Boren met gaten en wapening

Een veelgebruikte techniek bij het uitbreiden van een fundering is het maken van gaten in de bestaande fundering. Deze gaten worden gebruikt om wapening (betonijzers) in te brengen, waarna de fundering verder wordt uitgebouwd met beton.

Uitvoering

• Gaten boren: Gaten worden gemaakt in de bestaande fundering, bijvoorbeeld halverwege de breedte. De diameter van het gat moet zorgvuldig gekozen worden, zodat het betonijzer erin past en goed wordt omhuld door het beton.
• Wapening plaatsen: Het betonijzer wordt in het gat getrokken en op de juiste manier bevestigd zodat het in de wapening van de nieuwe fundering oplost.
• Nieuwe fundering storten: Nadat de wapening is geplaatst, wordt de nieuwe fundering met beton gestort. Het beton moet volledig de gaten vullen en de wapening omhullen.

Belangrijke overwegingen

• Gatgrootte: Het gat moet groot genoeg zijn om het betonijzer te bevatten, maar niet te groot zodat het betonijzer los zit.
• Wapening: Het betonijzer moet correct worden bevestigd aan de wapening van de nieuwe fundering om de structuur te versterken.
• Duurzaamheid: Het beton dat wordt gebruikt moet voldoen aan de bouwtechnische eisen en de juiste sterkte hebben.

2. Funderingsdoorvoeren gebruiken

Bij het leggen van leidingen of kabels onder of door de fundering wordt vaak gebruikgemaakt van funderingsdoorvoeren. Deze zijn speciaal ontworpen om een stevige en duurzame doorvoer te bieden voor leidingen en kabels.

Uitvoering

• Instortsetten: Een instortset van funderingsdoorvoer kan worden geplaatst aan de wapening van de fundering, voordat de leidingen worden ingestort.
• Materiaalkeuze: De buizen kunnen gemaakt zijn van PVC, met standaardmaat 400 mm breedte, maar deze kan worden uitgebreid naar 90x3,2 mm voor gasleidingen en 70x1,5 mm voor kabels.
• Bevestiging: De funderingsdoorvoeren moeten correct worden bevestigd aan de fundering zodat de leidingen en kabels goed worden ondersteund en beschermd.

Voordelen

• Duurzaamheid: Funderingsdoorvoeren zijn ontworpen om langdurig te functioneren zonder lekken of instorten.
• Beveiliging: Ze zorgen voor een sterke bevestiging van leidingen en kabels, wat de risico’s op beschadiging vermindert.
• Conformiteit: Funderingsdoorvoeren zijn ontworpen conform Bouwbesluit en Nederlandse norm 2768.

3. Groutinjectiepalen en schroefinjectiepalen

Hoewel grout- en schroefinjectiepalen voornamelijk worden gebruikt voor het aanbrengen van nieuwe funderingen, kunnen ze ook worden ingezet bij het herstellen of uitbreiden van bestaande funderingen. Deze palen worden trillingsvrij en geluidsarm de grond in geboord en vormen een stevige ondersteuning voor de constructie.

Uitvoering

• Schroefinjectiepalen: Deze palen worden gemaakt van stalen buizen met schroefbladen en injectieopeningen. Tijdens het boren wordt grout geïnjecteerd om de draagkracht te vergroten.
• Groutinjectiepalen: Deze palen zijn groter en geschikt voor zware constructies. Tijdens het boren wordt beton gebruikt in combinatie met injectie.

Voordelen

• Trillingsvrij en geluidsarm: Ideaal voor stedelijke gebieden waarbij minder hinder wordt veroorzaakt.
• Veelzijdigheid: De palen kunnen worden afgestemd op specifieke projecteisen.
• Duurzaamheid: Door de toepassing van verharde cementgrout of beton wordt een extra sterke fundering gecreëerd.

4. Grondboren bij het plaatsen van hekwerk of schuttingen

Bij het plaatsen van hekwerk of schuttingen kan grondboren een efficiënte methode zijn om paalstevigheid te waarborgen zonder de fundering aan te tasten. Deze techniek wordt vaak gebruikt bij klussen in tuinen of terreinen waarbij de grondsoort voldoende stevig is.

Uitvoering

• Boren in de grond: Gaten worden gemaakt in de grond waar de paalstevigheid nodig is.
• Paal plaatsen: De paal wordt in het gat geplaatst en vastgemaakt met beton of mortel.
• Controle: Na het stollen wordt gecontroleerd of de paal goed vastzit en de juiste sterkte heeft.

Voordelen

• Tijdens besparing: Grondboren versnelt het proces van het plaatsen van hekwerk en schuttingen.
• Minimale afval: Er wordt minder afval gemaakt door het niet nodig te hebben om grote delen van de grond te verwijderen.
• Flexibiliteit: Deze methode is geschikt voor verschillende soorten grond en projecten.

Uitdagingen bij het boren door funderingen

Ondanks de voordelen die het boren door funderingen biedt, zijn er ook een aantal uitdagingen die kunnen optreden. Deze uitdagingen vereisen zorgvuldige voorbereiding en soms technische oplossingen.

1. Onbekende constructie van de fundering

In veel gevallen is het bij het starten van een project onduidelijk hoe de fundering precies is opgebouwd. Dit kan voorkomen wanneer de fundering oud is of niet goed is gedocumenteerd. Bijvoorbeeld, in een casus is piepschuim aangetroffen onder een vermoedelijke fundering. Dit maakt het lastig om te bepalen hoe het boren kan worden uitgevoerd zonder schade te veroorzaken.

Oplossing

• Proefboren: Het uitvoeren van een klein gat kan helpen om de situatie te beoordelen. In de beschreven casus is overwogen om het piepschuim weg te snijden en later terug te plaatsen of gewoon door te boren.
• Advies van deskundigen: Het is verstandig om advies te vragen van een professionele aannemer of ingenieur, die de situatie kan analyseren en een veilige methode kan voorstellen.

2. Problemen met toegang tot de kruipruimte

Soms is toegang tot de kruipruimte beperkt of niet mogelijk, wat het boren van gaten en het leggen van kabels en leidingen lastiger maakt. Dit kan voorkomen bij oude woningen of bij complexe bouwprojecten.

Oplossing

• Alternatieve routes: Het kan nuttig zijn om alternatieve routes te zoeken voor leidingen en kabels, bijvoorbeeld via buisleidingen of via boven de grond.
• Gevorderde technieken: Het gebruik van geavanceerde boren- en boringstechnieken kan helpen om toegang te verkrijgen tot moeilijk bereikbare delen van de fundering.

Aanbevolen methoden en best practices

Bij het boren door funderingen zijn er een aantal aanbevolen methoden en best practices die kunnen worden gevolgd om de veiligheid en het resultaat te waarborgen.

1. Voorbereiding en planning

• Structuuranalyse: Voordat het boren begint, dient een analyse te worden uitgevoerd van de bestaande fundering, inclusief de dikte, het materiaal en eventuele onderliggende structuren.
• Projectplan: Er dient een gedetailleerd projectplan opgesteld te worden, waarin de doelstellingen, methoden en tijdsplanning zijn vastgelegd.
• Advies van deskundigen: Het is verstandig om advies in te winnen bij een bouwkundig ingenieur of aannemer, zodat eventuele risico’s worden geïdentificeerd en vermeden.

2. Juiste materialen gebruiken

• Beton en wapening: Het beton dat wordt gebruikt voor het storten van de fundering moet voldoen aan de bouwtechnische eisen. De wapening dient correct te zijn bevestigd om de structuur te versterken.
• Funderingsdoorvoeren: Bij het leggen van leidingen en kabels dient gebruik te worden gemaakt van funderingsdoorvoeren die conform Bouwbesluit en Nederlandse norm 2768 zijn ontworpen.
• Grout en beton: Bij het gebruik van schroef- of groutinjectiepalen dient er verharde cementgrout of beton te worden geïnjecteerd om de draagkracht te vergroten.

3. Zorgvuldige uitvoering

• Nauwkeurig boren: Het boren van gaten dient nauwkeurig te worden uitgevoerd, zodat het betonijzer goed past en niet los zit.
• Correcte bevestiging: Het betonijzer dient correct te worden bevestigd aan de wapening van de nieuwe fundering om de structuur te versterken.
• Controle na storten: Na het storten dient de fundering te worden gecontroleerd op eventuele lekken, scheurtjes of ongelijkheden.

Conclusie

Het boren door funderingen is een essentiële techniek in bouw- en renovatieprojecten, maar vereist zorgvuldige planning en uitvoering. Afhankelijk van het doel van het project kunnen verschillende methoden worden gebruikt, zoals het boren van gaten met wapening, het gebruiken van funderingsdoorvoeren, of het toepassen van schroef- of groutinjectiepalen. Het is belangrijk om rekening te houden met mogelijke uitdagingen, zoals onbekende funderingsconstructies of beperkte toegang tot de kruipruimte, en hiervoor technische oplossingen te vinden. Door het juiste materiaal te gebruiken en zorgvuldig te werken, kan een stevige en duurzame fundering worden gerealiseerd die voldoet aan de eisen van het project.

Bronnen

1. Funderingspalen boren
2. Kabels leggen onder of door de fundering
3. Nieuwe fundering aansluiten aan oude fundering
4. Grondboren bij Lambers