Hoe achterhaal en controleer je de fundering van je woning: een gids voor woningeigenaren

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Bij de aankoop van een woning, bij renovaties of verbouwingen, en zelfs bij het merken van vreemde verschijnselen in het huis, is het belangrijk om te weten welk type fundering je woning heeft. De fundering vormt namelijk het fundament van je woning en beïnvloedt direct de stabiliteit en levensduur van de constructie. In dit artikel leggen we uit hoe je de fundering van je woning kunt controleren, welke signalen er op funderingsproblemen kunnen wijzen, en wat je moet doen als je twijfels hebt.

Inleiding

Voor veel huiseigenaren is de fundering van hun woning een vergeten onderdeel. Tijdens de aankoop van een huis let men vaak meer op de buitenkant, de ligging of de interieurtoestand dan op het fundament dat eronder ligt. Toch is dit onderdeel van ons huis essentieel, omdat het ervoor zorgt dat de woning op de juiste manier op de grond rust en zich niet verheft of verzakt.

In Nederland zijn meerdere funderingstypen in gebruik, en de keuze ervoor hangt af van de bouwperiode, de ondergrond en de structuur van het huis. Het is daarom belangrijk om te weten welk type fundering jouw woning heeft, zowel om eventuele funderingsproblemen op te sporen, als om eventuele verbouwingen veilig en correct te kunnen uitvoeren.

Hoe achterhaal je welk type fundering je woning heeft?

Er zijn meerdere manieren om de fundering van je woning te achterhalen. De meest betrouwbare methode is het inwinnen van de oorspronkelijke bouwtekeningen, die in het gemeentearchief worden bewaard. Deze tekeningen zijn meestal van het bouwjaar en tonen duidelijk hoe het huis is opgeleverd, inclusief de fundering. Daarnaast zijn er ook online tools en professionele onderzoeken die je kunnen helpen bij het identificeren van eventuele funderingsproblemen.

1. Oorspronkelijke bouwtekeningen

De meest betrouwbare manier om te achterhalen welke fundering je woning heeft, is door bij de gemeente het archief van de oorspronkelijke bouwtekeningen op te vragen. Deze tekeningen zijn meestal beschikbaar via de afdeling Bouw- en Woningtoezicht. Op deze archieftekeningen staat aangegeven hoe de fundering is uitgevoerd, of het nu gaat om een fundering op palen, staal of een andere constructie.

Bijvoorbeeld: In risicogebieden zoals Rotterdam of Amsterdam is het vaak gebruikelijk dat oude woningen zijn gefundeerd op houten palen. Deze palen kunnen in de loop der jaren verzakken of bederven, wat leidt tot funderingsproblemen.

2. Postcodetool voor fundering

Sommige websites bieden een gratis funderingscheck via postcode. Deze tools zijn niet 100% betrouwbaar, omdat ze alleen algemene informatie over de ondergrond in het gebied tonen. Ze kunnen wel een eerste indruk geven van het type ondergrond waarop je woning rust, en zo indirect aangeven welk type fundering waarschijnlijk is gebruikt.

Het nadeil van deze methode is dat ze geen specifieke bouwtekeningen tonen, en dus geen absoluut zekere informatie geven. Ze zijn meestal bedoeld als eerste stap in het identificeren van eventuele risico’s.

3. Bouwkundige keuring

Een bouwkundige keuring is een professionele manier om zowel de staat van de fundering als andere bouwkundige aspecten van de woning te controleren. Tijdens een bouwkundige keuring wordt gekeken naar:

De structuur van de woning
Eventuele scheuren in de muren of vloeren
De horizontale stand van de vloeren
De staat van de daken, deuren en ramen

De bouwkundige keuring kan uitgevoerd worden in combinatie met een funderingsonderzoek, wat extra waardevolle informatie oplevert.

4. Funderingsonderzoek

Als je twijfelt of je woning funderingsproblemen heeft, is het verstandig om een funderingsonderzoek uit te voeren. Dit onderzoek kan uit verschillende fasen bestaan, zoals:

Fase 0 (risicobeoordeling): Een visuele controle op zichtbare tekens van funderingsproblemen.
Fase 1 (basisonderzoek): Meer uitgebreide metingen, zoals vloerwaterpasmetingen en scheurvormingsinspecties.
Volledig funderingsonderzoek: Voor gevallen waarbij er duidelijke tekens zijn van problemen, wordt een compleet onderzoek uitgevoerd volgens de F3O-richtlijnen.

Deze onderzoeken worden uitgevoerd door funderingsexperts, en geven een duidelijk beeld van de staat van de fundering.

Soorten funderingen

In Nederland zijn verschillende funderingstypen in gebruik. De keuze ervoor hangt af van de bouwperiode, de ondergrond en de structuur van het huis. De meest voorkomende funderingen zijn:

1. Fundering op staal

Een fundering op staal is meestal gebruikt in gebieden waar de bodem stabiel is en geen extra ondersteuning nodig is. Deze fundering is minder gevoelig voor bodemdaling of verzakkingen.

2. Fundering op palen

Een fundering op palen wordt vaak gebruikt in gebieden met zachte bodem of veen. De palen dringen diep de bodem in en geven extra steun aan de woning. In risicogebieden, zoals Amsterdam of Rotterdam, zijn veel oude huizen gefundeerd op houten palen.

Belangrijk: Houten palen kunnen in de loop van de jaren bederven of verzakken, wat leidt tot funderingsproblemen.

Hoe herken je funderingsproblemen?

Er zijn verschillende signalen die wijzen op eventuele funderingsproblemen. Deze tekens zijn vaak zichtbaar in het dagelijks gebruik van het huis. Het herkennen van deze signalen is essentieel, want funderingsproblemen kunnen leiden tot serieuze schade die kostbaar en tijdrovend is om te herstellen.

1. Verzakking en scheefstand

Een duidelijke aanwijzing voor funderingsproblemen is wanneer de woning verzakt of scheef staat. Dit gebeurt vaak bij huizen met houten paalfunderingen of bij woningen die zijn gebouwd op een ondiepe fundering in veengebieden.

2. Scheuren in de buitengevel

Scheuren in de buitengevel zijn een duidelijk teken van bouwkundige spanning. Bij funderingsproblemen zijn deze scheuren vaak breder en langer dan normale haarscheurtjes. Ze ontstaan door de druk die op de muren en vloeren werkt, en kunnen een teken zijn van verzakking of zettingsverschillen.

3. Bredere scheuren in binnenmuren en vloeren

Wanneer de fundering deel van zichzelf verzakt, ontstaat er een ongelijke drukverdeling over de woning. Dit leidt tot scheuren in binnenmuren en vloeren, die zich geleidelijk uitbreiden. Dit is een ernstig teken dat de fundering mogelijk niet meer stabiel is.

4. Klemmende deuren en ramen

Een minder duidelijk, maar ook herkenbaar teken is wanneer deuren en ramen klemmen. Dit kan gebeuren doordat de woning niet horizontaal staat, wat voortkomt uit een funderingsprobleem. Dit verschijnsel is vaak aan te treffen in woningen met houten funderingen.

5. Scheve vloeren

Scheve vloeren zijn een ander duidelijk teken van funderingsproblemen. Ze wijzen op onzijdelijke zetting van het fundament, wat kan leiden tot onstabiele constructie en verder schade.

Wanneer is een funderingsonderzoek nodig?

Er zijn verschillende situaties waarin het verstandig is om een funderingsonderzoek uit te voeren. Deze situaties zijn meestal gerelateerd aan risico’s of veranderingen aan het huis.

1. Aankoop van een woning in een risicogebied

Bij de aankoop van een woning in een risicogebied, zoals een gebied met veen of houten paalfunderingen, is het verstandig om een bouwkundige keuring en funderingsonderzoek uit te voeren. Dit geeft inzicht in de staat van de fundering en helpt om eventuele problemen vroegtijdig op te sporen.

2. Verbouwing of uitbreiding van het huis

Bij een verbouwing of uitbreiding, zoals het aanleggen van een dakterras, een garage of een schuur, is het belangrijk om te weten welk type fundering je huis heeft. Dit is nodig om te bepalen of de huidige fundering extra belasting kan dragen, en of er extra ondersteuning nodig is.

3. Zichtbare gebreken

Als je zichtbare gebreken ziet, zoals scheuren in de muren of vloeren, is het verstandig om een funderingsonderzoek te laten uitvoeren. Dit onderzoek helpt om te achterhalen of de fundering nog stabiel is en of er maatregelen genomen moeten worden om schade te voorkomen.

4. Bouwwerkzaamheden in de omgeving

Bij werkzaamheden in de omgeving, zoals nieuwbouw of infrastructuurprojecten, kan de ondergrond veranderen. Dit kan leiden tot funderingsproblemen in aangrenzende woningen. In dergelijke gevallen is het verstandig om de fundering van je woning te controleren.

Wat kun je doen als funderingsproblemen zich voordoen?

Als je vermoedt dat je woning funderingsproblemen heeft, is het verstandig om professionele hulp in te richten. Een funderingsexpert kan een gedetailleerd onderzoek uitvoeren en advies geven over de nodige maatregelen.

1. Visuele inspectie

Een eerste stap is een visuele inspectie van de woning. Dit kan zelf gedaan worden, maar het is aan te raden om dit door een deskundige te laten doen. Tijdens deze inspectie wordt gekeken naar:

Scheuren in muren en vloeren
Scheve vloeren
Klemmende deuren en ramen
Eventuele verzakkingen

2. Metingen

Een tweede stap is het uitvoeren van metingen, zoals een vloerwaterpasmeting, om te controleren of de vloeren horizontaal zijn. Ook kan een scheurvormingsinspectie uitgevoerd worden om de mate van schade vast te stellen.

3. Professionele onderzoek

Als er sprake is van duidelijke tekens van funderingsproblemen, is het verstandig om een volledig funderingsonderzoek te laten uitvoeren. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door een funderingsdeskundige en geeft een gedetailleerd beeld van de staat van de fundering.

Conclusie

De fundering van een woning speelt een cruciale rol in de stabiliteit en duurzaamheid van de constructie. Het kiezen van het juiste type fundering hangt af van de ondergrond, de bouwperiode en de structuur van het huis. Funderingsproblemen kunnen zich op verschillende manieren openbaren, zoals scheuren in de muren of verzakking van de vloeren. Het herkennen van deze problemen is essentieel om schade te voorkomen of op tijd te herstellen.

Met name in risicogebieden zoals Rotterdam en Amsterdam zijn funderingsproblemen vaker aan te treffen, vooral in huizen met oude houten paalfunderingen. Klimaatverandering verergert deze problemen door droogte en bodemdaling. Het is daarom belangrijk dat huiseigenaren weten welk type fundering hun woning heeft, zodat zij eventuele risico’s kunnen beoordelen en nodige maatregelen kunnen nemen.

Bij renovaties, uitbreidingen of bouwprojecten is het weten van de fundering essentieel voor de veiligheid en het succes van het project. Huiseigenaren kunnen bij hun gemeente informatie opvragen of een postcodecheck uitvoeren om het type fundering van hun woning te achterhalen. Als funderingsproblemen worden geconstateerd, is het verstandig om professionele hulp in te richten om de schade te beheersen en de woning veilig en duurzaam te maken.

Bronnen

woning