Zelf een fundering maken voor je woning: Stapsgewijze gids en aandachtspunten

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Een stevige fundering is de basis van ieder bouwproject, of het nu gaat om een woning, een schuur, een aanbouw of een veranda. Het is niet alleen essentieel voor de stabiliteit van de structuur, maar ook van belang voor de duurzaamheid en de veiligheid van de constructie. Voor zowel professionals als DIY-enthousiastelingen is het maken van een fundering een complexe, maar uitermate waardevolle klus. In deze gids geven we een overzicht van de stappen die je moet doorlopen, de benodigdheden die je nodig hebt, en de aandachtspunten die je niet mag vergeten.

Waarom is een fundering zo belangrijk?

Een fundering is de ondergrondse basisconstructie die ervoor zorgt dat het gewicht van het gebouw gelijkmatig wordt verdeeld over de bodem. Zonder een stabiele fundering kan een woning of aanbouw verzakken of scheuren, wat leidt tot structurele schade en mogelijke gevaarlijke situaties. In Nederland varieert de bodemsterkte per regio, en in sommige gebieden zijn funderingsproblemen van oudsher bekend. Daarom is het extra belangrijk om een funderingsonderzoek uit te voeren voordat je begint met een bouwproject. Dit onderzoek helpt bijvoorbeeld bodemdaling te detecteren en maatregelen te nemen om die te voorkomen.

Voordelen van het zelf maken van een fundering

Het zelf maken van een fundering heeft verschillende voordelen. Ten eerste is het een manier om kosten te besparen. Wanneer je kiest voor DIY, bespaar je op de kosten van een professionele aannemer, mits je vertrouwen hebt in je eigen bouwkundige vaardigheden of die van een betrouwbare helper. Daarnaast biedt het zelf maken van een fundering meer flexibiliteit in het ontwerp. Je kunt de afmetingen en vorm van de fundering aanpassen aan jouw wensen, zonder beperkt te worden door standaardformaten of voorschrachten die bij professionele aannemers voorkomen.

Soorten funderingen

Er zijn verschillende soorten funderingen die je kunt kiezen, afhankelijk van de bodemstructuur, de gewenste belasting en de omgeving. De drie meest voorkomende vormen zijn:

Fundering op staal (strokenfundering)

Een strokenfundering bestaat uit betonnen stroken die het gewicht van het gebouw over de grond verdelen. Deze vorm van fundering is vooral geschikt voor huizen en wordt vaak gebruikt in stedelijke gebieden. De betonnen stroken zorgen ervoor dat de grond niet te veel druk krijgt en voorkomen zo bodemverzakking.

Fundering op palen

Als de bodem niet stevig genoeg is, zoals bijvoorbeeld in moerassige of zachte grond, is een fundering op palen een goede oplossing. De palen worden diep in de grond gedreven of gegoten om zo een stabiele basis te creëren. De diepte en het aantal palen hangt af van de bodem en de belasting die het gebouw uitoefent.

Fundering op zand

Voor gebieden met een stevige bodem is een zandfundering een eenvoudige en betaalbare optie. Hierbij wordt de grond gladgestreken, gevolgd door een laag zand en een laag plasticfolie om het vocht te beheersen. Deze methode is ideaal voor kleinere constructies zoals schuren, tuinhuisjes of terrassen.

Stapsgewijze gids voor het maken van een fundering

De volgende stappen zijn essentieel bij het maken van een fundering. Het is belangrijk om elk van deze stappen zorgvuldig uit te voeren om de stabiliteit en duurzaamheid van de fundering te garanderen.

Stap 1: Het uitlijnen van de fundering

De eerste stap bij het maken van een fundering is het uitlijnen van de fundering. Dit betekent dat je duidelijk moet weten hoe de fundering eruit moet zien. Gebruik hiervoor palen of haringen die je per halve meter in de grond kan aanbrengen. Tussen deze palen span je een koord om een duidelijk beeld te krijgen van de vorm van je fundering.

Stap 2: Het uitgraven van de fundering

Na het uitlijnen begint het echte werk: het uitgraven van de fundering. Graaf de fundering uit tot een minimale diepte van 600 mm onder het maaiveld. Dit zorgt ervoor dat de fundering goed beschermd is tegen de winter en voorkomt dat de fundering kapotgevroren raakt. Tip: Hou aan beide kanten van de fundering 10 centimeter ruimte over. Dit is nodig voor de bekisting van de fundering.

Stap 3: De bekisting van je fundering

De bekisting is een van de belangrijkste stappen bij het maken van een fundering. Plaats planken tegen de palen rondom de fundering waarin het beton gestort kan worden. Het is belangrijk dat de planken goed uitgelijnd zijn. Controleer dit met een waterpas en herhaal de meting meerdere keren om fouten te voorkomen.

Stap 4: Maak je fundering vochtbestendig

Een belangrijke aandachtspunt is de vochtbestendigheid van de fundering. Voordat je het beton stort, leg je een laag zand en een laag plasticfolie op de bodem van de fundering. Dit zorgt ervoor dat het vocht niet onbeheersbaar wordt en dat de fundering niet uitdroogt of verzakt. Dit is vooral belangrijk in natte of vochtige gebieden.

Stap 5: Het gieten van het beton

Het gieten van het beton is de cruciale stap waarbij de fundering definitief vorm krijgt. Zorg ervoor dat je de juiste hoeveelheid beton berekent en dat het beton goed gemengd is. Stort het beton zorgvuldig in de bekisting en wrik het goed in de hoeken om lege ruimtes te voorkomen. Gebruik een waterpas om te controleren of het beton gelijk is.

Stap 6: Het afwerken en uitharden van de fundering

Na het gieten laat je het beton minimaal 28 dagen uitharden. Tijdens deze periode is het belangrijk om de fundering te bescheren tegen directe zonlicht en droogte. Je kunt het beton bedekken met doeken of plasticfolie om het uitharden te ondersteunen. Na de 28 dagen is de fundering klaar om gebruikt te worden.

Aandachtspunten bij het maken van een fundering

Het maken van een fundering vereist niet alleen technische kennis, maar ook aandacht voor de detail. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten:

Bodemonderzoek uitvoeren: Voordat je begint met graven, is het belangrijk om een bodemonderzoek te doen. Dit helpt om te bepalen welk type fundering het beste is voor jouw situatie.
De juiste materialen gebruiken: Zorg ervoor dat je gebruikmaakt van kwaliteitsmateriaal zoals beton, staal en cement. De kwaliteit van de materialen bepaalt direct de stabiliteit van de fundering.
Nauwkeurigheid in de uitvoering: Een kleine fout in de uitvoering kan leiden tot grote problemen. Gebruik een waterpas, meetinstrumenten en andere hulpmiddelen om nauwkeurig te werken.
Voorbereiding van de vaste grond: Zorg ervoor dat de grond goed voorbereid is. Dit betekent dat je de grond schoonmaakt en eventueel losse aarde verwijdert.
Klimaatfactoren in overweging nemen: In Nederland is klimaatverandering een factor die funderingsproblemen kan verergen. Denk hierbij aan bodemdaling, vochtige grond en extreem weertype. Zorg ervoor dat je fundering goed beschermd is tegen deze invloeden.
Constructeur raadplegen: Bij twijfel is het verstandig om een ervaren constructeur of bouwprofessional in te schakelen. Deze kan de afmetingen berekenen en begeleiden bij het maken van de fundering.

Praktische tips voor DIY-enthousiastelingen

Voor wie kiest voor het zelf maken van een fundering, zijn er een aantal praktische tips die je kunt gebruiken:

Bouwplan maken: Maak een duidelijk bouwplan waarin je alle stappen en benodigdheden opneemt. Dit helpt je om niet in de war te raken.
Hulp zoeken: Het maken van een fundering is een zware klus. Werk samen met betrouwbare helpers om het werk sneller en veiliger te doen.
Gereedschap voorbereiden: Zorg ervoor dat je alle benodigde gereedschappen en materialen vooraf hebt. Dit bespaart tijd en vermijdt frustratie.
Tijd inplannen: Het maken van een fundering vereist tijd. Plan voldoende uren in voor elk onderdeel van het proces.
Slechte weersomstandigheden vermijden: Werk niet in regen of extreme hitte. Dit kan de kwaliteit van de fundering negatief beïnvloeden.

Klimaatverandering en funderingsproblemen

Klimaatverandering heeft een directe invloed op de funderingsproblemen in Nederland. Volgens het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) heeft ongeveer half een miljoen huizen funderingsproblemen of kunnen die krijgen. Oorzaken van funderingsproblemen zijn onder andere bodemdaling en onstabiele bodemstructuren. Deze problemen worden verergd door klimaatverandering, zoals meer regenval en droogtes.

Om je huis te beschermen tegen funderingsproblemen, is het belangrijk om een funderingsonderzoek uit te voeren en eventuele maatregelen te nemen. Dit kan bijvoorbeeld het aanpassen van de fundering zijn of het plaatsen van extra steunstructuren. Ook is het verstandig om regelmatig de fundering te controleren en eventuele schade te herstellen.

De rol van een constructeur

Het is verstandig om bij het maken van een fundering een ervaren constructeur of bouwprofessional in te schakelen. Deze kan je helpen met het berekenen van de afmetingen, het kiezen van het juiste type fundering en het uitvoeren van de werkzaamheden. Een professionele aannemer garandeert bovendien dat de fundering voldoet aan de bouwnormen en regelgeving.

Als je kiest voor DIY, is het verstandig om de constructeur toch te raadplegen voor advies en begeleiding. Deze kan je helpen bij het maken van een bouwplan en het kiezen van de juiste materialen. Bovendien kan een constructeur je helpen bij het uitvoeren van de werkzaamheden als je twijfelt of iets niet weet.

Conclusie

Het maken van een fundering is een essentieel onderdeel van elk bouwproject. Zowel professionals als DIY-enthousiastelingen moeten aandacht besteden aan de juiste uitvoering, de kwaliteit van de materialen en de stabiliteit van de fundering. Door te investeren in het juiste type fundering en zorgvuldig werk, voorkom je problemen in de toekomst. Neem de tijd, werk nauwkeurig, en werk waterpas – want een goed voorbereide fundering is letterlijk het halve werk.

Een goede fundering zorgt voor een levenslange solide basis en voorkomt structurele schade. Of je nu een eenvoudige aanbouw, een betonvloer of een hele woning fundeert, een goede fundering is cruciaal voor de duurzaamheid en veiligheid van de constructie.

Bronnen

huis