Hoe leg je een fundering aan: een stapsgewijze gids voor betonfunderingen

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Een goed aangelegde fundering is de basis voor elke constructie, of het nu gaat om een oprijlaan, schuur, aanbouw of garage. Zonder een stabiele fundering lopen constructies het risico op scheuren, verzakkingen of zelfs totale instorting. Het is daarom van groot belang om aandacht te besteden aan het planning- en uitvoeringsproces van de fundering. In dit artikel geven we een gedetailleerde uitleg over hoe je een fundering aanlegt, welke factoren je moet in overweging nemen, en welke technieken en materialen het meest geschikt zijn. We bepalen ook de belangrijkste normen en regelgeving die van toepassing zijn, zodat je zeker weet dat je voldoet aan de wettelijke eisen.

Inleiding

Een fundering is de ondersteuning van een constructie en speelt een cruciale rol in de stabiliteit en levensduur van het gebouw of de oppervlakte die erop geplaatst wordt. De kwaliteit van de fundering bepaalt in grote mate of het eindresultaat duurzaam en betrouwbaar is. De keuze van de juiste fundering hangt af van factoren als de ondergrond, de belasting die op de fundering komt, de omgeving en de regelgeving.

In de context van dit artikel richten we ons op het aanleggen van een betonnen fundering, een veelgebruikte methode bij het plaatsen van schuren, aanbouwen en andere constructies. We geven een stapsgewijze uitleg van het proces, vanaf het onderzoek van de ondergrond tot aan het storten van het beton.

Stap 1: Onderzoek van de ondergrond

Voordat je begint met het aanleggen van een fundering, is het van essentieel belang om de ondergrond goed te analyseren. De ondergrond bepaalt namelijk de keuze van het type fundering en het bouwproces.

1.1 Bodemonderzoek uitvoeren

Een grondonderzoek is een essentieel onderdeel van het proces. Door een sondering uit te voeren, kun je bepalen hoe het draagvermogen van de ondergrond is. Dit wordt gedaan met een sondeerconus, die onder een hoek van 60 graden in de grond wordt gedrukt. Tijdens dit proces wordt de weerstand gemeten, wat aangeeft waar de zandlaag begint. Dit geeft inzicht in de stabiliteit van de ondergrond en helpt bij het bepalen van de juiste funderingsdiepte.

Een professionele constructeur of bodemonderzoeker kan hierbij helpen. Deze partij kan ook een constructietekening en constructieberekening opstellen, waarin het draagvermogen en de benodigde maatregelen zijn weergegeven.

1.2 Soorten ondergrond

Afhankelijk van de ondergrond, kan de funderingsmethode verschillen. Bijvoorbeeld:

Zandgrond is ideaal voor funderingen en heeft een goed draagvermogen.
Kleigrond is minder geschikt en vereist vaak een fundering op palen of een diepere fundering.
Rozengrond is sterk en heeft een hoge stabiliteit.

Als je te maken hebt met een zwakke ondergrond zoals klei, is het aan te raden om een fundering op palen te kiezen. Deze methode zorgt ervoor dat de fundering zich op een stabiele laag ondergrond kan steunen.

Stap 2: Weersomstandigheden en timing

Een goed aangelegde fundering vereist ook aandacht voor de omstandigheden tijdens het uitvoeren van het werk.

2.1 Weersvoorspellingen checken

Het storten van beton vereist gunstige weersomstandigheden. Bij te koude of vorstige temperaturen kan het beton niet goed uitstallen. Bij hoge temperaturen droogt het beton te snel uit, wat leidt tot poriën en verminderde sterkte. Ook bij zware regenval is het storten van beton niet aan te raden, omdat de sleuf onder water kan komen te staan en het beton daardoor minder kwalitatief wordt.

Daarom is het verstandig om de weersvoorspellingen vooraf te checken en het storten van beton te plannen op een dag met matige temperaturen en minimaal regen.

Stap 3: Uitgraven van de ondergrond

Een goed voorbereid bouwterrein is de basis voor een stabiele fundering.

3.1 Uitgraven en voorbereiden van de sleuf

De sleuf moet voldoende diep worden uitgegraven. Een typische diepte ligt tussen de 35 en 45 cm, afhankelijk van de ondergrond en de belasting die op de fundering komt. Bij kleigrond kan de diepte zelfs groter zijn. Tijdens het uitgraven moet alles wat losse grond, wortels of stenen verwijderd worden, om verzakkingen te voorkomen.

3.2 Funderingslaag aanbrengen

Na het uitgraven wordt een funderingslaag aangebracht. Afhankelijk van de gekozen methode kan dit bestaan uit puin, grind of zand. Bij een betonnen fundering wordt eerst een laag puin aangebracht, gevolgd door een betonplaat. Bij een zand- of grindfundering wordt een laag van 20 tot 30 cm puin of grind aangebracht, gevolgd door een laag zand of stabilisé.

Stap 4: Bekisting en wapening

Voordat het beton wordt gestort, moet er een bekisting worden aangebracht. Deze bekisting houdt het beton in de gewenste vorm en voorkomt lekken of vervorming. De bekisting moet van stevige materialen zijn gemaakt, zoals houten of metalen planken.

Bij het aanleggen van een plaatfundering is het ook aan te raden om wapeningsstaal toe te voegen. Dit verhoogt de sterkte van de fundering en maakt het minder gevoelig voor spanningen of breuk.

Stap 5: Beton storten

Het storten van het beton is een belangrijk moment in het proces. Het moet zorgvuldig en volgens de juiste procedures gebeuren.

5.1 Kwaliteit van het beton

De kwaliteit van het beton is essentieel. Het moet van het juiste mengsel zijn gemaakt, met de juiste hoeveelheid cement, water en aggregaten. Het is aan te raden om beton van een betrouwbare leverancier te gebruiken of professioneel te bestellen bij een betonleverancier.

5.2 Storttechniek

Bij het storten moet het beton gelijkmatig worden verdeeld en goed verwerkt. Eventuele luchtbellen moeten worden verwijderd, bijvoorbeeld door het gebruik van een vibratortrochel. Na het storten wordt het beton afgevlakt met een vlakke kant en nagevuld op eventuele oneffenheden.

5.3 Verdichting en stabilisatie

Nadat het beton is gestort, moet het worden verdicht. Dit gebeurt meestal door middel van een vibratortrochel of een manueel verdichting. Dit zorgt voor een homogene structuur en voorkomt poriën.

Stap 6: Na het storten: het wachten op uitharding

Na het storten moet het beton uitharden. Dit proces kan enkele dagen tot weken duren, afhankelijk van de omstandigheden. Tijdens dit proces is het belangrijk om het beton te bescheren tegen directe zonnestraling, vorst en regen. Een folielaag of een beschermende deken kan hiervoor dienen.

Het is aan te raden om op het beton niet te gaan staan of zware materialen op te leggen totdat het volledig is uitgestold. Dit voorkomt scheuren en vermindert de risico’s op schade.

Stap 7: Controle en afwerking

Na het uitstallen van het beton is het aan te raden om de fundering te controleren op eventuele scheuren of onregelmatigheden. Ook kan een constructeur het werk controleren om ervoor te zorgen dat de fundering voldoet aan de normen en regelgeving.

Bij een fundering onder een oprijlaan of schuur kan ook een laag klinkers of tegels worden aangebracht. Deze moeten goed worden gelegd en vastgezet met bindmiddel of zand.

Soorten funderingen en hun toepassing

Afhankelijk van de situatie en de ondergrond kan de keuze van fundering verschillen. Hieronder geven we een overzicht van de meest gebruikte soorten funderingen en hun toepassing.

7.1 Plaatfundering

Een plaatfundering bestaat uit een betonnen plaat die over de hele oppervlakte van de constructie is aangelegd. Dit is een populaire keuze voor schuren, tuinhuisjes en aanbouwen. De voordelen zijn:

Zeer stevige ondersteuning
Eenvoudig in uitvoering
Ideaal voor zowel houten als steenconstructies

De nadelen zijn:

Duur door het gebruik van veel beton
Moeilijk toegankelijk in een dicht bebouwd gebied

7.2 Fundering op palen

Bij een fundering op palen worden de palen in de grond gedreven tot een stabiele laag. Dit is een goede oplossing bij zwakke ondergronden zoals klei. De voordelen zijn:

Goede ondersteuning op zwakke grond
Minder grondverzet nodig
Geschikt voor hoge belastingen

De nadelen zijn:

Duurder dan een plaatfundering
Complexer in uitvoering

Regels en normen

Het aanleggen van een fundering moet volgens de wettelijke regelgeving gebeuren. Hierbij is het Besluit bouwwerken leefomgeving van toepassing. Dit document bevat regels op het gebied van veiligheid, bruikbaarheid, gezondheid, milieu en energiezuinigheid.

8.1 Veiligheid en bruikbaarheid

Een fundering moet voldoen aan de normen van de NEN-EN 1990. Dit is een Europese norm die de eisen voor het ontwerp en uitvoering van bouwwerken bepaalt. Het is belangrijk om een constructieberekening te laten maken door een constructeur, zodat de veiligheid en de belastingcapaciteit van de fundering zijn getoetst.

8.2 Constructieberekening en constructietekening

Een constructieberekening is een essentieel onderdeel van de bouw. Deze berekening bepaalt of de fundering sterk genoeg is om de belastingen te dragen. Ook is een constructietekening nodig voor het aanvragen van een bouwvergunning. Deze tekentekeningen worden meestal door een architect of constructeur opgesteld.

Advies en tips

Het aanleggen van een fundering is een belangrijk en complex proces. Hier zijn enkele tips en aanbevelingen om het proces zo efficiënt en betrouwbaar mogelijk te maken:

Bodemonderzoek uitvoeren om te bepalen welk type fundering het meest geschikt is.
Weersvoorspellingen checken en het storten van beton plannen op een geschikt moment.
Bekisting en wapening goed aanbrengen voor een stabiele fundering.
Betonspecificaties controleren om ervoor te zorgen dat het juiste mengsel wordt gebruikt.
Wachten op uitharding voordat er zware belastingen op de fundering komen.
Controle door een constructeur uitvoeren om de kwaliteit van de fundering te beoordelen.

Conclusie

Het aanleggen van een fundering vereist zorgvuldige planning, kennis van de ondergrond en het toepassen van juiste technieken en materialen. Zowel de keuze van het type fundering als de uitvoering zijn essentieel voor de stabiliteit en levensduur van de constructie. Door de juiste stappen te volgen en professionele advies in te winnen, kun je ervoor zorgen dat je fundering veilig, sterk en duurzaam is.

Een goed aangelegde fundering is de basis van elke constructie, of het nu gaat om een schuur, aanbouw of garage. Door het proces goed te doorlopen en de wettelijke eisen te volgen, kun je zorgen voor een langdurige en betrouwbare bouwconstructie.