Zelf een fundering maken voor een aanbouw: gids voor homeowners en klussers

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Een aanbouw aan een bestaande woning vereist niet alleen een goed ontwerp en bouwvergunning, maar ook een solide fundering. De fundering vormt namelijk de basis van de constructie en zorgt ervoor dat de aanbouw stabiel en duurzaam is. Het zelf maken van een fundering is voor veel homeowners en ervaren klussers een haalbare klus, mits het wordt aangepakt met de juiste voorbereiding, materialen en hulp. In dit artikel geven we een gedetailleerd overzicht van de stappen bij het maken van een fundering voor een aanbouw, met aandacht voor het kiezen van het juiste type fundering, benodigde materialen, veiligheidsmaatregelen en praktische overwegingen.

Inleiding

Het leggen van een fundering is een essentieel onderdeel van elk bouwproject, inclusief aanbouwen. Zonder een goed uitgevoerde fundering kan een aanbouw verzakken, scheuren of zelfs instorten. In Nederland varieert de bodemsterkte per regio, waardoor het extra belangrijk is om een funderingsonderzoek uit te voeren voordat met de bouw wordt begonnen. Dit onderzoek helpt om eventuele bodemdalingen of funderingsbreuken te detecteren en de juiste maatregelen te nemen.

Het zelf maken van een fundering biedt een aantal voordelen, zoals kostenbesparing, flexibiliteit in het ontwerp en controle over het bouwproces. Echter, het is een complexe klus die zorgvuldige planning en uitvoering vereist. Het is daarom verstandig om vooraf een bouwkundige keuring te laten uitvoeren en, indien nodig, hulp van professionals in te schakelen.

Voordelen van het zelf maken van een fundering

Het besluit om een fundering zelf te maken kan uit verschillende overwegingen worden genomen. Een van de belangrijkste voordelen is kostenbesparing. Wanneer je kiest voor DIY, bespaar je op de kosten van een professionele aannemer. Dit is met name gunstig als je vertrouwen hebt in je eigen bouwkundige vaardigheden of die van een betrouwbare helper.

Daarnaast biedt het zelf maken van een fundering meer flexibiliteit in het ontwerp. Je kunt de afmetingen en vorm van de fundering aanpassen aan jouw specifieke wensen, zonder je te beperken tot standaardformaten of beperkingen die bij professionele aannemers voorkomen. Deze aanpassingen kunnen van invloed zijn op de toekomstige inrichting van de aanbouw.

Een goed uitgevoerde fundering zorgt voor een solide basis voor de rest van de bouw. Door zelf het beton te storten en wapening te kiezen die het beste aansluit bij jouw project, ben je verzekerd van duurzaamheid en stabiliteit. Dit is van essentieel belang voor de levensduur en veiligheid van de aanbouw.

Voorbereiding en keuring

Voor het leggen van een fundering bij een aanbouw is het raadzaam om een bouwkundige keuring te laten uitvoeren. Deze keuring omvat vaak ook een funderingsonderzoek, wat essentieel is om eventuele risico’s te detecteren. Een onafhankelijke keurder kan zowel visuele inspecties als technische metingen uitvoeren, zoals een lasermeting om verzakkingen vast te stellen.

Een grondige bouwkundige keuring helpt om eventuele vochtproblemen of funderingsbreuken te identificeren. In sommige gevallen is een funderingsherstel al dan niet nodig voordat men kan beginnen met de aanbouw. Dit geldt bijvoorbeeld vaak voor oude grachtenpanden waarbij het achterhuis is verzakt. In dergelijke gevallen is het vermelden van een nieuwe betonnen kelderbak en een paalfundering essentieel, hoewel dat wel aanzienlijk in de kosten en in de bouwtijd kan leiden.

Het is dus verstandig om vooraf te weten wat de bodemsituatie is op de locatie waar je een aanbouw wilt uitvoeren. Hierbij is het aanraden om een funderingsonderzoek uit te voeren. Dit onderzoek helpt om bodemdalingen te detecteren en maatregelen te nemen om die te voorkomen.

Kiezen van het juiste type fundering

Het type fundering dat gebruikt wordt, hangt af van de bodemsituatie, de druk die het gebouw op de bodem uitoefent, en de omgeving. De meest voorkomende funderingen zijn:

Betonfundering: vaak gebruikt bij aanbouwen vanwege de stabiliteit en duurzaamheid.
Paalfundering: nodig bij weinig dragende bodems, zoals veen. Paalconstructies dringen de lichtere bodemlagen door en steken in stabielere grond.

De keuze voor het juiste type fundering is van groot belang voor de stabiliteit van de aanbouw. In Nederland is het aanraden om bij aanbouwen een betonfundering te kiezen, tenzij de bodemsituatie aangeeft dat een paalfundering nodig is. Een constructeur of bouwkundig tekenaar kan helpen bij het bepalen van het juiste type fundering op basis van de bodemsituatie.

Benodigde materialen voor het maken van een fundering

Voor het zelf maken van een fundering zijn een aantal essentiële materialen nodig. Deze omvatten:

Beton of cementmengsel: De basis van de fundering. Het beton dient van goede kwaliteit te zijn om de belasting van de aanbouw te dragen.
Zand en grind: Deze materialen worden vaak gebruikt voor het opstellen van een vulling onder de fundering of als onderdeel van het betonmengsel.
Wapeningsstaal: Voor extra stevigheid en belastbaarheid.
Hout voor de bekisting: Wordt gebruikt om de vorm van de fundering te bepalen.
Bouw gereedschap: Kruiwagens, schoppen, niveaus, kruislijnen, etc.

Deze materialen zijn meestal verkrijgbaar via bouwmarkten of direct bij leveranciers. Het is belangrijk om van tevoren te plannen hoeveel van elk materiaal nodig is, en waar het moet worden opgeslagen. Zorg dat je kwalitatief hoogwaardige materialen gebruikt om een duurzame fundering te realiseren.

Stappenplan voor het maken van een fundering

Om een fundering zelf te maken, volg je een gedetailleerd stappenplan. Dit helpt om ervoor te zorgen dat de fundering stevig, veilig en goed aansluit bij de rest van de bouw. Het stappenplan bevat meestal de volgende fasen:

1. Bouwtekening en voorbereiding

Voordat je begint, is het belangrijk om een bouwtekening te hebben met de juiste afmetingen en specificaties. Deze tekening fungeert als handleiding en helpt bij het bepalen van de afmetingen van de fundering. Zorg dat je ook hebt gekeken naar eventuele bouwregels of voorschriften in jouw regio.

2. Graven van de sleuf

Met behulp van een graver of handgereedschap moet een sleuf worden gegraven waar de fundering in zal komen. De diepte en breedte van de sleuf moeten overeenkomen met de afmetingen van de aanbouw en de gewenste belastingcapaciteit. Het is belangrijk dat de sleuf horizontaal en verticaal gelijk is om eventuele scheuren of ongelijkheden in de fundering te voorkomen.

3. Bekisting bouwen

Nadat de sleuf is gegraven, bouw je de bekisting. Dit betreft het plaatsen van houten of metallische platen die de vorm van de fundering bepalen. Zorg dat de bekisting horizontaal en verticaal gelijk is, en dat er geen lekken of naden zijn waar het beton doorheen kan stromen. Dit zorgt ervoor dat het beton gelijkmatig stolt en de fundering stevig wordt.

4. Wapening plaatsen

In de sleuf wordt wapeningsstaal geplaatst. Dit zorgt voor extra stevigheid en belastbaarheid van de fundering. De wapening moet op de juiste hoogte worden geplaatst en goed vastgemaakt zodat het niet verplaatst tijdens het storten van het beton. Het is belangrijk om de wapening correct te plaatsen, want dit heeft invloed op de stabiliteit van de fundering.

5. Beton storten

De volgende stap is het storten van het beton. Zorg dat het beton gelijkmatig wordt verdeeld in de sleuf en dat er geen lege plekken of naden ontstaan. Het is verstandig om de hulp van een assistent in te schakelen bij het storten van het beton, omdat dit een zware klus kan zijn. Nadat het beton is gestort, moet het gedurende enkele dagen harden voordat de bekisting kan worden verwijderd.

6. Controle en afwerking

Na het storten van het beton is het belangrijk om de fundering te controleren op eventuele scheuren of ongelijkheden. Als alles in orde is, kan de bekisting worden verwijderd en de fundering worden afgepast met zand of grind. Dit zorgt ervoor dat de fundering goed aansluit bij de rest van de bouw.

Veiligheidsmaatregelen

Het maken van een fundering is een zware klus die zorgvuldig aangepakt moet worden. Het is daarom belangrijk om veiligheidsmaatregelen te nemen om ongelukken te voorkomen. Denk hierbij aan het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals veiligheidsbrillen, handschoenen en schoenen met stevige zolen. Bovendien is het verstandig om te zorgen dat de werkomgeving veilig is, bijvoorbeeld door obstakels te verwijderen en voldoende licht aan te brengen.

Het is ook belangrijk om te weten dat het storten van beton zware handelingen vereist. Het is daarom verstandig om hulp in te schakelen, vooral bij het tillen van zware materialen. Zorg dat je en eventuele helpers goed opletten bij het verplaatsen van materialen om blessures te voorkomen.

Risico’s en voordelen

Het zelf maken van een fundering heeft zijn voordelen, maar ook risico’s. Een van de grootste risico’s is dat de fundering niet stevig genoeg is om de belasting van de aanbouw te dragen. Dit kan leiden tot scheuren, verzakkingen of zelfs instorting. Het is daarom belangrijk om zorgvuldig te plannen en de juiste materialen te gebruiken.

Een andere risico is dat je tijdens het proces fouten maakt, bijvoorbeeld bij het graven van de sleuf of het plaatsen van de wapening. Dit kan leiden tot extra kosten en vertragingen. Het is daarom verstandig om vooraf een gedetailleerd plan te maken en, indien nodig, hulp van professionals in te schakelen.

Toch biedt het zelf maken van een fundering ook veel voordelen. Zo heb je controle over het bouwproces en kun je de fundering aanpassen aan jouw specifieke wensen. Bovendien is het een voldoening om een project als dit zelf te realiseren.

Conclusie

Het zelf maken van een fundering voor een aanbouw is een feitelijk haalbare klus, zolang je de juiste voorbereiding, materialen en hulpstructuren hebt. Het biedt voordelen zoals kostenbesparing, flexibiliteit in het ontwerp en controle over het bouwproces. Door te volgen een gedetailleerd stappenplan en veiligheidsmaatregelen te nemen, kun je een solide fundering realiseren die de basis vormt voor een stabiele aanbouw.

Zowel voor ervaren klussers als voor beginners is het verstandig om te weten dat dit project niet alleen uitdagingen biedt, maar ook veel voldoening. Met de juiste inzet, planning en toewijding kun je je aanbouw realiseren op een manier die past bij jouw visie en budget.

Bronnen

aanbouw