Huis kopen met houten fundering: wat je moet weten als koper

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Als je overweegt om een huis te kopen dat op houten fundering staat, is het van essentieel belang om goed te weten wat je aanneemt. Houten paalfunderingen zijn vooral in oudere woningen gebruikelijk, en in sommige regio’s in Nederland vormen ze een groter risico op verzakking dan in andere delen van het land. Het is daarom belangrijk om zowel de technische achtergronden van deze funderingsvorm als de mogelijke risico’s en signalen van problemen goed te begrijpen.

In dit artikel bespreken we de essentiële kennis die je nodig hebt als je overweegt om een huis met een houten fundering aan te kopen. We leggen uit hoe je de staat van de fundering kunt controleren, wat de risico’s zijn en wat je als koper kunt doen om jezelf te beschermen.

Wat is een houten paalfundering?

Een houten paalfundering bestaat uit verticale houten palen die in de bodem zijn geslagen tot een draagkrachtige laag, zoals zand of steen. Deze palen dragen het gewicht van het huis en voorkomen dat het zakt of instort. In Nederland zijn houten funderingen al sinds de 17e eeuw gebruikt, vooral in gebieden waar de bovenste laag van de grond niet sterk genoeg is om een gebouw te dragen.

In historische steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Utrecht zijn houten funderingen een klassieke bouwtechniek. Deze funderingen zijn meestal stabiel zolang de palen onder water blijven, omdat hout in contact met water niet rott. Het moment dat de palen droog vallen – bijvoorbeeld door een daling van het grondwaterpeil – kan echter leiden tot verrotting en dus tot funderingsproblemen.

Risico’s bij houten funderingen

Een van de belangrijkste risico’s bij houten funderingen is verzakking. Verzakking kan voorkomen wanneer de houten palen door verrotting of bacteriële aantasting hun dragende functie verliezen. Dit is vooral het geval als het grondwaterpeil is gedaald, wat de palen droog laat staan.

Er zijn verschillende oorzaken waarom het grondwaterpeil kan dalen: - Droogteperiodes: Klimaatverandering heeft geleid tot meer droge winters, waardoor de grond minder water bevat. - Ingrepen van waterschappen: Waterschappen kunnen het grondwaterpeil verlagen om bijvoorbeeld overstromingsrisico’s in stedelijke gebieden te beheersen. - Bouwwerkzaamheden in de omgeving: Trillingen of veranderingen in de bodemstructuur kunnen de stabiliteit van de fundering ondermijnen.

Ook constructiefouten tijdens de bouw van het huis kunnen leiden tot funderingsproblemen. In de 19e eeuw zijn bijvoorbeeld veel huizen verhoogd zonder dat de fundering is meegenomen in overweging. Dit kan leiden tot overbelasting en vervormingen in de constructie.

Hoe herken je funderingsproblemen?

Bij de aankoop van een woning is het belangrijk om op te letten naar duidelijke signalen van funderingsproblemen. Deze signalen kunnen op verschillende manieren zichtbaar worden:

1. Verzakking en scheefstand van het huis

Een van de meest opvallende signalen is als een huis scheef staat of een duidelijke verzakking heeft. Dit is vaak het geval bij huizen met houten funderingen in veen- of klei-gebieden. In de omgeving zijn vaak ook andere woningen met vergelijkbare problemen.

2. Scheuren in de buitengevel

Breedere scheuren in de buitengevel dan normale haarscheurtjes zijn een teken dat er druk is ontstaan in de constructie. Dit kan wijzen op een onstabilere fundering.

3. Bredere scheuren in binnenmuren en vloeren

Funderingsproblemen kunnen ook leiden tot scheuren in binnenmuren en vloeren. Deze scheuren worden vaak groter en langer naarmate de situatie verergert.

4. Klemmende deuren en ramen

Wanneer het huis is verzakt, kan er een hoogteverschil ontstaan tussen het huis en de stoep. Dit kan ervoor zorgen dat deuren en ramen klemraken, omdat de muur en het kozijn niet meer perfect passen.

5. Vloeren die scheef of zijdig liggen

Een ongelijke vloer is een duidelijk teken dat de fundering niet meer evenwichtig druk uitoefent op de bodem.

Hoe onderzoek je de staat van de fundering?

Omdat schade aan de fundering vaak niet direct zichtbaar is, is het belangrijk om een aantal stappen te ondernemen bij de aankoop van een woning om de staat van de fundering te onderzoeken.

1. Raadplegen van de bouwtekening

Bij de gemeente kun je vaak de originele bouwtekening van de woning opvragen. Hierin staat vermeld welk type fundering is gebruikt. Dit is van belang om te bepalen of het huis op houten palen staat en of het in een risicogebied ligt.

2. Bezoek aan het Kenniscentrum Funderingsproblematiek (KCAF)

Het KCAF heeft een kaart gemaakt waarop het risico op funderingsproblemen per stad is aangegeven. Deze kaart is een waardevolle tool om te controleren of de woning in een risicogebied staat.

3. Funderingslabel

Sinds juni 2021 moeten woningtaxateurs het funderingslabel in overweging nemen bij de bepaling van de verkoopprijs. Het funderingslabel is een keurmerk dat aangeeft wat de staat van de fundering is en of er risico’s op verzakking zijn. Het label loopt van A (goed) tot E (zeer slecht). Vanaf label D wordt een woning aangemerkt als een hoog risico.

Het funderingslabel wordt bepaald aan de hand van factoren zoals: - Het type bodem - De grondwaterstand - De staat van de fundering

4. Bouwtechnische keuring

Een bouwtechnische keuring door een erkend bouwtechnisch keurmeester is een essentiële stap bij de aankoop van een woning. De keuring geeft inzicht in de staat van het huis, inclusief mogelijke funderingsproblemen. Hoewel een bouwtechnische keuring niet altijd funderingsproblemen boven water brengt, kan het wel signalen naar boven halen die verdere onderzoek nodig maken.

Wat is de invloed van klimaatverandering op houten funderingen?

Klimaatverandering heeft geleid tot veranderingen in het grondwaterpeil en droogtes, wat直接影响 de stabiliteit van houten funderingen. Omdat hout in droge omstandigheden begint te rotten, kan een dalend grondwaterpeil leiden tot funderingsproblemen. Dit is vooral het geval in gebieden met veen of klei, waar het grondwaterpeil relatief laag ligt.

Onderzoek van het KCAF toont aan dat het risico op funderingsproblemen in de komende dertig jaar sterk zal toenemen. Momenteel lopen één miljoen huizen in Nederland het risico om te verzakken, en dit aantal kan verdubbelen als er geen actie wordt ondernomen.

Wat kun je als koper doen om funderingsproblemen te voorkomen?

Bij de aankoop van een woning met een houten fundering is het verstandig om een aantal stappen te ondernemen om jezelf te beschermen tegen mogelijke funderingsproblemen:

1. Vragen stellen aan de verkopende makelaar

Stel duidelijke vragen over de fundering. Gebruik een checklist zoals die van het Bieb Instituut om te weten welke vragen je kunt stellen. Onder andere: - Op welk type fundering staat het huis? - Is de fundering ooit onderzocht? - Hebben er ooit funderingsproblemen geweest?

2. Onderzoek of het huis in een risicogebied staat

Gebruik de kaart van het KCAF om te controleren of de woning in een risicogebied staat. Dit is vooral belangrijk als het huis voor 1970 is gebouwd of op houten palen staat.

3. Laat een funderingsonderzoek uitvoeren

Als er reden is tot twijfel, kun je een funderingsonderzoek laten uitvoeren door een specialist. Dit onderzoek kan schade aan de fundering opsporen en inschattingen doen over de mogelijke kosten van herstel of versterking.

4. Kijk naar signalen van funderingsproblemen

Zoals eerder besproken, zijn er duidelijke signalen die wijzen op funderingsproblemen. Let er bij de bezichtiging op en laat deze signalen verder onderzoeken.

De rol van de gemeente en waterschappen

De gemeente en waterschappen spelen een belangrijke rol in de stabiliteit van de fundering van woningen. De gemeente kan informatie verstrekken over de bouwtekeningen en bodemgegevens van een woning, terwijl waterschappen verantwoordelijk zijn voor het beheer van het grondwaterpeil.

In sommige gevallen zijn waterschappen verantwoordelijk voor het dalen van het grondwaterpeil, wat leidt tot paalrot en funderingsproblemen. Het is daarom verstandig om te onderzoeken of er in de regio acties zijn genomen die de grondwaterstand kunnen beïnvloeden.

Conclusie

Een huis kopen met een houten fundering vereist extra aandacht en voorbereiding. Deze funderingsvorm is in de historie van Nederland vaak gebruikt, maar komt met bepaalde risico’s, vooral in combinatie met veranderende bodem- en klimatologische omstandigheden. Het is belangrijk om de staat van de fundering te onderzoeken en signalen van problemen tijdig op te sporen.

Bij de aankoop van een woning met een houten fundering kun je het beste: - De bouwtekening en bodemgegevens raadplegen - Een bouwtechnische keuring laten uitvoeren - Een funderingsonderzoek laten doen als nodig - De kaart van het KCAF gebruiken om te controleren of het huis in een risicogebied staat

Door deze stappen te ondernemen, zorg je dat je niet onverwacht in een risicowoning terechtkomt. Op deze manier kun je een verstandig besluit nemen over de aankoop van een huis met een houten fundering.