Funderingen in jaren 30 woningen: kenmerken, problemen en oplossingen

Published by Redactie on juli 25, 2025 | Category fundering

Jaren 30 woningen zijn in Nederland populair vanwege hun historische waarde, karaktervolle stijl en robuuste bouw. Deze huizen zijn vaak ontworpen met aandacht voor detail en kwaliteit, maar ook met technische oplossingen die typisch zijn voor de bouwpraktijk van die tijd. Een van de meest kritieke onderdelen van deze woningen is de fundering. De fundering speelt een essentiële rol in de stabiliteit en duurzaamheid van het huis. Deze artikel behandelt de kenmerken van funderingen in jaren 30 woningen, mogelijke problemen en hoe deze te herstellen.

Kenmerken van funderingen in jaren 30 woningen

De funderingen van jaren 30 woningen zijn vaak robuust uitgevoerd en bestaan uit gemetselde funderingen of keldermuren. In veel gevallen zijn deze funderingen ontworpen om een kelder of extra opslagruimte te bevatten. De gebruikte materialen zijn meestal van goede kwaliteit en zijn ontworpen voor langdurige duurzaamheid. Een belangrijk aspect van deze funderingen is hun vermogen om water af te voeren. Goede waterafvoer helpt om vochtproblemen te voorkomen, wat essentieel is voor de luchtdichtheid en vochtbestendigheid van het gebouw.

In poldergebieden, zoals Oud Mathenesse, zijn de funderingen vaak diep uitgevoerd, meestal in de vorm van funderingsmuren of funderingspalen. Deze funderingen zijn ontworpen om de lichte zetting en vochtigheid van het polderterrein te compenseren. De funderingsmuren zijn vaak van baksteen of beton, met een diepte van 1,5 tot 2,5 meter. In sommige gevallen zijn ook funderingspalen gebruikt, vooral bij woningen die dichter bij waterlopen lagen of op lastiger bodemlagen.

Daarnaast zijn in de jaren 30 en 40 in Nederland twee soorten funderingen gebruikt: de gebonden fundering en de vrije fundering. Bij een gebonden fundering worden de funderingsmuren van het gebouw in een gracht of sloot geplaatst, zodat de grondwaterstand beneden de fundering ligt. Deze methode werd vaak gebruikt in poldergebieden om de vochtigheid te beheersen. In Oud Mathenesse zijn beide methoden aangetroffen, afhankelijk van de grond- en bouwcondities.

In sommige gevallen zijn funderingen van jaren 30 woningen uitgevoerd op staal. Dit komt minder vaak voor, maar is mogelijk bij bepaalde constructies. Een voorbeeld van zo’n situatie is een woning waarbij een broodjesvloer is ingelegd en de funderingen op rood gearceerde funderingen rusten. In dergelijke gevallen kan er sprake zijn van ongelijk verdeelde belasting, wat tot problemen kan leiden zoals verzakkingen of scheuren.

Problemen met funderingen in jaren 30 woningen

Hoewel de funderingen van jaren 30 woningen robuust zijn ontworpen, kunnen er na vele decennia toch problemen ontstaan. Deze problemen kunnen ontstaan door een combinatie van factoren zoals ouderdom, veranderde grond- en waterstand, verkeerde aanpassingen, of onvoldoende onderhoud. De volgende kenmerken kunnen wijzen op funderingsproblemen:

Verzakkingen of scheeflopende vloeren: Wanneer vloeren niet gelijk zijn of licht schuin staan, kan dit wijzen op beweging in de fundering.
Scheuren in muren, vooral bij deuren en ramen: Scheuren die zich rond ramen en deuren vormen kunnen wijzen op instabiele fundering of vochtproblemen.
Vochtige plekken of schimmel in de kelder: Vocht in de kelder is vaak het gevolg van waterafvoerproblemen of een fundering die niet meer optimaal werkt.

Bij een jaren 30 woning met een fundering op staal, zoals beschreven in een casus van een gerenoveerde woning, kan ook sprake zijn van ongelijk verdeelde belasting. In zo’n geval rust een broodjesvloer op drie funderingen, waarvan de binnenste fundering minder belast is dan de funderingen aan de buitenzijde. Dit kan tot verzakkingen leiden, waarbij de vloer wordt gedrukt door de binnenste muur. De kans op verzakking hangt af van het gedrag van de bodemlaag waar alle funderingen op staan. Als de bodem gelijkmatig zakt, is de kans op problemen kleiner.

Oplossingen en herstelmethoden

Bij het ontdekken van funderingsproblemen is het belangrijk om deze serieus te nemen en professionele hulp in te schakelen. Een bouwkundige keuring is een essentieel eerste stappen, omdat deze een accuraat beeld geeft van de staat van de fundering en de constructie. De kosten van een funderingsinspectie liggen gemiddeld tussen €200 en €500, afhankelijk van het bedrijf en de uitbreiding van de inspectie.

De volgende oplossingen zijn vaak aan te raden bij funderingsproblemen in jaren 30 woningen:

Versterking van de fundering: Bij funderingsproblemen kan het nodig zijn om de fundering te versterken. Dit kan gedaan worden door extra funderingspalen te plaatsen of de bestaande fundering te versterken met bijvoorbeeld beton of stalen constructies.
Waterafvoer aanpassen: Goede waterafvoer is essentieel voor de duurzaamheid van de fundering. Als er problemen zijn met vocht of schimmel, is het aan te raden om de waterafvoer te verbeteren. Dit kan gedaan worden door een correcte afwateringssystematiek aan te brengen of bestaande systemen te herstellen.
Vloeren herstellen of aanpassen: Bij verzakkingen of scheeflopende vloeren kan het nodig zijn om deze te herstellen of aan te passen. Dit kan gedaan worden door een nieuwe vloer te leggen of de bestaande vloer aan te passen.
Bouwkundige keuring en verbouw: Bij verbouwprojecten is het belangrijk om te controleren of de fundering voldoet aan de huidige bouwnormen. Als de fundering niet voldoet, kan het nodig zijn om deze aan te passen of te versterken.
Vergunningen en regelgeving: Bij het verbouwen van een jaren 30 woning moet rekening gehouden worden met de lokale bouwvoorschriften en mogelijk erfgoedbescherming. Het is belangrijk om te controleren of een vergunning nodig is voor de geplande werkzaamheden. Het niet naleven van de regelgeving kan leiden tot vertragingen en boetes.

Onderhoud en preventie

Om funderingsproblemen te voorkomen is onderhoud van groot belang. Het is aan te raden om regelmatig te controleren of er tekenen zijn van problemen zoals vocht, scheuren of verzakkingen. Bij de ontdekking van dergelijke problemen is het belangrijk om deze tijdig aan te pakken om schade te beperken.

Bij jaren 30 woningen is het ook belangrijk om rekening te houden met de specifieke bouwtechnieken van die tijd. Bijvoorbeeld, het metselwerk van jaren 30 woningen is vaak robuust en functioneel, maar kan ook gevoelig zijn voor vocht. Het trasraam, dat vaak gebruikt wordt om de fundering tot het trasraam te metselen, draagt bij aan het visuele aspect van het gebouw. Het metselwerk is vaak gecreëerd door stenen ten opzichte van elkaar te verschuiven, wat een stabiel verband creëert. Het is belangrijk om dit verband bij herstelwerkzaamheden in overweging te nemen om de structuur van het gebouw te behouden.

Conclusie

Funderingen in jaren 30 woningen zijn vaak robuust ontworpen en zijn gemaakt van kwalitatief hoogwaardige materialen. Toch kunnen er na vele decennia problemen ontstaan, zoals verzakkingen, scheuren of vochtproblemen. Het is belangrijk om deze problemen serieus te nemen en professionele hulp in te schakelen. Een bouwkundige keuring is een essentieel eerste stappen om de staat van de fundering en de constructie te beoordelen.

Bij het verbouwen van een jaren 30 woning is het ook belangrijk om rekening te houden met de lokale bouwvoorschriften en mogelijk erfgoedbescherming. Het niet naleven van de regelgeving kan leiden tot vertragingen en boetes. Daarnaast is het belangrijk om het onderhoud van de fundering niet te verwaarlozen. Regelmatige inspecties en tijdige herstelmaatregelen helpen om problemen te voorkomen en de levensduur van de fundering te verlengen.

Door deze aandacht te besteden aan de fundering, kunnen jaren 30 woningen blijven presteren zoals bedoeld, zodat ze nog jaren verder kunnen dienen als karaktervolle en duurzame woningen.

Bronnen

jaar