Huis bouwen op bestaande fundering: Voordelen, methoden en praktische tips

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Het bouwen van een nieuw huis of een uitbreiding op een bestaande fundering kan een interessante en kostenefficiënte oplossing zijn, zowel voor woningbouwcorporaties als voor particuliere huiseigenaren. In stedelijke gebieden, waar ruimte kostbaar is, biedt het hergebruik van bestaande fundamenten een duurzame en snelle manier om nieuwe woningen of functies te realiseren. In dit artikel bespreken we de mogelijkheden, voordelen, uitdagingen en technische aspecten van het bouwen op bestaande fundering, met aandacht voor zowel prefab-constructies als versterkingsmethoden.

Inleiding

Een fundering is de basis van elke constructie. Ze zorgt ervoor dat het gewicht van het gebouw veilig en gelijkmatig wordt verdeeld over de ondergrond. Bij het sloopproces blijft vaak de fundering intact, wat een logische keuze maakt voor het hergebruik. Het gebruik van bestaande fundamenten voorkomt het afvoeren van beton en andere materialen, vermindert milieuvervuiling en bespaart tijd en kosten.

In Nederland is het bouwen op bestaande fundering al jaren een veelvoorkomende praktijk. Zowel bij het herstel van oude woningen als bij de bouw van nieuwe woningen met behoud van de oude fundering zijn er verschillende aanpakken. De keuze van de juiste methode hangt af van de stabiliteit van de bestaande fundering, de gewenste nieuwe constructie en de lokaal geldende bouwvoorschriften.

Voordelen van het bouwen op bestaande fundering

Er zijn meerdere voordelen aan het gebruik van bestaande funderingen. Deze voordelen zijn zowel praktisch als duurzaam en maken het een interessante optie in zowel nieuwe bouwprojecten als renovaties.

1. Tijdsbesparing

Een van de grootste voordelen is de tijdsbesparing. Door gebruik te maken van de bestaande fundering, valt een deel van het grondwerk overbodig. De bouwperiode wordt zo aanzienlijk verkort. Dit is vooral interessant in binnenstedelijke gebieden waar ruimte beperkt is en projecten snel moeten worden afgerond.

2. Kostenefficiëntie

Het afvoeren van funderingsmateriaal, het graven van nieuwe funderingsgroeven en het gieten van nieuwe funderingen zijn dure processen. Het hergebruik van bestaande fundamenten leidt tot kostenbesparingen in materiaal, arbeid en transport.

3. Duurzaamheid

De bouwsector is verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de CO2-uitstoot en het afval. Het hergebruik van bestaande funderingen draagt bij aan een lagere CO2-uitstoot en minder bouwafval. Het is een duurzame aanpak die binnen de huidige bouwnormen goed inpasbaar is.

4. Beperkte impact op de omgeving

In bebouwde kommen is het vaak niet mogelijk om grote groeven te graven of zware machines te gebruiken. Het hergebruik van bestaande funderingen zorgt voor een beperkte impact op de directe omgeving, zoals buurwoningen, wegen en ondergrondse infrastructuur.

5. Toepassing in prefab-constructies

De combinatie van prefab-constructies en bestaande funderingen is een slimme oplossing voor binnenstadswoningen. De prefab-constructie wordt in een fabriek vervaardigd en op de bouwplaats geassembleerd, wat leidt tot snelle bouwtijden en een hoge mate van kwaliteitscontrole. De fundering hoeft slechts aan te passen aan de nieuwe constructie, wat vooral in woningbouwprojecten een snelle en schaalbare oplossing biedt.

Technische uitdagingen en aanpassingen

Hoewel het gebruik van bestaande funderingen veel voordelen biedt, zijn er ook technische uitdagingen. De bestaande fundering moet in staat zijn om het gewicht en de belasting van de nieuwe constructie aan te kunnen. Daarnaast moet de fundering goed worden aangesloten op de nieuwe structuur. Hieronder volgen enkele belangrijke aandachtspunten.

1. Statische controle

Voor elke aanbouw of nieuwbouw op bestaande fundering is een statische controle van essentieel belang. De bestaande fundering moet in staat zijn om het gewicht van de nieuwe constructie aan te kunnen. In sommige gevallen is het nodig om de fundering te versterken voordat de nieuwe constructie kan beginnen.

2. Aansluiting van fundering

De aansluiting van de nieuwe fundering op de bestaande fundering moet goed worden geregeld. Dit is belangrijk voor de stabiliteit en structuur. In sommige gevallen wordt gebruikgemaakt van heipalen of schroeffunderingen om een stevige verbinding te maken. Bij een aanbouw is het ook belangrijk om te zorgen dat de nieuwe fundering zich goed integreert met de bestaande constructie.

3. Grondwaterstanden

Grondwaterstanden kunnen van invloed zijn op de stabiliteit van de fundering. Het is daarom belangrijk om een grondonderzoek uit te voeren voordat het project begint. Dit onderzoek geeft inzicht in de ondergrondse omstandigheden en helpt bij het kiezen van de juiste constructiemethode.

4. Aanpassing van de funderingsbreedte

In sommige gevallen is het nodig om de funderingsbreedte aan te passen. Dit kan nodig zijn als de nieuwe constructie breder is dan de bestaande fundering. Bijvoorbeeld, bij het bouwen van een nieuwe garage op een oude fundering met halfsteensmuren, kan het nodig zijn om de fundering breder te maken en aansluiting te maken op de fundering van het huis.

Een veelgebruikte aanpak is het boren van gaten in de bestaande fundering en het plaatsen van wapening in de vorm van betonijzers. Deze worden vervolgens ingevuld met beton om de nieuwe fundering aan te sluiten op de bestaande. Het is belangrijk dat de gaten goed worden gemaakt en dat de wapening stevig vastzit om de stabiliteit van de constructie te waarborgen.

Versterken van bestaande funderingen

In sommige gevallen is het nodig om de bestaande fundering te versterken voordat een nieuwe constructie kan beginnen. Dit is bijvoorbeeld nodig wanneer de fundering schade heeft opgelopen door verzakking of wisselende grondwaterstanden.

1. Versterking met schroeffunderingen

Schroeffunderingen zijn een populaire methode om bestaande funderingen te versterken. Deze funderingen bestaan uit lange, met metalen stangen die in de ondergrond worden ingedreven. Ze bieden extra steun aan de fundering en voorkomen verdere verzakkingen.

Schroeffunderingen zijn vooral geschikt voor zachte ondergronden zoals veen of klei. Ze zijn relatief eenvoudig te installeren en hebben een beperkte impact op de omgeving.

2. Uitbreiding tot een plaatfundering

Een andere methode is het uitbreiden van de bestaande fundering tot een plaatfundering. Dit is een methode waarbij een nieuwe plaat wordt gegoten over de bestaande strokenfundering. De plaat zorgt voor extra stabiliteit en vermindert de kans op toekomstige verzakkingen.

Deze methode is meestal toegepast in situaties waarin de bestaande fundering nog stevig is, maar niet voldoende breed is om de nieuwe constructie aan te kunnen. Het is een duurzame oplossing die goed geschikt is voor woningbouwprojecten.

3. Versterken met heipalen

In gevallen waarin de bestaande fundering niet voldoende steun biedt, kan het nodig zijn om heipalen te installeren. Deze palen worden in de ondergrond gegraven en aangesloten op de bestaande fundering. Ze zorgen voor extra steun en stabiliteit.

De keuze voor heipalen hangt af van de ondergrond, de gewenste belasting en de omvang van het project. Het is een robuuste oplossing, maar het vereist wel een aanzienlijke inbreng in materiaal en arbeid.

Praktische tips voor het bouwen op bestaande fundering

Bij het bouwen op bestaande fundering zijn er een aantal praktische tips die kunnen helpen om de constructie te realiseren met zo weinig mogelijk risico op problemen.

1. Planvorming en vergunningen

Voordat het werk begint, is het belangrijk om een gedetailleerd plan op te stellen. Dit plan moet de locatie, afmetingen, materialen en constructiemethoden van de nieuwe constructie bevatten. Bovendien moet het plan voldoen aan de huidige bouwvoorschriften en normen.

Daarnaast is het noodzakelijk om de benodigde vergunningen en goedkeuringen van relevante instanties te verkrijgen. Elke gemeente heeft specifieke regels voor aanbouwen en nieuwbouw, en het is belangrijk om deze regels te kennen en te volgen.

2. Grondonderzoek uitvoeren

Voor een veilige en stabiele constructie is een grondonderzoek essentieel. Dit onderzoek geeft inzicht in de ondergrondse omstandigheden, zoals grondsoort, waterstand en mogelijke instabiliteiten. Het resultaat van het onderzoek helpt bij het kiezen van de juiste constructiemethode en funderingsversterking.

3. Koppelingen maken tussen nieuwe en bestaande structuur

Bij het bouwen van een aanbouw of uitbouw is het belangrijk om de nieuwe structuur goed aan te sluiten op de bestaande. Dit kan bereikt worden door het boorden van gaten in de bestaande muren en het aanbrengen van koppelingen of versterkingen. Deze koppelingen zorgen voor een stevige verbinding en voorkomen scheuren of instabiliteiten.

4. Aanpassingen in de vloeren

Bij sommige projecten is het nodig om de vloeren aan te passen. Dit is bijvoorbeeld nodig wanneer de nieuwe constructie een volledige vloerplaat nodig heeft. In dat geval is het belangrijk om te weten hoe diep de vloer moet worden uitgehaald om plaats te maken voor de nieuwe leidingen, isolatie en vloerverwarming.

Een gebruikelijke aanpak is om de bestaande vloeren, zoals tegels of ballatum, te verwijderen en vervolgens een nieuwe vloerplaat te gieten. Daarna worden de leidingen gelegd, gevolgd door een chape, isolatie, vloerverwarming en tenslotte de eindafwerking. Het is belangrijk om voldoende ruimte te maken voor alle lagen om de constructie te kunnen realiseren.

Samenvatting

Het bouwen op bestaande fundering is een interessante en duurzame oplossing voor zowel nieuwbouw als renovaties. Het biedt voordelen in tijdsbesparing, kostenefficiëntie en duurzaamheid. Echter, het vereist ook een zorgvuldige aanpak om de stabiliteit en structuur van de constructie te waarborgen.

Bij het bouwen op bestaande fundering zijn enkele belangrijke stappen van belang: statische controle, aansluiting van de nieuwe fundering, grondonderzoek en eventuele funderingsversterking. Het is ook belangrijk om een gedetailleerd plan op te stellen en de benodigde vergunningen te verkrijgen.

Voor huiseigenaren en bouwprofessionals is het bouwen op bestaande fundering een uitdaging, maar met de juiste kennis en voorbereiding kan het een succesvolle en duurzame oplossing zijn.