Is fundering op staal een betrouwbare keuze? Een expertanalyse van toepassing, risico’s en herstelopties

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Fundering op staal is een van de oudste en meest gebruikte funderingsmethoden in de bouw. Het is een constructiemethode waarbij een gebouw direct op een stabiele en draagkrachtige bodem rust, zonder gebruik van funderingspalen. In de tweede helft van de twintigste eeuw werd deze methode vaak toegepast, vooral in regio’s met stevige grondlagen. Toch zijn er ook nadelen en risico’s verbonden aan deze methode, die in de loop van de jaren tot funderingsproblemen kunnen leiden.

Deze expertanalyse geeft een gedetailleerde uitleg van wat fundering op staal inhoudt, waarvoor het wordt gebruikt, wat de voordelen zijn en waar de beperkingen en risico’s zitten. Daarnaast worden klachten en herkenbare symptomen van funderingsproblemen besproken, evenals mogelijke herstel- en versterkingsstrategieën.

Wat is fundering op staal?

Fundering op staal is een constructiemethode waarbij de fundering van een gebouw direct op een stabiele en draagkrachtige bodem rust. De term “staal” verwijst niet naar het gebruik van het metaal, maar naar het feit dat de fundering direct op de ondergrond rust – in het oude Nederlands wordt dit “op de steen” of “op de zandplaat” genoemd.

In tegenstelling tot een paalfundering, waarbij palen in de grond worden geplant om de belasting op een diepere laag over te dragen, steunt een fundering op staal direct op de bovenliggende, stevige ondergrond. Dit maakt de methode vaak eenvoudiger en kostenefficiënter, vooral voor lichte constructies en woningen.

De drie meest gebruikte vormen van fundering op staal zijn:

Plaatfundering: De fundering vormt een geheel met de vloer en ondersteunt het hele gebouw.
Strookfundering: Deze fundering bestaat uit stroken die onder de muren van het gebouw lopen.
Poerfundering: Hierbij wordt gebruikgemaakt van afzonderlijke funderingsblokken onder kolommen of hoeken van het gebouw.

De keuze voor een van deze vormen hangt af van de bouwconstructie en de draagkracht van de ondergrond. Het is belangrijk dat het grondonderzoek goed wordt uitgevoerd om te bepalen of de bodem geschikt is voor een fundering op staal.

Voordelen van fundering op staal

Fundering op staal biedt een aantal aanzienlijke voordelen, vooral in regio’s waar de ondergrond stabiel is en voldoende draagkracht heeft. Enkele van de belangrijkste voordelen zijn:

Kostenbesparing: Omdat er geen palen nodig zijn, is de fundering vaak goedkoper dan een paalfundering.
Snelheid en eenvoud: De constructie is eenvoudiger en sneller uit te voeren, wat gunstig is voor bouwprojecten met een korte planning.
Efficiënt voor lichte constructies: Voor woningen, serres, garages en andere kleine gebouwen is deze methode vaak ideaal.
Duurzaamheid: Bij correcte uitvoering en in een stabiele ondergrond kan de fundering tientallen jaren meegaan, vaak net zo lang als de levensduur van het bouwwerk zelf.

Fundering op staal is daarom vaak een aantrekkelijke keuze voor zowel woningbouw als lichte industriële of commerciële constructies, mits de ondergrond geschikt is.

Aandachtspunten bij fundering op staal

Hoewel fundering op staal een betrouwbare methode kan zijn, zijn er ook belangrijke aandachtspunten die bij de keuze voor deze methode moeten worden meegenomen. De grootste risico’s zijn te vinden in de ondergrond zelf. Als de bodem niet stabiel is of als de draagkracht onvoldoende is, kunnen funderingsproblemen optreden.

Een van de belangrijkste aandachtspunten is de zandplaat. In regio’s waar de zandplaat te dun is, kan de fundering niet stevig genoeg zijn om het gewicht van het gebouw te dragen. Dit kan leiden tot zakkingen en verschilzakkingen, waarbij verschillende delen van het gebouw ongelijk zakken.

Een hoge grondwaterstand of fluctuaties in het waterpeil kunnen ook leiden tot instabiliteit in de ondergrond. In zachte of zandige grondlagen kan een verandering in de waterstand leiden tot verlies van ondersteuning, wat op lange termijn tot funderingsproblemen kan leiden.

Daarnaast is een correct uitgevoerd grondonderzoek van groot belang. Dit onderzoek moet aantonen of de bodem geschikt is voor een fundering op staal. Als dit niet gebeurt, kan het bouwwerk in de loop van de jaren instabiel worden.

Risico’s en klachten bij fundering op staal

Ondanks de voordelen kan fundering op staal ook problemen opleveren, vooral in regio’s met een minder stabiele ondergrond. Enkele van de meest voorkomende klachten zijn:

Scheuren in muren en vloeren: Ongelijke zakkingen kunnen leiden tot scheuren in muren, vloeren en plafonds. Deze scheuren kunnen zowel esthetische als structurele schade veroorzaken.
Klemmende deuren en ramen: Als het gebouw ongelijk zakkt, kunnen deuren en ramen klemmen. Dit is vaak een vroegtijdig signaal van funderingsproblemen.
Ongelijke vloeren: Vloeren die niet meer vlak zijn of die hellen, zijn een indicatie dat de fundering onderlinge verplaatsingen ondergaat.
Scheefstaande woning: In ernstige gevallen kan het hele gebouw scheef komen te staan, wat leidt tot aanzienlijke schade en mogelijke leefbaarheidsproblemen.

De gevolgen van funderingsproblemen kunnen aanzienlijk zijn, met herstelkosten die gemiddeld zo’n 50.000 euro bedragen. Daarom is het belangrijk om funderingsproblemen vroegtijdig op te sporen en aan te pakken.

Herkenning van funderingsproblemen

Het herkennen van funderingsproblemen bij een fundering op staal is van groot belang om schade te beperken. Enkele duidelijke signalen zijn:

Scheuren in muren en vloeren: Deze scheuren kunnen zowel klein als groot zijn en meestal verticaal of diagonaal lopen.
Klemmende deuren en ramen: Dit gebeurt vaak als het gebouw ongelijk zakkt en de openingen daardoor veranderen van vorm.
Ongelijke vloeren: Vloeren die niet meer vlak zijn of die hellen, zijn een duidelijk teken van funderingsproblemen.
Verstoringen in de structuur: Bijvoorbeeld scheefstaande muren of veranderde afstanden tussen muren.
Geluiden in de constructie: Soms hoor je knarsende of krakende geluiden in de muren of vloeren.

Als deze symptomen zich voordoen, is het belangrijk om snel actie te ondernemen. Een funderingsonderzoek door een specialist kan helpen om de oorzaak van de problemen te identificeren en een herstelplan op te stellen.

Oplossingsstrategieën voor funderingsproblemen

Bij funderingsproblemen is het belangrijk om vroegtijdige actie te ondernemen om schade te beperken en de stabiliteit van het gebouw te herstellen. Er zijn verschillende methoden om funderingen op staal te versterken of te herstellen:

1. Funderingsonderzoek

Een funderingsonderzoek is het eerste en meest essentiële stap. Tijdens dit onderzoek wordt de mate van verzakking gemeten, worden scheuren in kaart gebracht en wordt bepaald waar de fundering het meest instabiliteit vertoont. Dit onderzoek kan meestal in ongeveer twee uur worden uitgevoerd.

Na het onderzoek volgt een uitgebreide rapportage die een beschrijving van het probleem, een herstelplan en een kostenindicatie bevat. Dit is essentieel om te bepalen welke herstelstrategie het meest geschikt is voor het specifieke geval.

2. Fundering herstellen met trillingsvrije palen

Een veelgebruikte methode bij herstel van funderingen op staal is het gebruik van trillingsvrije palen. Deze palen worden ingebracht in de fundering om de structuur te versterken en eventuele verzakkingen te corrigeren. Het voordeel van deze methode is dat er geen trillingen ontstaan tijdens de uitvoering, waardoor er minder overlast is voor de bewoners en de buren.

De werkwijze van deze methode is duurzaam en minimaal invasief. Het doel is om de fundering weer stabiel te maken en eventuele gevolgschade op lange termijn te voorkomen.

3. Grondverbetering

In sommige gevallen kan de ondergrond worden verbeterd om de draagkracht van de bodem te verhogen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door het toevoegen van stabiliserende materialen of het verlagen van de grondwaterstand. Dit is echter een complexe en dure oplossing die niet altijd toepasbaar is.

4. Versterken van de fundering

Als de fundering zelf instabiel is, kan deze worden versterkt met extra constructieelementen. Dit kan bijvoorbeeld door het aanbrengen van extra balken of het uitbreiden van de strookfundering. Deze methode is echter meestal niet geschikt voor ernstige funderingsproblemen.

Funderingsherstel door specialisten

Het herstellen van funderingsproblemen is een complexe klus die beter uitgevoerd wordt door een professional. Er zijn verschillende bedrijven gespecialiseerd in funderingsherstel, zoals Duurzaam Funderingsherstel. Deze bedrijven combineren expertise, ervaring en innovatieve technieken om funderingsproblemen efficiënt en duurzaam op te lossen.

De werkwijze van deze bedrijven is doorgaans als volgt:

Inspectie en onderzoek: Een funderingsonderzoek wordt uitgevoerd om de mate van schade en de oorzaak van de problemen te bepalen.
Rapportage en herstelplan: Op basis van het onderzoek wordt een uitgebreid herstelplan opgesteld, inclusief kostenindicatie.
Uitvoering van herstel: Het herstelplan wordt uitgevoerd met minimale overlast voor de bewoners.
Nabehandeling en beoordeling: Na de herstelwerken wordt de structuur gecontroleerd om te zorgen dat het gebouw weer stabiel en veilig is.

Het is belangrijk dat de uitvoering wordt gedaan door een erkend en ervaren funderingsbedrijf. Dit zorgt ervoor dat de herstelwerken correct worden uitgevoerd en dat er geen nieuwe problemen ontstaan.

De rol van grondonderzoek en constructieberekening

Bij het ontwerp van een fundering op staal is het essentieel dat een goed grondonderzoek wordt uitgevoerd. Dit onderzoek moet aantonen of de bodem geschikt is voor deze methode. De draagkracht van de bodem wordt bepaald door middel van een sondering of grondproef.

Daarnaast is een constructieberekening van groot belang. Hiermee wordt bepaald of de fundering in staat is om het gewicht van het gebouw aan te kunnen. Deze berekening moet gemaakt worden door een erkend constructeur of ingenieur.

Als deze stappen worden overgeslagen of incorrect uitgevoerd, kan het bouwwerk in de loop van de tijd instabiel worden. Daarom is het verstandig om altijd te investeren in een grondig grondonderzoek en een professionele constructieberekening.

Funderingsviewer en het inschatten van risico’s

Voor kopers van oude woningen kan het inschatten van funderingsrisico’s een ingewikkelde klus zijn. Daarom worden tools zoals de Funderingsviewer steeds vaker gebruikt. Deze tool geeft informatie over waar funderingsproblemen in het land voorkomen. Dit kan helpen bij het inschatten van het risico, vooral in regio’s met een geschiedenis van funderingsproblemen.

De Funderingsviewer is een waardevolle hulp bij het kopen van een woning, vooral als de fundering op staal is. Het geeft inzicht in de aard van de ondergrond en de mogelijke risico’s die daarmee gepaard gaan.

Conclusie

Fundering op staal is een oude en veelgebruikte methode in de bouw. Het biedt een aantal voordelen, zoals kostenbesparing, eenvoud in uitvoering en duurzaamheid in stabiele ondergronden. Toch zijn er ook aandachtspunten die bij deze methode meegenomen moeten worden, vooral in regio’s met een minder stabiele bodem.

Bij correcte uitvoering en in een geschikte ondergrond kan fundering op staal een betrouwbare keuze zijn. Echter, als de ondergrond onstabiel is of als de draagkracht onvoldoende is, kunnen funderingsproblemen ontstaan. Deze problemen kunnen zich uiten in scheuren, ongelijke vloeren, klemmende deuren en zelfs een scheefstaande woning.

Het herkennen van funderingsproblemen is van groot belang om schade te beperken. Indicatoren zoals scheuren, klemmende deuren en ongelijke vloeren zijn vaak vroegtijdige signalen. Bij het ontdekken van problemen is het essentieel om snel actie te ondernemen. Een funderingsonderzoek door een professional kan helpen bij het identificeren van het probleem en het opstellen van een herstelplan.

De keuze voor fundering op staal moet daarom worden gemaakt met kennis van zaken. Een goed grondonderzoek en een professionele constructieberekening zijn essentieel om schade en funderingsproblemen in de toekomst te voorkomen. Voor kopers van oude woningen kan de Funderingsviewer een waardevolle hulp zijn bij het inschatten van risico’s.