Hoe maak je een fundering op een berghelling: Stappenplan, tips en checklist

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Een fundering vormt de basis van elke bouwconstructie, en bij bouwprojecten op een berghelling is dit nog belangrijker. Een onvoldoende of slecht uitgevoerde fundering kan leiden tot schade, instabiliteit of zelfs tot instorting. Het zelf maken van de fundering kan kostenefficiënt zijn, maar vereist zorgvuldige voorbereiding, het kiezen van juiste materialen en het volgen van een gedetailleerd stappenplan. In deze gids leggen we uit hoe je een fundering op een berghelling kunt maken, met aandacht voor de specifieke uitdagingen die dit type terrein met zich meebrengt.

We baseren ons uitsluitend op informatie uit betrouwbare bronnen en tonen aan hoe je, als woningeigenaar of DIY-enthousiast, een stevige fundering kunt realiseren — zowel voor een woning als voor een aanbouw of schuur — op een helling.

Inleiding

Bouwen op een berghelling brengt extra uitdagingen met zich mee. De helling kan leiden tot ongelijkmatige belastingen, waterafvoerproblemen en stabiliteitsrisico’s. Om dit te voorkomen is een goed uitgevoerde fundering van het grootste belang. In de praktijk betekent dit dat het fundament dieper moet worden aangelegd, extra maatregelen genomen moeten worden tegen vocht en de bouwconstructie extra afgestemd moet worden op de helling.

Deze gids volgt de essentiële stappen uit diverse betrouwbare bronnen, zoals Fundering.nl, Bouwbestel.nl en Fundering.nu. Deze bronnen geven een gedetailleerd stappenplan, checklist en tips van professionals die je kunt gebruiken om zelf een fundering aan te leggen.

Stappenplan voor het maken van een fundering op een berghelling

Stap 1: Uitlijnen van de fundering

Voordat je begint met het uitgraven, is het belangrijk om de locatie van de fundering duidelijk uit te lijnen. Gebruik hiervoor palen of haringen die je per halve meter in de grond plaatst. Tussen deze palen span je een koord om een duidelijk beeld te krijgen van de vorm van de fundering.

Bij een berghelling is het aan te raden om eerst een horizontale basis te bepalen. Dit kan met behulp van een waterpas of een digitale niveautoestel. Het is verstandig om ook bouwtekeningen of een bouwraam te gebruiken om de hoeken accuraat in te zetten.

Tip: Zorg dat de fundering horizontaal is ten opzichte van de grond, ook al ligt het terrein zelf schuin. Dit voorkomt later instabiliteit.

Stap 2: Uitgraven van de fundering

De fundering moet uitgegraven worden tot minimaal 600 mm onder het maaiveld. Dit is nodig om te voorkomen dat de fundering in de winter opvriest. Op een berghelling is het aan te raden om deze diepte nog iets groter te maken, zodat de fundering beter is afgestemd op de helling.

Let er op dat je aan beide kanten van de fundering ongeveer 10 cm ruimte overlaat. Dit is nodig voor de bekisting. In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij een schuur of klein bouwproject, kan een diepte van 500 mm voldoen. Maar bij woningbouw en zwaardere constructies is 600 mm standaard.

Tip: Houd rekening met de grondsoort. Op losse grond of zand is een diepere fundering vaak noodzakelijk.

Stap 3: Bekisting van de fundering

De bekisting bepaalt de vorm van de fundering en voorkomt dat het beton uitloopt. Gebruik houten planken of plaatmateriaal en zorg ervoor dat deze goed uitgelijnd zijn met een waterpas. Op een helling is het extra belangrijk dat de bekisting stevig is vastgezet, bijvoorbeeld met piketten of klemmen.

Plaats de piketten om de 600 mm en trek eventueel schuine latten (schorren) om de bekisting extra te verstevigen. Dit voorkomt dat de kist instort bij het storten van het beton.

Tip: Gebruik een houten lat of een soort lijmtang als extra klem bij het bevestigen van de planken.

Stap 4: Vochtbestendig maken van de fundering

Het is belangrijk om de fundering vochtbestendig te maken, vooral op een helling waar water kan stromen. Gebruik een vochtbestendige laag of een damplamella op de onderkant van de bekisting. Dit voorkomt dat water via de grond naar boven trekt.

Tip: Voeg een afwateringssysteem toe, zoals een drainaageslang of afwateringspijp onder de fundering. Dit helpt bij het afvoeren van grondwater.

Stap 5: Wapening van de fundering

Om de fundering sterk genoeg te maken, wordt er wapeningsstaal gebruikt. Dit zorgt voor extra stabiliteit en voorkomt scheurtjes in het beton. Zorg ervoor dat het wapeningsstaal volgens de bouwtekening wordt gelegd en dat er voldoende overlap is tussen de staven.

Bij een berghelling is het aan te raden om extra wapening toe te voegen aan de zijkanten of onderkant van de fundering, afgestemd op de helling en belasting.

Tip: Controleer altijd de belastingberekening. Gebruik bijvoorbeeld een bouwcalculator of neem advies in van een bouwkundige.

Stap 6: Beton storten

Na het zetten van de bekisting en het leggen van het wapeningsstaal is het tijd om het beton te storten. Zorg ervoor dat het beton gelijkmatig wordt verdeeld en dat er geen luchtbellen in blijven. Gebruik een trilnaald om het beton goed te verdichten.

Bij een helling is het aan te raden om de fundering in meerdere lagen te storten om instorting of oneffenheden te voorkomen. Zorg ook dat het beton tijd genoeg krijgt om uit te harden. De aanbevolen uithardingsperiode is meestal 7 tot 14 dagen, afhankelijk van de omstandigheden.

Tip: Stort het beton op een droge dag en vermijd werken in regen of vocht.

Stap 7: Bekisting verwijderen en afwerking

Na het uitharden van het beton kun je de bekisting voorzichtig verwijderen. Controleer of de randen van de fundering mooi afgewerkt zijn en eventuele oneffenheden wegwerken. Bij een helling is het verstandig om ook de afwerking van de bovenkant van de fundering horizontaal te houden, zodat er geen water kan stromen over de randen.

Tip: Gebruik een afwerktang of lijm om eventuele kieren of oneffenheden te herstellen.

Belangrijke tips voor het maken van een fundering op een berghelling

Plan goed vooraf: Zorg dat je een gedetailleerd bouwplan hebt en dat je alle benodigde materialen en gereedschappen hebt.
Voer grondonderzoek uit: Voordat je begint, onderzoek of de grond stevig genoeg is. Op een helling is dit extra belangrijk.
Gebruik stevige bekisting: Zorg ervoor dat de bekisting goed verankerd is en niet instort bij het storten van het beton.
Bereken de belasting: Bereken hoe zwaar de constructie op de fundering zal liggen en pas de afmetingen en wapening hierop aan.
Zorg voor afwatering: Voeg een afwateringssysteem toe om waterafvoer te faciliteren en vochtproblemen te voorkomen.
Laat het beton uitharden: Geef het beton voldoende tijd om uit te harden en vermijd directe belasting voor dat moment.
Controleer op stabiliteit: Na het uitharden controleer je of de fundering horizontaal is en geen scheurtjes heeft.

Checklist voor het maken van een fundering op een berghelling

Hieronder vind je een overzichtelijke checklist die je helpt om alle essentiële stappen te volgen bij het maken van een fundering op een helling:

Voorbereiding

[ ] Bouwtekening of bouwraam opstellen
[ ] Benodigde materialen (beton, wapeningsstaal, planken) verzamelen
[ ] Grondonderzoek uitvoeren
[ ] Werkplaats voorbereiden en veilig maken
[ ] Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) verzamelen

Bouwproces

[ ] Locatie van fundering uitlijnen
[ ] Fundering uitgraven tot minimaal 600 mm diepte
[ ] Bekisting bouwen en verankeren
[ ] Wapeningsstaal leggen volgens bouwtekening
[ ] Beton storten en verdichten
[ ] Afwateringssysteem aanbrengen
[ ] Beton uitharden (minimaal 7 dagen)

Afwerking

[ ] Bekisting verwijderen
[ ] Fundering controleren op scheurtjes of kieren
[ ] Eventuele oneffenheden corrigeren
[ ] Fundering horizontaal afwerken
[ ] Opnieuw controleren of de fundering stevig en waterpas is

Veiligheid en voorkomen van fouten

Bij het maken van een fundering op een berghelling is veiligheid een prioriteit. Let op de volgende zaken:

Vaste werkomgeving: Zorg dat je werkt op een stabiel en gelijkmatig vlak. Op een helling is het verstandig om extra steunen of paaltjes in te zetten om instorting te voorkomen.
Voldoende ruimte: Zorg dat je voldoende ruimte hebt voor het uitgraven en het storten van het beton.
Gebruik van PBM: Zorg voor de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals handschoenen, oogbescherming en een helm.
Kwaliteit van materialen: Controleer de kwaliteit van beton, wapeningsstaal en planken voordat je ze gebruikt.

Veelgemaakte fouten bij het maken van een fundering op een helling zijn: - Onvoldoende diepte van de fundering - Onjuiste berekening van de belasting - Slechte afwatering - Niet horizontaal afwerken van de fundering - Geen grondonderzoek uitvoeren

Advies van professionals

Een ervaren bouwkundige benadrukt het belang van voorbereiding en aandacht voor detail. “Een goede voorbereiding is de basis voor een succesvolle fundering. Neem de tijd om de juiste stappen te volgen en maak gebruik van kwaliteitsmaterialen. Zo kun je vertrouwen op een sterke en duurzame fundering,” zegt Markus van der Velden, ervaren bouwkundige.

Een paar extra tips van professionals: - Controleer de kwaliteit van de materialen voor gebruik - Zorg voor een goede funderingsdiepte en breedte - Gebruik wapeningsstaal op de juiste manier - Volg het stappenplan nauwkeurig - Wees geduldig en neem de tijd om alles goed te laten uitharden

Conclusie

Het maken van een fundering op een berghelling vereist extra aandacht voor stabiliteit, afwatering en diepte. Door het volgen van een gedetailleerd stappenplan, het gebruik van kwaliteitsmaterialen en het toepassen van professionele adviezen, kun je een sterke en duurzame fundering realiseren. Of je nu een woning, schuur of aanbouw wilt realiseren, een goed aangelegde fundering is de basis van elk bouwproject.

Bij het maken van een fundering op een helling is het aan te raden om eventueel professioneel advies in te winnen, vooral bij grotere projecten of bij twijfel over de stabiliteit van de grond. Een grondige voorbereiding, het volgen van het stappenplan en de juiste afwerking zorgen ervoor dat je fundering langdurig en betrouwbaar blijft.

Bronnen

berghelling