Funderingsproblematiek in Haarlem: Aanpak, Uitdagingen en Ondersteuning in Rozenprieel

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

In de stad Haarlem is in de afgelopen jaren steeds meer aandacht gekomen voor de funderingsproblematiek, vooral in de wijk Rozenprieel. Deze wijk, gelegen in een kromming van het Spaarne, is geconfronteerd met ondergrondse ziektes die zich uiten in schade aan gevels, scheuren en onregelmatige verzakkingen. De funderingsproblematiek in Rozenprieel betreft vooral woningen die op ondiepe stalen funderingen of houten paalfunderingen zijn gebouwd. Deze constructies zijn gevoelig voor de specifieke omstandigheden van de veengrond in deze regio.

De aanpak van deze problematiek is complex, niet alleen vanwege de technische uitdagingen, maar ook vanwege de coördinatie tussen woningcorporaties, particuliere bewoners en de gemeente Haarlem. Tegelijkertijd is duidelijk geworden dat actie nodig is om de levensduur van de woningen te verlengen en de waarde ervan te behouden. Dit artikel geeft een overzicht van de huidige situatie, de technische aspecten van de funderingsconstructies, de maatregelen die worden genomen en de ondersteuning die beschikbaar is voor bewoners.

Inleiding: Funderingsproblematiek in Haarlem

De funderingsproblematiek in Haarlem is geen nieuw fenomeen, maar in de afgelopen jaren is het steeds duidelijker geworden dat actie nodig is. In de wijk Rozenprieel zijn bijna 300 tot 500 woningen geconfronteerd met funderingsproblemen. Deze woningen zijn verdeeld over de woningcorporatie Ymere en particuliere eigenaren. De funderingsproblemen in deze wijk zijn het gevolg van de onregelmatige verzakking van de veengrond, die leidt tot golfbewegingen in bouwblokken.

De funderingsconstructies die vaak worden aangetroffen in Rozenprieel zijn de zogenaamde funderingen op staal en houten paalfunderingen. Beide constructies hebben hun specifieke kwetsbaarheden. Funderingen op staal zijn ondiep en dus gevoelig voor verzakkingen. Houten paalfunderingen zijn in de loop der jaren verzwakt door paalpest, een bacterie die het hout verscheurt en de structuur verslechtert.

De aanpak van deze problemen is langdurig en kostbaar, maar essentieel. Het is een collectieve verantwoordelijkheid van woningcorporaties, particuliere bewoners en de gemeente om schade te voorkomen en investeringen te doen in duurzame herstelmaatregelen. De gemeente Haarlem speelt een belangrijke rol in het faciliteren van subsidies en het begeleiden van bewoners door het herstelproces.

Funderingen op staal: Technische aspecten en uitdagingen

Funderingen op staal zijn een typische constructie die in de Haarlemse wijk Rozenprieel wordt aangetroffen. Deze ondiepe funderingssystemen bestaan uit stalen profielen die bovenop de ondergrond zijn geplaatst. Omdat ze niet diep genoeg zijn om de druk van de veenlaag volledig op te vangen, zijn deze funderingen gevoelig voor verzakkingen. Dit wordt nog verergert door de onregelmatige ondergrond in Rozenprieel, die golfbewegingen veroorzaakt in bouwblokken.

Bij inspecties in Rozenprieel is gebleken dat een aantal woningen zogenaamd “op staal” staan, wat duidt op een zwakke onderbouw. Bij de inspectieputten is vaak sprake van een afbrokkelende ondergrond, wat het gevaar van verdere schade aantoont. De funderingsherstelmaatregelen bij deze constructie zijn daarom vaak gericht op het aanleggen van nieuwe palen of het verdiepen van de fundering om de druk van de veenlaag te kunnen opvangen.

De aanpak van funderingen op staal is complex. Het vereist niet alleen technische kennis over de ondergrond en de constructie van de woning, maar ook een duidelijke coördinatie tussen woningcorporaties en particuliere eigenaren. Het is een collectieve verantwoordelijkheid om schade te voorkomen en investeringen te doen in duurzame herstelmaatregelen.

Houten paalfunderingen: Aanval door paalpest en herstelprojecten

Naast funderingen op staal zijn er ook veel woningen in Haarlem gebouwd op houten palen. Deze paalfunderingen zijn in de loop der jaren verzwakt door de zogenaamde paalpest, een bacterie die zich in het hout nestelt en de structuur verslechtert. In de Haarlemse wijk Rozenprieel zijn veel van deze houten palen sterk verrot.

Woningcorporatie Ymere en andere woningcorporaties zijn hier al mee begonnen aan de herstelprojecten. Bij deze projecten worden verrotte palen verwijderd en vervangen door sterkere materialen zoals beton of stalen palen. Dit proces is essentieel om de levensduur van de woningen te verlengen en de waarde ervan te behouden.

De problematiek met houten paalfunderingen is niet nieuw. In de jaren negentig van de vorige eeuw werd al gesproken over de paalpest, en zijn de ergste gevallen aangepakt. Nu blijkt de achteruitgang van de palen die nog wel een tijd mee leken te kunnen, sneller te gaan dan verwacht. De problemen zijn groot als het jouw huis betreft, en daarom is het belangrijk dat eigenaren en huurders worden ondersteund bij het uitvoeren van de nodige onderzoeken en herstelmaatregelen.

Aanpak door de gemeente Haarlem en KCAF

De gemeente Haarlem speelt een centrale rol in de aanpak van de funderingsproblematiek in Rozenprieel. In samenwerking met het KCAF (Kenniscentrum Aanpassings- en Funderingsproblematiek) is er een gemeentelijk plan van aanpak ontwikkeld. Dit plan omvat verschillende onderdelen, zoals het openen van een digitaal loket en een bouwbureau met een wekelijks inloopspreekuur. Deze faciliteiten zijn bedoeld voor bezorgde woningeigenaren die hulp of begeleiding nodig hebben.

Daarnaast zijn er informatieavonden voor particuliere eigenaren in Rozenprieel geweest in 2017 en 2018. In 2019 zijn er thema-avonden georganiseerd. Deze avonden zijn bedoeld om eigenaren te informeren over de funderingsproblematiek, de maatregelen die worden genomen en de ondersteuning die beschikbaar is.

De gemeente Haarlem ondersteunt woningeigenaren met mogelijke funderingsproblemen sinds 2017 door middel van het verstrekken van subsidies voor het uitvoeren van funderingsonderzoek. Deze regeling loopt tot en met 2022. Daarnaast ontlast de gemeente woningeigenaren door de leges voor de omgevingsvergunning voor funderingsherstel kwijt te schelden.

In maart 2019 heeft de gemeenteraad van Haarlem ingestemd met het aansluiten bij het Fonds Duurzaam Funderingsherstel. Hierdoor kunnen Haarlemmers in aanmerking komen voor maatwerkleningen via dit fonds. Deze leningen zijn bedoeld voor eigenaren die financiële problemen ondervinden door de funderingsherstelprojecten.

Pilotprogramma en financiering

De gemeente Haarlem is van plan om een pilot te starten waarbij eigenaren van woningen die bouwkundig of constructief vastzitten aan de woonblokken van Ymere, en die financiële problemen ondervinden door het herstel, een beperkte financiële ondersteuning kunnen krijgen in de vorm van een lening. Deze pilot betreft de eigenaren van de blokken waar Ymere in 2017 de fundering gaat herstellen.

De eigenaren van deze blokken worden door Ymere en de gemeente actief benaderd. Het doel van de pilot is om te zorgen dat eigenaren die financieel in de problemen komen, ondersteuning krijgen bij het uitvoeren van de nodige herstelmaatregelen. Dit is een belangrijk onderdeel van de wijkaanpak, die gericht is op het verbeteren van de leefbaarheid in Rozenprieel.

De ondersteuning richt zich in eerste instantie op de eigenaren van woningen die onderdeel uitmaken van de blokken waar Ymere funderingsherstel gaat uitvoeren. De gemeente onderzoekt of bewoners die direct in de financiële problemen komen door de aanpak van Ymere, door de gemeente (financieel) ondersteund kunnen worden. Hiervoor bereidt het college van B en W een besluit voor.

Funderingskaart en archiefonderzoek

Om de funderingsproblematiek in Rozenprieel te beheren, heeft de gemeente Haarlem in samenwerking met het KCAF een funderingskaart opgesteld. Deze kaart is gebaseerd op archiefonderzoek en visuele inspecties. Via de website van de gemeente wordt informatie verstrekt over het type fundering en de vermoedelijke staat van de fundering. Voor het verzamelen van de gegevens is zowel gebruik gemaakt van archiefonderzoek als van visuele inspecties.

De funderingskaart is een waardevolle tool voor woningeigenaren en woningcorporaties. Het geeft inzicht in de verspreiding van funderingsproblemen in de wijk en helpt bij de planning van herstelprojecten. Het KCAF heeft geholpen bij het archiefonderzoek, wat betekent dat de informatie op de kaart betrouwbaar en op basis van autoriteit is.

Ondersteuning voor particuliere eigenaren

De PvdA-fractie in Haarlem vindt het belangrijk dat niet alleen de huurders van corporatiewoningen, maar ook de eigenaren in het Rozenprieel, en in de rest van Haarlem, zeker kunnen zijn van een goede woning op een stevige fundering. De fractie ondersteunt daarom de aansluiting bij een landelijk fonds, waarop eigenaren met een kleine beurs een beroep kunnen doen voor een te dragen lening.

Woningen die in de periode tussen 1900 en 1920 zijn gebouwd zijn verdacht. Veel huizen zijn in die periode gebouwd op grenen palen, die toen werden gezien als palen van goede kwaliteit. In de jaren negentig van de vorige eeuw zijn de ergste gevallen aangepakt. Nu blijkt de achteruitgang van de palen die nog wel een tijd mee leken te kunnen, sneller te gaan dan verwacht. De problemen zijn groot als het jouw huis betreft, en daarom is het belangrijk dat eigenaren en huurders worden ondersteund bij het uitvoeren van de nodige onderzoeken en herstelmaatregelen.

Joyce Langenacker heeft het dossier voortvarend opgepakt, en wethouder Floor Roduner pakt voortvarend door. De gemeente is van plan om de pilot te starten en te zorgen dat eigenaren die financieel in de problemen komen, ondersteuning krijgen.

Conclusie

De funderingsproblematiek in Haarlem is een complexe kwestie die niet alleen technische kennis vereist, maar ook coördinatie en financiële ondersteuning. De aanpak van deze problemen is langdurig en kostbaar, maar essentieel om de levensduur van de woningen te verlengen en de waarde ervan te behouden. De gemeente Haarlem speelt een belangrijke rol in het faciliteren van subsidies en het begeleiden van bewoners door het herstelproces.

De funderingsconstructies die vaak worden aangetroffen in Rozenprieel zijn de zogenaamde funderingen op staal en houten paalfunderingen. Beide constructies hebben hun specifieke kwetsbaarheden. Funderingen op staal zijn gevoelig voor verzakkingen, terwijl houten paalfunderingen verzwakken door paalpest.

De aanpak van deze problemen vereist niet alleen technische kennis, maar ook een collectieve verantwoordelijkheid van woningcorporaties, particuliere eigenaren en de gemeente. De gemeente Haarlem biedt subsidies en ondersteuning aan woningeigenaren, en heeft een funderingskaart opgesteld op basis van archiefonderzoek en visuele inspecties. Daarnaast is er een pilot gepland om eigenaren die financieel in de problemen komen, ondersteuning te bieden.

Het is duidelijk dat de funderingsproblematiek in Haarlem een langdurig proces is, maar dat uiteindelijk ervoor zorgt dat de wijk stevig en duurzaam wordt. De aanpak van deze problemen is essentieel om de levensduur van de woningen te verlengen en de waarde ervan te behouden.