Is een fundering op staal betrouwbaar? Inzicht in toepassing, aandachtspunten en duurzaamheid

Een betrouwbare fundering is de basis van elke woning of constructie. In de Nederlandse bouw wordt regelmatig gebruikgemaakt van de methode fundering op staal, ook wel aangeduid als ondiepe fundering of fundering op zand. Hoewel de term technisch klinkt, verwijst het in werkelijkheid naar het rusten van een bouwwerk op een stabiele bovengrondlaag, meestal zand, zonder gebruik van funderingspalen. Deze methode is bij uitstek geschikt voor lichte tot middelzware constructies, zoals vrijstaande huizen, rijtjeshuizen, garages of aanbouwen.

Een fundering op staal is vaak kostenefficiënt en eenvoudig in uitvoering, maar ze is afhankelijk van de draagkracht van de ondergrond. In zandige gebieden is deze methode een uitstekende keuze, terwijl in minder stabiele grondlagen, zoals klei of veen, vaak een paalfundering beter is. Ook klimaatveranderingen, zoals droogte of veranderingen in de grondwaterstand, kunnen invloed hebben op de stabiliteit van een fundering op staal.

In dit artikel bespreken we de toepassing, aandachtspunten en betrouwbaarheid van funderingen op staal. We geven u inzicht in de voorwaarden voor toepassing, mogelijke klachten en herstelopties. Hierbij wordt gebruikgemaakt van betrouwbare bronnen uit de bouwsector, zoals adviseurs, herstelbedrijven en bouwtechnische instanties.

Wat is een fundering op staal?

Een fundering op staal is een vorm van ondiepe fundering waarbij het gewicht van het bouwwerk direct op een draagkrachtige grondlaag rust. Deze grondlaag bevindt zich meestal direct onder het maaiveld en bestaat vaak uit zand. De term “staal” verwijst hier niet naar het metaal, maar naar de oorspronkelijke betekenis van het woord: “op vaste grond”.

Het verschil met een paalfundering ligt in de manier waarop het gewicht van het gebouw wordt overgedragen. Bij een paalfundering worden funderingspalen gebruikt om het gewicht in een diepere, stabielere grondlaag te verankeren. Bij een fundering op staal is dat niet nodig, mits de bovengrond voldoende draagkracht heeft.

Deze methode wordt vaak toegepast voor:

• Vrijstaande en rijtjeshuizen
• Garages en serres
• Kleine industriële of commerciële gebouwen
• Aanbouwen en uitbreidingen

De fundering bestaat meestal uit een betonplaat of funderingsband die in het zand wordt geplaatst. De diepte van deze fundering varieert tussen 60 en 120 cm, afhankelijk van de draagkracht van de ondergrond en het gewicht van de constructie.

Voorwaarden voor toepassing

De toepassing van een fundering op staal hangt volledig af van de draagkracht van de ondergrond. Dit betekent dat de methode niet in elk gebied even geschikt is. In zandige regio’s is fundering op staal een betrouwbare en kostenefficiënte keuze. In klei- of veengronden is de ondergrond minder stabiel en is een paalfundering vaak de voorkeur.

De keuze voor fundering op staal moet altijd worden onderbouwd met een grondonderzoek of sondering. Deze metingen geven inzicht in de aard van de ondergrond, de draagkracht, de grondwaterstand en eventuele veranderlijke lagen. Op basis van deze informatie kan worden bepaald of een fundering op staal geschikt is.

Een grondonderzoek is daarom een essentieel onderdeel van de bouwplannen. Het helpt bouwprofessionals om een stabiele en duurzame fundering te ontwerpen en mogelijke problemen in de toekomst te voorkomen.

Aandachtspunten bij uitvoering

Bij het ontwerp en uitvoering van een fundering op staal zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten die moeten worden in acht genomen. Deze zijn essentieel om ervoor te zorgen dat de fundering stabiel en betrouwbaar is, en om mogelijke problemen in de toekomst te voorkomen.

Grondonderzoek

Een grondonderzoek is een van de meest belangrijke stappen bij het kiezen van een funderingsmethode. Het doel van deze onderzoek is om de aard van de ondergrond vast te stellen, inclusief de draagkracht, het type grond, de grondwaterstand en eventuele veranderlijke lagen. Deze informatie is cruciaal om te bepalen of fundering op staal een geschikte methode is voor het betreffende bouwproject.

Als de ondergrond niet voldoende draagkracht heeft, is een paalfundering of een andere funderingsmethode vaak nodig. In zandarme of veenachtige gebieden is een fundering op staal soms niet aan te raden.

Grondverbetering

Als de ondergrond niet stabiel genoeg is om fundering op staal te gebruiken, kan grondverbetering worden overwogen. Grondverbetering kan bestaan uit:

• Het verdichten van de bovengrond
• Het aanbrengen van een zandkoffer
• Het uitvoeren van groutinjectie

Deze maatregelen kunnen de draagkracht van de ondergrond vergroten en zo de geschiktheid voor fundering op staal bevorderen. Echter, grondverbetering is niet altijd mogelijk of kostenefficiënt, vooral in zandarme of veenachtige gebieden.

Grondwaterstand

De grondwaterstand is een ander belangrijk aandachtspunt bij fundering op staal. Een te hoge grondwaterstand kan de stabiliteit van de ondergrond verlagen en leiden tot verzakkingen of andere funderingsproblemen. In zoetwatergebieden is het belangrijk om de grondwaterstand nauwkeurig in kaart te brengen en eventueel afstroming of andere maatregelen toe te passen.

Toepassing in de praktijk

Fundering op staal wordt vaak toegepast in regio’s met een stevige ondergrond. Deze methode is bij uitstek geschikt voor:

• Woningen en kleine gebouwen: Bij een stevige ondergrond is dit type fundering ideaal voor vrijstaande huizen, rijtjeswoningen en kleinere gebouwen.
• Aanbouwen: Voor serres, garages en andere uitbouwen is fundering op staal een eenvoudige en kostenefficiënte keuze.
• Industriële gebouwen: Kleine industriële of commerciële gebouwen kunnen vaak gebruik maken van fundering op staal, mits de bodem voldoende draagkrachtig is.

De methode is niet geschikt voor zware of hoge constructies, zoals appartementenbouwsels of kantoorgebouwen. In dergelijke gevallen is een paalfundering vaak de betere keuze.

Klachten en problemen

Hoewel een fundering op staal in principe stevig en betrouwbaar is, kunnen er in de loop der tijd funderingsproblemen ontstaan. Dit kan het gevolg zijn van veranderingen in de ondergrond, klimaatveranderingen, verkeerde uitvoering of onvoldoende grondonderzoek.

Ongelijke vloeren

Een van de eerste tekenen van funderingsproblemen is de aanwezigheid van ongelijke vloeren. Vloeren die niet meer vlak zijn of die “hellen”, kunnen een indicatie zijn van een zakkende fundering. Dit kan het resultaat zijn van een verlaagde draagkracht van de ondergrond of verkeerde uitvoering.

Muren en wanden

Deze problemen kunnen ook leiden tot scheuren in muren of wanden. In ernstige gevallen kan een gebouw zelfs lek raken of instabiel worden. In dergelijke gevallen is het belangrijk om snel actie te ondernemen.

Herstelmaatregelen bij fundering op staal

Als funderingsproblemen zich voordoen, is het belangrijk om deze tijdig aan te pakken. Er zijn verschillende herstelmaatregelen beschikbaar, afhankelijk van de mate van schade en de oorzaak van de problemen.

Funderingsinspectie

Bij een funderingsinspectie wordt de plaats en mate van verzakking bepaald, evenals de scheuren in kaart gebracht. Deze inspectie is meestal van circa twee uur en eindigt met een uitgebreide rapportage met herstelplan en kostenindicatie.

Versterken met trillingsvrije palen

Een innovatieve methode voor het herstellen van funderingen op staal is het gebruik van trillingsvrije palen. Deze palen worden ingebracht zonder overlast te veroorzaken voor bewoners of buren. Ze versterken de fundering en zorgen voor een stabielere basis.

Grondverbetering

In sommige gevallen kan grondverbetering worden uitgevoerd om de draagkracht van de ondergrond te verbeteren. Dit kan bijvoorbeeld het verdichten van de bovengrond of het aanbrengen van een zandkoffer zijn. Deze maatregelen kunnen de stabiliteit van de fundering op lange termijn verbeteren.

Klimaatverandering en funderingsproblemen

Klimaatveranderingen, zoals droogte of veranderingen in de grondwaterstand, kunnen een grote invloed hebben op de stabiliteit van funderingen op staal. In droge jaren kan de bodem uitdrogen en daardoor aan kracht verliezen. In zwermpjes of veengronden kan dit leiden tot verzakkingen en funderingsproblemen.

Om dit te voorkomen is het belangrijk om bij bouw- of renovatieprojecten een grondanalyse uit te voeren en eventueel grondverbetering toe te passen. Dit zorgt voor een betere stabiliteit van het bouwwerk en voorkomt mogelijke schade in de toekomst.

Betrouwbaarheid van fundering op staal

De betrouwbaarheid van een fundering op staal hangt af van een aantal factoren:

• Draagkracht van de ondergrond
• Correcte uitvoering
• Grondverbetering indien nodig
• Grondonderzoek voorafgaand aan bouw
• Invloed van klimaatveranderingen

Bij correct ontwerp en uitvoering kan een fundering op staal tientallen jaren meegaan, vaak net zo lang als de levensduur van het bouwwerk zelf. De methode is dus betrouwbaar, mits de voorwaarden zijn vervuld en aandacht wordt besteed aan de aandachtspunten.

Conclusie

Een fundering op staal is een veelgebruikte methode in de Nederlandse bouwpraktijk. Het is een eenvoudige, kostenefficiënte en betrouwbare oplossing voor lichte en middelzware constructies. De methode is echter afhankelijk van de draagkracht van de ondergrond en is daarom niet in iedere regio toepasbaar. In zandige gebieden is fundering op staal een uitstekende keuze, terwijl in klei- of veengronden vaak een paalfundering wordt gebruikt.

Bij het bouwen of renoveren is het belangrijk om een grondanalyse uit te voeren en eventueel grondverbetering toe te passen. Dit zorgt voor een betere stabiliteit van het bouwwerk en voorkomt mogelijke schade in de toekomst.

Hoewel een fundering op staal in principe stevig en betrouwbaar is, kunnen er in de loop der tijd funderingsproblemen ontstaan. Dit kan het gevolg zijn van veranderingen in de ondergrond, klimaatveranderingen, verkeerde uitvoering of onvoldoende grondonderzoek. In dergelijke gevallen is het belangrijk om tijdig actie te ondernemen.

Met de juiste voorbereiding, aandacht voor aandachtspunten en eventuele herstelmaatregelen kan een fundering op staal een stabiele en duurzame basis vormen voor een bouwwerk. Het is daarom aan te raden om bij elke bouw- of renovatieproject aandacht te besteden aan de fundering.

Bronnen

1. Fundering op staal: uitleg, toepassing en belang voor bouw en onderhoud
2. Fundering op staal: problemen
3. Fundering op staal: toepassing, klachten en uitvoeringsaandachtspunten
4. Duurzaam funderingsherstel
5. Soorten funderingen: fundering op staal
6. Fundering op staal: begrippen, toepassingen en uitdagingen in de bouw