Een zelfgemaakte fundering: stappenplan, tips en vereisten voor een duurzame basis

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Een stevige fundering vormt de basis van elk bouwproject, of het nu gaat om een woning, schuur of aanbouw. Het is een essentiële ondergrondse constructie die ervoor zorgt dat het gebouw stabiel, veilig en duurzaam blijft. Het zelf maken van een fundering is mogelijk, maar vereist zorgvuldige voorbereiding, kennis van de technische aspecten en naleving van bouwregels. In dit artikel geven we een gedetailleerd overzicht van het proces van het maken van een fundering, met name in het kader van een aanbouwproject, en geven we concrete richtlijnen voor het uitvoeren van elk onderdeel van het werk.

Inleiding

Bij elk bouwproject is het bouwen van een goede fundering een van de meest essentiële stappen. Of je nu een woning, schuur of aanbouw wilt realiseren, een stevige fundering zorgt voor stabiliteit, duurzaamheid en veiligheid. Het is mogelijk om zelf een fundering te maken, mits je de juiste voorbereiding, gereedschap en kennis hebt. In dit artikel geven we een gedetailleerd overzicht van het proces, inclusief de benodigde materialen, een stappenplan, en handige tips voor een succesvolle uitvoering.

De voorbereiding: bouwtekening, terreinverkenning en bouwvoorschriften

Bouwtekening en voorbereiding

Voordat je begint met het funderingswerk, is het belangrijk om een duidelijke bouwtekening te hebben. Deze tekening geeft de afmetingen van de fundering weer en helpt bij het uitlijnen van het project. Daarnaast is het verstandig om rekening te houden met eventuele bouwregels of voorschriften in jouw regio. Deze kunnen bijvoorbeeld aangeven hoe diep de fundering moet liggen of of bepaalde materialen verplicht zijn.

Naast een bouwtekening is het ook verstandig om een checklist op te stellen met alle benodigde gereedschappen en materialen. Dit voorkomt onnodige vertragingen tijdens het werk. Een grondige voorbereiding is dus essentieel, zowel qua documentatie als logistiek.

Terrreinverkenning

Het is aan te raden om een terreinverkenning te doen voordat de fundering begint. Dit houdt in dat historische en huidige informatie over het terrein wordt verzameld, zoals afmetingen, begroeiing, leidingen en andere ondergrondse structuren. Deze informatie helpt bij het bepalen van de juiste funderingsoplossing en voorkomt problemen later op het project.

Soorten funderingen en toepassingen

Er zijn verschillende soorten funderingen, waarbij de keuze afhankelijk is van de bouwprojecten en de ondergrond:

Strookfunderingen: Worden vaak gebruikt bij standaard woningen en verdelen het gewicht over een breed oppervlak.
Betonplaten: Ook wel een betonvloer genoemd, worden vooral toegepast in gebieden waar een grote draagkracht van de ondergrond aanwezig is.
Betonnen palen: Geschikt voor zwakke grond, waarbij het gewicht wordt verdeeld op diepe, stevige lagen onder de bouwplaats.

De keuze van de juiste fundering is cruciaal. De grondsoort, het gewicht van de aanbouw en de omgevingsomstandigheden bepalen welk type fundering het beste past bij jouw project.

Stappenplan voor het maken van een fundering

Stap 1: Graven van de sleuf

Met behulp van een graver of handgereedschap moet een sleuf worden gegraven waar de fundering in zal komen. De diepte en breedte van de sleuf moeten overeenkomen met de afmetingen van de aanbouw en de gewenste belastingcapaciteit. Volgens enkele bronnen moet de fundering minimaal 600 mm onder het maaiveld liggen om te voorkomen dat het wintervries de fundering beschadigt. Ook is het aanbevolen om aan beide kanten van de fundering 10 cm ruimte over te houden voor de bekisting.

Bij het graven moet je zorgvuldig werken. Zorg dat de sleuf gelijk is en dat de grond goed is voorbereid. Verwijder obstakels en egaliseer de grond zodat de fundering later goed kan worden uitgevoerd.

Stap 2: Bekisting opzetten

Bouw een stevige bekisting rondom het gebied waar je de fundering gaat leggen. Zorg ervoor dat de bekisting perfect recht en haaks is. Een slechte bekisting kan leiden tot ongelijkheid in de fundering, wat later problemen kan opleveren. Gebruik stevig hout voor de bekisting en controleer regelmatig de horizontale en verticale afmetingen.

Stap 3: Vulling aanbrengen

Voordat het beton wordt gegoten, is het aan te raden om een vulling aan te brengen. Deze vulling bestaat meestal uit zand en grind en zorgt ervoor dat de fundering goed op de grond ligt. De vulling moet gelijkmatig worden uitgebracht en aangedrukt. Dit voorkomt dat de fundering later instort of lekraakt.

Stap 4: Betonmengsel bereiden en gieten

Volg de instructies nauwkeurig op bij het bereiden van de betonmix. Zorg voor de juiste verhoudingen en meng het beton grondig. Het beton dient van goede kwaliteit te zijn om de belasting van de aanbouw te dragen. Gebruik een betonmengsel dat geschikt is voor funderingen.

Gebruik een kruiwagen of betonpomp om het mengsel in de sleuf te brengen. Zorg dat het beton gelijkmatig wordt uitgebracht en dat er geen luchtbelletjes of ongelijkheden ontstaan. Gebruik een vlakke plaat om het beton glad te maken.

Stap 5: Wapeningsstaal aanbrengen

Voor extra stevigheid en belastbaarheid is het aan te raden om wapeningsstaal aan te brengen. Dit is vooral belangrijk bij grotere of zwaardere bouwprojecten. Plaats het wapeningsstaal zorgvuldig in het beton en zorg dat het goed vastzit. Dit voorkomt scheurtjes en verzekert de duurzaamheid van de fundering.

Stap 6: Afwerking en droogtijd

Na het gieten van het beton moet je wachten tot het goed is uitgehard. Dit duurt meestal minimaal 28 dagen. Tijdens deze droogtijd moet de fundering beschermd worden tegen directe zonlicht en regen. Gebruik een plastic folie of een dekzeil om het beton te beschermen.

Na de droogtijd kan de bekisting worden verwijderd. Controleer de fundering op scheurtjes of ongelijkheden. Indien nodig, kun je kleine reparaties uitvoeren met een betonverdichtingsmiddel.

Tips voor een succesvolle uitvoering

Voorbereiding is essentieel

Zorg ervoor dat je alle benodigde gereedschappen en materialen hebt voordat je begint. Maak een checklist en zorg dat alles gereed is. Dit voorkomt onnodige vertragingen tijdens het werk.

Nauwkeurig meten

Meet de afmetingen van de fundering zorgvuldig en markeer de grenzen duidelijk. Dit voorkomt afwijkingen in de constructie. Gebruik een kruislijn of laserapparaat om ervoor te zorgen dat de fundering recht en haaks is.

Grondvoorbereiding

Zorg ervoor dat de grond waarop je de fundering gaat leggen goed is voorbereid. Verwijder obstakels en egaliseer de grond. Dit voorkomt dat de fundering later instort of lekraakt.

Bekisting opzetten

Bouwregels en voorschriften

Het maken van een fundering moet voldoen aan de bouwregels en voorschriften in jouw regio. Deze regels bepalen onder andere de minimale diepte van de fundering, de benodigde materialen en de belastingcapaciteit. Het is verstandig om je te informeren bij de gemeente of een ervaren klusser om te zorgen dat je aan alle voorschriften voldoet.

Een fundering moet ook voldoen aan de eisen van het Besluit bouwwerken leefomgeving. Dit document bevat voorschriften voor het bouwen van een bouwwerk met betrekking tot veiligheid, bruikbaarheid, gezondheid van de gebruikers van het gebouw, milieu en energiezuinigheid. De veiligheid is natuurlijk het belangrijkste voor jouw fundering.

Benodigde materialen en gereedschap

Voor het zelf maken van een fundering zijn een aantal essentiële materialen nodig. Deze omvatten:

Beton of cementmengsel: De basis van de fundering. Het beton dient van goede kwaliteit te zijn om de belasting van de aanbouw te dragen.
Zand en grind: Deze materialen worden vaak gebruikt voor het opstellen van een vulling onder de fundering of als onderdeel van het betonmengsel.
Wapeningsstaal: Voor extra stevigheid en belastbaarheid.
Hout voor de bekisting: Wordt gebruikt om de vorm van de fundering te bepalen.
Bouw gereedschap: Kruiwagens, schoppen, niveaus, kruislijnen, etc.

Zorg dat je kwalitatief hoogwaardige materialen gebruikt om een duurzame fundering te realiseren. Maak van tevoren een overzicht van hoeveel van elk materiaal je nodig hebt en waar het moet worden opgeslagen.

Veiligheid en kwaliteitscontrole

Veiligheid

Tijdens het maken van een fundering zijn er meerdere veiligheidsmaatregelen die je dient te volgen. Zorg dat je goed omgaat met het gereedschap en dat je beschermingsmiddelen zoals handenschermen en veiligheidshelm gebruikt. Zorg ook dat het werkterrein goed is afgezet om ongevallen met voorbijkomende personen te voorkomen.

Kwaliteitscontrole

Na het uitvoeren van de fundering is het verstandig om de kwaliteit te controleren. Controleer of de fundering horizontaal en verticaal recht is. Controleer of er scheurtjes of ongelijkheden in het beton zitten. Indien nodig, kun je kleine reparaties uitvoeren met een betonverdichtingsmiddel.

Conclusie

Het zelf maken van een fundering is een uitdaging, maar ook een leerzame en kostenefficiënte keuze. Door het proces zorgvuldig te plannen, het juiste materiaal te gebruiken en aandacht te besteden aan de technische aspecten, kan men een stevige en duurzame fundering realiseren. Het is belangrijk om zich bewust te zijn van de bouwvoorschrachten, de grondsoort en de belastingcapaciteit van de fundering. Bij twijfel is het verstandig om hulp in te schakelen bij een ervaren klusser of professionele aannemer. Dit zorgt voor extra veiligheid en kwaliteit in het project.

Een goed uitgevoerde fundering is de basis van elk bouwproject. Zorg dat je alle stappen nauwkeurig uitvoert en dat je aandacht besteedt aan de details. Zo zorg je ervoor dat je fundering jarenlang goed functioneert en het gewenste doel bereikt.