Hoe weet je of je fundering stabiel is: Handleiding voor woningeigenaren

Published by Redactie on juli 24, 2025 | Category fundering

Een stabiele fundering is het fundament van een veilige en duurzame woning. Toch weten veel woningeigenaren niet hoe hun huis is gefundeerd, wat maakt het lastig om eventuele problemen vroegtijdig te herkennen. Funderingsproblemen kunnen schade opleveren aan de structuur van het huis en leiden tot aanzienlijke kosten. Het is daarom van groot belang om te weten hoe je fundering eruit ziet, wat de risico’s zijn, en hoe je tekenen van problemen kunt herkennen.

In dit artikel bespreken we hoe je als woningeigenaar het type fundering van je woning kunt achterhalen, wat de belangrijkste signalen zijn van funderingsproblemen, en wat je kunt doen wanneer je vermoedt dat er iets mis is. We geven daarnaast inzicht in de rol van experten zoals bouwkundigen en geotechnici, en hoe preventieve maatregelen en herstelopties kunnen bijdragen aan de stabiliteit van je woning.

Hoe achterhaal je het type fundering van je woning?

Het type fundering bepaalt in grote mate de stabiliteit en levensduur van een woning. In Nederland zijn verschillende funderingssystemen gebruikelijk, en de keuze ervoor is meestal afhankelijk van de bouwperiode, de ondergrond en de structuur van het huis.

1. Raadpleeg de oorspronkelijke bouwtekeningen

De meest betrouwbare manier om te achterhalen welk type fundering je woning heeft, is door de oorspronkelijke bouwtekeningen te raadplegen. Deze zijn vaak beschikbaar bij de afdeling Bouw- en Woningtoezicht van je gemeente. Deze documenten geven een gedetailleerde beschrijving van de constructie, inclusief het type fundering en eventuele bijzonderheden zoals grondwaterstanden of het gebruik van houten palen.

2. Indicatieve kaarten en online tools

Indicatieve kaarten zoals de funderingsviewer van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) kunnen je helpen om te bepalen of je in een risicogebied woont. Deze kaarten tonen aan waar funderingsproblematiek voorkomt, maar geven geen directe uitspraak over het risico op schade aan je specifieke woning. Het is daarom verstandig om deze kaarten te combineren met andere informatiebronnen.

3. Huisinspectie en bouwkundige beoordeling

Als de bouwtekeningen niet beschikbaar zijn of onduidelijk zijn, kan een inspectie door een bouwkundige of geotechnisch adviseur helpen. Deze experts kunnen aan de hand van de bouwgeschiedenis, de structuur van het huis en eventuele visuele aanduidingen (zoals de positie van de vloeren of muren) een inschatting maken van het type fundering.

4. Kenmerken van de fundering in oude en moderne woningen

In Nederland zijn verschillende funderingssystemen gebruikelijk, afhankelijk van de bouwperiode:

Houten paalfundering: Vaak te vinden in oude huizen, met name in steden zoals Rotterdam en Amsterdam. Deze fundering is gevoelig voor bodemdaling en klimaatverandering. Als de palen boven het waterpeil komen te staan, kunnen ze gaan rotten en leiden tot verzakking.
Staal- en paalfundering: Deze funderingen zijn gebruikelijk in huizen die na 1980 zijn gebouwd. Ze zijn betrouwbaarder en minder gevoelig voor bodemdaling dan houten palen.
Betondragfundering: Vaak gebruikt in modernere woningen. Deze fundering bestaat uit een zware betonplaat die op de ondergrond ligt en wordt gebruikt in gebieden met stabiele grond.

Signalen van funderingsproblemen

Funderingsproblemen kunnen op verschillende manieren worden herkend, afhankelijk van de mate van schade en de specifieke omstandigheden van de woning. Het herkennen van deze signalen in een vroeg stadium kan helpen om ernstige schade en hoge herstelkosten te voorkomen.

1. Verzakking en scheefstand

Een van de meest opvallende signalen van funderingsproblemen is verzakking of scheefstand van het huis. Dit komt vaak voor bij huizen met houten funderingspalen of ondiepe funderingen in veengebieden. In dergelijke gebieden is het ook mogelijk dat buren gelijkaardige problemen hebben.

2. Scheuren in de muur en vloeren

Scheuren in muren en vloeren zijn een van de meest voorkomende symptomen van funderingsproblemen. Deze scheuren zijn vaak breder dan normale haarscheurtjes en kunnen schuin lopen of zich uitbreiden. Ze komen vooral voor bij muren die onder druk staan door een onstabiliteit in de fundering. Let op scheuren bij deuropeningen, ramen en in de hoeken van kamers.

Binnenmuren en vloeren kunnen ook scheuren vormen als de fundering onvoldoende steun biedt. Dit geeft aan dat de structuur van het huis langzaam verandert, wat kan leiden tot verder verval.

3. Zakken van vloeren

Merk je dat bepaalde delen van de vloer niet meer gelijk liggen of beginnen te hellen? Dit is een subtiel, maar belangrijk teken dat de fundering haar draagkracht verliest. In sommige gevallen kan de vloer zelfs golfvormig worden, wat duidt op een ongelijke verzakking. Dit kan leiden tot problemen met het gebruik van de woning, zoals moeite met het openen en sluiten van deuren en ramen.

4. Moeilijk sluitende ramen en deuren

Als je merkt dat ramen en deuren opeens niet meer goed sluiten of openen, kan dit duiden op een verandering in de structuur van het huis. Dit gebeurt vaak als de fundering ongelijk begint te verzakken, wat ervoor zorgt dat de muuren en de scheidingsconstructies zich vervormen. Ondanks dat het op het eerste gezicht niet erg lijkt, is dit een vroegtijdig signaal dat verdere inspectie nodig is.

5. Visuele inspectie van de ondergrond

In sommige gevallen is het mogelijk om visuele aanduidingen van funderingsproblemen te zien aan de buitenkant van het huis. Denk bijvoorbeeld aan scheuren in de gevel of onregelmatigheden in de voorgevel. Deze aanduidingen kunnen vooral duidelijk zijn bij oude huizen of in gebieden met een hoge risico op bodemdaling.

Wat kun je doen als je funderingsproblemen vermoedt?

Als je vermoedt dat er funderingsproblemen zijn, is het verstandig om professionele hulp in te huren. Funderingsherstel is complex en vereist vaak ingrijpende maatregelen. Het is belangrijk om de situatie eerst goed te beoordelen en vervolgens een passende oplossing te kiezen.

1. Funderingsonderzoek door een bouwkundige

Funderingsonderzoek is een ingrijpende maatregel waarbij de fundering gedeeltelijk wordt uitgegraven en beoordeeld. Dit is de enige manier om zeker te weten of er daadwerkelijk schade is en hoe ernstig deze is. Het onderzoek wordt uitgevoerd door een bouwkundige of geotechnisch adviseur, die op basis van de bevindingen een advies kan geven over herstelopties.

2. Preventieve maatregelen

Als de fundering nog stabiel is, maar risico’s lijkt te lopen, kunnen preventieve maatregelen worden genomen. Bijvoorbeeld het verhogen van het grondwaterpeil in gebieden met houten funderingspalen. Dit kan helpen om de palen onder water te houden, waardoor de rotting voorkomen wordt. Dit vereist echter actie van de lokale overheid.

3. Funderingsherstel en verbetering

Als de fundering al schade heeft opgelopen en geen preventieve maatregelen meer genoeg zijn, is funderingsherstel nodig. Dit kan op verschillende manieren gebeuren:

Nieuwe heipalen: In sommige gevallen is het nodig om nieuwe heipalen onder het huis te plaatsen, die vervolgens ondersteund worden door een zware betonplaat.
Kelderbak: Een kelderbak kan een efficiënte manier zijn om de investering in funderingsherstel deels te vergoeden. Hierbij wordt een ondergrondse ruimte gecreëerd die extra waarde toevoegt aan de woning.

De kosten voor funderingsherstel kunnen aanzienlijk zijn. Voor een kleine woning ligt de prijs rond de 60.000 euro, terwijl het voor grotere woningen wel boven de 100.000 euro kan liggen. Het is daarom verstandig om professionele advies in te huren om de meest efficiënte en kosteneffectieve oplossing te kiezen.

De rol van experts bij funderingsproblemen

Funderingsproblemen vereisen vaak het expertise van specialisten. Het is belangrijk om te weten welke professionals je kunt raadplegen en wat hun rol is bij het beoordelen en herstellen van funderingsproblemen.

1. Bouwkundige en geotechnisch adviseur

Een bouwkundige en geotechnisch adviseur zijn essentieel bij het onderzoek naar funderingsproblemen. Ze kunnen de oorzaak van de schade bepalen en een passend herstelplan opstellen. Hun expertise is nodig om te bepalen of funderingsherstel nodig is of of preventieve maatregelen voldoende zijn.

2. Nationaal Funderingsloket en KCAF

Als je in een gemeente woont zonder funderingsloket, kun je terecht bij het Nationaal Funderingsloket van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF). Het KCAF houdt een overzicht bij van panden die verzakken en biedt hulp bij het beoordelen van funderingsproblemen.

3. Geotechnisch kenniscentrum

Het kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen biedt expertise op het gebied van bodemdaling en funderingsproblematiek. Ze kunnen advies geven over het risico op schade en mogelijke maatregelen om dit te voorkomen.

Conclusie

Een stabiele fundering is essentieel voor de veiligheid en duurzaamheid van een woning. Het is daarom belangrijk om te weten welk type fundering je woning heeft en of er risico’s zijn op funderingsproblemen. Door de bouwtekeningen te raadplegen, gebruik te maken van indicatieve kaarten en eventueel een bouwkundige in te huren, kun je een duidelijk beeld krijgen van de situatie.

Signalen van funderingsproblemen zijn vaak duidelijk zichtbaar, zoals scheuren in muren en vloeren, moeite met het sluiten van ramen en deuren, en verzakking van het huis. Als je deze tekenen herkent, is het verstandig om professionele advies in te huren.

Funderingsherstel is ingrijpend en kost geld, maar is vaak noodzakelijk om schade te voorkomen. Door vroegtijdige inspectie en preventieve maatregelen te nemen, kun je het risico op funderingsproblemen beperken en de levensduur van je woning verlengen.