Huisfundering Problemen: Oorzaken, Herkenning, Herstel en Risico’s

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Een stabiele fundering is de basis van elke woning. Als deze basis verzwakt of zelfs verzakt, kan dat leiden tot ernstige schade aan het gebouw en een aanzienlijke financiële impact op de woningeigenaar. In Nederland is het probleem van funderingsverzakkingen niet nieuw, maar door veranderende klimatologische omstandigheden, droogtes, bodemdaling en verouderde constructiemethoden is het aantal woningen met funderingsproblemen aanzienlijk toegenomen. Volgens het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) lopen tussen de 487 duizend en 537 duizend woningen momenteel verhoogd risico op funderingsproblemen. Door klimaatverandering kan dit aantal zelfs oplopen tot 687 duizend. Het is daarom van groot belang om te weten hoe je funderingsproblemen kunt herkennen, wat de oorzaken kunnen zijn en welke herstelmethoden beschikbaar zijn.

In dit artikel bespreken we de belangrijkste signalen van funderingsproblemen, de oorzaken die hierbij een rol spelen, hoe je een fundering kunt laten herstellen en welke risico’s er zijn bij verouderde funderingstypen. We baseren ons op recente informatie van betrouwbare bronnen, waaronder KCAF, demargaretha.nl, eigenhuis.nl en duurzaamfunderingsherstel.nl.

Wat is een funderingsprobleem?

Een funderingsprobleem ontstaat wanneer de fundering van een woning niet meer in staat is om het gewicht van het bouwwerk te dragen. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals bodemdaling, wegrotte houten palen, veranderende grondwaterpeilen, trillingen van treinen of aardgaswinning, of onvoldoende ontwerp of uitvoering van de oorspronkelijke fundering.

Wanneer een fundering verzakt, kan dit leiden tot ongelijkheden in vloeren, scheuren in muren, klemmende ramen en deuren, en zelfs tot instabiliteit van het hele bouwwerk. Funderingsproblemen kunnen zowel scherp als geleidelijk optreden, afhankelijk van de oorzaak en de ondergrond waarop het huis is geplaatst.

Signalen van funderingsproblemen

Er zijn verschillende tekenen die wijzen op mogelijke funderingsproblemen. Het herkennen van deze signalen vroegtijdig is cruciaal om schade aan het huis te beperken en kostbare herstelmaatregelen te voorkomen.

1. Scheuren in muren en vloeren

Scheuren die zich uitbreiden in binnenmuren of vloeren zijn een van de duidelijkste tekenen van een verzwakte fundering. Deze scheuren ontstaan doordat de fundering niet meer in staat is om het gewicht van het huis te dragen, wat leidt tot verplaatsing van de constructie. Zowel horizontale als verticale scheuren kunnen voorkomen, en de breedte en lengte van de scheuren zijn indicatoren voor de ernst van het probleem.

2. Klemmende ramen en deuren

Wanneer de fundering van een woning verzakt, kan de woning scheef gaan staan. Dit heeft als gevolg dat ramen en deuren geleidelijk gaan klemmen. Dit kan optreden omdat de muurconstructies verplaatsen of vervormen, waardoor de openingen in de muur minder precies liggen.

3. Aflopende of scheve vloeren

Scheve of aflopende vloeren zijn een duidelijk teken van funderingsproblemen. Dit kan leiden tot ongelijkheden in vloerbedekkingen, wiebelende meubels en problemen met waterafvoer in badkamers. Bovendien kan een scheve vloer extra belasting veroorzaken op andere delen van het huis, wat de schade verder kan verslechteren.

4. Hoogteverschil tussen woning en stoep

Een ander duidelijk teken is het ontstaan van een hoogteverschil tussen de woning en de stoep. Dit gebeurt doordat het huis op één of meer zijden is verzakt, waardoor de stoep zich op een hoger niveau bevindt dan het huis zelf. Dit kan problemen opleveren bij toegang tot de woning en kan ook leiden tot waterafvoerproblemen.

5. Onregelmatigheden in de gevel

Scheuren of onregelmatigheden in de gevel kunnen ook wijzen op funderingsproblemen. Deze onregelmatigheden ontstaan doordat de fundering onder het huis niet gelijkmatig ondersteuning biedt, wat leidt tot vertekening van de gevelconstructie.

Oorzaken van funderingsproblemen

Er zijn verschillende factoren die kunnen leiden tot funderingsproblemen. Deze oorzaken zijn vaak gerelateerd aan de ondergrond, de constructie van het huis of externe invloeden zoals klimaatverandering.

1. Houtrot en paalrot

Voor huizen gebouwd vóór 1970 werden vaak houten palen gebruikt als ondersteuning. Deze palen zijn in de loop van de jaren gevoelig voor slijtage en kunnen wegrotten door schimmels of bacteriën. Dit fenomeen wordt ook wel “paalrot” of “palenpest” genoemd. Wanneer deze palen niet meer in staat zijn om het gewicht van het huis te dragen, kan dit leiden tot funderingsverzakkingen.

2. Bodemdaling en droogte

Bodemdaling is een ander belangrijk oorzaak van funderingsproblemen. Door droogte kan de grond onder een woning inklinken, wat leidt tot verlies van steun onder de fundering. Dit is vooral een probleem in gebieden met zandige bodem, waarin de grond makkelijk kan verdringen of verdrogen. In combinatie met veranderende klimatologische omstandigheden, zoals langdurige droogtes of regenperiodes, kan dit het risico op funderingsproblemen aanzienlijk vergroten.

3. Negatieve kleef

Een minder bekend maar desastreuze oorzaak is “negatieve kleef”. Dit is een fenomeen waarbij inklinkende grond aan houten palen blijft hangen, wat extra belasting op de palen oplevert. Dit kan leiden tot snelle verzakking van de fundering en dus tot schade aan het bouwwerk.

4. Constructiefouten

Soms ontstaan funderingsproblemen doordat de oorspronkelijke fundering onvoldoende is ontworpen of uitgevoerd. Dit kan het geval zijn bij oude woningen waarbij de fundering niet is afgestemd op de belasting van het bouwwerk. In dergelijke gevallen kan een fundering al vroeg in de levenscyclus van het huis problemen geven, vooral als er extra aanbouw of renovatie is geweest.

5. Trillingen en externe invloeden

Trillingen veroorzaakt door bijvoorbeeld aardgaswinning of spoorverkeer kunnen ook leiden tot funderingsproblemen. Deze trillingen veroorzaken in de loop van de tijd kleine verplaatsingen in de ondergrond, wat uiteindelijk kan leiden tot verlies van steun onder de fundering.

Risico’s per funderingstype

In Nederland zijn er drie belangrijke funderingstypen die vaak voorkomen, namelijk:

Houten paalfundering: Gebruikt in de periode voor 1970. Deze fundering is gevoelig voor houtrot en paalrot.
Staal- of murenfundering: Gebruikt in de jaren vijftig en zestig. Deze fundering is minder bestand tegen droogte en inklinking.
Betonschroef- of palenfundering: Gebruikt sinds de jaren zeventig. Deze fundering is het bestand tegen droogte en inklinking en loopt het minste risico op funderingsproblemen.

Volgens KCAF lopen huizen met houten of staalfundering het grootste risico op funderingsproblemen. Slechts 2% van de funderingsproblemen betreft huizen van de afgelopen 50 jaar, die meestal zijn uitgerust met betonpalen.

Funderingsherstelmethoden

Als funderingsproblemen zijn herkend, is het belangrijk om tijdig actie te ondernemen. Funderingsherstel kan leiden tot het herstel van de stabiliteit van het bouwwerk, het voorkomen van verdere schade en het behoud van de waarde van het huis. Er zijn verschillende methoden voor funderingsherstel, afhankelijk van de aard en ernst van de verzakking.

1. Peilverbetering en grondwaterherstel

Een veelgebruikte methode is peilverbetering, waarbij de grondwaterstand wordt hersteld om de grond onder de fundering weer steviger te maken. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door regenwater te infiltreren of door grondwater op te pompen. Deze methode is meestal niet ingrijpend en kan relatief goedkoop zijn.

2. Funderingsversterking met palen

Een andere methode is het versterken van de fundering met extra palen. Hierbij worden nieuwe palen in de grond geboord en in de buurt van de bestaande fundering geplaatst. Deze palen nemen extra belasting over van de oude fundering en helpen het bouwwerk weer stabiel te maken.

3. Peilverbetering met injecties

Injecteren van vloeistof in de grond onder de fundering is een andere methode voor funderingsherstel. Hierbij worden materialen zoals cement of polymeer injecteren om de grond te verdichten en extra steun te bieden. Deze methode is meestal niet ingrijpend en kan snel worden uitgevoerd.

4. Nieuwe fundering aanbrengen

In ernstige gevallen, waarbij de bestaande fundering niet meer herstelbaar is, kan een nieuwe fundering worden aangebracht. Dit is een ingrijpende maatregel waarbij het huis wordt geplaatst op een nieuwe fundering, vaak in de vorm van een “tafel”. Deze methode is duur en kan aanzienlijke kosten met zich meebrengen. Voor een kleine woning kan dit al snel 40.000 euro kosten, en in sommige gevallen kan het bedrag oplopen tot 70.000 euro of meer.

5. Samenwerking bij rijtjeshuizen

Rijtjeshuizen kunnen extra lastige funderingsproblemen geven, omdat de schade vaak niet beperkt blijft tot één woning. In dergelijke gevallen is het belangrijk dat de bewoners van het bouwblok samenwerken bij de aanpak van funderingsproblemen. Samenwerking is noodzakelijk om schade aan burenhuizen te voorkomen en om een efficiënte oplossing te vinden. In sommige gevallen kan het nuttig zijn om een begeleidingsbureau in te schakelen om de samenwerking te faciliteren.

Waarom is tijdig herstel belangrijk?

Het uitstellen van funderingsherstel kan leiden tot verdere schade aan het bouwwerk. Ongelijkmaken van muren, lekkages, scheuren en instabiliteit kunnen de waarde van het huis aanzienlijk doen dalen. Daarnaast kan de veiligheid van de woning in het geding komen, vooral bij ernstige verzakkingen.

Tijdig herstel helpt om verdere schade te voorkomen en zorgt ervoor dat het huis weer in balans komt. Dit is niet alleen belangrijk voor het behoud van de functionele waarde van het huis, maar ook voor het comfort van de bewoners. Een ongelijke vloer of scheve muren kunnen leiden tot ongemak zoals het niet correct sluiten van deuren of het wiebelen van meubels.

Hoe kun je funderingsproblemen herkennen tijdig?

Het is belangrijk om regelmatig de woning te inspecteren op tekenen van funderingsproblemen. Enkele stappen die je kunt nemen:

Maak foto’s van eventuele scheuren of onregelmatigheden. Herhaal dit regelmatig om te zien of de schade verergerd.
Let op veranderende functies van ramen, deuren en vloeren. Klemmende deuren of ongelijke vloeren zijn duidelijke signalen van funderingsproblemen.
Zoek hulp van een funderingsspecialist. Als je vermoedt dat er funderingsproblemen zijn, is het verstandig om een professionele inspectie te laten uitvoeren.

Risico’s en verantwoordelijkheid bij funderingsproblemen

Funderingsproblemen kunnen zowel persoonlijk als juridisch gevolgen hebben, vooral bij rijtjeshuizen of wanneer de schade over meerdere woningen uitdraait. In dergelijke gevallen is het belangrijk om vroegtijdig contact op te nemen met buren en eventueel met de gemeente of een onderzoeksbureau.

In sommige gevallen kunnen woningeigenaren aansprakelijk worden gesteld voor schade aan burenhuizen, vooral als de schade het gevolg is van onvoldoende herstelmaatregelen of verwaarlozing. Het is daarom verstandig om funderingsproblemen serieus te nemen en tijdig actie te ondernemen.

Conclusie

Een funderingsprobleem is een serieuze aangelegenheid die niet langer kan worden uitgesteld. Het herkennen van signalen zoals brede scheuren in muren, klemmende deuren en scheve vloeren is essentieel om schade aan het huis te beperken. Door tijdig actie te ondernemen, zoals funderingsherstel of peilverbetering, kan de stabiliteit en de waarde van het huis behouden blijven.

In Nederland is het aantal woningen met funderingsproblemen aanzienlijk toegenomen, vooral in gebieden met verouderde funderingstypen. Het is daarom belangrijk om te weten hoe je funderingsproblemen kunt herkennen, welke oorzaken er zijn en welke herstelmethoden beschikbaar zijn. Samenwerking bij rijtjeshuizen en tijdig herstel zijn cruciale stappen om schade aan het bouwwerk en andere woningen te voorkomen.

Bij het ontdekken van funderingsproblemen is het verstandig om een professionele funderingsspecialist in te schakelen voor een grondige inspectie. Zij kunnen de oorzaak van de problemen vaststellen en adviseren over de juiste methode voor funderingsherstel. Door dit te doen, zorg je voor een veilig, stabiel en functioneel huis in de toekomst.